☰ Luka 8
8
Muso mɛnilu bilani tɛrɛ Isa kɔ
1 Kɔfɛ, Isa tɛrɛ ye iwala ka mɔɔilu kawandi so bailu ni so misɛnilu la. A tɛrɛ ye Alla la mansaya kibaro ɲuma lasela ie bɛɛ ma. A la keladenba mɔɔ tan ni fila tɛrɛ ye a kɔfɛ. 2 Musoilu fanan bilani tɛrɛ ye a kɔ, Isa tun da mɛnilu lakɛndɛya. Doilu fanan tɛrɛ ye ie fɛ, Isa ka jinailu gbɛn ka bɔ mɛnilu fɛ. Do tɔɔ tɛrɛ ye ko Mariyamu Makidalaka. Isa tun ka jina wɔrɔnwula gbɛn ka bɔ ale kɔfɛ. 3 Cɛ mɛn tɔɔ ko Cusa, wo muso fanan tɛrɛ ye, mɛn tɔɔ ko Yohani. Cusa wo tɛrɛ ye Mansa Herodi la nanfulu kunnasiila ri. Muso mɛn tɔɔ ko Susana fanan tɛrɛ ye, a ni muso dɔgbɛrɛilu. Muso woilu bɛɛ tɛrɛ ye Isa ni a la karandenilu madɛmɛnna ie bolofenilu la ko rɔ.
Si foyila la sanda
4 Mɔɔilu bɔra so siyaman na ka na Isa ma. A ka sanda do la jama ba wo yɛ. A ko: 5 «Sɛnɛkɛla do bɔra ka wa si foyi diya a la sɛnɛ rɔ. A seni ye, a ka si foyi. Si do bera sila dafɛ. Taminbatɔilu ka si wo radɔn ie sen na ka a tiɲan. Kɔnɔilu nara a tɔ ta ka a damun. 6 Si do fanan bera farakoloma yɔrɔ kan. Si wo fɛrɛnda, kɔni a ma mɛn. A bɛɛ jara, ka a masɔrɔn sumaya tun tɛ yɔrɔ wo rɔ. 7 Si do fanan bera yɔrɔ do rɔ, bin wɔnenmailu ye bɔla yɔrɔ mɛn. Si wo fɛrɛnda, bin wɔnenmailu fanan fɛrɛnda. Kɔfɛ, bin wɔnenmailu warara si fɛrɛnnilu ma ka ie mabali bonyala. 8 Si do fanan bera duu duman dɔ. Si wo fɛrɛnda koɲuma ka bonya ka den kosɛbɛ. Si jate mɛn bera duu duman wo rɔ, wo ɲɔɔn kɛmɛ sɔrɔnda.» Isa banni sanda lala ka a kan nabɔ ko: «Tolo ye mɛnilu kun ma, woilu ye ie tolo malɔ sanda ɲin na kosɛbɛ.»
9 A la karandenilu ka a maɲininka ko: «Sanda wo kɔrɔ ye nfen di?» 10 Isa ka a fɔ ie yɛ ko: «Alla la mansaya koilu suturani, aile ra famunyali do sɔrɔn ie rɔ. Kɔni wo koilu ye fɔla mɔɔ tɔilu yɛ sandailu le rɔ. Wo rɔ,
‹alu ɲa ye ie la, kɔni alu kana fen yen;
alu tolo ye ie la, kɔni alu kana fen famun.›
11 «Nba, sanda wo kɔrɔ le ɲin di. Si wo ye Alla la kuma munuɲa le ri. 12 Si do bera sila dafɛ. Si mɛn bera yɔrɔ wo ye mɔɔ doilu munuɲa le ri. Mɔɔ woilu ra Alla la kuma mɛn, kɔni Ibulusa ra na wo bɔ ie jusu rɔ. Kosa alu kana se lala Alla la kuma la ka kisi. 13 Si do mɛn bera farakoloma yɔrɔ kan, wo fanan ye mɔɔ doilu munuɲa le ri. Mɔɔ woilu ka Alla la kuma mɛn ka a mira sewa rɔ. Kɔni kuma wo ma don ie jusu rɔ bɛrɛ bɛrɛ kɛ. Alu ri to lemɛniya rɔ dooni. Gbɛliya waati wa se ie ma, alu ri sila ɲuma bila. 14 Si do mɛn bera bin wɔnenmailu yɔrɔ rɔ, wo fanan ye mɔɔ doilu munuɲa le ri, mɔɔ mɛnilu ka Alla la kuma mɛn fewu! Kɔni dunuɲaratɛɛ hamin da wara ie ma, a ni nanfulu ko nata a ni ie jɛrɛ diyana koilu. Wo bolo ma, Alla la kuma ri mabali ie jusu rɔ, ka kɛ iko sɛnɛ fen, mɛn jara ka a den kobali to ye. 15 Nba, si do fanan bera duu duman dɔ. A fɛrɛnda koɲuma ka bonya ka den kosɛbɛ. Si mɛn bera duu duman yɔrɔ, wo ye mɔɔ doilu munuɲa le ri mɛn da Alla la kuma lamɛn ka a mira. Alu jusu telenni rɔ, alu ye kankelentiilu ri. Wo mɔɔilu ye irajala ka Alla sawo kɛ kosɛbɛ waati bɛɛ.»
Fitina la sanda
16 Isa ka a fɔ ie yɛ ikɔ tuun ko: «Mɔɔ si tɛ fitina lamɛlɛn, ka ban ka fen birin a kan na, wala ka a sii lafen kɔrɔ. Alu ri a lamɛlɛn ka a sii fen kɔrɔtani kan. Kosa mɔɔ mɛnilu ye donna bon na, woilu ri fitina mɛlɛn yen. 17 Nba, mɔɔilu ra fen fen dokon, wo bɛɛ ri yen. Alu ra fen fen sutura, wo bɛɛ ri bɔ gbɛ rɔ. 18 Alu ye a kɛ kunyɛ ie la tolo malɔ rɔ! Baa ni fen do kɛra mɔɔ do bolo a ri do kura sɔrɔn, kɔni ni fen sa mɛn bolo wo ti fen fen sɔrɔnna.»
Isa na ni a badenmailu
19 Isa na ni a doocɛilu nara Isa ma, kɔni alu ma se ka imadon a la jama bolo la. 20 Isa a lalɔnnira ko: «I na ni i doocɛilu lɔni da la, ko alu ye a fɛ ka i yen.» 21 Isa ka jabili kɛ ko: «Mɔɔ mɛnilu ye ie tolo malɔla Alla la kuma la ka a mira, woilu le n na ni n badenmailu ri.»
Isa ka fɔɲɔ ba lalɔ
22 Lon do rɔ, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «An ye wa dala kɔma.» Wo rɔ, alu bɛɛ donda kulun dɔ ka wa. 23 Ka alu to ji kan kulun dɔ, Isa sunɔɔra. Wo kɔrɔ, fɔɲɔ ba wulira ji kan ka kulun namaa fo ka ji don a kɔndɔ. Ji siyayara kulun kɔndɔ. Wo rɔ kulun jiitɔla tɛrɛ ye ji kɔrɔ. 24 Alu ka ibori ka Isa lakunun ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, Maari an tununtɔ le ji rɔ.» A wulira ka fɔɲɔ ni ji makuma. Fɔɲɔ ni ji ka ilɔ ka masuma. 25 A ka a fɔ ie yɛ ko: «Ai la lemɛniya ɲa le wo ri wa?» Alu bɛɛ silanda ka kabannakoya, ka a fɔ iɲɔɔn yɛ ko: «Ɛɛ! Mɔɔ su ɲuman de ɲin di? A ye fɔɲɔ ni ji marala, hali woilu bɛɛ ye a kumakan mirala.»
Isa ka jina gbɛn ka bɔ cɛ do fɛ
26 Wo kɔ, Isa ni a la karandenilu ka dala tɛɛ ka se Jerasa mara rɔ. Dala wo tɛrɛ ye Jerasa mara ni Kalile mara tɛma. 27 Isa jii mɛn kɛni ka bɔ kulun kɔndɔ, cɛ jinatɔ do nara a labɛn. Kɛbi waati jan jinatɔ wo tun tɛ feriyabɔ donna muumɛ. A tun tɛ sɔnna ka to so kɔndɔ. A tɛrɛ ye sila kaburu wo le rɔ. 28 A ka Isa yen tuma mɛn na, a kulera bakɛ. A nara ibe duu ma Isa sen kɔrɔ, ka a kan nabɔ ko: «Ile Isa, Alla Kɔrɔtaninba Dencɛ! N bila! I nani an jakankata kanma wa?» 29 A ka wo kuma fɔ, ka a masɔrɔn Isa tun da jina jamari ko a ye bɔ a fɛ. Jina tun da wo mira siɲa siyaman kɔrɔman. A wa a mira, so kɔndɔ mɔɔilu ri a bolo sidi jɔlɔkɔ la, ka a sen don nɛɛ la, ka ie janto a rɔ. Kɔni a ri jɔlɔkɔ ni nɛɛ kadi ka wa. Jina ri a gbɛngbɛn fo wula jan.
30 Isa ka a maɲininka ko: «I tɔɔ di?» A ka a jabi: «An tɔɔ le ko jama ba, baa an ye ikomin kɛlɛden jama ba.» Wo kɔrɔ le, jina siyaman tɛrɛ ye a fɛ. 31 Jina woilu ka Isa madiya ko a kana ie lawa denka dun ba rɔ, jakankata yɔrɔ kɔnin.
32 Wo tuma, kosɛ kuruba tɛrɛ ye damunun kɛla tindi kan ye. Jinailu ko Isa ye diɲɛ alu ye don kosɛilu kɔndɔ. Isa sɔnda alu ye wa. 33 Jinailu bɔra jinatɔ fɛ ka wa don kosɛilu kɔndɔ. Wo rɔ, kosɛilu ka ibori kosɛbɛ ka jii tindi la ka wa don ji rɔ. Alu bɛɛ tununda ji rɔ. 34 Nba, wo bɛɛ kɛra kosɛ gbɛngbɛnnailu ɲana. Alu ka ibori ka wa a ɲafɔ so kɔndɔ mɔɔilu yɛ, a ni bonda la mɔɔilu. 35 So kɔndɔ mɔɔilu bɔra ka wa ka wo mafɛnɛ. Alu seni yɔrɔ wo rɔ, alu ka jinatɔ kɔrɔ masumani siini yen Isa sen kɔrɔ. Jina si tun tɛ a fɛ. Duruki tɛrɛ ye a kan na. So kɔndɔ mɔɔilu silanda kojuuya wo rɔ. 36 Jinailu gbɛnda mɛnilu ɲana, woilu ka dantɛɛli kɛ mɔɔ tɔilu yɛ. 37 Jerasakailu bɛɛ silanda a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma, ka a fɔ Isa yɛ ko a ye bɔ ie la jamana rɔ. Awa Isa ni a la karandenilu donda kulun dɔ ka ikɔseyi. 38 Isa wa tuma, jinatɔ kɔrɔ nara a madiya ko a ye a fɛ ka to Isa kɔfɛ, kɔni Isa ma sɔn fo ka a kelaya ko: 39 «I ye wa i wara. Alla ra ko ba mɛn kɛ i yɛ, i ye wo kibaro lase i wara mɔɔilu ma.» Isa tun da mɛn kɛ a yɛ, a wara ka to wo kibaro lasela a so fan bɛɛ rɔ.
Sunkurun faani a ni muso jankarɔto
40 Isa kɔseyitɔla, jama ba ka a labɛn baa alu tɛrɛ ye a makɔnɔla 41 Wo tuma, cɛ do nara se a ma, ka ila a sen kɔrɔ. Wo cɛ, mɛn tɔɔ ko Jayirusi, tɛrɛ ye salibon kuntiiya la. A ka Isa madiya ko a ye diɲɛ ka wa a wara, 42 baa a denmuso kelen pe faatɔ le. Den wo ra san tan ni fila sɔrɔn. Wo rɔ, Isa ka Jayirusi wara sila ta. Kɔni a watɔla, jama warara a kɔfɛ kojuuya, fo ka a ragbɛdɛn ie tɛma.
43 Muso jankarɔto do tɛrɛ ye jama wo tɛma. Jigbe jankarɔ tɛrɛ ye a la kɛbi san tan ni fila. Dandalilailu tun da a bolofen bɛɛ damun, kɔni wo si ma se ka a lakɛndɛya. 44 A ka imadon Isa la ka imaa a la duruki kɔ la. A la jigbe ka ilɔ ikɔrɔ ye. 45 Isa ka ɲininkali kɛ kelendi ko: «Yon ka a bolo maa n na?» Bɛɛ ka a fɔ ko: «Nde tɛ.» Piyɛri ka a fɔ ko: «N Maari, i ma jama warani yen fo ka i ragbɛdɛn ie tɛma.» 46 Isa ka a jabi: «Jama ko tɛ dɛ! Mɔɔ kelen da imaa n na. N ye a kalama ko sebaaya ra bɔ n dɔ ka ko kɛ do yɛ sisen!»
47 Muso ka wo lakɔrɔsi ka a yen ko a ti se ka idoon Isa ma. A yɛrɛyɛrɛni nara ila Isa sen kɔrɔ. A ka imaa Isa la duruki kɔ la kun mɛn na, a ni a kɛndɛyara kelendi ɲa mɛn ma, a ka wo bɛɛ ɲafɔ Isa yɛ jama bɛɛ ɲana. 48 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «N denmuso, i ra bɔ jankarɔ rɔ ka kisi i la lemɛniya sababu rɔ. I ye wa hɛra rɔ.» 49 Ka Isa to wo fɔla, keladen nara ka bɔ salibon kuntii Jayirusi wara. Wo nara a fɔ Jayirusi yɛ ko: «I denmuso ra ban. I kana karanmɔɔ tɔrɔ butun.» 50 Isa ka kela wo mɛn ka a fɔ Jayirusi yɛ ko: «I kana jiitɛɛ. I ye la n na dɔrɔn. I denmuso ri kɛndɛya.»
51 Isa se mɛn kɛni Jayirusi wara, a ma sɔn mɔɔ si ye don a kɔfɛ bon kɔndɔ, fo Piyɛri, ni Yuhana, ni Yakuba, a ni den fa ni a na. 52 Mɔɔilu tɛrɛ ye kasila ka kule, ko den da faa. Isa ka a fɔ ie yɛ ko: «Ai kana kasi. Den ma faa. A ye sunɔɔ rɔ.» 53 Alu ka Isa mayɛlɛ, baa alu bɛɛ ka a lɔn fewu ko den da faa. 54 Isa ni a la mɔɔilu donda bon kɔndɔ. A wara den mira a bolo ma ka a kan nabɔ ko: «Dennin, iwuli!» 55 Dennin nin kɔseyira a rɔ. A wulira ka ilɔ kelendi. Isa ka a fɔ ko alu ye damunun di a ma. 56 Den fa ni a na kabannakoyara, kɔni Isa ka ie jamari ko alu ra mɛn yen bon kɔndɔ ye, alu kana wo fɔ mɔɔ si yɛ.
☰