7
Stiven Judan kotɨn damazimɨn akam akuri
1 Ezɨ ofa gamir gumazir dapanim Stivenɨn azara, “Me nɨ gasir akar kaba, da guizbangɨra, o?”
2 Ezɨ Stiven me ikara, “Nan aveghbuaba ko nan afeziaba ia na baragh! En ovavim Abraham, a tɨghar Haranɨn mangam, a Mesopotemian kantri ikiavɨra itima angazangarim itir God, a bato.
3 Egha a mɨgɨa ghaze, ‘Nɨ uan adarazi koma uan nguazim ategh egh nguazir kɨ nɨn akaghamimɨn mangɨ.’
4 “Ezɨma Abraham Kaldian nguazim ategha Haranɨn nguazimɨn ikiasa zui. Ezɨ an afeziamɨn ovevemɨn gɨn God nguazir ia datɨrɨghɨn itir kamɨn anemada.
5 God tong nguazir otevitam atugha a uan adarazi ko, me ganɨngizir puvatɨ. God a ko akam akɨra ghaze, a ko an ovavir gɨn izamiba nguazir kamɨn ikiam. Ezɨ dughiar kamɨn Abraham uabɨ boriba puvatɨ.
6 Egha God kamaghɨn Abrahamɨn mɨgei, ‘Nɨn ovaviba igharazir darazir kantrin ikiam. Eghtɨ me 400 plan azenibar pura men ingangarir gumazibar otivightɨ me paz me damuam.
7 Eghtɨ kɨ gɨn men arazir kurar me gamim kɨ a ikaragham. Eghtɨ gɨn me kantrin kam ategh azenan izegh, egh danganir kamɨn nan ziam fam.’
8 Egha God mɨkarzir mogomem aghorimɨn Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim Abraham koma a gami. Ezɨ Abraham, Aisakɨn afeziamɨn oto, egha amebam a batezɨ, 8 plan dughiabar gɨn Abraham Aisakɨn mɨkarzir mogomem atu. Egha gɨn Aisak Jekopɨn afeziamɨn oto. Ezɨ Jekop en inazir 12 plan afeziam.
9-10 “Ezɨ en inaziba navir averiabar Josepɨn ikuvigha Isipɨn nguibamɨn ingarir gumazimɨn ikiasava anemada. Ezɨ God a ko ikia an osɨmtɨziba a gɨvagha egha an akura. God Josep fofozir bar aghuiba a ganɨngizɨma an arazir aghuarim akakasi, ezɨ Isipbar atrivim bar a gifongeghava egha a gamizɨ a Isipɨn gumazir dapanir ekiamɨn iti. Egha an dɨpenimɨn biziba sara gari.
11 “Ezɨ gɨn dagheba otevezir dughiam Isipɨn nguibaba bar ko Kenanɨn nguaziba bar me batifi. Ezɨ gumazamiziba osɨmtɨzir ekiam isi. En inaziba uaghan dagheba puvatɨ.
12 Ezɨ Jekop orazima dagheba Isipɨn itima, ezɨ a uan otariba, en inaziba amadazɨma me darorir farazim gamua zui.
13 Ezɨ me darorir gɨn zuimɨn ua zuima Josep uan aveghbuabagh eghara ghaze, ‘Kɨ Josep.’ Ezɨ gɨn atrivim uaghan Josepɨn adarazigh fo.
14 Egha bizir kamɨn gɨn, Josep uan afeziam Jekop koma an adarazi 75 plan bar me bagha izamin akam amada.
15 Ezɨ Jekop Isipɨn nguibamɨn iraghu. Egha kagh a ko en inaziba ariaghɨre.
16 Ezɨ me men kuaba inigha uamategha Sekemɨn nguibamɨn ua izegha me dagɨar torir mozim garɨki, Abraham fomɨra Sekemɨn nguibamɨn Hamorɨn otariba da ivezezir mozim.
17 “Ezɨ God Abraham ko dɨkɨrɨzir akar gavgavim guizbangrama otivasava roghɨra izima, ezɨ en gumazamizir Isipɨn itiba bar avɨraseme.
18 Ezɨ gɨn atrivir igharazim, a Josep tong a gɨfozir puvatɨgha, Isipɨn atrivimɨn iti.
19 Egha an en gumazamizibagh ifara arazir kurabar en inazibagh ami. Eghtɨ me uan borir iririviba puram azenan datɨghtɨ, me ariaghrasa a me gakaghori.
20 “Ezɨ dughiar kamɨn Mosesɨn amebam a bate, a Godɨn damazimɨn bar derazir borim. An iakinir pumuning ko mɨkezimɨn uan afeziamɨn dɨpenimɨn iti, me an gari.
21 Egha gɨn me a inigha azenan anetɨzɨma, atrivimɨn guivim a inigha ghua uan borimɨn mɨrarama an gari.
22 Ezɨ Moses Isipbar fofozir ekiar aghuim inigha egha an araziba ko an mɨgɨrɨgɨaba bar gavgafi.
23 “Egha Moses 40 plan azenibar anetuzɨma, ezɨ a uan adarazi Israelbar ganasa nɨghnɨsi.
24 Egha a men mavɨn garima Isipɨn mav a mɨsogha bar pazava a gami. Ezɨ a ghua an akuragha, egha a Isipɨn gumazim arazir kuram ikarvagha, a mɨsoghezɨ an areme.
25 Egha Moses kamaghɨn nɨghnɨsi, an adarazi kamaghɨn fogh suam, God men akurvaghasa nan aven ingari. Ezɨ me bar fozir puvatɨ.
26 Egha amɨmɨzaraghan Moses garima Israelɨn gumazimningra uaning mɨsosi. Ezɨ aning uaning gɨfueghasa a navir amɨrɨzimɨn aning mɨgei, ‘Maning, gua orakigh, gua avetinganing, egha gua tizim bagha kaghɨra uaning mɨsosi?’
27 “Ezɨ gumazir igharazitav sozim, Moses a dugha ghua, egha ghaze, ‘Tina nɨ amɨsevezɨ nɨ en gumazir dapanim ko jasɨn ikiava en gari?
28 Nɨ boghɨnaron Isipɨn gumazir mɨsoghezɨ an aremezɨ moghɨn, datɨrɨghɨn na mɨsueghtɨ kɨ aremeghasa?’
29 Ezɨ Moses kamaghɨn oregha Isip ategha ara ghua Midian nguazir igharazimɨn ikia egha borir otarir pumuning ini.
30 “Egha 40 plan azenibar gɨn, Moses nguazir gumaziba puvatɨzimɨn itima, God enselɨn mam a bagha anemada. Enselɨn kam Sainain mɨghsɨamɨn boroghɨn avivzariar tememɨn isi naghɨn purama a bato.
31 Ezɨ a bizir kamɨn ganigha dɨgavir kuram gami. Egha bar roghɨra mangɨ deragh ganasava ami, egha Ekiamɨn tiarim barasi,
32 ‘Kɨ nɨn inazibar God, Abrahamɨn God ko Aisak ko Jekop.’ Ezɨ Moses nɨgha egha ganan atiatingi.
33 “Ezɨ Ekiam a mɨgei, ‘Nɨ tughav iti naghɨn, a nan nguazir kɨ a anogoroghezim. Kamaghɨn, nɨ uan dagarir asuaba suegh.
34 Kɨ uan gumazamizibar arazir bar kurar me Isipɨn me gamibar gani. Egha kɨ men arareba baregha, egha men osɨmtɨziba gɨvasa izaghiri. Nɨ izɨ, kɨ ua Isipɨn nɨ amangam.’
35 “Mosesɨn kamra Israelba an aghuagha ghaze, ‘Tina nɨ amɨsevezɨ nɨ en gumazir dapanim ko jasɨn ikiava en gari?’ Ezɨ kar anarɨra, gumazir God uabɨ men gumazir dapanimɨn ikɨ egh ua me iniasava amadazim. E fo, God Moses bagha enselɨn mam amadazɨ ensel temer isim aven otozɨ Moses an gara God amadazir akam ini.
36 Ezɨ a me inigha Isip ateghasava egha mirakelɨn avɨribagh ami. A Isipɨn ko Retsin, dagh ami. Egha gumaziba puvatɨzir danganimɨn a 40 plan azenibar dagh ami.
37 “Egha kar Mosesɨn kamra, a Israelbav gɨa ghaze, ‘God ian tongɨn akam inigh izir gumazitam nan mɨn anemɨsevegham.’
38 Ezɨ Israelba gumaziba puvatɨzir danganimɨn uari akuvagha itima a men aven iti, a Sainaian mɨghsɨamɨn ghuavanabozɨ ensel a mɨkeme. Ezɨ an akar angamra itim e danɨngasa, a inis.
39 “Ezɨ en inaziba Mosesɨn akaba baraghan aghua. Egha me an mɨgɨrɨgɨaba batosi. Egha men navir averiabar aven me uamategh Isipɨn mangasa.
40 Egha me Aronɨn mɨgei, ‘E fozir puvatɨ, gumazir e inigha Isipɨn azenan izezim, Moses, bizir tizim a bato. Egh, nɨ e bagh marvir guabar ingarightɨma da en faragh mangam.’
41 Egha dughiar kamɨn marvir guam me bulmakaun nguzimɨn mɨrarama an ingari. Egha me an ofa gamua egha me uan dafaribar ingarizir bizim bagha isava ighiabagh amua bar akonge.
42 Ezɨ God akɨrim ragha me gasaragha, egha me ataghizɨ me overiamɨn mɨkovezibar ziaba fe. Akam inigha izir gumazibar akɨnafarimɨn akam an mɨrara ghu.
‘Ia Israelɨn gumaziba,
mar ia 40 plan azenibar gumaziba puvatɨzir danganimɨn ikia nan ofa gami?
Bar puvatɨ.
43 Ia asem Molekɨn marvir guamɨn aver dɨpenim ia aneteri,
egha uaghan asem Refanɨn mɨkovezir nedazim ateragha arui.
Kar asemningɨn, ia aningɨn arazibar gɨn mangasa aningɨn ingari.
Kamaghɨn amizɨma, kɨ ian nguazimɨn ia batoegh,
egh ia amadaghtɨ ia mangɨ Babilonɨn nguazimɨn vongɨn ikiam.’
44 “Ezɨma en inaziba gumaziba puvatɨzir danganimɨn itima Godɨn Averpenim me ko iti. Dɨpenir kamɨn aven me fo, God me ko iti. God Moses mɨkemegha an akazim moghɨra, Israelbav kemezɨ me an ingari.
45 Ezɨ en inaziba Averpenim inigha, egha anetera egha Josuan gɨn izi. Me ghua nguibar igharazimɨn nguazim, God men damazibar me batoghezɨ, me a ini. Averpenir kam me ko ikiavɨra itima Devitɨn dughiam oto.
46 Ezɨ Devit Godɨn damazimɨn derazɨ God deravɨram a gami. Egha a kamaghɨn Godɨn azara, ‘Kɨ Jekopɨn God bagh dɨpenimɨn ingaram, o?’ Ezɨ God ghaze, ‘Puvatɨ.’
47 Ezɨ gɨn Solomonra a bagha dɨpenimɨn ingari.
48 “Ezɨ Godɨn bar pɨn itim dɨpenir gumaziba ingaribar itir puvatɨ. Godɨn akam inigha izir gumazim kamaghɨn mɨkeme,
49 ‘God ghaze, overiam a nan atrivir dabirabim.
Ezɨ nguazim kɨ uan suebar asir danganim.
Dɨpenir manmagh garim, nɨ na bagha an ingarasa?
Ezɨ kɨ avughsamin danganim managh iti?
50 Ezɨ bizir kaba bar,
kɨ dar ingari.’ ”
51 Egha Stiven maghɨra Judan kotɨn gumazibav gei, “Ia bar orazir puvatɨzir darasi! Egha ian naviba ko nɨghnɨziba mati, God gɨfozir puvatɨzir gumaziba! Ia uan inazibar mɨrarama ami! Ia uaghan Godɨn Duam zurara a batosi!
52 Ian inaziba osɨmtɨziba Godɨn akam inigha izir gumaziba bar moghɨra me garɨki. Ezɨ me fomɨra Godɨn damazimɨn derazir gumazimɨn izirimɨn gun mɨgeima, ian inaziba me mɨsozi me ariaghɨre. Egha datɨrɨghɨn ia a isa gumazir kurabar dafaribagh atɨgha egha a mɨsoghezɨ an areme.
53 Ia enselbar dafaribar Moses Osirizir Araziba inigha, egha a dar gɨn zuir puvatɨ.”
Me dagɨabar Stiven ginivizɨma an areme
54 Ezɨ me kamaghɨn oregha, men navir averiaba a bagha bar ikuvigha egha a bagha uan ataribagh ivi.
55 Ezɨ Godɨn Duam Stiven gizɨvazɨma, a kogha Godɨn Nguibamɨn Godɨn angazangarir gavgavimɨn gari, ezɨ Iesus Godɨn agharir guvimɨn tughav iti.
56 Ezɨ a kamaghɨn mɨgei, “Ia Gan! Kɨ Godɨn Nguibamɨn garima, a kuiaghrɨzɨma Gumazibar Otarim Godɨn agharir guvimɨn tughav iti.”
57 Ezɨ me kamaghɨn oregha pamtem diava ara, egha dafaribar uan kuaribav kongegha, egha ivemara a bagha zui.
58 Egha a kurugha nguibar ekiamɨn azenan ghugha, egha maghɨrama dagɨabar a ginifi. Egha akam a gasir darasi uan azenan azuir korotiaba suegha egha gumazir igiam, an ziam Solɨn dagarimningɨn a da arɨsi.
59 Egha me dagɨabar a ginivavɨra itima, Stiven God ko mɨgei, “Ekiam Iesus, nan duam inigh.”
60 Egha a uan tevimning apɨrigha irɨgha egha pamtem dei, “Ekiam, men arazir kurar kam gɨnɨghnɨghan markɨ, a gɨn amadagh.” A kamaghɨn mɨkemegha,