Luk Osirizir Akar Aghuim
O
Luk
Akar faragha zuim
Luk Osirizir Akar Aghuimɨn akɨnafarimɨn aven, e Iesusɨn garima, a Israelian gumazamiziba ua me inigha, egha Kantrin Igharazibar Gumazamiziba, uaghan me ini. Iesus faragha uan ingangarim damuasa, kamaghɨn gumazamizibav mɨgei, “God Akar Aghuim onganarazibagh amir gumazamizibav kɨnasa na mɨsevegha, borem nan dapanim ginge, kamaghɨn amizɨ, Ekiamɨn Duam nan iti.” (Nɨ Luk 4:18ɨn gan.) Ezɨ bar guizbangɨra, akɨnafarir kamɨn Luk Iesus geghara ghaze, a gumazamizir osɨmtɨzir avɨriba ateribar apangkuvigha deravɨra me gami.
Bizir Iesus amiba, da an adarazigh amima, me bar a gakonge. Dughiar Maria a batezimɨn, gumazamiziba bar akonge. (Nɨ Luk 1:42-48 ko 2:10ɨn gan.) Egha ghua akɨnafarim gɨvazɨ naghɨn tuzɨ, Iesus Godɨn Nguibamɨn ghuavanabozɨma, gumazamiziba bar akuegha mamaghɨra iti. (Nɨ Luk 24:52ɨn gan.)
Iesusɨn ikɨrɨmɨrimɨn bizir avɨriba, Luk uabɨra dagh eghari. Bizir kaba, da akɨnafarir igharazitamɨn itir puvatɨ. Luk uabɨra, Iesus nguazimɨn izezir bizir avɨrir otivizibagh eghari. Luk uabɨra, a Iesusɨn akar isɨn zuir kam geghari, a kamakɨn: Gumazir mam osɨmtɨzim tuavimɨn a bato, ezɨ Samarian gumazim an akura. Ezɨ akar isɨn zuir igharazim, Luk a geghari, otarim afeziam ategha ghua tintinibar aruigha gɨn uamategha ize. Egha Luk Iesusɨn akar isɨn zuir mabanang uaghan dagh eghari. Egha Luk uabɨra, bizir Sakius batozim geghari, kar gumazir dagɨaba isim.
Bizir maba Luk akar avɨriba dar iti, dar kara: God ko mɨkɨmvɨra ikiamin arazim, ko Godɨn Duamɨn ingangarim, ko God gumazamizibar arazir kuraba gɨn amadir arazim. Egha Luk uaghan amiziba ingarizir bizibar akar avɨriba da iti.
Lukɨn akaba, da akɨnafarir kamra itir puvatɨ. Luk uaghan akɨnafarir igharazim osiri, e a dɨbora ghaze, Aposelbar Ingangaribar Akɨnafarim. E fo, Iesus Godɨn Nguibamɨn ghuavanabogha gɨvazɨma, Aposelba bizir avɨribagh ami. Ezɨ akɨnafarir kamɨn aven, Luk aposelba amizir bizibar eghaghanim osiri.
Luk osirizir akar faragha zuim
1
(Sapta 1:1-4)
1-4 Gumazir aruam, Tiofilus, nɨ fo, gumazamizir avɨriba God en tongɨn amizir bizibar ganigha, dar gun osirasava ami. E uari uan damazibar ganizir gumazamizibar akam baraki. Me faragha Godɨn akamɨn ingangarir gumazamizibar otivigha, an akam akuri. Kamaghɨn amizɨ, kɨ uaghan akar kam osirigh nɨ bagh anemangasa. Egha kɨ deraghavɨra dar mɨngaribagh foghasa ingara ghua dagh foghava, nɨ bagha bar deravɨrama da osiri. Nɨ dar gan fogh suam, bizir nɨ oraghizir kaba da guizɨn biziba.
Jon Gumazamiziba Ruer Gumazimɨn amebam a batezir dughiam ko Maria Iesus batezir dughiamɨn mɨgɨrɨgɨam
(Sapta 1:5--2:52)
Ensel Sekaraian mɨgɨa ghaze, Jon otogham
5 Dughiar kamɨn Herot Judian atrivimɨn itima, Godɨn ofa gamir gumazir mamɨn ziam Sekaraia, an Abiyan adarazir gumazir mam. Ezɨ an amuim Elisabet, a Aronɨn ovavim.
6 Aning bar deraghavɨra Godɨn Akar Gavgaviba ko bizir a damuasa e mɨkemeziba, aning dar gɨn zui. Ezɨ God aningɨn garima, aning an damazimɨn bar dera.
7 Elisabet furabar iti, kamaghɨn amizɨ aning boriba puvatɨgha, dughiar ruarim pura ikia ghua bar ghuri.
8 Ezɨ dughiar mamɨn ofa gamir gumaziba ingarima, Sekaraia uaghan ofa gamir gumazimɨn mɨn Godɨn damazimɨn ingari.
9 Ezɨ me Godɨn Dɨpenimɨn ofa gamir gumazibar arazibar gɨntɨgha, gumazim amɨsɨvasa me dagɨaba akuri. Ezɨ God Sekaraia amɨsefe. Eghtɨ Sekaraia Godɨn Dɨpenimɨn aven mangɨ mɨgharir mughuriar aghuim zuim dapongam.
10 Ezɨ mɨgharir mughuriar aghuim zuim dapongamin dughiam otozɨma, gumazamizir Godɨn ziam feba, Godɨn Dɨpenimɨn mɨriamɨn uari akuvagha God ko mɨgei.
11 Ezɨ Ekiamɨn Ensel a batogha, pauran mughuriar aghuim tuamin ofa gamir dakozimɨn agharir guvimɨn amadaghan tughav iti.
12 Ezɨ Sekaraia an apigha dɨgavir kuram gamigha bar atiatingi.
13 Ezɨ ensel kamaghɨn a mɨgei, “Sekaraia, nɨ atiatingan markɨ, nɨ God ko mɨkemezir mɨgɨrɨgɨam, God a baraki. Ezɨ nɨn amuim Elisabet nɨ bagh otarim bategham. Eghtɨ nɨ ziar kam, Jon a datɨgh.
14-15 Egh nɨ bar akuegh navir amɨrizimɨn ikɨ. Eghtɨ a Godɨn damazimɨn ziar ekiam iniam, kamaghɨn amizɨ gumazamizir avɨriba an otoghamin dughiamɨn bar akuegham. Eghtɨ a wain ko dɨpar onganibar aman kogham. A uan amebamɨn navir averiamɨn aven ikɨvɨra ikɨtɨ, Godɨn Duam bar a gizɨvagham.
16 Egh a uam Israelɨn gumazamizir avɨriba inigh, men Ekiam God bagh mangam.
17 Eghtɨ Elaijan itir Godɨn Duam ko gavgavir kamra Jonɨn ikɨtɨ, a Ekiamɨn faragh mangɨva, afeziabar amutɨ me ua uan boribagh ifueghɨva, akɨriba ragha God gasaraziba ua me damutɨ, me ua nɨghnɨzir aghuibar gumazamizibar amuva, egh gumazamizibav kɨmtɨma me uari akɨrɨghasɨ, egh Ekiam bagh mɨzuam ikiam.”
18 Ezɨ Sekaraia enselɨn azara, “Kɨ ghurizɨ, nan amuim uaghan ghurigha gɨfa. Kamaghɨn amizɨ, kɨ manmaghɨn guizbangɨra bizir kam gɨfogham?”
19 Ezɨ ensel an akam ikaragha ghaze, “Kɨ Gebriel. Kɨ Godɨn damazimɨn tughav iti. God uabɨ na amadazɨma, kɨ akar aghuir kamɨn nɨ mɨkɨmasa ize.
20 Nɨ nan akaba baregha nɨghnɨzir gavgavim dar itir puvatɨ. Bizir kam bangɨn nɨ mɨkɨman kogh mamaghɨra ikɨtɨ, bizir kaba otivamin dughiam otogham.”
21 Ensel Sekaraia mɨgeima, gumazamiziba azenan ikia Sekaraia mɨzua ghuav amɨragha pura nɨghnɨsi, manmaghɨn amizɨma, a dughiar ruarimɨn Godɨn Dɨpenimɨn aven iti?
22 Ezɨ an azenan otogha, me mɨkɨman asaghasaki. Ezɨ me fo, a ti Godɨn Dɨpenimɨn aven irebamɨn mɨn bizitamɨn gani. Egha an akamɨn me mɨgeir puvatɨgha dafaribara me mɨgei.
23 Ezɨ an ingangarir dughiam gɨvazɨma, a uan nguibamɨn ghu.
24 Dughiar maba ghua gɨvazɨma, an amuim Elisabet navim ada 5plan iakɨnibar uabɨ modo.
25 Egha a kamaghɨn mɨgei, “Ekiam na bagha bizir kam gami. A nan apangkuvigha nan aghumsɨzim gumazamizibar damazimɨn anedangi.”
Ensel Maria bagha akam inigha zui
26 Elisabetɨn navir adasem 6plan iakɨnimɨn otozɨma, God ensel Gebriel Nasaretɨn anemada, kar Galilin Distrighɨn aven itir nguibar ekiam.
27 Ezɨ ensel ghua, guivir igiar gumazitam koma akuizir puvatɨzim bato, an ziam Maria, me gumazim Josepɨn ikiasa a ginaba. Josep, an Atrivim Devitɨn ovavimra.
28 Ensel a bagha ghua kamaghɨn a mɨgei, “Dughiar aghuarim Maria. Ekiam nɨ gifongegha deravɨra nɨ gamua egha nɨ ko iti.”
29 Ezɨ Maria an akam baregha dɨgavir kuram gamigha pura nɨghnɨsi, “Kar akar manmaghɨn amizim?”
30 Ezɨ ensel kamaghɨn a mɨgɨa ghaze, “Maria, nɨ atiatingan markɨ, God bar nɨ gifuegha nɨ ko iti.
31 Nɨ oragh, nɨ navim asegh otarim bateghɨva, ziar kam Iesus, a datɨgh.
32 A ziar ekiam ikɨtɨ, me suam, kar Godɨn Bar Pɨn Itimɨn otarim. Eghtɨ God a damightɨ, a uan ovavim, Atrivim Devitɨn mɨn ikiam.
33 Eghtɨ a Jekopɨn adarazir atrivimɨn ikɨvɨra ikiam. Eghtɨ a Bizibagh Ativamin Dughiar kam gɨvaghan kogham.”
34 Ezɨ Maria kamaghɨn enselɨn azara, “Kɨ guivir igiar patamɨn itir puvatɨzim. Ezɨ bizir kam manmaghɨn na batogham?”
35 Ezɨ ensel an akam ikaragha kamaghɨn mɨgei, “Godɨn Duam nɨ bagh izeghtɨ Godɨn Bar Pɨn Itimɨn gavgavim nɨ avaragham. Eghtɨ borim Godɨn damazimɨn zueghtɨ me Godɨn Otarim a darɨgham.
36-37 Bizitam Godɨn aven kozir puvatɨ. Nɨn anabam Elisabet, a ghuri, egha a uaghan navim adai. Me ghaze, a navim asangan kogham, ezɨ an navir adasem datɨrɨghɨn iakɨnir 6plan tu.”
38 Ezɨ Maria kamaghɨn ensel ikara, “Kɨ Godɨn ingangarir amizim. Nɨ mɨkemezir moghɨra God bizibar na damu.” Ezɨ ensel anetegha ghu.
Maria Elisabetɨn ganasa zui
39 Ezɨ dughiar kamɨn Maria uan biziba akɨrighava, zuamɨra nguibar ekiar Judian Distrighɨn mɨghsɨamɨn itimɨn ghu.
40 Egha a Sekaraian dɨpenimɨn aven ghugha dughiam Elisabet ganɨngi.
41 Ezɨ Elisabet Marian tiarim barazima, an borim an navimɨn aven aguaghfa, ezɨ Godɨn Duam Elisabet gizɨfa.
42 Ezɨ a pamtemɨn tiarim akarigha kamaghɨn mɨgei, “Nɨ amizibagh afirazɨ God bar bizir aghuim nɨ gami. Egh a uaghan bizir aghuim borir nɨ oteghamim gami.
43 Ezɨ God tizim bagha deravɨra na gami, ezɨ nan Ekiamɨn amebam na bagh izi?
44 Nɨ dughiam na ganɨdima, kɨ nɨ barazir dughiamra, borir nan navir averiamɨn itim bar akuegha aguaghfa.
45 Nɨ nɨghnɨzir gavgavim Godɨn iti, ezɨ Ekiam nɨ mɨkemezɨ moghɨn bizibar nɨ gami. Kamaghɨn amizɨ nɨ bar akongegh.”
Marian ighiam
46-49 Ezɨ Maria kamaghɨn mɨgei:
“Kɨ pura Ekiamɨn ingangarir amizim,
kamaghɨn amizɨma a na ginɨrɨ.
Kamaghɨn amizɨ nan navim Ekiamɨn ziam fe.
Ezɨ nan duam God bagha bar akonge, a nan akurvazim.
God a bar gavgavigha bizir bar ekiabar na gami.
Ezɨ an ziam bar zuegha dera.
Kamaghɨn amizɨ, datɨrɨghɨn tugh mangɨ gumazamiziba na mɨkɨm suam,
God deravɨra nɨ gami.
50 God gumazamizir an atiatiava an apengan itibar apangkufi.
A kamaghɨra datɨrɨghɨn itir gumazamizibar amu,
egh gɨn izamin gumazamizibar amu mamaghɨra ikiam.
51 A uan dafarimɨn bizir bar gavgavibagh ami.
Gumazamizir uarira uan ziaba feba,
a men agɨrazɨ me are.
52 God atrivibar gavgavim dɨkabɨragha
gumazamizir kɨniba fe.
53 A bizir aghuiba isava mɨtiriaba azibagh anigha,
biziba bar izɨvaziba amangizɨma me pura ghue.
54-55 A uan ingangarir gumazim Israelɨn akura.
Egha en ovavibagh amizir Akar Gavgavim gɨnɨghnɨghavɨra iti.
Egha Abrahamɨn apangkuvigha,
gɨn otivamin gumazamizibar apangkuvigh mamaghɨra ikiam.”
56 Maria iakɨnir pumuning ko mɨkezimɨn Elisabet ko ikegha gɨn uamategh uan nguibamɨn ghu.
Elisabet Jon batezir dughiam
57 Elisabet otamin dughiam otozɨma, an otarim bate.
58 An boroghɨra itir darazi ko an anababa kamaghɨn oraki, Ekiam an apangkuvigha bizir aghuimɨn a gamizɨ, me a ko bar akonge.
59 Ezɨ an 7plan arueba gɨvazɨma, me borimɨn mɨkarzir mogomemɨn inim aghorasa izi. Egha me an afeziamɨn ziam Sekaraia a darɨghasa.
60 Ezɨ an amebam kamaghɨn me mɨgei, “Puvatɨ! E Jon a darɨgham.”
61 Ezɨ me kamaghɨn a mɨgei, “Nɨn anabatam ziar katam itir puvatɨ.”
62 Egha me dafarimra an afeziamɨn azangsɨsi, a ziar manatam uan otarim darɨgham.
63 Ezɨ Sekaraia an ziam osirasa biziba bagha dafaribara men azangsɨsi. Egha kamaghɨn osiri, “An ziam Jon.” Ezɨ me kamaghɨn ganigha bar aguaghfa.
64 Ezɨ an akam zuamɨra kuiaghirɨzɨma an mɨzem fɨriaghɨrɨzɨ, a maghɨra mɨgɨava Godɨn ziam fe.
65 Ezɨ an boroghɨn itir darazi kamaghɨn ganigha, bar atiatingi. Ezɨ Judian Distrighɨn itir nguibar mɨghsɨabar itibar gumazamiziba bizir otivizir kaba baregha dar gun uariv gei.
66 Ekiamɨn gavgavim borir kam ko iti. Ezɨ me bar moghɨra bizir kam baregha, a gɨnɨghnɨgha a bagha azangsɨsi, “Borir kam bar manmaghɨram otogham?”
Sekaraian ighiam
67 Ezɨ an afeziam Sekaraia Godɨn Duam a gizɨvazɨma, a Godɨn nɨghnɨzimɨn gun mɨgei:
68 “Ekiam iza uan gumazamiziba ua me ini,
kamaghɨn amizɨ, e an ziam fe,
a Israelian God.
69 God en akurvaghasa
uan ingangarir gumazim Devitɨn adarazir aven gumazir bar gavgavim amɨsefe.
70 Godɨn akam inigha izir gumaziba
bizir kamɨn gun fomɨra kamaghɨn me mɨkeme.
71 An en apaniba ko en atara pazav e gamibar dafaribar e iniasa ize.
72 Egh apangkuvim en ovavibar akakaghɨva,
uan Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim ginɨrɨgham,
73 Akar Gavgavir en ovavim Abraham ganɨngizim.
74 Egh en apanibar dafaribar uam e inigh,
en amamangatɨghtɨ,
e an ingarsɨ atiatingan kogham.
75 Egh an damazimɨn arazir aghuir a ifongezibar gɨn mangɨtɨ,
a ifongezir arazir aghuir kaba en ikiam.
76 Ezɨ nɨ nan borim, nɨ faragh mangɨ Ekiam bagh tuavim akɨr.
Kamaghɨn amizɨ, me Godɨn Bar Pɨn Itimɨn akam inigha izir gumazim nɨ darɨgham.
77-78 Godɨn apangkuvim e ko itima,
a uan gumazamiziba ua me iniamin fofozim me ganɨga,
men arazir kuraba gɨn amadi.
Aruemɨn angazangarim Godɨn Nguibamɨn ikegh
e bagh izighiram.
79 Egh angazangarim mɨtarmemɨn ikiava aremeghasava amibagh feghɨva,
egh navir amɨrizimɨn tuavim en suebar akagham.”
80 Ezɨ Jon gɨn aghua gavgavizɨ, an duam uaghan aghua gavgafi. A ghua Judian gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn ikegha, gɨn Israelɨn gumazamizibar damazimɨn azenan oto.