12
Je̱ ko̱ꞌo̱y toompata̱jk tukmuꞌaꞌixmojkin
(Mt. 21.33‑46; Lc. 20.9‑19)
1 Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱muko̱jtsti je̱ jáyuda ya̱ tukmuꞌaꞌixmojkin ma̱a̱t:
―Toꞌk xa veꞌe je̱ jayu du̱pu̱u̱jm je̱ tsaaydum kam, je̱tseꞌe du̱yaknaaꞌtujk, je̱tseꞌe je̱ jot du̱pu̱u̱jm je̱p tsaja̱a̱tp joma veꞌe je̱ tsaaydum yakvinma̱a̱ꞌkxu̱t, je̱tseꞌe toꞌk je̱ pa̱ts ka̱jxm du̱pu̱u̱jm joma veꞌe je̱ chaaydum kam yaknu̱ꞌíxat. Vanꞌit tseꞌe je̱ yoova toompata̱jk du̱tukma̱a̱tko̱jtsmojkti pa̱n vinxu̱peꞌe tyukka̱daꞌakjadat ku veꞌe du̱pa̱kmóktat je̱ tsaaydum ta̱a̱jm. Vanꞌit tseꞌe jékum ñu̱jkx.
2 ’Ku veꞌe je̱ tsaaydum tok aats du̱paaty, vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ kyuká̱tsiva du̱kejx joma veꞌe je̱ yoova toompa je̱tseꞌe du̱ꞌamó̱tuvu̱t pa̱n juuꞌ veꞌe tukka̱daakjup.
3 Vanꞌit tseꞌe je̱ yoova toompa du̱majtsti je̱ kuká̱tsiva je̱tseꞌe du̱vo̱jpti; veꞌemji tseꞌe du̱yakvimpijttini.
4 Vanꞌit tseꞌe je̱ kam je̱ vyintsá̱n je̱ viijnk kuká̱tsiva du̱ke̱jxnuva. Je̱ꞌe̱ tseꞌe chakaꞌtstu je̱tseꞌe je̱ kyuvajk du̱yakxa̱ꞌa̱jkidi, je̱tseꞌe du̱jomtoondi du̱titoondi.
5 Vanꞌit tseꞌe jadoꞌk du̱ke̱jxnuva. Ax je̱ꞌe̱ tseꞌe yakꞌo̱o̱ꞌktinu. Ax veꞌem tseꞌe je̱ viijnk kuká̱tsiva du̱toonduva: je̱m tseꞌe juuꞌ veꞌe vyo̱jptu, je̱mpa tseꞌe juuꞌ veꞌe yakꞌo̱o̱ꞌktu.
6 ’Ax je̱m tseꞌe je̱ vintsá̱n toꞌk je̱ myajntk juuꞌ veꞌe o̱o̱y tyuntsa̱jkp, je̱ꞌe̱ tseꞌe kye̱jxpa tun u̱xꞌo̱o̱kani joma veꞌe je̱ yoova toompada. Je̱tseꞌe vyaajñ: “Vyintsa̱ꞌa̱gadap xa ijk je̱ꞌe̱ vineꞌe a̱ts ya̱ nꞌónu̱k.”
7 Ku veꞌe jye̱ꞌy joma veꞌe je̱ yoova toompada, vanꞌit tseꞌe je̱ yoova toompa ñavyaajnjidi: “Ya̱ꞌa̱ xa veꞌe tukka̱dakká̱xjup ya̱ tsaaydum kam. Vaꞌan du̱yakꞌo̱o̱ꞌkumda je̱tseꞌe nje̱ꞌe̱imdat ya̱ tsaaydum kam.”
8 Vanꞌit tseꞌe du̱majtsti je̱tseꞌe du̱yakꞌo̱o̱ꞌkti. Yakpítsumdu veꞌe joma veꞌe je̱ tsaaydum kam.
9 Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌamo̱tutú̱vijidi:
―¿Tiseꞌe tyónup je̱ tsaaydum kam je̱ vyintsá̱n?
Je̱tseꞌe jyaaꞌkvaajñ:
―Je̱ꞌyap xa veꞌe je̱tseꞌe je̱ yoova toompa du̱yakjayꞌo̱o̱ꞌkká̱xjadat je̱tseꞌe je̱ viijnk yoova toompa du̱pá̱mu̱t.
10 ’Ta̱ miits ya̱ꞌa̱ veꞌe xko̱tsta juuꞌ veꞌe vaamp je̱p Kunuuꞌkx Jatyán ku̱jxp:
Je̱ o̱y tsaaj juuꞌ veꞌe je̱ po̱jtspata̱jk myaso̱o̱ktinu,
je̱ꞌe̱ tseꞌe o̱jts yakpu̱m joma veꞌe du̱nu̱vinko̱pkiku̱x je̱ ma̱ja̱ tsapta̱kpa̱ts.
11 Je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n xa ya̱ꞌa̱ veꞌe du̱toon,
ax je̱ ma̱ja̱ atú̱vats ya̱ꞌa̱ veꞌe juuꞌ veꞌe nꞌíxumdup.
Ta̱ miits ya̱ꞌa̱ veꞌe xko̱tsta, ¿veꞌem xaja?
12 Ax jyaꞌíxtidup tseꞌe vintso̱ veꞌe je̱ Jesús ku̱du̱majtsti ku̱x ñu̱jaꞌvidupeꞌe je̱ts je̱ꞌe̱ ka̱jxta veꞌe ya̱ tukmuꞌaꞌixmojkin du̱ka̱jts. Cha̱ꞌkidupeꞌe je̱ nu̱may jayu, je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe du̱kamajtsti, je̱tseꞌe ña̱jkxtini.
Je̱ꞌe̱ pa̱neꞌe je̱ kupa̱ꞌmu̱n yakmo̱ꞌo̱p
(Mt. 22.15‑22; Lc. 20.20‑26)
13 Vanꞌit tseꞌe yakke̱jxti je̱ fariseota̱jkta ma̱a̱t je̱ Herodes je̱ jyáyuda joma veꞌe je̱ Jesús, jyayaktonto̱kiyuvaandu jyayakko̱jtsto̱kiyuvaandu tseꞌe je̱ Jesús je̱tseꞌe ku̱yꞌo̱ꞌyixjidi vintso̱ veꞌe du̱nu̱xa̱ꞌa̱adat.
14 Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi:
―Yakꞌixpa̱jkpa, nnu̱jaꞌvinup xa a̱a̱tseꞌe je̱ts tu̱veꞌe mits je̱ mjáyuvin je̱ mjoojntykin je̱ts kaꞌa mitseꞌe xtsa̱ꞌa̱ga je̱tseꞌe xꞌavánat juuꞌ veꞌe pyaatyp yꞌake̱e̱guip, kaꞌa tseꞌe xvinmay pa̱n vintso̱ veꞌe je̱ jayu mka̱tsju̱, tyú̱vam mitseꞌe je̱ jayu je̱ Nteꞌyam jye̱ꞌe̱ xtukꞌix. ¿Yakjajtypeꞌe u̱u̱ꞌm je̱ mpavaꞌnu̱namda je̱tseꞌe je̱ kupa̱ꞌmu̱n yakmo̱ꞌo̱t je̱ yakkutojkpa César, ukpu̱ kaꞌa veꞌe? ¿Nmo̱ꞌo̱p a̱a̱tseꞌe, ukpu̱ kaꞌa a̱a̱tseꞌe nmo̱ꞌo̱t?
15 Ax ñu̱jaꞌvip tseꞌe je̱ Jesús vintso̱ veꞌe je̱ ko̱ꞌo̱y jo̱o̱t du̱jaye̱pta, je̱tseꞌe ña̱ꞌmu̱xjidi:
―¿Tya̱jxts a̱tseꞌe xka̱tsu̱va̱a̱ꞌnda? Yakminda toꞌk je̱ meen je̱ts a̱tseꞌe nꞌíxu̱t.
16 Ku veꞌe du̱yakna̱jkxti je̱ meen, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús vyaajñ:
―¿Pa̱n tseꞌe yam yꞌapa̱mnax, je̱ts pa̱n tseꞌe yam xya̱a̱j yukjaꞌa?
Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱vdi:
―Je̱ yakkutojkpa César ya̱ꞌa̱ veꞌe jye̱ꞌe̱.
17 Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi:
―Mo̱ꞌo̱dats je̱ César juuꞌ veꞌe je̱ César jye̱ꞌe̱ip, je̱ts mo̱o̱yduvats je̱ Nteꞌyam juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam jye̱ꞌe̱ip.
Ku tseꞌe du̱ꞌamo̱tunajxti, atu̱va ato̱ki tseꞌe tyaandi.
Ku je̱ Jesús yakꞌamo̱tutu̱vi pa̱n joojntykpa̱jknuvapeꞌe je̱ jayu
(Mt. 22.23‑33; Lc. 20.27‑40)
18 Vanꞌit tseꞌe je̱ saduceota̱jk je̱ Jesús du̱vinkutá̱midi. (Je̱ saduceota̱jk tseꞌe vaandup je̱ts kaꞌa veꞌe je̱ o̱o̱ꞌkpata̱jk yꞌukjoojntykpa̱jktinuvat.) Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱ꞌamo̱tutú̱vidi:
19 ―Yakꞌixpa̱jkpa, veꞌemeꞌe je̱ Moisés du̱jatyaajñ je̱ts pa̱n o̱o̱ꞌkpeꞌe toꞌk je̱ yaaꞌtya̱jk je̱tseꞌe je̱ ñu̱da̱ꞌa̱x du̱masa̱ꞌa̱k je̱tseꞌe kaꞌa pa̱n yꞌónu̱k, je̱ o̱o̱ꞌkpa je̱ yꞌuts tseꞌe du̱pá̱kup je̱ kuꞌa̱a̱ꞌk ta̱ꞌa̱xta̱jk je̱tseꞌe je̱ yꞌónu̱k jyé̱jat; ax je̱ myutoꞌk mix ónu̱k tseꞌe taannup ax joꞌn je̱ yꞌajch je̱ yꞌónu̱k ku̱yꞌijt joꞌn.
20 Ax nu̱vuxtojtu̱k tseꞌe yꞌijtti je̱ uts je̱ ajch. Ta̱ꞌa̱xpa̱jk tseꞌe je̱ ko̱o̱p ónu̱k, vanꞌit tseꞌe yꞌo̱o̱ꞌkni, kaꞌa tseꞌe je̱ ñu̱da̱ꞌa̱x je̱ yꞌónu̱k du̱yakje̱ji.
21 Vanꞌit tseꞌe je̱ myutoꞌk uts du̱pu̱jk je̱ kuꞌa̱a̱ꞌk ta̱ꞌa̱xta̱jk. Nay kaꞌava tseꞌe je̱ yꞌónu̱kta jye̱ji, je̱tseꞌe yꞌo̱o̱ꞌknuva. Ax nay vanxú̱pjyam tseꞌe jyajtpa je̱ myume̱jtsk uts.
22 Ax vaꞌan nu̱vuxtojtu̱k tseꞌe du̱pa̱jkti je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk; kaꞌa tseꞌe je̱ yꞌónu̱kta jye̱ji, je̱tseꞌe yꞌo̱o̱ꞌktini. U̱xꞌo̱o̱k tseꞌe je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk yꞌo̱o̱ꞌknuva.
23 Ax kuuk tseꞌe je̱ o̱o̱ꞌkpata̱jk jyoojntykpa̱jktinuvat jadoꞌk nax, ¿pá̱nu̱kts vineꞌe tyu̱va du̱nu̱da̱ꞌa̱xap je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk?, ku̱x vaꞌan nu̱vuxtojtu̱keꞌe du̱pa̱jkti.
24 Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvjidi:
―Mtooꞌtó̱kidup xa miitseꞌe ku̱x kaꞌa veꞌe xnu̱jávada vintso̱ veꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ je̱ts juuꞌ veꞌe o̱ꞌyixjup je̱ Nteꞌyam ma̱a̱t.
25 Ku xa veꞌe je̱ o̱o̱ꞌkpata̱jk jyoojntykpa̱jktinuvat, kaꞌa tseꞌe je̱ jayu yꞌukyaaꞌvya̱jktinit kaꞌa tseꞌe je̱ jayu yꞌukta̱ꞌa̱xpa̱jktinit, veꞌem xa je̱ꞌe̱ veꞌe yꞌijttinit ax joꞌn je̱ ángeles juuꞌ veꞌe je̱m tsapjo̱o̱tm.
26 Ax je̱ꞌe̱ tseꞌe ku veꞌe je̱ o̱o̱ꞌkpata̱jk jyoojntykpa̱jktinuvat, ta̱ miitseꞌe xko̱tsta je̱p Kunuuꞌkx Jatyán ku̱jxp juuꞌ veꞌe je̱ Moisés jyaay, je̱p joma veꞌe je̱ Nteꞌyam myuko̱jtsji je̱m ápit ku̱p akojkm, ¿veꞌem xaja? Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ Nteꞌyam vyaajñ: “XNteꞌyamidup a̱tseꞌe je̱ Abraham, je̱ Isaac, ma̱a̱t je̱ Jacob.”
27 Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe, Ntyeꞌyamivapts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ jayu je̱ Nteꞌyam pa̱n pa̱n jatyeꞌe jaanchjaꞌvijidu ku veꞌe yꞌo̱o̱ꞌktini, kaꞌa tseꞌe je̱ jyo̱o̱tta je̱ jyaꞌvinda yꞌa̱a̱ꞌka, joojntykidupts je̱ꞌe̱ veꞌeda. Ax veꞌem tseꞌe, o̱o̱yts miitseꞌe mtuntooꞌtó̱kida.
Je̱ pavaꞌnu̱n juuꞌ veꞌe du̱nu̱ma̱jika̱jxp
(Mt. 22.34‑40)
28 Je̱m tseꞌe vyeꞌna toꞌk je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpa juuꞌ veꞌe du̱ꞌamo̱tunajx vintso̱ veꞌe ñavyaajnjidi. Ku veꞌe du̱nu̱jaꞌvi je̱ts o̱yeꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvjidi, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱vinkuta̱mi je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutu̱vi:
―¿Juuꞌs je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ pavaꞌnu̱n juuꞌ veꞌe du̱nu̱ma̱jika̱jxp?
29 Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatsa̱a̱jv:
―Je̱ pavaꞌnu̱n juuꞌ veꞌe du̱nu̱ma̱jika̱jxp, ya̱ꞌa̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe: “Israeejlit jáyuda, amo̱tunaxta. Je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n, u̱u̱ꞌm je̱ nNteꞌyamamda, toꞌkjits je̱ꞌe̱ veꞌe du̱nu̱Ma̱ja̱Vintsa̱na,
30 je̱ts mtsó̱ktapeꞌe je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n, u̱u̱ꞌm je̱ nNteꞌyamamda, nu̱jom jaꞌvin, nu̱jom aaj nu̱jom jo̱o̱t, nu̱jom je̱ mvinmaꞌyu̱n ma̱a̱t, je̱ts nu̱jom je̱ mmaju ma̱a̱t.”
31 Je̱ mume̱jtsk pavaꞌnu̱n, veꞌem játypats je̱ꞌe̱ veꞌe. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaꞌañ: “Tso̱kta je̱ mmuja̱nta̱mda je̱ mmuta̱kta̱mda veꞌem ax joꞌn viinm mnachó̱kjada.” Kaꞌa xa veꞌe jadoꞌk je̱ pavaꞌnu̱n juuꞌ veꞌe du̱nu̱má̱jip ax joꞌn ya̱ me̱jtsk pavaꞌnu̱n.
32 Vanꞌit tseꞌe je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpa ña̱ꞌmu̱xji:
―Yakꞌixpa̱jkpa, ó̱yameꞌe tu̱xka̱ts, tyú̱vam, ku̱x toꞌkji xa veꞌe je̱ Nteꞌyam je̱ts kaꞌa veꞌe pa̱n viijnk, je̱ꞌe̱jyji veꞌe toꞌk.
33 Je̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe ku veꞌe je̱ Nteꞌyam yaktsó̱ku̱t nu̱jom jaꞌvin, nu̱jom aaj nu̱jom jo̱o̱t, nu̱jom je̱ vinmaꞌyu̱n ma̱a̱t, je̱ts nu̱jom je̱ maju ma̱a̱t, je̱ts ku veꞌe je̱ jayu du̱tsa̱k je̱ myuja̱nta̱m je̱ myuta̱kta̱m veꞌem ax joꞌn viinm ñacha̱kju̱, je̱ꞌe̱ tseꞌe nu̱yojk du̱nu̱má̱jip je̱ts kaꞌa veꞌe nu̱jom je̱ tá̱nu̱k ya̱x juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam yaktukvintsa̱ꞌkip je̱ts nu̱jom je̱ viijnk ya̱x juuꞌ veꞌe yakto̱o̱yp je̱m yo̱jxpe̱jtu̱n ka̱jxm.
34 Ax ku tseꞌe je̱ Jesús du̱mo̱tu je̱ts o̱y yakxo̱neꞌe du̱ꞌatsa̱a̱jv, vanꞌit tseꞌe du̱nu̱u̱jmi:
―Kaꞌats mitseꞌe xmujékuma je̱ Nteꞌyam je̱ kyutojku̱n.
Ax juuꞌ tseꞌe je̱ Jesús du̱tsoꞌoxpa̱jktup, ni pa̱na tseꞌe kyo̱o̱ꞌknayjaꞌvijini je̱tseꞌe juuꞌ du̱jaaꞌkꞌamo̱tutú̱vat.
Je̱ David je̱ Mya̱ja̱ Vintsá̱n je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Cristo
(Mt. 22.41‑46; Lc. 20.41‑44)
35 Ku veꞌe je̱ Jesús je̱ jayu du̱yakꞌixpu̱jk je̱p ma̱ja̱ tsaptu̱jkp, vanꞌit tseꞌe vyaajñ:
―¿Vintso̱seꞌe je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpata̱jk vyaꞌanda je̱ts je̱ David je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j je̱ Cristo?, juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam vyinko̱o̱n je̱tseꞌe yakkutojknit.
36 Je̱ Espíritu Santo xa veꞌe mo̱o̱jyju je̱ David je̱ vinmaꞌyu̱n ku veꞌe je̱ David vyaajñ:
Je̱ Nteꞌyam xa veꞌe du̱nu̱u̱jmi a̱ts je̱ nMa̱ja̱ Vintsá̱n:
“A̱jxtu̱ku̱ yaja a̱ts nꞌakaꞌyu̱n paꞌayi namvaat a̱tseꞌe nyakvintó̱kida pa̱n pa̱n jatyeꞌe mtsoꞌoxpa̱jkju̱dup.”
37 Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ David vyaajñ je̱ts je̱ Mya̱ja̱ Vintsá̱n je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Cristo. Ax veꞌem tseꞌe, vaꞌajts tseꞌe yaknu̱java je̱ts ka je̱ chaan je̱ kyo̱o̱jjyap je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Cristo, je̱ Mya̱ja̱ Vintsa̱mpa je̱ꞌe̱ veꞌe.
Ax nu̱may tseꞌe je̱ jayu du̱tukxo̱o̱jntkti ku veꞌe du̱ꞌamo̱tunajxti.
Ku je̱ Jesús du̱vintso̱ꞌy je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpata̱jk
(Mt. 23.1‑36; Lc. 11.37‑54; 20.45‑47)
38 Ku veꞌe je̱ Jesús je̱ jayu du̱yakꞌixpu̱jk, jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ:
―Yakkó̱pkada o̱o̱y je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpata̱jk ku̱x mvinꞌa̱a̱ꞌnuvaajnju̱dup miits je̱ꞌe̱ veꞌe. Je̱ꞌe̱ xa veꞌe du̱muvidu̱tuvaandup je̱ ya̱a̱jnit vit je̱tseꞌe du̱tso̱kta je̱tseꞌe yakko̱jtspo̱o̱ꞌkxtat je̱ vintsa̱ꞌkin ma̱a̱t je̱p maaꞌy ja̱a̱tp.
39 Tum je̱ꞌe̱ veꞌe cho̱jktup je̱tseꞌe du̱tuktsa̱a̱nadat je̱ tsu̱u̱jntku̱n juuꞌ veꞌe tum o̱o̱jyit je̱p tsaptu̱jkp je̱ts joma veꞌe je̱ ma̱ja̱ kay je̱ ma̱ja̱ uuꞌk.
40 Je̱ tya̱jk paat tseꞌe du̱pa̱jkjada juuꞌ jatyeꞌe yꞌíxtup jyaye̱jptup je̱ kuꞌa̱a̱ꞌk ta̱ꞌa̱xta̱jk; ax jek tseꞌe chapko̱tsta, veꞌem tseꞌe du̱kayaknu̱ke̱ꞌxnata̱kavaꞌanda je̱ kyo̱ꞌo̱y je̱ꞌe̱ juuꞌ veꞌe tyoondup. Je̱ꞌe̱ tseꞌe nu̱yojk je̱ tsaachpaatu̱n yakmo̱ꞌo̱dap.
Je̱ ya̱x juuꞌ veꞌe pya̱a̱m toꞌk je̱ kuꞌa̱a̱ꞌk ta̱ꞌa̱xta̱jk
(Lc. 21.1‑4)
41 Tsu̱u̱nip tseꞌe je̱ Jesús vyeꞌna je̱p ma̱ja̱ tsaptu̱jkp je̱ja je̱ ya̱x apa̱jkin vyinkujk. Je̱p tseꞌe du̱ꞌix vintso̱ veꞌe je̱ jayu je̱ meen du̱pa̱mda. Ax nu̱may tseꞌe je̱ kumeen jayu juuꞌ veꞌe may je̱ meen du̱pa̱a̱mdup.
42 Vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ ayo̱o̱va kuꞌa̱a̱ꞌk ta̱ꞌa̱xta̱jk jye̱ꞌy je̱tseꞌe du̱pu̱u̱jm me̱jtsk je̱ piꞌk cobre meen.
43 Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk du̱yaaxji je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi:
―Tyú̱vam xa a̱tseꞌe nvaꞌañ je̱ts nu̱yojk ya̱ꞌa̱ veꞌe ya̱ ayo̱o̱va kuꞌa̱a̱ꞌk ta̱ꞌa̱xta̱jk tu̱du̱pu̱m je̱ ya̱x je̱ts ni kaꞌa veꞌe nu̱jom je̱ viijnk jáyuda;
44 ku̱x je̱ꞌe̱da, je̱ꞌe̱ je̱ꞌe̱ veꞌe tu̱du̱pa̱mda juuꞌ veꞌe vintaꞌnu̱xju̱dup; ax ya̱ ayo̱o̱va, ta̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe du̱pa̱mka̱jxni je̱ tyukjoojntykin.