6
Dene ngü ka Yesu agbü Nazareta
Matayo 13:54-58
1 Gbü gara ra, fü Yesu ayia de wü kpara ka-ye, ace sü era mere ngu *Galïlaya, adu anü agbü kötï ka-wü, ta te engu ga gbügbü na ne.
2 Fü *sïkpï ka Me amaka ewü kpala. Fü Yesu ayia anü arï kpa *esambü ka biti-te, akpo da arï wü kpara kpala. Fü bi wü kpara angbü da eje ngü gögömö na. Fü ngü la aga gbü jia ewü afa sü. Fü ewü angbü da emala ngü esüka wü, gü ba dene, “Angü komoko ne maka de mere kpeke rïrï de bane neh kaye? Mere kpeke ngü ka talara, te engu ngbü emere kpa te gara sü ne, e-to wazi la fefe na neh da?
3 Te engu di kpah bü de kpara, te ngbü eforo rü de sene ne? Te ni ye na di kpah bü de *Marïya ne. Ani wu wü di enga ni ye na kpah kpo ne, wü *Yakobo, *Yüsefa, Yudi, bete Sïmüna, abe kpah te wü jaji würüse, te ewü di ꞌburu wü kpara de sene ne. Te di bala, Yesu maka de nda-ye wazi de bala neh kaye?” Teka ngü la, wüh le ngü kaka nda-wü ꞌburu ꞌburu de.
4 Fü Yesu adu arü alügü ngü fü ewü, gü ba dene, “Te mü de *mürü dofo la, wü kpara gba yi tï acu ngü mü nda-wü de. Amba ꞌduwa agbü gara wü sü fü wü kpara angbü ecu ngü mü. Dela si-ngü te yi le acu ngü ra tete na nda-yi de ne.”
5 Teka ngü la, ah tï fü Yesu amere kpeke wü ngü ka talara kpa gbü sü ka-wü la nda de, angü wü kpara de kpala, de wü mürü ye na, wüh le ngü kaka-na nda-wü de. ꞌDuwa mba wü mürü keke biri biri, te engu ngbü eo kpa ye gbü nzö ewü, fü keke ka-ewü angbü enza.
6 Dela ngü ta te mere Yesu, gbü sü ta te engu ga gbügbü na. Fü ngü la aga gbü jia Yesu afa cu sü, angü wü kpara kpa gba ewü la le ngü kaka nda-wü de.
Fütanga ngü la, fü Yesu angbü endoro gbü wü kötï kpala ꞌburu nde, da erï wü kpara de to ngü ka Me.
Dene ngü te Yesu tima wü kpara ka-ye, nzükpa de füh ye ꞌbasu, teka amala ngari Me
Matayo 10:5-14; Luka 9:1-6
7 Gbü gara ra, fü Yesu aï wü kpara ka-ye, nzükpa de füh ye ꞌbasu ne kpaka ye, angü ah le atima ewü, teka anü amala to ngari Me agbü wü gara sü. Fü engu ato wazi fü ewü, teka fü ewü adi eliki *siti wü di enga me di, de wü muruyi. Fü ah ayia atima ewü ꞌbasu ꞌbasu,
8 gü ba dene, “Yi nü enü, yi mala ngari ra fü wü kpara. Te yi te enü la, yi mere e aza mere bi wü e esaka yi de. Yi za ambata kpah de. Yi za kombo kpah de. Yi za jiase kpah de. Yi za ꞌduwa ngbangba esaka yi, fü yi anü di.
9 Yi mere e ato bongo eküte yi ꞌbasu ꞌbasu kpah de. Yi to bü mba kamaka gbü lö yi.
10 Mene sü te yi ena anü akoro gbügbü na, te wü kpara la za yi eyi gbü mürü, de yi ngbü nzö gba kpara biringbö la, zalü gbü sïkpï te yi ena ayia anü sü tete.
11 Mene sü te ewü le ngü ka-yi gbügbü de, yi mere e angbü sela de. Yi yia sela, de yi bunda zu-tö ka kötï ka-ewü la, te lö yi asidi, ciki sela, de wüh wu ngü la, teka agü tamu ngü la fü ewü, gü ba dene, ‘Me le ngü ka-wü de, angü wü le ngü wü kpara ka-ni, Me, kpah de.’ ” Dela ngü te Yesu mala fü wü kpara ka-ye, te engu tima ewü ne.
12 Fü wü *kpara ka Yesu la ayia anü sü, abaya, angbü da emala ngari Me fü wü kpara, gü ba, “Wü ce *siti ngü ka-wü asidi. Wü fü maguma wü, adu ale ngü ka Me.”
13 Fü ewü amaka mere bi wü kpara, de siti wü di enga me guvu ewü. Fü ewü aliki siti wü di enga me la guvu ewü asidi. Fü ewü amaka kpah mere bi wü mürü keke. Fü ewü afuru mü gbü nzö ewü. Fü ewü ayia aküwa.
Dene ngü ka kpi ka Yüwane Mürü Babatïza
Matayo 14:1-12; Luka 3:19-20; 9:7-9
14 Gbü wü re engu la, Anïtïpa *Erode ta de mere miri ka wü *Galïlaya. Gbü gara ra fü miri la aje nga Yesu. Angü ïrï Yesu wü ka-ye eyi gbü wü sü la ꞌburu. Fü wü kpara angbü eyi-ta tete-wü, gü ba, “Apa! Yesu mbi mbi neh da?” Wü gara ga, “Engu de *Yüwane Mürü Babatïza, ta te wüh mörö engu ne. Ah zükü me-ye gbü kpi. Teka ngü la, fü engu angbü emere wü kpeke ngü ka talara.”
15 Gara kpara gü ba, “Engu de gara *mürü dofo, baka wü mürü dofo ta te ewü ngbü emala ngari Me gügü ne.” Gara gü ba dene, “Wayi! Engu de mürü dofo *Ïlïya.”
16 Te Miri Anïtïpa Erode je nga Yesu, fü ah akpe cürü, angbü de mere fïngangü, gü ba, “Wayi, komoko la, ah de Yüwane, ta te ni mörö engu ne. Ah zükü me-ye gbü kpi.”
17-19 Angü Yüwane kpi ta kükürü nda de. Ngü ladü gbügbü na. Miri Anïtïpa Erode mörö Yüwane ta me-ye, teka ngü ka wara ye, de ïrï ye Erodïya ne. Angü miri la fa ta würüse la esaka gara enga ni ye, de ïrï ye *Fïlïpo. Fü ah adu aza engu wara ye tete. Teka ngü la, fü Yüwane ayia amala ngü fü miri la, gü ba, “De-ye deyï, ngü te ye mere la, ah de siti ngü. Ye fiti wara enga ni ye baye? Ah tï ta fü ye amere bala de. Angü dela siti ngü gbü jia Me!” Teka ngü la, fü miri la ayia azoro Yüwane, agü gbü ku. Erodïya, fü mü aje kpah ngü la, ati ngü la guvu mü. Fü mü akpo da egïrï kaje de ni mörö Yüwane asidi. Mü maka de, angü watï mü le de.
20 Miri la ngbü ekpe cürü, angü ah wu eyi, gü ba, Yüwane de züka kpara ka Me. Te di bala, fü ah angbü egïrï kaje teka aküwa Yüwane esaka wara ye. Ah le ta de ni di eje ngari Me gömö Yüwane, angü ngü la reke tete na areke. Amba gara mamaguma le nda de, angü ngü la ngbü kpah esiti fïngangü kaka asiti.
21 Amba, Erodïya, mü ngbü fï bü egïrï kaje, amörö Yüwane tete na. Gbü gara ra, fü mü ayia amaka kaje engu ne. Angü watï mü mere mere karama ka-ye, teka afï nga sïkpï te wüh yaka engu tete na. Fü ah ayia aï cögbörö wü kpara ka-ye, de wü nzö-gü ka-ye, de wü mere kpara ka Galïlaya ꞌburu.
22 Fü Erodïya ayia atima enga ye, jaji würüse, de ah nü, ah lo bï engagira miri, de wü ngba ka-ye. Fü jaji würüse la akpo da elo bï, elo bï ꞌduwa ba-neh-ene-la. Fü bï kaka ayia areke gbü jia miri de wü ngba ka-ye afa sü. Fü miri ayia amala ngü fü jaji würüse la, gü ba dene, “Enga ni, ngü ka-ye reke gbü jia ani fa sü. Te di bala, ni ena ato fü ye neh ene?”
23 Fü miri la ayia akïna te-ye gbü jia wü kpara ꞌburu, gü ba, “Mene e te ye ngbü ele, de ye yi-ta ni tüngüngü, ni ena ato ato fü ye. Ni tï atïrï de. Te ye le kpah de ni ye süka sü ka-ni fü ye la, ni ena aye aye.”
24 Fü jaji würüse la ayia akpe kpaka ni ye, ayi-tata, gü ba dene, “Ni ni deyï, mene e te ye le de ni yi-ta miri tekaka, de ah to fü ni, neh ene?” Ni ye na gü ba, “Enga ni deyï, ye mala fü miri de ah tima kpara, ah nü, ah mörö Yüwane Mürü Babatïza. De ah wa nzönzö na, ah koro di fü ye, teka fü ani awu, gü ba dene, Yüwane kpi eyi fanü.”
25 Fü jaji würüse la ayia akpe adu kpaka miri, amala ngü fefe, gü ba dene, “Wayi, mere kpara, ngü te ni le, ah dene. Ni ele de wüh mörö Yüwane asidi. Fü ewü awa nzönzö na, ao gbü gada, akoro di, ato fü ni enatikine.”
26 Fü ngü la asiti gbü jia Miri Anïtïpa Erode afa sü. Amba teka ngü ka kïna, de te engu kïna te-ye di, gbü jia wü ngba ka-ye ne, ah le ace kïna ka-ye la tïne de, ka vi-jia.
27 Te di bala, fü ah ayia atima marajümïya ka-ye, gü ba, “Ye nü, ye koro de nzö Yüwane.” Fü marajümïya la ayia anü agbü ku, ade ngürü Yüwane, akolo gbö!
28 aza nzönzö na, ao gbü gada, akoro di, ato fü jaji würüse la. Fü jaji würüse la aza nzö Yüwane, ayia anü di, ato fü ni ye.
29 Dela ta ngü te Yüwane Mürü Babatïza kpi tete. Te wü kpara kaka-na je ngü la, fü ewü akoro, abï kökö na, anü di, ati.
Dela si-ngü te Miri Anïtïpa Erode kpe cürü Yesu tete, gü ba, engu de Yüwane Mürü Babatïza, te zükü me-ye gbü kpi.
Dene ngü te Yesu to zü-e di fü mere bi wü kpara
Matayo 14:13-21; Luka 9:10-17; Yüwane 6:1-13
30 Fütanga ngü la, fü wü *mürü tima ka Yesu, ta te engu tima ewü ne, adu akoro kpaka Yesu. Fü ewü akpo amala nga ngü ꞌburu, te ewü ngbü mere kpala, kpah de ngü te ewü ngbü rï wü kpara di.
31 Fü mere bi wü kpara aci abiti te-wü kpaka ewü la, wü gara da ekoro, wü gara da ego. Da sü te wü Yesu ena azü e tete ma, da fe te-wü kpah ma. Te di bala, fü Yesu adu arü amala ngü fü wü mürü tima ka-ye ne, gü ba dene, “Ani nü la mba afe te-ani kpa te gara sü, te wü kpara di tete ma.”
32 Fü ewü ayia alï gbü *zabu, anü kpa te gara sü te kötï di tete ma.
33 Te wü mere bi wü kpara la wu, gü ba, wü Yesu nü sü eyi kpala, fü ewü aci ꞌburu, anü de woro, afa nga Yesu. Amba wüh le nda-wü kaje de lö wü to kpa füh gümba. Fü ewü akpe akoro agbü sü, te wü Yesu enü tete na ne, fi me-wü.
34 Te wü Yesu nü koro gbü sü la, fü ewü amaka mere bi wü kpara kpala kpah gbe. Fü cïnga ewü arï te Yesu, angü wüh ngbü gbü jijia baka wü kambiliki, te kpara di gbü nga ewü ma. Fü ah ayia akpo erï ewü de mere bi wü ngü, zalü koro di etamurago.
35 Etamurago la, fü wü kpara ka Yesu ayia akoro amala ngü fefe, gü ba dene, “Mere kpara deyï, ye ceka la, ra te etï dene! Ani ena amere baye, teka wü mere bi wü kpara ne? Tala mere ewü de? Te sü di kpakine edere sü, kötï kpah ma ne.
36 Ah le ta de ye mala ngü fü ewü, de wüh nü kpa gbü gara kötï, agïrï e, ase, azü.”
37 Yesu gü ba dene, “Yi ena ato zü-e fü wü kpara la me-yi.” Wüh gü ba, “Apa! Wü kpara la sibi fa sü! Ani ena amaka mere bi zü-e, tüngü wü kpara la, neh kaye? Anga ani ena ase e la neh de jiase fe? Ah ba e te mü ena amere tima teka re biringbö, fü mü amaka jiase la.”
38 Yesu gü ba, “Ambata esaka wü sela neh fe? Wü nü la, wü ceka.” Fü ewü ayia anü aceka, amaka ambata ngbee ꞌburuve, bete si ꞌbasu. Fü ewü adu amala nganga na fü Yesu.
39 Ta gbü sü la, züka fu-gü ladü fula fula, bane. Fü Yesu adu arü, amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba dene, “Wü biti wü kpara la tundu tundu, de wüh ngbü la kötö, füh gü sene.”
40 Fü ewü ayia abiti te-wü gbü wü da-sü ka-wü, gara ewü kama biri (100), wü gara ewü teke ꞌbasu de füh wü nzükpa.
41 Fü Yesu aza ambata ꞌburuve bete si ꞌbasu la, ayia aceka kpï kpa tikpi, agbo nga ïrï Me teka zü-e la. Fü ah ayia akukuru tü wü ambata la, aza ato esaka wü kpara ka-ye, de wüh gafa fü wü kpara ꞌburu. Fü ewü adu agafa wü si kpah bala.
42 Fü wü kpara aci ꞌburu, azü e la, asika nde.
43 Fü wü *kpara ka Yesu ayia aro du zü-e la, asi gbü wü kuwu nzükpa de füh ye ꞌbasu.
44 Dela ngü ta te Yesu mere, te engu to zü-e di fü mere bi wü kpara. Wü kpara te ewü zü e la, wüh baka wü komoko kutu ꞌburuve (5,000).
Dene ngü ka Yesu te engu nü nü füh ngu
Matayo 14:22-36; Yüwane 6:14-21
45 Fütanga ngü la, fü Yesu ayia amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba dene, “Wü za *zabu eza, anü nda-wü kpa engagira nü, kpa etangu, kpa gbü Betesayïda. Nda-ni, ni la ece kpa te bi wü kpara ne, de wüh go agba wü feke. Fü ni adu afa nga wü.” Fü wü *kpara ka Yesu ayia alï gbü zabu, anü sü.
46 Fü Yesu ato mandï fü mere bi wü kpara la. Fü ewü abaya, ago agba wü. Fü Yesu ayia anü kpa enzö mere rüvü kpikpi ye, angbü kpala, da eku gba fü Me.
47 Fü du ra la atï te Yesu, kpa enzö rüvü la kpikpi ye, o wü kpara kaka di nda-wü nengete, kpa etü ngu gbü zabu.
48 Ah te ekoro emözekpï, o kpï seke nza la de, fü Yesu ayia aceka kpï, awu wü kpara ka-ye, te ewü ngbü embü ambü ka mere wege. Angü wege la ngbü enzi ewü, elügü kpa sidi. Fü Yesu ayia, de ni nü kpaka ewü la. Amba wüh ka-wü nengete etü ngu. Fü ah ayia angbü enü de lö ye füh ngu. Fü ah anü, anü akoro gbamari ede zabu la.
49-50 Fü ewü ayia awu engu da enü füh ngu de bala, wüh gü ba, “Dela sirimbi!” Fü mere cürü ayia arï te ewü. Fü ewü afï nda-wü, gü ba, “Dela kuru kpara, te koro gbü mbükü!” Fü ewü ayia aba rere ka cürü kpa tikpi, angü wüh wu, gü ba, ah de Yesu ne, nda-wü de. Fü Yesu akoro amala ngü fü ewü, gü ba dene, “Yi gu maguma yi agu. Yi kpe cürü de, ah ka-ye de-ra.”
51 Fü ah ayia alï kpaka ewü agbü zabu. Fü mere wege, te ngbü emere ewü la, ayia anga.
Dela ngü ta te Yesu mere te engu nü tete na de lö ye füh ngu. Fü ngü la aga gbü jia wü kpara kaka-na ꞌduwa ba-neh-ene-la.
52 Angü wüh wu si-ngü gbü ngü ta te engu mere, te engu to zü-e fü wü mere bi wü kpara la, nda-wü de. Nzö ewü kpekpeke, angü wüh to maguma wü fü Yesu mbi mbi la de.
53 Fü wü Yesu ayia akö ngu kpa etangu, akoro gbü gara sü de ïrï ye Genezareta. Fü ewü ai zabu ka-wü, ace edere ngolo sela.
54 Wüh te ekoro kpala, fü wü kpara aci ꞌburu awu, gü ba, Yesu koro eyi.
55 Fü ewü ayia abaya, akpe de woro kpa gbü wü gara kötï kpala ꞌburu nde, amala nga ngü la fü wü kpara ꞌburu. Fü ewü akpo da ebï wü mürü keke de darara ka-wü, enü de ewü kpa te sü te ewü je, gü ba, Yesu ladü tete na.
56 Gbü wü sü ꞌburu te Yesu ngbü ekoro tete na, agbü wü mere kötï, bete wü jürü kötï edere sü ne, wü kpara ngbü ebï wü mürü keke ka-wü, ekoro di, eo gbü ngambasü. Fü ewü angbü da efüwa te-wü fü Yesu, gü ba, “Ani ele amofo bü mba mö bongo ka-ye, de ani küwa.” Wü kpara ta te ewü ngbü emofo mö bongo ka Yesu ne, fü ewü angbü eküwa, gbü keke ka-wü la ꞌburu.