41
Peron piki
1 Sizi pawpa, ukasar wathaw koeliya nanga nuy Aykupithu mopa kuyk, Peron pikin thayar. Nuy pikin Naylaw Koesa pasinu sir.
2 Nuydh yawayay seben kawal mina koey goeraymayl. Thana nanga ngapa koesangu kadaypa tadir thana urapumayn bup purthar.
3 Wagel mamunge a war seben kawal ngapa kadaypa; thana mina koey moerimoeril. Thana ngapa kadaypa nanga thana kasa war kawaya koesaw pasinu sir.
4 A setha nanga moerimar kawal thana koey goeray kaw purthar. Nuy Pero nubi thonara danpaliz.
5 Nuy kalanu lak uthuy yoewnan. Nuyn mamu ngedh war pikin thayar kedha, seben mura puy kunal giyamayl urapu kuykungu koesimoeyr kadaypa.
6 A dhuray seben puy kunal kadaypa memayidhin moegi ridhal kasa komal guban thana magawg palimoeydhin.
7 A moerimar puy kunan nanga koey goeray puy kunal angemidhin. Nuy Pero dan palaydhin a kedha miyaydhin, ‘A in ngoena kasa pikin thoeyaypa.’
8 Bathaynga nanga nungu ngoenakap mina koey mapunga, nuydh ya madhin mura mina koey ngulayg mabaygoepa a guguwaw mabaygoepa Aykupithunu. Nuydh thanamulpa nungu piki umadhin kasa thana nubepa yan sakar pudhadhin nungu piki.
Umal ngukiw danalpoethay mabayg ngoenanu madhin Yoewsepalpa
9 Kalanu umal ngukiw zagithaw danal poethay mabayg nubepa Perolpa kedha muliz ‘Ngay ngibepa mulepa ngaw gegeyadh.
10 Ngi waza ngalbeniya wati igalayg aymaydhin a ngidh ngalbe kunumay lagoenu muynu thayamoedhin, nginu getha doegam zagethaw mabaygaw kunumay lag, kunaw nuday kuyku mabayg a ngay.
11 ‘Urapun kubilu ngalbe pikin thayamar yaynanob a palay piki ngalben nanga muynu aykap urapun lawnga, aykap yaynanob.
12 Senabi thonara nanga urapun kayn garkaz Ebrulayg. Nuy danal poethay kuyku mabaygaw zagethaw mabayg si muynu kunumay lagoenu. Ngalbe nalben piki umamoedhin a nuydh ngalbelpa sakar mamamoedhin.
13 Zapul mina kedha balbayginga aymoeydhin; ngidh ngoena ngaw zagethoenu kuniya wanadhin a kunaw nuday kuyku mabayg ngidh puynu gimal puydhadhin.’
14 Kalanu Pero ya madhin Yoewsepalpa, nuyn kunumay lagoengu sinubi thonara adhapa madhin. Nuydh Yoewsepa nanga buthapoethay muwasidhin yathapathay a kayn rugal ubamiz. Nuy kalanu Perolpa uzaraydhin.
15 Nuy Pero Yoewsepalpa kedha muliz, ‘Ngoena pikin thayar kasa kedha mabaygan sakar mayginga ngayapa ngaw piki. Ngath kedha karngemingu ngidh ngulayg piki sakar manin.’
16 Yoewsepa kedha muliz nubepa Perolpa, ‘Ngayapa koey zageth, matha Awgadhaw ibupuydhaynu kedha, ngath kay balbayginga sakar maypa.’
17 Nuy Pero kedha, ‘Ngoena pikin thayarngu, ngay Naylaw Koesaw bawadhoenu kaday sirngu.
18 Ngath yawayay seben kawal koey goeraymayl thana koesangu ngapa kadaypa tadir urapumayn, bup purthar.
19 ‘Kalanu seben kawal ngapa kadaypa mina koey gudal moerimoeril. Ngath kulay ngaw igililmaynu kedha ngoedhalmayl imayginga itha Aykupithunu.
20 Thana koey moerimar kawan koey goeray kawal purthamoeyr.
21 Kasa kay kedha maythal yoewruyginga thana kasa ngaru wati ngoedhalmayl, kulay thana midh nanga. Kalanu ngay danpalaydhin.
22 ‘Ngay lak uthuy yoewnan. Ngoena nanga lak pikin thayar, ngath yawayay seben mura koey goeray puy kunal giyamayl urapu puy kunaw kuykungu kadaypa sazir.
23 Dhuray seben puy kunal nanga kadaypa malguyl puydhadhin komal guban thana goegadh ngur palngimoeydhin.
24 A moerimar puy kunan koey goeray puy kunal angemidhin. Wa, kalanu ngath palay piki umamoedhin guguwaw mabaygoepa kasa kedha thana ngayapa sakar mayginga.’
Yoewsepan pikiw sakarpudhay Perolpa
25 Yoewsepa Perolpa kedha mulaydhin, ‘Sepal piki nginu nanga muynu aykap urapun; Awgadh ngibepa mulayngu kedha nuydh bangal miyay nanga za aymoene.
26 Setha seben koey goeray kawal nanga seben ayde wathal, a seben mina puy kunal nanga lak seben ayde wathal muynu aykap urapun.
27 ‘A matha kedha dhuray seben moerimar kawal kadaypa wagel nanga tadir a setha moerimar puy kunal komal guban goegadh palayzimayl, sew aykap kedha, seben bangal mura aygi wathal.
28 Zapul bangal mina kedha, mina in ngay ngibepa umepa Awgadhan ngibepa yakamoengu, nuydh bangal ngibepa miyay nanga za aymoene.
29 Seben wathoelnga ay za bangal mina koey goersar Aykupithunu, mura nanu goegathiya.
30 Kalanu bangal mamungedh a seben mura aygi wathal mina ipidhadh gegeyadh. Ngoedhe kedha nge Aykupithu kulay kedha wathoeginga, aygi wathal bangal lag mina idimoene.
31 Senaw bangal mina thonar mura guythuyane, minguz kedha, aygi wathal bangal ipidhadh gegeyadh.
32 Sepa, nginu pikipa kedha Awgadhan ukasar thonaralnga ngibepa yakamoedhin, nubepa Awgadhoepa kasa woenaypa lawnga, nuydh bangal ngaru senawbi za aymoeyne. A senabi thonar amadhan.
33 ‘Ngidh kedha thonara mina mabayg adhapa thamar, a koey ngulayg mabayg koepa goegathoepa danal poethaypa mura Aykupithunu.
34 A ngidh bangal ngaru dhuray zagithaw mabaygal adhapa thamayine moegina aypa ngoewmaypa mura goegathoengu, koey ayde wathaw thonara setha bangal seben wathal mina wathal toedipu nanga.
35-36 Ngi bangal thanamulpa muledhe a ngidh bangal kupay thanamulpa manine aypa adhapamoeypa a danal poethaypa senabi mina wathaw thonara, mura goegathaw koey sawalagal. Setha bangal ayde danal pathepu seben aygi wathaw thonarpa, senawbi thonar kay nanga mangepa mina adhapudhay gegeyadh lak bangal mabaygoepa mura maytha aygipa lawnga.’
Yoewsepan kuyku mabayg aymoedhin Aykupithupa
37 Pero a nungu zagithaw mabaygal thana zeyzinoeydhaydhin kedha, ‘Wa, ina mina yangu kudu urapun aymoeyzinga.’
38 Nuy Pero thanamulpa kedha, ‘Ngalpalpa lak wara mabaygoepa imaypa lawnga kedha Yoewsepa midh nanga. Awgadhaw Maygi Mari ngabiya nanga kalmel muynu.’
39 Nuy Pero nubepa Yoewsepalpa kedha mulaydhin, ‘Awgadhan thabi zapul mura ngibepa yakamoeydhin wara lak yaginga senaw ngi balbaygi mabayg koey ngulayg wara lak kedha ngoedhal mabaygoeginga.
40 Ngath kay ngin kuyku mabayg aympa mura ngaw goegathapa danal poethaypa a ngaw mabaygal bangal mura nginu yapa kurusipagemipu. Ngi bangal ngaybiya wagel paru.
41 Ngath ngin kuyku mabayg ayman Aykupithupa.’
Yoewsepa nuy Peron wagel paru aymoedhin
42 Kalanu Pero nungu gethaw dhimurngu nelaynga za adhapa madhin, a Yoewsepan gethaw dhimuriya angan kalanu kapu golidh gamul kusa Yoewsepaniya katiya thayan, a kapu sodh nubiya angan.
43 Nuydh Pero nubepa Yoewsepalpa sigangar madhin, yawaraw za nungu danal poethay zagithaw mabaygal kulay wal tidhumar kedha, ‘Nubepa buth wanaw, nubepa buth wanaw’ minguz kedha, nuyn Yoewsepan waza kuyku mabayg aymoedhin Aykupithupa, Peron wagel paru.
44 Pero nubepa Yoewsepalpa kedha mulaydhin, ‘Ngay koew Aykupithu mopa kuyk wara mabaygoepa ngibiya gimiya woelaypa lawnga, matha ngi kedha.’
45-46 Nuydh Pero nubepa Yoewsepalpa wara sew Aykupithu nel madhin kedha, Zapenath Paneya, a wara nuydh ipi madhin Yoewsepalpa, nanu nel Asenath Potheperan yoepkaz kazi. Nuy thanamun misnare, Iliyopolisaw goegathaw misnare. Yoewsepa nanga Perolpa zagithaw kuyk aymoedhin nuy sinubi thonara 30 wathoelayg Aykupithunu. Nuy sizi Peron lagoenu mura gulgupipu Aykupithuya.
47 Seben koey ayde wathoenu nanga.
48 Yoewsepa nuydh mura ayde yaynanob goegathiya ngoew mamaydhin Aykupithungu. Kuyk aymay puy kunaw zagethaw lagoengu.
49 Senawbi thonara ay puy kun mina koey gudal goersar. Yoewsepalpa matha ngoedhagidh lawnga getha tidaypa. Ay kedha koey gudal goersar ngoedhe buthul midh nanga.
Yoewsepan ukasar garkaz kazi
50 Wa, wagel aygi wathaw thonar mangaydhin Yoewsepan ipin Asenath kulay ukasar garkaz kazi mamamoedhin.
51 Nuy Yoewsepa kedha, ‘Awgadhan ngaw ngoenakap thoew palangu mura ngaw wati thonarngu a ngaw mura thathiw buwayngu.’ Kalanu nuydh nungu kuykuyg kazi kedha nel tharadhin, Manesey.
52 Wara nuy Yoewsepa kedha mulaydhin ‘Awgadhan ngayapa kazi mamamoengu ngaw sirisirizi lagoenu.’ Wa nuydh nungu kuthayg kazi kedha nel tharadhin Epelema.
Wathal koey aydelmayl
53 Senaw mi seben wathoepa nanga Aykupithu mabaygapa ay saran poegaypu, kuth muwasidhin senawbi kapu thonar amadhan thamaydhin.
54 A aygi wathaw thonar kuyk aymaydhin balbayginga kedha mina Yoewsepa midh nanga mulaydhin dhuray lagal lak mura aygi asimoeydhin. Kasa Aykupithunu ayde matha niyaypu thanamun koey sawalagoenu.
55 Aykupithulgan nanga maytha aygi kuyk aymoedhin, thana Perolpa ay thoeraypu. Nuy Pero thanamulpa kedha, ‘Yoewsepalpa ladhu nuy kay nanga ngithamulpa midh muledhe ngitha, kay matha aymaw.’
56 Aygi wath ipidhadh gegeyadh mangaydhin mura doegamuya Aykupithunu. Wa, nuydh Yoewsepa kalanu sawalag gud pudhaydhin a ayde yoewdhamoeydhin Aykupithulgoepa.
57 Sethabi thonara mabaygal kasa mura Aykupithupa toedipu aypa barpudoeypa mura lagoengu Yoewsepalngu. Minguz kedha, senawbi thonara nanga gasamoedhin mina koey ipidhadh gegeyadh mura doegamuya.