19
Nu cuahan tucu ra Pablo ñuu Éfeso
1 Cha nɨ ri ca cha ñohó ra Apolos ñuu Corinto, ra Pablo yaha̱ ra ityi yucu ta chaa̱ ra nya ñuu Éfeso. Ta yucuan nañihi̱ ra chi cuaha ri ra yɨhɨ́ cuenda Nyoo.
2 Ta ndaca̱ tuhun ra chi ra:
―¿Atu naquehe̱n ndo Tatyi Ii quɨvɨ nachino̱ iñi ndo? ―catyí ra Pablo chi ra.
Ta canacaha̱n ra cuan ta catyí ra:
―Ni chiin ña chitó ndi cha iyó Tatyi Ii.
3 Tyicuan ta ra Pablo ndaca̱ tuhun ra chi ra:
―¿Ñáá chihin condutya̱ nyoho? ―catyí ra.
Ta nacaha̱n ra ta catyí ra:
―Chihin cuhva sacondutya̱ ra Juan yucuan cuhva condutya̱ ndi ―catyí ra.
4 Tyicuan ta catyí ra Pablo chi ra:
―Ra Juan sacondutya̱ ra chi ñáyɨvɨ cha ndu uvi iñi cuatyi. Soco catyí tucu ra chi ñu vatyi cuñí chi cha chino iñi ñu chi ra cha cuaquichi ta ican ra cuan cuví ra Cristo Jesús ―catyí ra Pablo chi ra.
5 Cuhva cha cachiñi̱ ra cha catyi̱ ra Pablo tuhun ihya, tyicuan ta nacondutya̱ ra inga chaha chihin sɨvɨ Sutu Mañi yo Jesús.
6 Ta cuhva cha tyiso̱ ra Pablo ndaha ra sɨquɨ ra, quichi̱ Tatyi Ii sɨquɨ ra. Ta quichaha caha̱n ra inga sahan. Ta saha̱ ra profetizar, o chaha̱ cuenda ra tuhun chaha̱ Tatyi Ii Nyoo chi ra cuví cuan.
7 Ta uchi uvi tahan ra cha tandɨhɨ ra.
8 Tyicuan ri chica̱ ra Pablo vehe ñuhu ñuu cuan chichi cha uñi yoo. Ta caha̱n ra tuhun Nyoo chihin cha nɨɨ iñi ra. Ta ñihi cahán ra chihin ñu yoso caa nyacá ñaha Nyoo añima yo.
9 Soco yɨhɨ́ ñu sandava̱ ñu añima ñu. Ta ña cuñí ñu chino iñi ñu. Ta cahán ña vaha ñu sɨquɨ tuhun ra Cristo nuu ñáyɨvɨ, ta catyí ñu vatyi ña vaha ityi Sutu Mañi yo. Tyicuan ta ra Pablo canyaha̱ ra nu nyicú ñu. Ta chinyaca̱ ra chi ñu chinó iñi chi ra Cristo noo sɨcuela ra cha nañí Tiranno. Ta yucuan cahán ra tuhun ra Cristo chihin ñáyɨvɨ ndɨquɨvɨ ri.
10 Ta tyicuan caa chinyacuvi̱ ra chichi cha uvi cuiya. Ta tandɨhɨ ñáyɨvɨ nɨcahnu ityi Asia cuan chiñi̱ ñu tuhun Sutu Mañi yo Jesús, tari ñu Israel ta ñu cha ñima ñu Israel cuvi ñándɨhɨ.
11 Ta nahnu milagru sacuvi̱ Nyoo chihin ndaha ra Pablo.
12 Vatyi nyacua nya pañitu ta sahma cha tɨɨn ra Pablo, ta chinyaca̱ ñu chi ñu cuhví ta nduvaha̱ ñu. Ta ñu yɨhɨ́ tatyi ña vaha chi, quita̱ chi chi ñu.
13 Ta iyó suhva ra Israel cha cachica̱ noo tahan tahan ñuu. Catava̱ ra tatyi ña vaha chi ñáyɨvɨ. Ta cacuñí ra cotyiño ra sɨvɨ Sutu Mañi yo Jesús vatyi tava̱ ra chi tatyi ña vaha. Ta catyí ra chi tatyi ña vaha cuan:
―Chihin sɨvɨ ra Jesús cha cahán ra Pablo tuhun catyí chi ndo vatyi qui̱ta ndo ―catyí ra.
14 Tyehe caa chinyacuvi̱ ndɨ ucha tahan sehe noo ra Israel cha nañí Esceva. Ta ra Esceva cuan cuví ra noo ra cuví nuu chi tata sutu.
15 Ta cha cacahaṉ ra cuan chihin tatyi ña vaha cuan, nacaha̱n tatyi ña vaha cuan chihin ra ta catyí chi tyehe caa:
―Ñohó nui chi ra Jesús. Ta chité yóó ra cuví ra Pablo. Soco nyoho ¿yóó ra cuví nyoho? ―catyí tatyi ña vaha cuan chi ra.
16 Tyicuan ta ra cha yɨhɨ́ tatyi ña vaha cuan chii, ndava̱ ra sɨquɨ ra cuan. Ta chihin cha cuaha fuerza ra cuvi̱ chasaha ra chi tandɨhɨ ra. Ta chahnya̱ cuatyi ra sahma ra. Ta sanduvityaa̱ ra chi ra. Ta sañicuehe̱ ra chi ra. Yucuan ta chihin cha cayuhvi ra ta cachino̱ ra ta cuaha̱n coyo ra.
17 Tyicuan ta tandɨhɨ ñu Éfeso, ñu Israel, ta ñu cha ñima ñu Israel cuví ñandɨhɨ, chito̱ ñu tuhun cuan. Ta yuhvi̱ xaan ñu cuvi̱. Ta sacahnú ñu sɨvɨ Sutu Mañi yo Jesús.
18 Ta cuaha xaan ñu chinó iñi ñu chi ra. Ta chaa̱ coyo ñu ta nahma̱ ñu cuatyi ñu, tandɨhɨ cha ña vaha cha chinyacuvi̱ ñu ta ityi chata ca.
19 Ta cuaha ñu cha sacuaha̱ tuhun tasɨ, quichi̱ nyaca ñu libru ñu. Ta chahmi̱ ñu libru cuan nuu tandɨhɨ ñáyɨvɨ. Ta natava̱ ñu cuenda yoso yahvi libru cuan. Cha tandɨhɨ quita̱ ta cha uvi xico uchi mil xuhun cuichin.
20 Ta tyicuan ri ta cuahan chitya ca tuhun Sutu Mañi yo. Ta nducuaha̱ ca ñu yɨhɨ́ cuenda ra. Ta tyicuan caa nyehé ñáyɨvɨ yoso cha cahnu tunyee iñi iyó chi ra.
21 Ta cha yaha̱ tuhun ihya, ra Pablo natyaa̱ ra cuhva cha cuhun ra ityi Macedonia, ta ityi Acaya. Yaha̱ cuan ta cunuhu̱ ra nya Jerusalén tyaá ra cuhva. Ta catyí ra vatyi yaha̱ cuan ta cuñi chi cha cuhun ra nya ñuu Roma.
22 Tyicuan ta tachi̱ ra chi uvi tahan ra tyinyeé chi ra nya Macedonia, ra Timoteo ta ra Erasto. Soco ndoo̱ maa ra suhva ca quɨvɨ ityi Asia cuan.
Nu naquɨquɨ̱ ñáyɨvɨ Éfeso sɨquɨ tuhun Nyoo
23 Ta suri quɨvɨ cuan naquɨquɨ̱ ñáyɨvɨ ñuu Éfeso sɨquɨ tuhun Nyoo,
24 vatyi noo ra cha nañí Demetrio sanaquɨquɨ́. Vatyi maa ra tuhvá ra saha tyiño chihin xuhun cuichin. Savahá ra vehe ñuhu nyihi nyoo Diana chihin xuhun cuichin cuan. Ta cuaha sahá ganaa ra chihin ra casahá tyiño chihin ra.
25 Ta cana̱ ra Demetrio cuan chi ra cha sahá tyiño chihin ra. Ta cana̱ tucu ra chi ra cha casahá tyiño ɨɨn ri tyiño cuan. Ta catyí ra chi ra:
―Nyoho ra tahan yo, chitó ndo vatyi chihin tyiño ihya iyó cha tyayɨɨ yo.
26 Soco nyoho nyehé ndo ta chiñí ndo yoso caa sacuví ra Pablo ñuu yo Éfeso ihya, ta nɨcahnu ityi Asia. Vatyi catyí ra tyi nyoo cha savahá ñáyɨvɨ ñima Nyoo cuví. Ta cuaha xaan ñáyɨvɨ nachino iñi sahá ra.
27 Ta ña vaha cha sacuví ra vatyi ma quiyahvi ca xitohyo cha savahá yo. Ta sɨɨn ri ma sacahnu ca ñáyɨvɨ chi nyoo Diana ta ma saha ca ñu ñáyɨvɨ vehe ñuhu ña, ta ña vaha tyicuan caa, vatyi ñaha cuan cahnu xaan cuví ña. Ta tandɨhɨ ñáyɨvɨ ityi Asia chihin ñu nɨcahnu ñayɨvɨ̱ sacahnú ñu chi ña. Ta nu cuahan ca chi quɨvɨ ma sacahnu ca ñáyɨvɨ chi ña tatu chino iñi ñu cha cahán ra Pablo ―catyí ra Demetrio.
28 Ta cuhva cha cachiñi̱ ra cha catyí ra, Xaan xaan cacuñí ra. Ta quichaha cacana̱ chaa ra ta cacatyí ra:
―Cahnu xaan cuvi cu Diana, nyoo cuenda ñáyɨvɨ Éfeso ihya ―catyí ra.
29 Ta cutondo̱ xiñi tandɨhɨ ñu ñuu cuan. Ta catɨɨ̱n ñu chi ra Gayo, ta chi ra Aristarco, uvi ra Macedonia cha chicá noo chihin ra Pablo. Ta caxita̱ quiñoho ra chi ra nyacua nya nu tuhva ñu candu ɨɨn ri ñu.
30 Ta ra Pablo cuñí ra quɨhvɨ ra nu nataca ñáyɨvɨ vatyi cahan ra chihin ñu. Soco ra hermano, ña chaha̱ ra.
31 Ta tyicuan caa tucu suhva ra cuví tyiño ityi Asia, ra cuví amigo ra Pablo, tachi̱ ra tyiño vatyi ña tahán chi tyihi ra chi ra yucuan.
32 Ta nu ndu ɨɨn ri ñu yucuan, suhva ñu caná chaa noo tuhun. Ta inga ñu caná chaa ñu inga tuhun. Vatyi naquɨquɨ́ ñu. Ta cuaha xaan ñu cha ni ña chitó ñu ñáá tuhun cha natacá ñu.
33 Tyicuan ta ñu Israel, tyatyiño̱ ñu chi noo ra cha nañí Alejandro na quita ra ityi nuu. Ta suhva ñu tayucú yucuan nacatyi̱ ñu chi ra yoso caa cucahan ra. Tyicuan ta sacuvi̱ ra seña chihin ndaha ra vatyi na taxi ri cuvi ñu vatyi cuñí ra catyi ra vatyi ñahri cuatyi ñu Israel.
34 Soco cuhva cha chito̱ ñu vatyi ra Israel cuví ra, tandɨhɨ maa ñu cana̱ chaa ñu. Ta chichi cha uvi hora caná chaa ñu, ta catyí ñu:
―Cahnu xaan cuví cu Diana nyoo cuenda ñu Éfeso ―catyí ñu, caná chaa ñu.
35 Tyicuan ta secretario ñuu cuan cuhva cha cuvi̱ sacutaxin ra ñáyɨvɨ, ta catyí ra:
―Nyoho tata ñuu Éfeso ihya. Tandɨhɨ ñáyɨvɨ chitó ñu vatyi nyaá sɨquɨ yo ñu Éfeso cha saha cumi yo vehe ñuhu cu Diana tyi cahnu xaan cuví ña. Ta cumí yo xitohyo ña cha cana̱ cava ityi andɨvɨ.
36 Ta yori cuvi catyí tyi ña ndicha. Taxi ri ndo, ta ma cunyacuvi ri maa ndo tatu ña chitó ndo ñáá cha cuacunyacuvi ndo.
37 Vatyi ra cha quichi̱ nyaca ndo ihya ñahri cha suhu̱ ra vehe ñuhu ndo. Ta ni ña cahán ña vaha ra sɨquɨ nyoo cuenda ndo.
38 Tatu ra Demetrio ta ra cha sahá tyiño chihin ra chicán ra cuatyi chaha noo ra, na cuhun ra nu nyaá juez. Cuví cacan ra cuatyi nuu ra cuan, ta maa ra cusandaa ra cuatyi cuan.
39 Ta tatu inga tuhun chicán ndo, cuñí chi sacuví ndo nu nyicu ra cuví tyiño, tari cuhva catyí ley.
40 Vatyi tatu coto gobiernu ta cana ra chi yo cha cuenda cha cuvi̱ ihya, ta ma ñihi yo tuhun cahan yo tatu ndacá tuhun ra chi yo ñáá cuenda naquɨquɨ̱ yo ―catyí ra cuví secretario cuan.
41 Ta cha yaha̱ catyi̱ ra tuhun cuan catyí ra vatyi na cunuhu ñu nya vehe ñu.