14
Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼa woni pye Yesu kaa na
(Macoo 26:1-5; Luka 22:1-2; Yohana 11:45-53)
Cabyaa shuun yɛ wu bye pu ni Ɲuwuuro, ni Shizhɛnhɛrɛ Baa Buuri Kalenɛ li tɛ ni. Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ ni saliya karamɔgɔlɔɔ pu bi cogana shaa Yesu na pʼi wu peele co ŋmɔhɔrɔ ni, pʼi wu gbo. A pʼi jo: «Wù ganha bu wu co kalenɛ li ni wɛ, kɔnhɔ tunmɔ ganha bu yìri sipyiire ti tɛ ni wɛ.»
Cee wa ya lasikoli wo Yesu ɲuŋɔ ni
(Macoo 26:6-13; Yohana 12:1-8)
Na Yesu yaha wu na li Bɛtani kulo li ni Simɔ kaban, togo kʼa fɛnhɛ wemu co toro ge, a cee wa di ba ni lasikoli gboro la ni. Lee bi ɲi pɛɛwa lasikoli wa na wemu mɛgɛ ki ɲɛ na naari ge. A cee wu lee lasikoli gboro li ɲɔ waa, na li funŋɔ lasikoli wu wo Yesu ɲuŋɔ ni.
Sipyii pii pu bye wà ge, a pii logoo di yìri, na ganha na puyɛ pyi: «Te lasikoli kakara te wo ɲuŋɔ ɲɛ lekɛ wɛ? We lasikoli we bi da já bɛrɛ na toro wari kabɔfoŋɔɔ kɛlɛɛ shishɛɛrɛ ni kaguro (w 45.000) shishiin tàan, na wee kan funmɔ fɛɛ mu.» A pʼi jo ni wee cee wu ni xuuni.
Ga, a Yesu di jo: «Yi laha wu na! Ɲaha na yʼi we cee we zɔ tɛnri wɛ? Go kasaana wʼa pye mɛ nɛ na. Funmɔ fɛɛ na da daa yee tɛ ni tuun bɛɛri ni. Tuun bɛɛri bu yee taan, yee na já kasaana pye pu na. Ga nɛ kunni wa da ba bye yee tɛ ni tuun bɛɛri ni wɛ. Wu se kaa wʼa pye. Na gbo wo lasikoli wʼa wo na na, yani di ba xhu ge. Can na nʼa da yi jo yi mu jo xuu bɛɛri ni Kilɛ wo Jozaama pʼa jo ke koŋɔ ke na ge, le we cee we ya pye ge, li bɛ na baari wà, na sipyii pu funyɔ tirige ni wu kaa ni.»
Zhuda Isikariyɔti funŋɔ ya pye wu Yesu nɔhɔ yaha
(Macoo 26:14-16; Luka 22:3-6)
10 Zhuda Isikariyɔti we wu bye wu kalaapiire kɛ ni shuun wu wa nigin ge, wee ya shɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ pu mu na wu da Yesu le pu keŋɛ ni. 11 Pʼa wu jomɔ pu logo ge, a lee di daan pu ni xuuni. A pʼi ɲɔmɛɛ lɔ wu mu na pee na ba wari kan wu mu. A Zhudasi di ganha na pyegazaana shaa wu Yesu le pu keŋɛ ni.
Pʼa Bulooro Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li yalige ki li shiizhan
(Macoo 26:17-25; Luka 22:7-14,21-23; Yohana 13:21-30)
12 Shizhɛnhɛrɛ Baa Buuri wu wo Kalenɛ li cazhiige ke, kemu na ɲuwuuro ti wo saraga dubyapige ki ma gbo ge, a Yesu kalaapiire tʼi wu yege na: «Ma funŋɔ wa wù shɛ Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li yalige ki gbegele xuu wekɛ ni wɛ?»
13 A Yesu di shuun wa tun wu kalaapiire ti ni, na yi jo pu mu na: «Yi shɛ kanha ki ni. Yi na zhɛ saha ni ná wa ni wʼa lɔhɔ shɔɔ tugo, yʼi daha wee fɛni. 14 Wu ba shɛ jé puga kemu ni, yʼi kee puga ki kafɔɔ pye: ‹Wù Karamɔgɔ wʼa jo na wu ni wu kalaapiire ti na ba Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li yalige ki li puga kemu ni ge, na mii ki wa wɛ?› 15 Wu na pugbɔhɔ ka shɛ yi na zangaso wu ni. Yɛrɛyɛ wa ki ni, kʼa gbegele yaha. Yʼi Ɲuwuuro ti Kalenɛ li yalige ki gbegele wù mu wà.»
16 A kalaapiire tʼi yìri kari kanha ki ni, na shɛ keree ki ta ba Yesu ya yi jo pu mu wɛ. A pʼi Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li yalige ki gbegele wee xuu wu ni.
17 Ba piige kʼa pa wɔ wɛ, a Yesu ni wu kalaapiire kɛ ni shuun wu ba. 18 Na pu yaha lige ki na, a Yesu di ba jo: «Can na, nʼa da yi jo yi mu, wa na ba nɛ le keŋɛ ni yee ni, wemu wʼa li ni nɛ ni ge.»
19 A kalaapiire ti ɲahaya di danha, na ganha na wu yegee nigin nigin, na: «Nɛ wi ya?»
20 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Yee kɛ ni shuun wu wa wu wa, wemu wʼa wu keŋɛ ki le golɛgɛ ki ni ni nɛ ni ge. 21 Sipya Ja wu na ba xhu ma na jo ba lʼa ka wu shizhaa na wɛ. Ga wemu wʼa da ba Sipya Ja wu le keŋɛ ni ge, bɔɔngɔ ki ɲɛ weefɔɔ wogo. Ali wee ná wu da bye pu ya wu se bɛ wɛ, lee bi da bɔrɔ wu mu.»
Kafɔɔ fɛfɛɛrɛ yalige ki keree
(Macoo 26:26-30; Luka 22:15-20; 1 Korɛnte Shɛɛn 11:23-25)
22 Na pu yaha lige ki na, a Yesu di buuri wa lɔ, na baraga taha Kilɛ na, na wu kɛgi kɛgi na kan wu kalaapiire ti mu, na pu pye: «Yi wu lɔ, nɛ ceepuuro ti wa te!»
23 Lee kadugo na a wu ɛrɛzɛn lɔhɔ cɛɛgbuu li lɔ, na baraga taha Kilɛ na, na li kan pu mu. A pu bɛɛri di ka gba.
24 A Yesu di pu pye: «Nɛ shishan pu ɲɛ pe, Kilɛ wo kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ li wo shishan pe. Sipyiɲɛhɛmɛɛ wuu na pʼa wo. 25 Can na, nʼa da yi jo yi mu, nʼa da ɛrɛzɛn lɔhɔ gba nige wɛ, fo caŋa kemu nʼa da ba ki nivoŋɔ gba Kilɛ wo saanra te ni ge.»
26 Ba pʼa li xhɔ wɛ, na Kilɛ masɔŋɔ yoyo cee. Lee kadugo tàan a pʼi foro kari Oliviye faaboboŋɔ ki na.
Yesu ya jo na Pyɛɛri na ba foro wee kaa tàan
(Macoo 26:31-35; Luka 22:31-34; Yohana 13:36-38)
27 A Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Yee bɛɛri na ba baa na nɛ yɛ nigin yaha, bani lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na:
‹Nɛ na ba yatɔɔnahama wu gbo;
dubyaa pu bɛɛri na baa caaga.›*
28 Ga nɛ ba ɲɛ na foro xu ni tuun wemu ni, nɛ na doro yi ɲaha na Galile fiige ki ni.»
29 A Pyɛɛri di wu pye: «Ali pusamaa bɛɛri ɲɛhɛ baa na ma wá, nʼa da ga ma wá wɛ.» 30 A Yesu di wu pye: «Can na nʼa da yi jo ma mu, niɲaa wo piige ke ni yani xhupeshiilee ni shuun wuu pu pa mɛhɛɛ su ge, mu na ba foro nɛ kaa tàan tɔɔɲii taanri na mu ya nɛ cɛ wɛ.» 31 Ga, a Pyɛɛri di yi jo wu mu sanha na yi waha xuuni na: «Ali li mɛhɛ yaha nɛ wu xu bɛ ni mu ni, nʼa da ga foro ma kaa tàan wɛ.» A pusamaa bɛɛri di yee ninuyɔ jo mu.
Yesu ya Kilɛ ɲɛɛri Zhetisemanɛ tiire tɛgɛ ki ni
(Macoo 26:36-46; Luka 22:39-46)
32 Lee kadugo na a pʼi gari xuu wa ni wemu mɛgɛ ki ɲɛ na Zhetisemanɛ ge, a Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Yi tiin naha, di shɛ Kilɛ ɲɛɛri.» 33 A wu gari wà ni Pyɛɛri, ni Yakuba, ni Yohana ni. A lʼi sii wu funŋɔ cɔnri fo xuuni, na wu ɲaha bɛ tanha. 34 A wu pu pye: «Nɛ zɔ we bɛɛri wʼa tanha fo nɛ na zhaa di xhuu. Yi tiin naha, yʼi gori yaha ɲìi na!»
35 A wu shɛ ɲaha na jɛri na do ɲiŋɛ na, na Kilɛ ɲɛɛri na li bi da já bye, wee tuun wu wo kanhama pʼi doro wu ɲuŋɔ ni. 36 A wu jo: «Na To, kaa la shishiin ya mu jani wɛ, le kanhama cɛɛgbuu le sanha lii na na. Lee bɛ na, nɛ wo ɲidaan ganha bye wɛ, fo mu wo ɲidaan.»
37 A Yesu di guri pa wu kalaapiire taanri wu yíri, na ba pu ta pʼa ŋmunɔ. A wu Pyɛɛri pye: «Simɔ, mʼa ŋmunɔɔ gɛ? Mu ya já kori yaha ɲìi na na ali lɛɛri nigin bɛ pye-e ya? 38 Yi tiin yaha ɲìi na yʼi da Kilɛ ɲɛɛri, kɔnhɔ Shitaanni ganha bu se ta yi na wɛ. Sipya munaa ya sɔɔ, ga wu ceepuuro fanha kʼa cɛ̀rɛ.»
39 A wu laha pu tàan sanha na Kilɛ ɲɛɛri, na guri pee jonumɔ pu na. 40 Lee kadugo na a wu guri pa sanha wu kalaapiire ti yíri, na ba pu ta pʼa ŋmunɔ sanha, bani ŋmunumɔ pu bi shɔ pu ni. A pʼi bye pu ya cɛ dii pu da wu ɲɔ shɔ wɛ.
41 A wu ba tɔɔɲii taanri wuu li ni na pu pye: «Yee wa ŋmunɔɔ sanha na ŋmɔni gɛ? Lʼa yaa, tuun wʼa nɔ. Li wii, Sipya Ja wu na ba jé jurumupyii pu keŋɛ ni. 42 Yi yìri wù da se! We wʼa da na le keŋɛ ni ge, wʼa nɔ.»
Yawutuu pʼa Yesu co
(Macoo 26:47-56; Luka 22:47-53; Yohana 18:3-12)
43 Na Yesu yaha pee jomɔ pu na, taapile ni a Zhudasi di nɔ, wee ɲɛ kalaapiire kɛ ni shuun wu wa nigin wa. A wu nɔ ni sipyiɲɛhɛmɛɛ pii ni. Ŋmɔparaa ni pubegee ki bye pee mu. Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ, ni saliya karamɔgɔlɔɔ, ni nɔhɔlɛɛ pu bi pee tun.
44 Zhudasi wemu wu bi da ba Yesu le keŋɛ ni ge, wee bi ɲaha shɛshɛɛrɛ ta shɛ sipyiire ti na na: «Di ba shɛ ɲɔsɔɔnrɔ fò kan ná wemu mu, yʼi wee co, wee wu wa. Yʼi kasɛɛgɛ yaha wu na xuuni, yi da gaaŋi ni wu ni.» 45 A Zhudasi di dii Yesu na taapile ni, na wu pye: «Karamɔgɔ!» Na ɲɔsɔɔnrɔ fò kan wu mu. 46 Ba lee ya pye wɛ, a pʼi fulo Yesu na, na wu co. 47 A Yesu wo sipya nigin wa di wu ŋmɔpara kɔɔngi, na saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wo kapyebye niwɛŋɛ paa laha.
48 A Yesu di pu pye: «A yee di ba ni ŋmɔparaa, ni pubegee ni nɛ tacoŋɔ ni, ma na jo kakuubye di ɲɛ ya? 49 Nɛ bi bye ni yee ni caŋa bɛɛri, na sipyii kalaa Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki ni, yee di ya nɛ co wɛ. Ga lʼa pye, kɔnhɔ Kilɛ Kafila wu ɲɔ di fa.» 50 A wu kalaapiire ti bɛɛri di baa, na wu yaha wà.
51 A lɛvɔɔ wa di daha Yesu fɛni, fatɔŋɔ yɛ ki bi mugile wu na. A shɛn nigin wa di wu co sipyii pu ni. 52 A wu wu fatɔŋɔ ki yaha wee keŋɛ ni, na baa kari ni ceepile ni.
Pʼa shɛ ni Yesu ni Yawutuu wo kiirikɔɔn pu mu
(Macoo 26:57-68; Luka 22:54-55,63-71; Yohana 18:13-14,19-24)
53 A pʼi gari ni Yesu ni saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu kaban. Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ, ni nɔhɔlɛɛ, ni saliya karamɔgɔlɔɔ pu bɛɛri di puyɛ pinnɛ wà. 54 A Pyɛɛri di laraga kɔn pu na, na daha pu fɛni, fo na shɛ jé saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wo kaaŋa ki ni, na diin gɛdii pu tàan na na wahani.
55 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ pu fara kiirikɔɔn kuruŋɔ ki na, pee bi sɛɛri kaa la shaa Yesu fɛni kɔnhɔ pʼi wu gbo, ga pu ya li ta wɛ. 56 Sipyiɲɛhɛmɛɛ ya kafinɛyɛ sɛɛri keree pye Yesu fɛni, ga pu jomɔ pu bi puyɛ kaala.
57 A sipyii pii di yìri na kafinɛyɛ taha Yesu na na: 58 «Wʼa yi jo wèe ɲii na na: ‹Sipyii pʼa ke Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ kemu yereŋɛ ge, nɛ na ba kee ja, na katii yereŋɛ cabyaa taanri funŋɔ ni, sipyii keye ya kemu yereŋɛ wɛ.›» 59 Ga lee bɛ na, pu sɛɛri keree ki jomɔ pu ya pye nigin wɛ.
60 Wee tuun wu ni a saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu yìri yere sipyii pu niŋɛ ni, na Yesu pye: «Jomɔ pemu bɛɛri pii sipyii pii wa yu mu shizhaa na ge, mu wa da pu ɲɔ shɔ-ɛ gɛ?» 61 Ga, a Yesu di cari wuyɛ na, wu ya yaaga jo wɛ.
A saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wu yege sanha na: «Ta mu wu ɲɛ Shɔvɔɔ we, duba fɔɔ Kilɛ Ja we?»
62 A Yesu di wu ɲɔ shɔ na: «Uun, were nɛ wa. Yi na ba Sipya Ja wu nidɛɛngɛ ɲa Se Bɛɛri Fɔɔ Kilɛ kanige cɛ. Yi na ba wu nibawo ɲa bɛ sanha fugba ɲahaya ye na.»
63 Lee na a saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wuyɛ pyaa wo fadeŋɛ shɛɛngi loyire keŋɛ ni, na jo: «Ɲaha fɛni wù ɲɛ sanha sɛɛrɛɛ pu mu wɛ? 64 Yi niwegee wa wu Kilɛ mɛkyɛɛgɛrɛ jomɔ ni. Yee di wa yekɛ yu wɛ?»
A pu bɛɛri di wu jaagi na wʼa yaa na wu gbo. 65 A pii di ɲɔlɔhɔ tugi wu na. A pʼi Yesu ɲaha pɔ, na wu kpɔɔn ni kaguruyo ni, na wu pye: «Ma kpɔnvɔɔ wu mɛgɛ yiri wù mu?» A gɛdii pu bɛ di Yesu kpɔn ni pu keye ni.
Pyɛɛri ya foro Yesu kaa tàan
(Macoo 26:69-75; Luka 22:56-62; Yohana 18:15-18,25-27)
66 Na Pyɛɛri yaha saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu kaaŋa ki ni, a saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wo kapyebyezhɔ wa di yìri wà zangaso wu fugba ni, na tigi ɲiŋɛ ki na. 67 A wee di ba Pyɛɛri ɲa wu na na wahani, na wu wii xuuni na wu pye: «Mu bɛ wu bye ni Nazarɛti shɛɛn Yesu ni.» 68 Ga, a wu foro wu kaa tàan na jo: «Ye mu wa yu ge, nɛ yi cɛ wɛ, nɛ yi ɲaha cɛ wɛ.» Lee kadugo na a wu foro kari kpaan li ni, a xhupeshiimɛ di mɛɛ su.
69 A kapyebyezhɔ wu wu ɲa sanha na yi jo wee xuu wu wo sipyii pu mu na: «We ná we bɛ wu wa pu ni.» 70 A Pyɛɛri di foro Yesu kaa tàan sanha.
Ba jɛri ya pye wɛ, piimu pu bi yere Pyɛɛri tàan ge, a pee bɛ di wu pye: «Nakaara baa mu bɛ wu wa pu ni, bani Galile shɛn mu bɛ ɲɛ.» 71 Ga, a Pyɛɛri di gaa na wuyɛ laŋi na jo: «Ná wemu kaa yi wa yu ge, nɛ wu cɛ wɛ.»
72 Taapile ni a xhupoo di mɛɛ su xhupeshuun wuu na. A Pyɛɛri funŋɔ di do ni Yesu jomɔ pu ni na: «Yani xhupeshiilee ni shuun wuu pu pa mɛhɛɛ su ge, mu na ba foro nɛ kaa tàan tɔɔɲii taanri na mu ya nɛ cɛ wɛ.» A mɛɛ di shɔ wu na.
* 14:27 Zakari 13:7