26
Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼa woni pye Yesu kaa na
(Marika 14:1-2; Luka 22:1-2; Yohana 11:45-53)
Ayiwa, ba Yesu ya pee jomɔ pu bɛɛri jo xɔ sipyiire ti mu wɛ, na wu kalaapiire ti pye: «Yʼa li cɛ na cabyaa shuun tɛ ni Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ lʼa da nɔ. Sipya Ja wu na ba jé keye ni, pʼa wu kori tige na.»
Wee tuun wu ni a saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ ni Yawutuu nɔhɔlɛɛ pʼi shɛ puyɛ pinnɛ Kayifɛ kaban, wee ɲɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ we. A pʼi bɛ yi na na pu Yesu peele co ŋmɔhɔrɔ ni, pʼi wu gbo. Ga, a pʼi jo: «Wù ganha bu wu co kalenɛ li ni wɛ, kɔnhɔ tunmɔ ganha bu yìri sipyiire ti tɛ ni wɛ.»
Cee wa ya lasikoli wo Yesu ɲuŋɔ ni
(Marika 14:3-9; Yohana 12:1-8)
Na Yesu yaha Bɛtani kulo li ni Simɔ kaban, togo kʼa fɛnhɛ wemu co toro ge, a cee wa di fulo wu na ni lasikoli gboro la ni. Lee bi ɲi pɛɛwa lasikoli wa na. A wee cee wu Yesu yaha wu na li, na ba wee lasikoli wu wo wu ɲuŋɔ ni. Ba Yesu kalaapiire tʼa lee ɲa wɛ. A pu logoo di yìri, a pʼi jo: «Te kakara te wo ɲuŋɔ di ɲɛ lekɛ wɛ? We lasikoli we bi da já bɛrɛ wari niɲɛhɛmɛ na, na wee kan funmɔ fɛɛ mu.» 10 Ba Yesu ya lee cɛ wɛ, na jo: «Ɲaha na yʼi we cee we zɔ tɛnri wɛ? Go kasaana wʼa pye mɛ nɛ na. 11 Funmɔ fɛɛ na da daa yee tɛ ni tuun bɛɛri ni, ga nɛ kunni wa da ba bye yee tɛ ni tuun bɛɛri ni wɛ. 12 We lasikoli we wʼa wo na na ge, wʼa wɛri na ceepuuro ti kemɛ yaha faŋa le kaa na. 13 Can na nʼa da yi jo yi mu jo xuu bɛɛri ni pe Kilɛ Jozaama pe ya jo ke koŋɔ ke na ge, le we cee we ya pye ge, li bɛ na baari wà, na sipyii pu funyɔ tirige ni wu kaa ni.»
Zhudasi ya Yesu shaa di le keŋɛ ni
(Marika 14:10-11; Luka 22:3-6)
14 Ayiwa, Yesu kalaapiire kɛ ni shuun wu wa nigin wa, wemu mɛgɛ ki bye na Zhuda Isikariyɔti ge, a wee di shɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ pu mu, 15 na shɛ pu pye: «Nɛ bu Yesu le yee keŋɛ ni, juu yee di da gan nɛ mu wɛ?» A pʼi warifyɛn tuuŋɔɔ kɛlɛɛ taanri (30) tɔrɔ kan wu mu. 16 Na co wee tuun wu na a Zhuda di ganha na pyegazaana shaa wu Yesu le pu keŋɛ ni.
Pʼa Bulooro Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li yalige ki li shiizhan
(Marika 14:12-21; Luka 22:7-14, 21-23; Yohana 13:21-30)
17 Shizhɛnhɛrɛ Baa Buuri wu wo Kalenɛ li cazhiige ke, a Yesu kalaapiire tʼi fulo wu na, na wu pye: «Ma funŋɔ wa wù Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li yalige ki gbegele xuu wekɛ ni wɛ?» 18 A Yesu di pu pye: «Yi shɛ kanha ki ni, yʼi shɛ shɛn wefɔɔ pye: ‹Karamɔgɔ wʼa jo na wee wo tuun wʼa nɔ, na mu kaban wee ni wu kalaapiire tʼa da ba Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li yalige ki li.›» 19 A kalaapiire tʼi li pye ba Yesu ya yi jo pu mu wɛ. A pʼi Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li yalige ki gbegele wee xuu wu ni.
20 Ba piige kʼa pa wɔ wɛ, a Yesu ni wu kalaapiire kɛ ni shuun wu diin na li. 21 Na pu yaha pu na li, a Yesu di ba jo: «Can na nʼa da yi jo yi mu, wa na ba nɛ le keŋɛ ni yee ni.» 22 A kalaapiire ti ɲahaya di sii tanha fo xuuni. A pu bɛɛri di ɲɔ kɔn na wu yegee nigin nigin na: «Nɛ wi ya, Kafɔɔ?» 23 A Yesu di pu pye: «Wemu wʼa wu keŋɛ ki le golɛgɛ ki ni ni nɛ ni ge, wee wʼa da ba nɛ le keŋɛ ni. 24 Sipya Ja wu na ba xhu ma na jo ba lʼa ka wu shizhaa na wɛ. Ga wemu wʼa da ba Sipya Ja wu le keŋɛ ni ge, bɔɔngɔ ki ɲɛ weefɔɔ wogo. Ali wee ná wu da bye pu ya wu se bɛ wɛ, lee bi da bɔrɔ wu mu.» 25 Zhudasi wemu wu bi da ba Yesu le keŋɛ ni ge, a wee bɛ di wu yege na: «Nɛ wi ya, Karamɔgɔ?» A Yesu di wu pye: «Mayɛ pyaa kʼa yi jo.»
Kafɔɔ fɛfɛɛrɛ yalige ki keree
(Marika 14:22-26; Luka 22:15-20; 1 Korɛnte Shɛɛn 11:23-25)
26 Na pu yaha lige ki na, a Yesu di buuri wa lɔ, na baraga taha Kilɛ na, na wu kɛgi kɛgi na kan wu kalaapiire ti mu, na pu pye: «Yi wa lɔ yi li, nɛ ceepuuro ti wa te!» 27 Lee kadugo na a wu ɛrɛzɛn lɔhɔ cɛɛgbuu li lɔ, na baraga taha Kilɛ na, na li kan pu mu, na jo: «Yi bɛɛri pu ka gba ke ni, 28 nɛ shishan pu ɲɛ pe, Kilɛ wo kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ li wo shishan pe. Sipyiɲɛhɛmɛɛ wuu na pʼa wo, na pu jurumu wu yafa pu mu. 29 Nʼa da yi jo yi mu, na co nimɛ na, nʼa da ke ɛrɛzɛn lɔhɔ ke ka gba nige wɛ, fo caŋa kemu nʼa da ba ki nivoŋɔ gba ni yee ni na To wu saanra ti ni ge.» 30 Ba pʼa li xhɔ wɛ, na Kilɛ masɔŋɔ yoyo cee. Lee kadugo tàan a pʼi foro kari Oliviye faaboboŋɔ ki na.
Yesu ya jo na Pyɛɛri na ba foro wee kaa tàan
(Marika 14:27-31; Luka 22:31-34; Yohana 13:36-38)
31 Ayiwa, a Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Yee bɛɛri na ba baa na nɛ yɛ nigin yaha niɲaa wo piige keyɛ pyaa ni, bani lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na: ‹Nɛ na ba yatɔɔnahama wu gbo, dubyagbaha ki dubyaa pu bɛɛri na baa caaga.›* 32 Ga nɛ ba ɲɛ na foro xu ni tuun wemu ni, nɛ na doro yi ɲaha na Galile fiige ki ni.» 33 A Pyɛɛri di jo: «Ali pusamaa bɛɛri ɲɛhɛ baa na ma wá, nɛ wa da ga ma wá bada wɛ!» 34 A Yesu di wu pye: «Can na nʼa da yi jo ma mu, niɲaa wo piige keyɛ pyaa ni, yani xhuupoo wu pa mɛɛ su ge, mu na ba foro nɛ kaa tàan tɔɔɲii taanri.» 35 A Pyɛɛri di wu pye: «Ali li mɛhɛ yaha nɛ wu xu bɛ ni mu ni, nʼa da ga foro ma kaa tàan wɛ.» A kalaapiire tisara bɛɛri di yee ninuyɔ jo.
Yesu ya Kilɛ ɲɛɛri Zhetisemanɛ tiire tɛgɛ ki ni
(Marika 14:32-42; Luka 22:39-46)
36 Lee kadugo na a Yesu ni wu kalaapiire tʼi gari xuu wa ni, wemu mɛgɛ ki ɲɛ na Zhetisemanɛ ge. A wu pu pye: «Yi tiin naha, di shɛ Kilɛ ɲɛɛri mɛke.» 37 A wu gari wà ni Pyɛɛri ni Zebede jalaa shuun wu ni. A lʼi sii wu zɔ wu kanha fo xuuni, na wu ɲaha bɛ tanha. 38 A wu pu pye: «Nɛ zɔ we bɛɛri wʼa tanha fo nɛ na zhaa di xhuu. Yi tiin naha, yʼi gori yaha ɲìi na ni na ni!» 39 A wu shɛ ɲaha na jɛri, na buri ɲiŋɛ na, na Kilɛ ɲɛɛri na: «Na To le kanhama cɛɛgbuu le sanha lii na na, ni li na já bye. Ga lee bɛ na, nɛ wo ɲidaan ganha bu bye wɛ, fo mu wo ɲidaan.» 40 A Yesu di guri pa wu kalaapiire taanri wu yíri, na ba pu ta pʼa ŋmunɔ. A wu Pyɛɛri pye: «Yee ya já kori yaha ɲìi na ni nɛ ni na ali lɛɛri nigin bɛ pye-e ya? 41 Yi kori yaha ɲìi na! Yi da Kilɛ ɲɛɛri, kɔnhɔ yi ganha bu jé nɔwuuro ni wɛ. Sipya munaa ya sɔɔ, ga wu ceepuuro fanha kʼa cɛ̀rɛ.» 42 A Yesu di laha pu tàan tɔɔɲii shuun wuu li ni, na shɛ Kilɛ ɲɛɛri na: «Na To, li bu da nago le kanhama cɛɛgbuu le sanha da já lii nɛ na wɛ, fo nɛ bu gba li ni, wee tuun wu ni mu wo ɲidaan wu pye.» 43 Lee kadugo na a wu guri pa sanha wu kalaapiire ti yíri, na ba pu ta pʼa ŋmunɔ sanha, bani ŋmunumɔ pu bi shɔ pu ni. 44 A Yesu di pu yaha wà, na laha pu tàan sanha, na shɛ Kilɛ ɲɛɛri tɔɔɲii taanri wuu li ni, na guri pee jomɔ pe ninumɔ na sanha. 45 Lee kadugo na a wu guri pa wu kalaapiire ti yíri, na ba pu pye: «Yee wa ŋmunɔɔ sanha na ŋmɔni gɛ? Tuun wʼa nɔ, Sipya Ja wu na ba jé jurumupyii pu keŋɛ ni. 46 Yi yìri wù da se! Li wii, ná wemu wʼa da na le keŋɛ ni ge, wee ya nɔ.»
Yawutuu pʼa Yesu co
(Marika 14:43-50; Luka 22:47-53; Yohana 18:3-12)
47 Na Yesu yaha pee jomɔ pu na, a Zhudasi di nɔ, wee ɲɛ kalaapiire kɛ ni shuun wu wa nigin wa. A wu nɔ ni sipyiɲɛhɛmɛɛ pii ni. Ŋmɔparaa ni pubegee ki bye pee mu. Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ ni Yawutuu ɲahagbaa fɛɛ pu bi pee tun. 48 Zhudasi wemu wu bi da ba Yesu le keŋɛ ni ge, wee bi ɲaha shɛshɛɛrɛ ta shɛ sipyiire ti na na: «Di ba shɛ ɲɔsɔɔnrɔ fò kan ná wemu mu, yʼi wee co, wee wu wa.» 49 A Zhudasi di dii Yesu na taapile ni, na wu pye: «Faabye Karamɔgɔ!» Na ɲɔsɔɔnrɔ fò kan wu mu. 50 A Yesu di wu pye: «Na naɲii, lemu na mʼa pa ge, lee pye.» Wee tuun wu ni a sipyii pusamaa di fulo Yesu na, na wu co. 51 A Yesu wo kalaapire la di li wo ŋmɔpara kɔɔngi li forogo ni, na saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wo kapyebye niwɛŋɛ paa laha. 52 A Yesu di lee kalaapire li pye: «Ma ŋmɔpara le le wà li forogo ki ni, bani piimu pʼa ŋmɔparaa luu ge, ŋmɔparaa ki da ba pee bɛ ɲuŋɔ tugo. 53 Go nɛ bi da já na To wu ɲɛɛri wʼa mɛlɛkɛɛ pii yaha na pa nimɛ nimɛ piimu ya ɲɛhɛ miliyo na ge, ta mu ya lee cɛ wɛ? 54 Ga lee da ba bye, Kilɛ Kafila wʼa yemu jo ge, yee ɲɔ na fa dii wɛ? Bani Kilɛ Kafila wʼa li shɛ na fo kii keree kii bu bye.»
55 Lee kadugo na a Yesu di sipyiire ti pye: «A yee di ba ni ŋmɔparaa ni pubegee ni nɛ tacoŋɔ ni ma na jo kakuubye di ɲɛ ya? Nɛ bi dɛn caŋa bɛɛri Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki ni, na sipyii kalaa, yee di ya ta nɛ co wɛ. 56 Ga kii keree kii bɛɛri ya pye kɔnhɔ Kilɛ tudunmɔɔ pʼa yemu bɛɛri ka Kilɛ Kafila wu ni ge, yee bɛɛri ɲɔ di fa.»
Ayiwa, a wu kalaapiire ti bɛɛri di baa caaga na wu yaha wà.
Yesu ya yere kiirikɔɔn kuruŋɔ ki ɲahagbaa na
(Marika 14:53-65; Luka 22:54-55, 63-71; Yohana 18:13-14, 19-24)
57 Piimu pʼa Yesu co ge, a pee di gari ni wu ni Kayifɛ kaban, wee ɲɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ we. Saliya karamɔgɔlɔɔ ni Yawutuu ɲahagbaa fɛɛ pu nibinnɛgɛ ki bye wà. 58 A Pyɛɛri di laraga kɔn pu na, na daha pu fɛni, fo na shɛ jé saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wo kaaŋa ki ni. Ba wʼa jé kaaŋa ki ni wɛ, na diin gɛdii pu tàan kɔnhɔ wu ba le kaa le nɔhɔ ɲa. 59 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ pu fara kiirikɔɔn kuruŋɔ ki na, pee bi can baa wo sɛɛri kaa la shaa Yesu fɛni kɔnhɔ pʼi wu gbo. 60 Ga pu ya li ta wɛ, ali na li ta bɛ sipyiɲɛhɛmɛɛ bi ma na kafinɛyɛ leni Yesu na. A sipyii shuun wa bɛ di ba nɔ kurogo ki na, na pu woyo jo na: 61 «We ná we ya jo na wee na já Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki ja, na ki yereŋɛ cabyaa taanri funŋɔ ni.»
62 Wee tuun wu ni a saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu yìri yere, na Yesu pye: «Jomɔ pemu bɛɛri pii sipyii pii wa yu mu shizhaa na ge, mu wa da pu ɲɔ shɔ-ɛ gɛ?» 63 Ga, a Yesu di cari wuyɛ na. A saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu jo: «Ma bi ɲɛ Shɔvɔɔ we, Kilɛ Ja we, nɛ li shaa ma mu Kilɛ ɲìi wo wu mɛgɛ na, jo ma yee jo wù mu.» 64 A Yesu di wu pye: «Mayɛ pyaa ki wa yi yu. Ga nʼa da yi jo yi mu jo na co nimɛ na, yi na ba Sipya Ja wu nidɛɛngɛ ɲa Se Bɛɛri Fɔɔ Kilɛ kanige cɛ. Yi na ba wu nibawo ɲa bɛ sanha fugba ɲahaya ye na.» 65 Wee tuun wu ni a saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wuyɛ pyaa wo fadeŋɛ shɛɛngi, na jo: «Kilɛ mɛgɛ wʼa kyɛɛgi mɛ dɛ! Ɲaha fɛni wù ɲɛ sanha sɛɛrɛɛ pu mu wɛ? Yʼa wu Kilɛ mɛkyɛɛgɛrɛ jomɔ pu logo nimɛ. 66 Yee di wa yekɛ yu wɛ?» A pʼi wu pye: «Wʼa yaa na wu gbo.»
67 Ayiwa, a pʼi ɲɔlɔhɔ tugi na wà wu ɲaha ni, na wu kpɔn ni kaguruyo ni. A pii di kadahaa ja wu ɲibɛgɛ ni. 68 A pʼi jo: «Shɔvɔɔ we, ma bi sii Kilɛ tudunmɔ we, ma kpɔnvɔɔ wu mɛgɛ yiri wù mu!»
Pyɛɛri ya foro Yesu kaa tàan
(Marika 14:66-72; Luka 22:56-62; Yohana 18:15-18, 25-27)
69 Ayiwa, lee bi Pyɛɛri nidɛɛngɛ ta kpɛɛngɛ ki na kaaŋa ki ni, a kapyebyezhɔ wa di fulo wu na, na wu pye: «Go mu bɛ wu bye ni Galile shɛɛn Yesu ni.» 70 Ga, a Pyɛɛri di foro wu kaa tàan sipyii pu bɛɛri ɲii na. A wu jo: «Nɛ cɛ yekɛ mu wa yu wɛ.» 71 Lee kadugo na a Pyɛɛri di gari kaaŋa ki tajege ki yíri. A kapyebyezhɔ wa bɛ di wu ɲa wà, na wee xuu wu wo sipyii pu pye: «We ná we bɛ wu bye ni Nazarɛti shɛɛn Yesu ni.» 72 A Pyɛɛri di foro wu kaa tàan sanha, na gaa. A wu jo: «Nɛ we ná we cɛ wɛ.» 73 Ba jɛri ya pye wɛ, piimu pu bi yere wà ge, a pee di fulo Pyɛɛri na, na wu pye: «Nakaara baa mu bɛ wu wa pu ni. Bani mu jogana li bɛ lʼa mu tayirige shɛɛ.» 74 Ga, a Pyɛɛri di gaa, na wuyɛ laŋi. A wu jo: «Nɛ wee ná wu cɛ wɛ.» Taapile ni a xhupoo di mɛɛ su. 75 Ayiwa, a Pyɛɛri funŋɔ di do ni Yesu jomɔ pu ni na: «Yani xhupoo wu pa mɛɛ su ge, mu na ba foro nɛ kaa tàan tɔɔɲii taanri na mu ya nɛ cɛ wɛ.»* A Pyɛɛri di foro kari kpɛɛngɛ ki na, na shɛ mɛɛ su fo xuuni.
* 26:31 Zakari 13:7 * 26:75 Macoo 26:34