19
Paulu, chàa ndiko ra ñuu Efesu
1 Takan kūu ta juuni ìyoga Apolo ñuu Corintu, ora kēta chiyo Paulu iin yuku kini ña ìyo iti' ñu'u' Asia. Ta ora chāa ra ñuu nàni Efesu ikan nāta'an ra uvi uni ndian chìnuni.
2 Ta te'en chīkatu'un ra nuu na:
―¿A nī'i ndo Tati Ií Ndioo ora kīcha'a ndo chìnuni ndo? ―kàti Paulu chi'in na.
Tajan te'en nāka'an na:
―Nï'iin cha'a' takä'an taso'o ndi tuva ndicha ìyo iin Tati Ií Ndioo ―kàti na.
3 Tajan te'en kīcha'a chìkatu'un tuku Paulu nuu na:
―¿Ta nayi chīnuni ndo ora ña kūnduta ndo, tuva takan? ―kàti Paulu.
Tajan te'en nāka'an tuku na:
―Chīnuni ndi tu'un kātitu'un Xuva ora jākunduta ra ñivi ―kàti na.
4 Tajan te'en nāka'an tuku Paulu chi'in na:
―Va Xuva jākunduta ra ndisaa ndian jāña ña jà'a kuati, ta chīkoni'i ndiko na kuà'an na iti' Ndiooni. Va juuni kātitu'un Xuva nuu ndo ña na chinuni ndo tu'un ma Racha'nu ña vàchi iti' chata ra, vati rakan kùu Jesuu. ―Takan kàti Paulu chi'in na.
5 Ta ora chīni na ña kā'an Paulu te'en, tajan ndisaa na kūnduta ma ora ikani chi'in sivi ta ndatu Racha'nu Jesuu.
6 Tajan ora jūndii Paulu nda'a' ra xini na, ta ma ora ikani kōyo Tati Ií Ndioo chata na. Ta kīcha'a na kà'an na iin tu'un siin ña tüvi chìto na kà'an na. Ta juuni kīcha'a na kàtitu'un na nuu ma ñivi chi'in tu'un yu'u Ndioo.
7 Takan kūu ta ndisaa ma ndian ka'ìin ikan, ìyo uchi uvi ta'an na kùu na kua ndisaa na.
Paulu jàna'a ra tichi veñu'u ndian judíu, ta tichi jakuela ìyo ñuu Efesu
8 Takan kūu ta ndi uni yoo ña chīyo Paulu ma ñuu Efesu, tüvi nī yu'vi ra ña jàna'a ra tu'un Jesuu nuu ma ñivi tichi veñu'u ñivi judíu. Ta juuni kà'an ra ta jànini ra ma ñivi naja kua jà'a na ta kùu chaa na nuu chà'nda Ndioo tiñu.
9 Va ìyo ndian ya'a ndava xini, ña nī kuuni na chinuni na ma ña kà'an ra. Tajan juuni ma ora ikani, kīcha'a na kà'an ti'ini na chata ma iti' Jesuu. Ta ikan Paulu kēsiin ra ma veñu'u ikan ta juuni tava ni siin ra ma ndian chinuni tu'un Jesuu. Tajan kēe ndio na kuà'an na chi'in ra iin jakuela ra nàni Tirano. Ikan jàna'a Paulu tandi'i kivi nuu ma ñivi ma jakuela ikan.
10 Uvi kuiya kūu yi ña jā'a ra takan. Takan kūu ta tandi'i ñivi ñu'u' Asia chīni tu'un cha'a' Racha'nu Jesuu, ta nda ndian judíu ta nda ndian yüvi judíu ndia.
11 Ta Ndioo chā'a ra kua'a' va'a ndatu ra nuu Paulu na jana'a ra yi nuu ñivi chi'in nda'a' ra.
12 Takan kūu vaji pañitu a nda ja'ma ni kùuni ña jànani na ra, ta chùnda'a na yi chà'an na nuu ndian ku'vi, ta ndà'a na. Ta juuni tàva ra ma tati xaan ña ndiso na ndia.
13 Va ìyo ndra judíu ña chàkunuu kai ña tàvani'i ndra tati xaan ndiso ñivi. Ta ndrakan ti kùuni ndra ja'a ndra yi chi'in ndatu Racha'nu Jesuu niku. Ta yakan va te'en kà'an xaan ndra chi'in ma tati xaan ndiso ma ndian ku'vi:
―¡Chi'in ndatu Jesuu ña kàtitu'un Paulu, yu'u, kà'in ña na kee ndo tichi anima ma ndian kù'vi! ―kàti ndra.
14 Ña'a kùu ma ña jā'a ma ndi ucha ta'an ndra se'e iin ra judíu ña nàni Esceva. Ta rakan ti iin ra chà'nda tiñu nuu ndra kùu sutu kùu ra.
15 Takan kūu tajan te'en nāka'an ndio ma tati xaan ikan chi'in ndra:
―Nàkotoi Jesuu, ta juuni chìtoi nda ra kùu Paulu, ¿va ndyo'o nda ndian kùu ndo ña chà'nda ndo tiñu nui? ―kàti ma tati xaan chi'in ndra.
16 Tajan ora chīnu kā'an ma ra ndiso tati xaan nuu ndra, tajan ma ora ikani, ndāva ma ra ndiso tati xaan chata ndra chi'in kua'a' ñandee ra ta jāti'ini yi chi'in ndra, ta ikan chïto naja kua jā'a ndra ña kūndee ndio ndra kakú ndra ña janda kuà'an kaviti ndra ma iti' ve'e ndra, ta juuni tākue'e ndra ndia. Vati ndi'i ja'ma ndra jānakaa ma ra ndiso tati xaan ikan.
17 Ta ora kūu te'en, ndian judíu ta ndian yüvi judíu ìyo ñuu Efesu chīto na yi. Yakan va ora chīto na ña takan kūu, ta ndava yū'vi na. Ta ikan kīcha'a kua'a' ñivi jàka'nu na Racha'nu Jesuu.
18 Ta juuni kua'a' ndian já chīnuni chà'an na chàkatitu'un na nuu ndisaa ñivi ka'ìin ma ikan tandi'i ma kuati kini ña jà'a na.
19 Ta kua'a' ndian nduvi chàndaka na ma tutu jà'a na. Ta ikan kīcha'a na chà'mi na yi nuu tùvi ñivi. Ta ikan tāvani'i na kuenda naja kua ndaa ma tutu ikan. Ta ikan kēta yi ña ndaa yi uvi xiko uchi mii xu'un' plata kua tandi'i yi.
20 Ta takan kūu ta chìta kuati tu'un Racha'nu Jesuu nda nikuuni, ta jàna'a Ndioo ndatu ra nuu ñivi ndia. Ta ikan kī'vi kua'a' ñivi iti' kuà'an ra, cha'a ña chìnuni na tu'un Jesuu.
21 Ta takan kūu ta chànini Paulu, ña kùuni ra ku'un ra iti' ñu'u' Macedonia chi'in iti' ñu'u' Acaya, nda kati chāa ra nda ñuu Jerusalén. Ta juuni kàti ra, ti ora chinu ma tiñu jà'a ra ñuu Jerusalén, juuni ìyo yi ña ku'un ra ñuu Roma ndia.
22 Ta ikan tāchi Paulu uvi ta'an ma ndra tìndee ra na ku'un ndra ñu'u' Macedonia. Yakan va ma ndra tāchi ra te'en nàni ndra: Timoteu chi'in Latu. Vati ma Paulu, kīndoo ra uvi uniga kivi ma ñu'u' Asia.
Jàkanuu ra nàni Demetriu xini ñivi ñuu Efesu
23 Tiempu ikan chīyo kua'a' tundo'o ndē'e ndian chìnuni tu'un Jesuu,
24 ti kēta iin ra nàni Demetriu ña ya'a jàkanuu ra xini ma ñivi ñuu Efesu. Vati ma tiñu jà'a ra, kùu ña jàva'a ra mamaa kaa plata. Ta juuni jà'a ra kua'a' va'a veñu'u kuati ña kàa takua kàa veñu'u ña jàka'nu ñivi nuu ìyo ndioo Artemisa chi'in yi. Ta jàkanaa ra kua'a' xu'un' chi'in ma ña jà'a ra ndia. Ta juuni kua'a' xu'un' tìa'vi ra ma ndian jàtiñu chi'in ra.
25 Tajan jā'a ra ña na kuti'vi ta'an ndisaa ndra jàtiñu chi'in plata. Tajan te'en nāka'an ndio ra nuu na:
―Ndyo'o xaa, cha chìto va'a ndo, ti ma tiñu jà'a yo kùu yi iin ña va'a maa yo ti ndòkuika yo jà'a yi.
26 Ta juuni cha chìto ndo ma tu'un kà'an ra nàni Paulu nuu ñivi ta ndè'e ndo naja ya'a kì'vi na iti' jàna'a ra. Kàti ra ti ma ndioo jàva'a yo chi'in kaa yüvi ndioo ndicha kùu yi kàti ra. Takan jàna'a ra nuu ma ñivi. Yakan va kua'a' na cha chìnuni ma tu'un kà'an ra. Ta yüvi ñuu Efesu i'yani kùu yi ña jā'a ra takan, vati juuni jā'a ra takan chi'in ñivi ìyo ndisaa ñuu nuu yā'a ra ndia, nda kati ndi'i ñu'u' Asia chàkunuu ra.
27 Yakan va ndisaa ma ña jàna'a ra, iin kuati ka'nu kùu yi kuenda yo, koto kenaa ndisaa ma tiñu jà'a yo. Ta juuni ni kenaa ma ña jàka'nu yo ndioo Artemisa tichi veñu'an ndia. Ta töva ni ka'an ma ñivi ti ya'a ka'nu kùu ndioo yo, ta tüva ni ku'va na ña na ka'nda ña tiñu nuu na. Vati yakan jàka'nu ñivi ìyo nda iti' ñu'u' Asia, ta nda tandi'i ñuu ñuñivi ndia. ―Takan kàti Demetriu nuu ndra.
28 Ta ora chīni ndra tu'un kà'an Demetriu, tajan nduva'a kuii kūxaan ndra ma ora ikani. Tajan te'en kīcha'a ndio ndra kà'an ni'i ndra:
―¡Ya'a ga ka'nu kùu ma ndioo Artemisa, kuenda ñivi ñuu Efesu! ―kàti ndra.
29 Tajan ma tiempu ikan, nduva'a kuii jàkanuu xini ndra ma ñuu ikan. Ta ikan jan tīin ndra ra nàni Gayu chi'in inga ra nàni Aristarcu. Ta ninduvi ndrakan kīchi ndra ñu'u' Macedonia ña chàkunuu ndra chi'in Paulu. Yakan va tīin ndra ndra, ta kēñu'u ndra ndra chāndaka ndra ndra nuu iin ve'e ka'nu nuu ndòndaa tiñu iti' tichi ñuu.
30 Tajan Paulu kūuni ra ki'vi ra ka'an ra nuu ma ñivi ka'ìin ti'vi ikan. Va ma ndian chìnuni ìyo chi'in ra, nī cha'a na ki'vi ra kà'an ra nuu na.
31 Takan kūu ta juuni ìyo iin ndra kùmi tiñu ñu'u' Asia ña nàkoto ndra Paulu, tāchi ndra, ndra kùu tatun ndra ña na kujandomani ndra Paulu, ti koto ki'vi ra ma kuati ikan, koto tiin na ra.
32 Takan kūu ta ìyo ndian kà'an iin nakuyi, ta ìyo ndian kà'an inga nakuyi, vati jàkanuu xini na. Ta tiá kua'a' ga na, na töve chìto na ndaa cha'a' kùu yi ña kùti'vi na.
33 Va ìyo iin ndian ka'ìin tañu na, kātitu'un kachin na ma tu'un ikan nuu iin ra nàni Jandu. Ta rakan kùu ra tīndani'ni ndian judíu nuu ma ñivi ikan, na kati ndi'i ra naja kua kùu yi. Yakan va Jandu kīcha'a jànda'a ra nuu ma ñivi, na taxiin koo yu'u na ti ni ka'an ra. Ta ikan kīcha'a ra kà'an ra cha'a' ñivi judíu nuu tandi'i ñivi ñuu ka'ìin ma ikan.
34 Va ora chā'a na kuenda ña juuni ma ra kùu ra, ra judíu ndia, yakan va uvi ora kūu yi ña nduva'a kuii kūxaan na, ta te'en nāka'an na:
―¡Ya'a ga ka'nu kùu ma ndioo Artemisa kuenda ma ñivi ñuu Efesu! ―kàti na.
35 Ta ikan jākutaxin ma ra secretariu ñuu Efesu ma ñivi ka'ìin ikan. Ta te'en nāka'an ra chi'in na:
―Ndyo'o ñivi ñuu Efesu. Cha chìto tandi'i ñivi ìyo ñuñivi ti ma ñivi ìyo ñuu i'ya kùmi na veñu'u nuu jàka'nu yo ndioo Artemisa. Vati ndioo ka'nu kùan, ta ma yuu ií nuu ìyo na'na ña juuni kùmi yo yi, ti kīchi yi iti' andivi.
36 Yakan va tava nï'iin yo küu ka'an yo ña töve takan kūu yi niku. Yakan va tiá va'a tu taxiin koo yu'u ndo, ta töve jà'a ndo nï'iin nakuyi tu töve chìto va'a ndo yi.
37 Vati ma ndra ndaka ndo kīchaa ndo i'ya, tüvi nī su'u ndra nï'iin ña ka'ìin tichi veñu'u nuu ndaa ma ndioo yo Artemisa, ta tüvi kà'an ti'ini ndra chata ña ndia.
38 Yakan va tu Demetriu chi'in ndra jàtiñu chi'in ra, tu ìyo kuati ña kùuni ndra jandondaa ndra chi'in inga ñivi, na ku'un ji'na ndra kuka'an ndra yi chi'in ndra kùu vesi nuu chà'nda ndra tiñu. Ta ikan ta'ii'iin ndra kùu ka'an kachin ma kuati ndra, ta kùu jandondaa ma ndra vesi yi.
39 Ta tu kùuni yo ka'an yo inga tuku nakuyi, na ndakan yo nuu ma ndra vetiñu ña na kachin ndra ora va'a ña kùu kuti'vi yo, ikan na kuu ndondaa ma kuati yo chi'in inga ñivi, takua kà'an ma ley yo ña ìyo yi ña ja'a yo.
40 Cha'a' ndisaa ma ña kùu vitin, ya'a ga ika kùu yi ti tu koto ma ndra jandaru ñuu Roma ta tisokuati ndra ndisaa yo ti töve kùti'vi yo takua kà'an ma Ley, ta tu chikatu'un ndra nuu yo nda kuenda kùu yi ña kànita'an yu'u yo, ta juuni tüvi chìto yo nda cha'a' kùu yi. ―Takan kàti ma ra secretariu ñuu Efesu.
41 Ta ora chīnu kā'an ra tu'un i'ya nuu na, ta te'en nāka'an ra:
―¡Ta vitin na ku'un yo ve'o! ―kàti ra.