21
Paulu kèe ra kuà'an ra iti' ñuu Jerusalén
1 Ta ora cha ndākoo ndio ndi ndra, tajan tīin ndi varku indeeni nda kati chāa ndi nda ñu'u' ñuu Cos. Ta nda inga kivi, tajan chāa ndi ñu'u' ñuu Rodas. Ta ikan kēe ndiko ndi kuà'an ndi nda kati chāa ndi ñuu Pátara.
2 Ta ikan ñuu Pátara, nāta'an ndi inga varku ña kuà'an iti' ñu'u' Fenicia. Ta tichi yutun ikan kī'vi ndi ta kēe ndi kuà'an ndi tiá iti' nuu.
3 Ta iti' kuà'an ndi ndē'e ndi ñu'u' Chipre ña kàndii chiyo satin ndi. Va ndākoo ndi yi, ta indeeni kuà'an ndi nda ñu'u' Siria, ta chūndaa run ñuu Tiro. Va tava ma varku ikan, ikani ndākoo run ndisaa ma ndatiñu ndiso run, yakan va ikan nūu ndi tichi run nundani ndia.
4 Ta ora chāa ndi ma ñuu Tiro nāta'an ndi ndra chìnuni tu'un Jesuu ìyo ikan. Ta ikan kīndoo ndi chīyo ndi chi'in ndra ucha kivi. Ta tāchi Tati Ií Ndioo ndra ña na katitu'un ndra nuu Paulu ña na kü'un ga ra iti' ñuu Jerusalén.
5 Ta ora cha yā'a ma ucha kivi, tajan ndisaa ndra chìnuni chi'in ñasi'i ndra ta ndiakuati se'e ndra, chāndaka iti' na ndi nda yu'u ñuu nuu kàndii tañu'u. Tajan chākuiin chiti ndi ma yu'u tañu'u ikan chi'in na. Ta ikan kīcha'a ndio ndi kā'an ndi chi'in Ndioo.
6 Tajan ora chīnu ña chūnumi nda'a' ndi ña kàña'a ndi chi'in na, tajan kāndaa ndio ndi tichi ma varku, ta ndiakan chīkoni'i ndiko na kàcha'an na iti' ve'e na.
7 Takan kūu tajan kēe ndiko ndi ñuu Tiro chi'in varku. Ta kuà'an ndi iti' ñuu Tolemaida. Ta ora chāa ndi ikan, ta ikan jan káña'a ndi chi'in ndian chìnuni tu'un Jesuu. Ta ikan jan kīndoo ndi chi'in na iin kivinia.
8 Ta ma inga kivi kēe ndi ñuu Tolemaida, ta kuà'an ndi ñuu Cesarea. Ta ora chāa ndi ñuu Cesarea, ta chā'an ndi ve'e ra nàni Lipe, ra chàkunuu kàtitu'un tu'un cha'a' Jesuu ta'ii'iin ñuu. Vati rakan, kùu ma ra ìyo tañu ma ndi ucha ta'an ndra kāchin tatun Jesuu ña na tindee ndra ndra. Ta ikan ndōo ndi chi'in ra ve'e ra.
9 Ta Lipe vati ìyo kumi ta'an ñivi yoko se'e ra ña kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo.
10 Takan kūu ta ora cha ìyo ndi uvi uni kivi ma ñuu Cesarea, ta ikan jan chāa iin ra kīchi iti' ñu'u' Judea ña nàni Agabo. Ta rakan ti juuni kà'an ra chi'in tu'un yu'u Ndioo ndia.
11 Ta ora chāa ra nuu ka'ìin ndi, ta tāvani'i ra sinchu indii toko Paulu. Ta chū'ni ra nda'a' ra ta cha'a ra chi'in yi. Tajan te'en nāka'an ra:
―Te'en kā'an ma Tati Ií Ndioo, ña ma ndian judíu ìyo ñuu Jerusalén, te'en ni ku'ni na ma ra xuña'a ma sinchu i'ya, tajan ni ku'va ndio na ra nuu ñivi yüvi judíu ña na ka'ni na ra. ―Takan kàti ma Agabo chi'in ma Paulu.
12 Tajan ora chīni ndi chi'in ma ñivi ñuu Cesarea ma ña kā'an ra, tajan nduva'a kuii jānini ndi Paulu, ikan na kü'un ra ma ñuu Jerusalén koto nde'e ra tundo'o iti' tikan.
13 Va Paulu te'en nāka'an ra:
―¿Ta naja chàku ndo, ta ya'a nda'vi kùuni̱ ña jà'a ndo takan? Vati yu'u tüvi yù'vi ña nde'i tundo'o, a kuvi̱ ma ñuu Jerusalén cha'a' ma Racha'nu Jesuu. ―Takan kàti Paulu chi'in ndi.
14 Va tava nī taso'o ra ma ña kā'an ndi, yakan va jāña ndi ña jànini ndi ra. Tajan te'en nāka'an ndi chi'in ra:
―¡Na ja'un ma ña kùuni Ndioo ña ja'un iti' kuà'un, tuva takan! ―kàti ndi chi'in ra.
15 Takan kūu ta ora cha yā'a ndisaa ma ña'a, tajan jāndova'a ndi ndatiñu ndi, ta kēe ndi kuà'an ndiko ndi ma ñuu Jerusalén.
16 Ta ìyo iin ndian chìnuni ìyo ñuu Cesarea ña chāndaka iti' na ndyu'u nuu ìyo ve'e ra nàni Mnasón, ra kīchi iti' ñu'u' Chipre. Ta rakan ti cha ìyo tiaga kua'a' tiempu ña chìnuni ra tu'un Jesuu. Ta juuni rakan kùu ra ña ni ku'va ra ve'e nuu ni kindoo ndi koo ndi ita'vi kivi ndia.
Paulu chànde'e ra nuu ìyo Jandiau
17 Takan kūu ta ora chāa ndio ndi ñuu Jerusalén, tajan ndisaa ma ndian chìnuni nduva'a chìsii na ora ndē'e na ña chāa ndi. Tajan ikan ndōo ndi chi'in na iin chanikuaa.
18 Ta ora tuvi inga kivi tajan kēe ndio ndi kuà'an ndi chi'in Paulu nuu ìyo ve'e Jandiau. Ta ora chāa ndi ma ve'e ra, ta ikan ndē'e ndi ña ka'ìin ti'vi tandi'i ndracha'nu chà'nda tiñu ña chìnuni tu'un Jesuu.
19 Tajan ora chāa Paulu nuu ka'ìin ndra, ta kāña'a ra chi'in ndra. Ta ikan kīcha'a ra kàtitu'un ra nuu ndra tandi'i ma tiñu jà'a Ndioo tañu ñivi yüvi judíu, vati Ndioo chā'a ra ndatu ra nuu Paulu ña na ja'a ra yi nuu ñivi ikan.
20 Yakan va ora chīni ma ndracha'nu yi, tajan kīcha'a ndra jàka'nu ndra Ndioo. Ta ikan jan te'en nāka'an ndra chi'in Paulu:
―Kùuni ndi ña na kotoun, yo'o yani, ti tañu ñivi judíu, ìyo kua'a' mii ñivi chìnuni tu'un Jesuu. Ta ndisaa ndiakan, kà'an na ti ìyo yi ña jachinu yo tandi'i tu'un kà'an ma tutu ley Ndioo tāa Moisés taji'na ndia.
21 Ta juuni tāso'o na ña maun kùu ma ra jàna'a nuu tandi'i ma ndian judíu ña kàchikanuu nuu chika ña na jä'aga na ma ña kà'an Moisés ña ìyo yi ña ja'a yo. Ta juuni kàtiun ti tüva ìyo yi ña ka'nda na ñii nuu ika ndrakuati se'e na ndia. Ta töva ìyo yi ña ja'a na ma costumbre ña jāna'a ñivio chīyo taji'na ndia. Takan kàtiun nuu ma ñivi judíu ña kàchikanuu nuu chika, kàti na.
22 ¿Ta nayi jà'a yo ña kàa yi te'en?, kùuniun. Vati ni koto ndiko ma ñivi ikan ña kīchaa ndikoun.
23 Yakan va tiá va'a tu ja'un ma tiñu ni tachi ndi nuu̱n, ikan na koo va'un chi'in na. Tañu ndi ìyo kumi ta'an ndra ña ni ja'a ndra iin kua chā'a ndra tu'un nuu Ndioo.
24 Na ku'u̱n janandoun ñu̱n chi'in ndra ma ikan takua kùu ma costumbre. Tajan tia'viun ña na sokon ndra ixi xini ndra kuenda Ndioo. Tajan juuni kua ikan ìyo yi ña ja'un, ikan na chinuni ma ñivi ña yüvi ña ndicha kùu ma ña kà'an na chataun. Vati juuni maun kùu iin ra jàchi'in ta tìñu'u ma ña kà'an tutu ley tāa Moisés taji'na.
25 Va taku ma ndian yüvi judíu cha chìnuni na tu'un Jesuu vitin, cha tāa ndi iin tutu tāchi ndi nuu na ña kà'an ti tüvi ìyo yi ña kachi na sa'an kiti ña cha sōkó ñivi nuu ndioo yutun ií ña jàka'nu na. Ta tüvi ìyo yi ña kachi na nií kiti, ta juuni tüvi ìyo yi ña kachi na sa'an kiti ña cha kā'a. Ta na jaña ndra ña kì'vi ndra chi'in ña'a' yüvi ñasi'i ndra a ña'a chi'in yüvi ra kùu iian, kàti yi. ―Takan kàti ndracha'nu ikan chi'in Paulu.
Tìin na Paulu tichi veñu'u
26 Yakan va Paulu kēe ndio ra kuà'an ra. Ta ora tuvi ndio ma inga kivi, tajan nāndoo ndio Paulu chi'in ma ndi kumi meru ra takua kà'an ma costumbre ikan, ta ikan jan kī'vi ndio Paulu tichi veñu'u ka'nu chākatitu'un ra nda ora kùu yi ña ndi'i ma kivi ña nàndoo ndra, ikan na kuu sokó ma sutu iin kiti nuu Ndioo cha'a' ta'ii'iin ndra.
27 Takan kūu ta ora chani ndi'i ndi ucha kivi, tajan ma ndian judíu ña kīchi ñu'u' Asia ndē'e ndra ma Paulu ña indii ra tichi veñu'u chi'in ndi kumi ndra kùu meru ra. Ta ikan jan kīcha'a ndio na jàkanuu na xini ma ñivi judíu, tajan kī'vi ndio ndra ña ni tiin ndra Paulu tichi veñu'u.
28 Tajan te'en kīcha'a ndra kà'an ni'i ndra:
―Ndyo'o ñivi ñuu Israel ¡na tindee ndo ndyu'u ña tìin ndi ra'ya! Vati ra'ya kùu ma ra chàkunuu jàna'a ndanikuni nuu ñivi iin tu'un kà'an chata costumbre ña kua ikan jà'a yo ma ñuu yo. Ta juuni kà'an ra chata tutu Ndioo tāa Moisés taji'na. Ta takan kà'an ra chata veñu'u ka'nu i'ya ndia. Ta vitin cha tī'i ra ndian yüvi judíu tichi veñu'u ka'nu yo. Ta ndrakan ti jàkini ndra nuu ií tichi yi ―kàti ndra.
29 Te'en kàti ndra ti cha ndē'e ndra Paulu ña chàkunuu ra chi'in iin ra yüvi judíu, ra nàni Trófimu ra ñuu Efesu niku. Yakan va chānini ndra ti Paulu chāka ra ra ña na ku'un ra chi'in ra tichi veñu'u ka'nu ndaa ikan niku, kùuni ndra.
30 Takan kūu tajan ndisaa ndio ma ñivi ñuu Jerusalén jākanuu ndio xini na. Tajan endee chìnu ndio na chāa na nuu ndaa Paulu ta tīin na ra. Ta kēñu'u ndio na ra, ta tāva na ra iti' chata kora veñu'u. Ta ora cha tāvani'i na ra, tajan numini chāsi ndio na yuve'e veñu'u nuu ra.
31 Tajan chani ka'ni na ra ora chāa tiñu nuu ma ra comandante ñuu Roma, ña tandi'i ñivi ñuu Jerusalén ya'aga kayuni na nde'e na nuu ra.
32 Yakan va ora chīto ma ra comandante, tajan jākuti'vi ta'an ra kua'a' ma ndra jandaru ra chi'in inga ma ndra capitán jandaru ña na kunumi ndra ku'un ndra nuu ka'ìin ñivi kànita'an chi'in Paulu. Takan kūu tajan ma ndra judíu ora ndē'e ndra ña chani chaa ra chi'in jandaru ra, ta jāña ndio ndra judíu ña kàni ndra ma Paulu.
33 Ta ikan jan chājayatin ndio ma ra comandante nuu ndaa Paulu, ta tīin ndio ra ra, tajan tāchi ndio ra jandaru ra ña na ku'ni ndra Paulu chi'in uvi ta'an karena. Ta ora cha ndikun ndio ra, tajan kīcha'a ndio ma ra comandante chìkatu'un ra nuu ma ñivi nda ra kùu ra, ta niyi kùu ma ña jā'a ra.
34 Va ìyo ndian ka'ìin tañu ma ñivi ikan, kà'an na ña jā'a ra iin nakuyi, ta ìyo inga ndian kà'an ña jā'a ra inga nakuyi. Yakan va ma ra comandante nī kuu kutunini ra nï'iin ma ña kà'an na, ti ya'a nanivaa kùu na. Takan kūu tajan kā'an ra chi'in ma ndra jandaru ra, na kundaka ndra Paulu ku'un ndra nuu ìyo ndra.
35 Ta ora chāa ndio ndra nuu kìcha'a ma kuayu yuve'e ndra, tajan kāni'i ndio ndra ra, ta ndiso ndra ra ndaa ndio ndra ma kuayu ikan, vati takan ìyo yi ña jà'a ma ndra jandaru koto ka'ni ma ñivi ra.
36 Yakan va ndisaa ma ndra kàcha'an chata ma ndra jandaru te'en kà'an ndra:
―¡Na ka'ni ndo ra! ¡Na ka'ni ndo ra! ―kàti ndra.
Paulu kà'an ra cha'a' juuni maa ra nuu ma ñivi
37 Ta ora chāa ndio ma jandaru ma nuu ìyo yuve'e ña ni ti'i ndra Paulu, tajan te'en chīkatu'un ra nuu ma ra chà'nda tiñu nuu ndra:
―¿A kùu ka'in iin tiñu chi'un? ―kàti ra chi'in ma tu'un griegu.
Tajan te'en nāka'an ndio ma ra comandante nuu ma Paulu:
―¿A kùu ka'un tu'un griegu? ―kàti ra.
38 Tajan te'en nāka'an ndio Paulu chi'in ra:
―Juu, chìtoi kà'in tu'un griegu ―kàti ra.
Ta ikan jan, nāka'an tuku ma ra comandante:
―Tu ndicha ña chìtoun kà'un tu'un griegu, yüvi ra ñuu Egiptu kùu̱n, tuva takan. Vati tatiempu kīchi iin ra kēe tichi ku'u ñuu Egiptu, kīchi kanita'an ra chi'in ma kuvienu chi'in kumi mii ndra chà'ni ñivi ―kàti ra.
39 Tajan te'en nāka'an tuku Paulu chi'in ra:
―Yüvi rakan kùi, ti iin ra judíu kùi. Ta kākui ñuu Tarsu, ña ìyo kuenda ñu'u' Cilicia. Yakan va cha chìtoun ti iin ñuu ya'aga jàka'nu ma ñivi kùu yi. Ta vitin chìkain iin ñamani nuu̱n ña na ku'vaun ña ka'in chi'in ma ñivi ka'ìin ikan ―kàti Paulu.
40 Tajan te'en nāka'an tuku ma ra comandante chi'in Paulu:
―Na ka'un chi'in na tuva takan ―kàti ra.
Ta ikan jan chūndaa ndio Paulu nuu ìyo kuayu yuve'e, ta jānda'a ra nuu na, na taxiin koo yu'u na. Tajan te'en kīcha'a ndio ra kà'an ra ma tu'un hebreu, takua kà'an ma ndian judíu chi'in na: