4
Kì'in kui'na ku'va Jesuu
(Mt. 4:1-11; Mr. 1:12-13)
1 Ta takua ya'a ìyo ma Tati Ií Ndioo chi'in Jesuu, ma ora cha yā'a kūnduta ra, tajan chīkoni'i ndiko ra ma yu'u yuta Jordán, ta ma Tati Ií Ndioo chāka ndio yi ra na ku'un ra chi'in ra iti' tichi ku'u.
2 Ta ma tichi ku'u ikan chīyo ra uvi xiko kivi. Ta ikan kī'in ma kui'na ku'va ra nde'o tu koyo ra tichi kuati. Takan kūu tajan ndisaa ma tiempu ña chīyo ra tichi ku'u, endee tüvi nī chachi ra, yakan va chāa ndio iin kivi ña chāñu soko ra.
3 Takan kūu tajan te'en nāka'an ndio ma kui'na chi'in Jesuu:
―Tuva ndicha ña ra Se'e Ndioo kùu̱n, na jandakuu̱n ma yuu kàndii chiña paan ―kàti ma kui'na.
4 Va Jesuu te'en nāka'an ra chi'in ma kui'na:
―“Yüvi uvaa paani chìniñu'u kachi ma ñivi, ti juuni tu'un yu'u Ndioo ndia”, takan kàti ma tutu Ndioo ―kàti Jesuu chi'in ma kui'na.
5 Takan kūu tajan chāka ndio ma kui'na ma Jesuu ña na ku'un ra chi'in ra nda siki iin yuku ña nduva'a kuii sukun. Ta nunuuni jāna'a ma kui'na tandi'i ñuu ñuñivi nuu chà'ndán' tiñu nuu ra.
6 Tajan te'en nāka'an ndio ma kui'na chi'in ra:
―Tandi'i ma ñuu ñuñivi ña ndè'un ninuu ndakan, mai kùu ma ra chà'nda tiñu ikan, ti mai nī'i yi. Va tuva kùuni̱, kùu ku'vai yi nuu nda ndian kùuni mai.
7 Yakan va tuva kunandi chitiun nui, ta jaka'nu̱n yu'u, ta tandi'i ña ndè'un ninuu ndakan, ni ku'vai yi nuu̱n. ―Takan kàti ma kui'na chi'in Jesuu.
8 Tajan te'en nāka'an tuku Jesuu chi'in ma kui'na:
―Na kundachiyoun xii̱n, yo'o kui'na kini, ti ma tutu Ndioo te'en kà'an yi: “Uvanuu Racha'nu Ndioo ìyo yi ña jaka'nu yo, ta uvanuu Rakan ìyo yi ña ja'a yo tiñu nuu.” ―Takan kàti Jesuu chi'in ma kui'na.
9 Takan kūu tajan kēe ndio ma kui'na kuà'án' chi'in Jesuu iti' ñuu Jerusalén. Ta ikan ndāa ma kui'na chi'in Jesuu nda nuu sukun xini veñu'u ka'nu ndaa ikan. Ta te'en nāka'an ndioán' chi'in Jesuu:
―Tuva ndicha ña ra Se'e Ndioo kùu̱n, nda nde've na keun, ta koyoun nda ninuu ndakan,
10 ti ma tutu Ndioo te'en kà'an yi:
Ndioo ni tachi ra kua'a' tati jà'a tiñu nuu ra ña na jakuenda yi ñu̱n,
11 vati ni kani'i yi ñu̱n chi'in nda'a' yi,
koto kati'un yuu.
―Takan kàti ma kui'na chi'in Jesuu.
12 Va Jesuu te'en nāka'an ra chi'in ma kui'na:
―Ma tutu Ndioo juuni te'en kà'an yi ndia: “Na kï'un ku'va ma Racha'nu Ndioo yo.” ―Takan kàti Jesuu chi'in ma kui'na.
13 Takan kūu tajan jāchika ndio ma kui'na ñá' nuu Jesuu kua'a' tiempu, ti tüvi nī kuu nani'án' inga tuku naja kua kì'án' ku'va Jesuu.
Jesuu, kīcha'a ra jà'a ra tiñu Ndioo ñu'u' Galilea
(Mt. 4:12-17; Mr. 1:14-15)
14 Tajan chīkoni'i ndiko Jesuu kuà'an ra iti' ñu'u' Galilea chi'in kua'a' ndatu ma Tati Ií Ndioo. Ta chītakuati tu'un cha'a' ra ninii ñuu kàndii ikan.
15 Ta ikan kīcha'a jàna'a Jesuu tu'un Ndioo nuu ñivi tichi ndisaa veñu'u kuati ña ìyo ta'ii'iin ñuu ikan. Yakan va tandi'i ma ñivi ikan jàka'nu na Jesuu, ora jàna'a ra tu'un Ndioo.
Jesuu, chàa ra ñuu Nazaret
(Mt. 13:53-58; Mr. 6:1-6)
16 Ta ikan jan chāa ndio Jesuu ma ñuu Nazaret nuu chā'nu ra ora kūu ra ravali. Tajan kī'vi ndio ra ma tichi veñu'u ndian judíu iin kivi nindeo ma takua takani jà'a ra. Ta chūndaa ndio ra ña ni jàkua'a ra ma tutu Ndioo nuu ma ñivi ikan.
17 Ta ndiakan chā'a na ma tutu Ndioo tāa racha'nu Isaía, ra kā'an chi'in tu'un yu'u Ndioo ña chīyo tatiempu nuu ra. Ta ora nūna ra yi, ta ikan nāta'an ra iin nuu kà'an yi te'en, ta jākua'a ra yi nuu na:
18 Taku yu'u, ti ìyo ma Tati Ií Ndioo chi'i̱n,
vati cha jā'ií yi yu'u,
ña na katitu'in tu'un va'a Ndioo nuu ñivi nda'vi.
Ta juuni tāchi yi yu'u ña na janda'i ma ndian ya'a nda'vi kuuni anima.
Ta na katitu'in naja kua kùu kakú ma ndian indii tichi vekaa jà'a kuati,
ta nda ma ndian kuaá ni janda'i na, ta kùu nande'e ndiko na.
Ta ni ja'i kuenda ndian ndè'e tundo'o ña na kakú na.
19 Ta juuni chà'i kuenda nuu ñivi ña ni keta ma kivi va'a tiá iti' nuu kuenda yo jà'a ma Racha'nu.
20 Takan kūu tajan chāsi ndio Jesuu ma tutu, ta chā'a ndio ra yi nuu ma ra jàkuenda veñu'u, tajan chūnandi ndio ra. Ta tandi'i ma ñivi ka'ìin ikan, endee tüvi nī jaña na ña ndè'e na ra.
21 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in na:
―Juuni ma kivi i'ya kētai ña jàchinui ma tiñu kà'an ma tu'un Ndioo i'ya nuu ndo.
22 Takan kūu ta ndisaa na ndava kuà'an anima na ora chīni na ña ya'aga vii ma tu'un kā'an Jesuu. Tajan te'en kīcha'a na chìkatu'un na chi'in juuni maa na:
―¿A yüvi ra'ya kùu ra se'e Kusé? ―kàti na.
23 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in na:
―Taku ndyo'o ti te'en chànini ndo takua kà'an iin tu'un i'ya: “Yo'o ra kùu ndotor, na janda'un ñu̱n chi'in juuni maun.” Takua jānda'un ma ñivi ñuu Capernaum niku, yakan va ìyo yi ña janda'un ma ñivi ñuu maun vitin. Takan kùuni ndo ka'an ndo ―kàti Jesuu.
24 Takan kūu ta Jesuu ti te'en nāka'an tuku ra chi'in na:
―Ndicha va'i ña kà'in chi'in ndo, ti nï'iin ma ndra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo töve kùuni ñivi ñuu maa ra nde'e na ra.
25 Yakan va ndicha va'i ña kà'in, ti nduva'a kuii chīyo kua'a' ñivi ña'a kīndoo nda'vi ñuu Israel ma tiempu chīyo ma ra kā'an tu'un yu'u Ndioo ña nàni Elía. Ta juuni ma tiempu ikan, uni kuiya java kùu yi ña tüvi nī kuun ma savi, ta chīyo kua'a' tama' tandi'i ma ñu'u' ñuñivi ndia.
26 Va Elía, töve nī kichi ra kuenda ña tìndee ra ñivi ña'a nda'vi ìyo ñuu Israel, ti kīchi ra ña kuenda ña tìndee ra iini ña'a nda'vi ña kīchi iti' ñuu Sarepta, ña kàndii yatin ñuu Sidón.
27 Takan kūu ta ma tiempu chīyo ma ra kā'an tu'un yu'u Ndioo ña nàni Eliseu. Tiempu ikan, nduva'a kuii chīyo ndian ndiso kue'e ta'yu ma ñuu Israel, va nï'iin ma ndian ndiso kue'e ikan tüvi nī nda'a. Uvanuu ra nàni Naamán ña kīchi iti' ñu'u' Siria, jānda'a Eliseu. ―Takan kàti Jesuu chi'in ma ñivi ikan.
28 Takan kūu ta ora chīni ma ndian ka'ìin veñu'u ña kā'an ra takan nduva'a kuii kūxaan na chi'in ra.
29 Tajan ndēta ndio na, ta jākunu na Jesuu, ma ñuu ikan, ta chāndaka na ra iin tichi ku'u nuu ìyo iin xa'va ña nduva'a kuii sukun yu'u ñuu ikan, ti tichi xa'va ikan, ni jake'ne na ra.
30 Va Jesuu kākú ra tañu na, ta kuà'an ra.
(Mr. 1:21-28)
31 Takan kūu ta kēe ndio Jesuu kuà'an ra iti' ñuu Capernaum, ña kàndii ñu'u' Galilea. Yakan va nani kivi nìndee na kùu yi, ña kēe ra kuà'an ra kuàjana'a ra nuu ñivi tichi veñu'u ndian judíu ikan.
32 Takan kūu ta ma ñivi ikan ndava kuà'an tati na ña ndè'e na naja kua jàna'a ra, vati kà'an ra yi chi'in tandi'i ndatu ra.
33 Takan kūu ta ma tichi veñu'u ikan, ndaa iin ra ndiso tati xaan. Ta rakan ti te'en nāka'an ni'i ra ña kànachaa ra:
34 ―Yo'o Jesuu ra ñuu Nazaret, na jañaun ña ya'a ndiku̱n ndi, ti ndyu'u cha chìto ndi ña vàchiun vàchi jandi'un nuu ndi. Ta juuni chìto ndi, ti yo'o kùu iin ra ya'a ií ña tāchi Ndioo jà'a tiñu nuu ra.
35 Takan kūu tajan te'en nāka'an xaan Jesuu nuu ma tati xaan ikan:
―¡Taxiin koo yu'u̱n, ta na keun tichi kuñu ra'ya! ―kàti Jesuu chi'in yi.
Tajan jānduva ma tati xaan ikan ra, nuu ndè'e ndisaa ñivi. Tajan kēe ndio yi ma tichi kuñu ra, va tüva nani ja'a yi chi'in ra.
36 Takan kūu ta ndisaa na ya'aga yù'vi na, ta te'en kīcha'a na nàtu'un ta'an na:
―¿A ya'aga ìyo ndatu ra chi'in ma tu'un kà'an ra, ña ndava nda tati kui'na jà'a yi ña kà'an ra, ta kèe yi tichi kuñu ndian ku'vi jà'a ra? ―kàti na.
37 Takan kūu ta ninii ñu'u' ikan chītakuati tu'un Jesuu chi'in ma ña jà'a ra.
Jesuu jànda'a ra ñaka'nu Simón Petu'
(Mt. 8:14-15; Mr. 1:29-31)
38 Takan kūu tajan kēe Jesuu ma tichi veñu'u ñivi judíu, ta kuà'an ra ve'e Simón Petu'. Ta ma ñaka'nu Simón Petu', ti ku'vian kàndian jà'a ka'ni ora chāa Jesuu. Tajan jānini ndio ma ñivi ikan Jesuu, na tindee ra ña chi'in ma kue'e ndò'an.
39 Takan kūu tajan chāa ndio Jesuu ma nuu kàndian, ta chūndandee ra nuan. Tajan kēe ndio ma ka'ni ña, ta ndā'a ña. Ta juuni ma ora ikan ndēta ña ta kīcha'a ña jà'a ña ma ña kachi ndra.
Jesuu, jànda'a ra kua'a' ndian ku'vi
(Mt. 8:16-17; Mr. 1:32-34)
40 Ora cha chīso nikandii, ma ora ikan tandi'i ma ndian ìyo ndian ku'vi nuu, jà'a nda kue'e nikuuni, chāndaka na na nuu Jesuu. Ta ikan jūndii ra nda'a' ra xini ta'ii'iin na, ta ndā'a na jā'a ra.
41 Takan kūu ta tava yà'a kua'a' na, yakan va ìyo ma ndian ndiso tati xaan ña te'en kà'an yi ora kèe yi:
―¡Yo'o kùu ra Se'e Ndioo! ―kàti yi.
Va Jesuu endee töve chà'a ra kà'an yi, ti ora kà'an yi takan nundaa kuxaan ra nuu yi, vati cha chīto yi ti ra Cristu kùu ra.
Chàkunuu Jesuu jàna'a ra tu'un Ndioo nani veñu'u ñivi judíu
(Mr. 1:35-39)
42 Takan kūu ta ora tuvi inga kivi, tajan kēe Jesuu ma ñuu ikan, ta kuà'an ra iin nuu taxiin nuu tüvi ñivi. Va vaji takan jā'a ra ninii nāta'an ma ñivi ra, tajan chāa ndio na ma nuu ndaa ra. Ta kīcha'a na kà'an na chi'in ra na kü'un ra.
43 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in na:
―Na küuga kindoi chi'in ndo nde've, ti juuni ìyo yi ña ku'in kukatitu'in nuu ñivi inga ñuu, ikan na koto na naja kuu yi nuu chà'nda Ndioo tiñu. Vati tiñu ikan tāchi Tatái yu'u.
44 Takan kūu ta takan kuà'an Jesuu jàna'a ra tu'un Ndioo nuu ñivi nani veñu'u ndian judíu ìyo ñu'u' ñuu Judea.