JOONI
Bakaang Tampara Doorenang
Jiisuuꞌ Karistooꞌkoong
Kara Baavootunanka Aneꞌkooning
1:1 Kuunooꞌ Jiisuuꞌ Karistooꞌ Kansiꞌkoo Pouꞌnung-koong
2:1 Jiisuuꞌke Taaꞌniꞌantananka Taꞌnimpaariiꞌnanka Nko Tutumpuuꞌnaꞌ
5:1 Jiisuuꞌke Taare-antavurima Nau-antavurikoꞌnaꞌ Kuunooꞌ Doong Meekeng-koo
11:1 Jiisuuꞌ Jerusalemaꞌaape Nanuko Ovontunge Tee Dupisiꞌkoo Piavorouꞌnaꞌ
13:1 Barevare-nupoong Sipurira Jiisuuꞌ Bauma-anko Toroaravaing Nauvuruꞌnaꞌ
18:1 Jiisuuꞌ Sisikeera Toraꞌantavai Dupisiꞌaako Napoꞌ Daaꞌaruꞌnaꞌ
Kuunooꞌ Jiisuuꞌ Karistooꞌ Kansiꞌkoo Pouꞌnung-koong
1
(1:1-51)
Tee Kara Masikung Okonaa Paning-eta Naning-naumpuuꞌnaꞌ
1 Tenang tutunaꞌ masipoꞌ Kumponing bakaang Kara˜ Matau Okonara ovorimpari otokoꞌnung. Tee aaꞌnung kansiꞌ mmeꞌ pupuꞌaravaruko Kumponing ninka nariꞌ otoresi Kumponing-naumpui otokoꞌ.
2 Eeꞌ, tee eeꞌnung teeꞌ tutunaꞌnooꞌka Kumponing ninka otorekoꞌ.
3 Ookara kapooꞌnanka teing teie nkovuruꞌning. Kapooꞌnanka nkoniiꞌnanka-koo narung kapooꞌ otoaꞌ teie nkovuaruko tavoꞌaruꞌnung.
4 Tee-koo kuunge domaang okoraꞌari otouꞌ, eeꞌnoko tee domaang tee nantoong biikaang araka deempari otouꞌ.
5 Eeꞌnoko tee araka mutaanang-koo arakavari otoi otomaung, teie mutaanange tee dakaꞌkoo punkaampuaruko˜.
6 Aung aaꞌ tee, naning niiꞌnara tavoꞌaruꞌnung miring Jooni.
7 Kumponinge botovuioꞌ pouꞌ ookara nantoong nauvuriiꞌnaang tee araka, siraꞌparako masikaꞌantavaavainaꞌ.
8 Jooni tee, tee araka deeaꞌ, nka tee Jooni pouꞌ tee araka minkuvuma.
9 Tee minkuvukoꞌnung tee araka masikung, ookara nantoong aꞌ kansiꞌkoo pontoꞌarimaing araka-antavurimaung.
10 Tee tee kansiꞌkoo pontoꞌarara otokoꞌ, tee aaꞌnung kansiꞌ nkovuuꞌnung, teka teing kansiꞌnupoonge tasiꞌpaavarukoꞌnung tee.
11 Bane baka bakaning meekupoong-anko poioꞌ, teka teinge tee arooꞌaavarukoꞌnung.
12 Niiꞌninge deekoꞌ arooꞌaako teie teing ookara iriꞌ avuruꞌ Kumponing baurukaaꞌ deempariiꞌnaang, teing bakaang miring pankaing masikaꞌantavauꞌning deempariko.
13 Teing teing Kumponing baurukaaꞌ pontoꞌniiꞌnuka; biumaraang-koong erenge deeaꞌ, mono-koong piai deeaꞌ, eeꞌnoko naning bakaang mataue deeaꞌ; teing baka Kumponinge baurukaaꞌ deeng-antavuruꞌning.
14 Eeꞌ, tee Kumponing bakaang Kara Okonara tee mono-poꞌnung deemparuꞌ eeꞌnoko niiꞌ ninka nariꞌ otouꞌ tee teinge piaa naankai eeꞌnoko tee kara masikung aaꞌninge maantoꞌ. Bakaang domaang-eta arakavarioꞌ ooampiruꞌnung tee tee-pinaꞌ tee Bauring narung masikung kirokai bakaang meenasi Bauma-itaing.
15 Joonie tee minkuvuuꞌ; bokuma aaꞌpuuꞌ, “Aung eeꞌnara naning minkuankoꞌnung, aaꞌpankoꞌnung: Naning tee ning-koo damaꞌke pomaang tee bakei ning puruꞌmui otong. Ning paramaavaruko teroita otouꞌnunge.”
16 Biraanke-antamuriko niiꞌ ookara bautaꞌnanka nkavampikooꞌ bakaang avusiroꞌ pankaing okoraꞌarioꞌ.
17 Kumponinge bakaang boto Moosesi avuioꞌ teie niiꞌ pareꞌmuruꞌ; piaa naning otoaꞌ tee boto tampaꞌ tarevui tee kiimata baariꞌupeuꞌnung (Rom 8:3).’ eeꞌnoko kara masikung taꞌniꞌpoi minku Jiisuuꞌ Karistooꞌkoo kuunge poꞌantavuuꞌ.
18 Naning otoaꞌ Kumponing oovuuꞌnung. Bauring narung masikung kirokai, tee narung bauma ninka navuaremaung. Teie eeꞌnarai Kumponing tampaꞌ naumurimang.
Jooni Minkinara Bakaang Daanki
(Mat 3:1-12; Mak 1:7-8; Luk 3:15-17)
19 Juꞌkoong ovontung Jerusalemaꞌnupoonge piristiꞌnanka eeꞌnoko biikaning pakupakunanka botoaaruꞌ Jooni tanaꞌaavaꞌnaang, aaꞌpaavaꞌnaang, “Daꞌ baa eeꞌnara?”
20 Eeꞌnoko tanaꞌaako Joonie kapooꞌ bakuꞌuaꞌ tampaꞌ siraꞌpari aaꞌpuruꞌ: “Ning tee Kumponing-etaing teroita Pakoꞌpariꞌniiꞌ˜ deeaꞌ, nantoong domampurira tarevuriaing.”
21 Teeꞌpuko aaꞌpauꞌ, “Daꞌ eeꞌnara baa, Eliasi ee?” Eeꞌnoko Joonie makuꞌurima aaꞌpuruꞌ, “A, ning tee deeaꞌ.” Eeꞌnoko napoꞌ niaꞌaama aaꞌpauꞌ, “Daꞌ ee tee nakaronung nempampimaung ee?” Eeꞌnoko makuꞌurima aaꞌpuruꞌ, “Otoaꞌ.”
22 Eeꞌnoko napoꞌ niaꞌaama aaꞌpauꞌ, “Nka daꞌ eeꞌnara baa? Naumeriaing nantoong botomaarining nauarampiainaꞌ. Daꞌ baa daka tantaramaung?”
23 Eeꞌnoko Joonie makuꞌurima aaꞌpuruꞌ, “Teie nakaronarai Aisaiaꞌke urikamuꞌ ning-koo minkuvuuꞌ Daari Meekung-koo aaꞌpuuꞌnooꞌka,
‘Aurong narung naning-koong, naning meeꞌboraꞌ sirakamaaꞌ otoi bokuma aaꞌpumaang, maamu-antaveriaing tee taung Ovoring bakaang. Koompevuriaing poainavung.’ ” (Aisaiaꞌ 40:3)
24 Niiꞌning napoꞌ teꞌ otorokoꞌ Boto Keperuuꞌnavitue˜ botoaarioꞌ.
25 Teinge napoꞌ Jooni niaꞌaama aaꞌpauꞌ, “Daꞌ eeꞌnara Tee Pakoꞌpariꞌniiꞌ, Eliasi, eeꞌnoko tee nakaronung nempampimaung deeaung deekoꞌ aming-koo eeꞌnarai dake nantoong ntong-koo minkiverima meekaꞌantaverimaung?”
26 Eeꞌnoko Joonie kara makuꞌurima aaꞌpuruꞌ, “A, tamung ntong-koo minkie meekaꞌ antavarampimang. Nka niiꞌnung noruꞌeriaung naning pankaing diiꞌkoo meuꞌ donkonui otong.
27 Tee ning-koo damaꞌke poaing naurampimaung aaꞌnaꞌ apooꞌmui otoing, doonge-taara˜. Tee eeꞌnara poko aaꞌnaꞌ tampaꞌ taaraveriai!”
28 Aung kapooꞌ ookara Beetani-namono-koo nkoaruꞌ Jooꞌdani-nari-koo amenkaꞌaapei, Joonie nantoong ntong-koo minkivurima meekaꞌantavurikoꞌnooꞌke.
Joonie Tee Uripoꞌketa Pakoꞌpariꞌniiꞌ Poko Tasiꞌpuuꞌnaꞌ
29 Teketa tee daunaꞌmung Joonie Jiisuuꞌ oovuuꞌ poko, eeꞌnoko aaꞌpuruꞌ, “Ooveriko, aunkapeto tee eeꞌnara Kumponing Bakaang Sipisipiꞌkoong Kampia aarumo orara tontaꞌuaing ookara kansiꞌnupoong-koo.
30 Tee aung eeꞌnara tee naning ninge minkuamaung, aaꞌpama, ning-koo damaꞌke poaing naning bakei ning-koo dau basi. Ning oꞌnoaruko otouꞌ.
31 Aung eeꞌnara naning ninge noruꞌampaꞌ minkuankoꞌnung, eeꞌnoko ning tavoꞌmaruꞌ diiꞌ Isireeli-nupoong ntong-koo minkirampima meekaꞌantarampiko, diiꞌke tasiꞌperiiꞌnaang aung naning.”
32 Joonie daankivurima aaꞌpuruꞌ, “Ninge Tanuaang Meekung kuukuuꞌpinaꞌ siarako paning-eta siarara tee-koo dau pantoko ooansing.
33 Eeꞌnoko ninge koontoꞌ noruꞌampaꞌ, nka Kumponinge, botomuuꞌnunge nantoong ntong-koo minkiarama meekaꞌantavaramaꞌnaang, aaꞌmuuꞌ, ‘Dake Tanuaang Meekung siarara dau pantoko ooveeꞌnaang tee-koo naning-koo. Tee eeꞌnara tee Tanuaang Meekung ninka meekaꞌantavuriaing.’ ”
34 Joonie aaꞌpuruꞌ, “Ninge ooansing, eeꞌnoko naurampimang, aung eeꞌnara tee Kumponing Bauring.”
Tutunaꞌning Barevare-nupoong Jiisuuꞌ Bakaning
35 Teketa tee Jooni daunaꞌmung napoꞌ teꞌ otoko neeꞌ ninka bakaning barevare-nupoong-koonaanka ninka.
36 Eeꞌnoko Joonie Jiisuuꞌ nanuko oovura aaꞌmuretuꞌ, “Aunkato eeꞌnara Kumponing Bakaang Sipisipiꞌkoong Kampia.”
37 Eeꞌnoko tee neeꞌke Jooni taaravampeta Jiisuuꞌ siompampetuꞌ.
38 Jiisuuꞌke damaꞌdu-aape neeꞌke siompampeko oomureta niaꞌmuretuꞌ aaꞌpuma, “Deeꞌke aming besiꞌeremang?” Eeꞌnoko neeꞌke makuꞌampetuꞌ kara, aaꞌpampema, “Raabaiꞌ ee, daꞌ areꞌ otomaung?” (Aung Raabaiꞌ miruꞌnooꞌ Nau-anta Pankaing.)
39 Eeꞌnoko bokumurema aaꞌmuretuꞌ, “Poreta oovereai.” Teketa tee nanampetaiꞌnange ooampetuꞌ teꞌ eeꞌnooꞌ otokoꞌnooꞌ. Tenang eeꞌnang duaaꞌ sirang poioꞌ. Eeꞌnoko teꞌmung doong tee ninka oꞌnoruꞌ.
40 Tenang Joonie tasiꞌantamureko Jiisuuꞌkoo biꞌmaresi nanampetuꞌ. Neeꞌ eeꞌnaanka Aanduruꞌ, Saimoniꞌ Piita baaraꞌmaꞌnung ninka.
41 Eeꞌnoko namuꞌke Aanduruꞌke bataata Saimoniꞌ besiꞌuuꞌ. Eeꞌnoko oovuraiꞌnange nauvuma aaꞌpuuꞌ, “Neeꞌke peꞌnumpampesing tee Kumponinge Pakoꞌpariꞌniiꞌ niiꞌ domang mooꞌmurima taremuriaing-koong” (Kirikiꞌnaꞌ tee Karistooꞌ tampaamaung).
42 Eeꞌnoko Aanduruꞌke enang Saimoniꞌ Jiisuuꞌanko tavoꞌuuꞌ. Jiisuuꞌke oovuraiꞌnange aaꞌpuuꞌ, “Daꞌ Saimoniꞌ, Jooni bauring. Dakaang miring Siipasi deemparavaing,” Kirikiꞌnaꞌ tee Piita tampaamaung.
Jiisuuꞌke Pilipiꞌnaanka Natanieloꞌ Bokuvuretuꞌnaꞌ
43 Aung aaꞌ napoꞌ daunaꞌmung Jiisuuꞌ Kaaleliꞌnavete-aape nanuꞌkoo piavouꞌ. Eeꞌnoko Pilipiꞌ oovuraiꞌnange aaꞌpuuꞌ, “Niꞌninka nanampeaing.”
44 Aunooꞌ Pilipiꞌ Besaida-nung. Teꞌ osi Aanduruꞌnamainta Piita otorekoꞌnooꞌ.
45 Eeꞌnoko Pilipiꞌke Natanieloꞌ besiꞌuma oovura nauvuma aaꞌpuuꞌ, “Niiꞌke peꞌnumpampirieeng tee eeꞌnara naning Moosesie buuku-koo daarivuuꞌnung Kumponing bakaang boto-koong-koo, tee eeꞌnara naning nakaro-nupoong urikupoong daariauꞌnung biikaang buuku-koo. Aung bakaang miring Jiisuuꞌ, Josepaꞌ bauring, Nasaretiꞌnung.”
46 Eeꞌnoko Natanieloꞌke makuꞌuma aaꞌpuuꞌ, “Arekeeꞌ? Kapooꞌ ee tampara Nasaretiꞌketa popeuꞌ?” Eeꞌnoko Pilipiꞌke aaꞌpuuꞌ, “Pora ooveaing.”
47 Eeꞌnoko Jiisuuꞌke oovuuꞌ Natanieloꞌ tee-anko poko, eeꞌnoko aaꞌpuuꞌ, “Aung eeꞌnara koontoꞌ Isireeli-nupoong-koong. Tosi nkovuaunge.”
48 Natanieloꞌke niaꞌuma aaꞌpuuꞌ, “Dake arekeeꞌ ning noruꞌmeing?” Jiisuuꞌke aaꞌpuuꞌ, “Daꞌ ninge tero ooransing Pilipiꞌke mmeꞌ bokuruaruko kokoki-navari-koo boong ueentari otoko.”
49 Eeꞌnoko Natanieloꞌke makuꞌuma aaꞌpuuꞌ, “Nau-anta Pankaing, daꞌ eeꞌnara Daurarong˜ niiꞌ Isireeli-nupoong niikaang.”
50 Jiisuuꞌke aaꞌpuuꞌ, “Dake ee masikaꞌantamemang aaꞌdansing-koo, ‘Daꞌ ninge ooransing kokoki-koo boong ueentari otoko.’? Dake kapooꞌ mmauꞌ pankainanka aung-koo dau basining ooveainge.”
51 Eeꞌnoko Jiisuuꞌke aaꞌmuruꞌ, “Masikaꞌ naurampimang, paning bereꞌarako ooveriainge, eeꞌnoko Kumponing bakaning koosinunanka eeꞌdeto eeꞌnoko eeꞌdepeto nanaako oovereriaing ning-anko Tee Naning-naumpoꞌ Paning-etaing-anko.”