12
No totore inanaa ma atewaai
(Metiu 10:26-33; 12:32)
1 Biaa leng, xariin malep ina tausen di tii exumule ngalibi di ba se es butbutili di xuxuuk. Iesu ga setauan paare ngali xan no tsi asasing, “Gim na xoxo ngali epuske ngali xadi iis no Paarasi biaa no xalam lua.
2 Gim nangaam malen di, amuina no maarang araraa no inaman di ta baaii, Moroaa naba asen no. Naba alengi no maarang araraa biaa di ta xonon ngali axuina.
3 Sen totore gim ta paatina lalon lodo, di ba alongmen nan leng. Ma sen totore gim ta burburik taman naanua, di ba babaais taman lapalaa papan unga ina anua.
4 “No turaaga, gim nangaam mataatina biaa di, di ta pupua ngali sas amantei pakpak, ma mulina abia di ba xap xosaraa xawas bula.
5 Oro iaa ba asen sin gim saa, gim na mataatine: Mataatine Moroaa, iwaa naba ta sas amantei pakpak, ma mulina a ie xoror ngali lii gim laa lalon ie suaamsuaam in Edes. Iou! Iaa asaaiti gim, gim na mataatine ia.
6 “Alima no xamkabalila di sune taman no ngali nen xuxute alua, oro Moroaa a xap adodolii xa ina abia no maan dokdok.
7 Biaa no ul bula papan xuaam Moroaa a se iesei no. Gim nangaam mataa, Gim lot buxa sin xan adodo Moroaa ngen no daan xamkabalila.
8 “Iaa asaaiti gim, iwaa ta papaare leng taman iaa pan no matan no inaman, Xan Tsi Taamat naba papaare leng taman ia pan no matan xan no angelo Moroaa.
9 Oro saa ia ta palolii iaa lalon no matan no inaman iaa ba palolii ia bula lalon no matan xan no angelo Moroaa.
10 Ma no inaman araraa biaa di ta paare tsaxa ngali Xan Tsi Taamat, Moroaa naba adodolii ia, oro saa ia ta rereti Nantanua Pat, Moroaa naba xap adodolii ia.
11 “Nawe di tali gim laamuaan no Anua Sausawit ma xadi banam no Gentail, gim nangaam lolbiir ngali tilkaali gim tsaa, o ngali paatina sa.
12 Sin abia aua, Nantanua Pat naba asingan gim ngali paatinai sa.”
Totore puapua ina uniewas ta tangtangabaa
13 Iexa taamat lalon abia malep a paare ngali ia, “Unaasasing, u na asaaiti turamasen iaa ngali naba exasen no maarang labatina gelulu, biaa gelulu ta momtsoli.”
14 Iesu a xisi, “Saa axilangi iaa ngali ininte o xosaraa malina labatina gululu?”
15 Mil ga paare sin di, “Gim na xoxo sin no mat laxen namaang ina lulut! Xan tino taamat a xap manman sin xan no minaas ta tapkina.”
16 Ma ga asaaiti di taman abala totore puapua, “Lalon xan uma iexa uniewas, no mat maarang araraa asuk waalii no daan luxaal axaau.
17 Adodo sin ia tsaa ga paare, ‘Iaa ba se xosaraa sa? A xap xa xolot ngali iaa ba aturungi nugu no luxaal.’
18 “Mil ga paare, ‘Iaa ba xosaraa abala. Iaa ba beklii nugu niaan atuturung dokdok, o iaa na axosngi xa anua lot ngali iaa ba aturungi abia nugu no luxaal ma no maarang axaau lalon.
19 Ma iaa ba paare lalon nugu butsa, “U se taxaaturungi no mat maarang axaau ngali manman sin abala no daan miet talaa xaalame. Talaawaa u ba se iaawis! U ba angen, nun, ma u na lo tataton.” ’
20 “Oro Moroaa asaaiti ia, ‘Iu tangtangabaa! U ba met talaawaa nabing mu. O saa naba se adi abia no mat maarang iu ta se taxaaturungi no ngali iu tsaa?’
21 “Balawaa mat maarang a xaa tsap sin xa ta xaa taxaaturungi no mat maarang ngali ia tsaa, oro ga xap iewas sin Moroaa.”
Nangaam lolbiir
(Metiu 6:25-34)
22 Mil Iesu ga paare sin xan no tsi asasing, “Biaabi iaa ga asaaiti gim, gim nangaam lolbiir ngali nagim tino sawe ngali ngani o ngali no isuaan gim, sawe gim ba ta alen.
23 Tino a lot buxa ngen luxaal, ma pakpak a lot buxa ngen uga.
24 Gim lasi no xotkot. Di xap soksok o di xap ie niaan atuturung, oro Moroaa a tamtabali di. Moroaa adodo aloti gim ngen abala no maan.
25 Saa ina gim sin namaang ina lolbiir naba pupua ngali asumaa xa aua na xuuk sin xan tino?
26 Amuina gim xap pupua ngali xosaraa xa maarang dokdok, ngalisa gim ta lolbiir ngali abala no daan maarang?
27 “Gim na lasi no nanaal in lauteng di ta tsik. Di xap taktaxaa o ili xaa was. Oro iaa asaaiti gim, Solomon lalon xan no matmirmir araraa tii rusarusa malen abala no nanaal.
28 Nawe biaa Moroaa ta sen amatmirmiri we no palis in lauteng, talaawaa di manman o nowa di ga ritlii ma di ga lii lalon ie. Aisa mu Moroaa ta amatmirmiri gim ngen abala no nanaal? Ngalisa nagim tinaalnge ta dokdok?
29 Ma gim nangaam adodo ngali samaarang gim ba ta ngani ma nunngi; gim nangaam lolbiir ngali no.
30 Biaa no muun taltaalnge lalon xolkolmoxo di ba sol amusili no mat maarang, oro nagim Mom atii samaarang u ta saan ngali.
31 Oro gim na tsalei xan Maradaan, ma balawaa no mat maarang araraa naba tali sin gim bula.
32 Gim nangaam mataa. Nugu no sipsip dokdok, nagim Mom asuk taton ngali tali xan Maradaan sin gim.
33 Gim na sune taman nagim no mat maarang ma gim na tabali no muun was. Gim na adi xaa paakpaak biaa naba ta xap tater, biaa naba ta man axaau tile balalangit, ma biaa no maarang axaau naba ta xapkap ma biaa no unpulapula di ba ta xap xaalame atataaen ma no ibaiba di ba xap xosor atsoti no.
34 Amuina sen xolot u ta aturungi num no tang tia, num butsa naba manman sin abia xolot bula.
Gim na xoxo
35 “Gim na rusarusa taxaaturung ngali taxaa ma nagim no laam na lo rarar,
36 malen no untutule di ta liiliisi xadi manmanel ngali mula xaal sin luxaal ina alaba, ngalibi biaa naba ta xaalame ma na pipidi, di ba isagaa mu ngali tsalali mat ngali ia.
37 Atubudaani abia no untutule xadi manmanel ta le tatanginai di ta xoxo biaa naba ta xaalame. Iaa asaaiti iu taman so, naba taxaaturungi ia tsaa ngali tabiel, naba arusarusai ia tsaa ngali tabiel, ma naba atsotsoi di papan ibe ma naba xaalame ngali le tabali di.
38 Atubudaani abia no untutule xadi manmanel ta tatanginai di ta taxaaturung, nawe atsap labatina bing o lawaareng bingbing.
39 Oro gim na leng sin abala: nawe tapkina anua atii sen aua unpulapula naba ta xaalame, naba xap papaalii anua ngali di ba pula lalon.
40 Gim bula, gim na taxaaturung, amuina Xan Tsi Taamat naba laa xaalame sin xa aua, biaa gim ta xap atii.”
41 Pita atsuraa Iesu, “Orong, u lii abala totore puapua ngali giem no tsi asasing o ngali no inaman araraa?”
42 Orong ga xisi, “No saa abia di no untinaalnge ma unsinaae, no saa abia, manmanel ta axilangi di ngali tilaamamil sin xan no untutule ngali tabali di taman xuxute ngali iil luxaal sin leng so ina?
43 Atubudaani aia untutule iwaa xan manmanel ta tatanginai ta xosaraa tinaxaa biaa ta mula.
44 Iaa asaaiti gim taman so, manmanel naba axilangi aia untutule ngali tilaamamil sin xan no mat maarang araraa.
45 Oro nawe iwaa untutule adodo lalon xan butsa, ‘Nugu manmanel naba xap laa mula isagaa,’ ma ga tiltsoli ngali tsaapi no untutule taamat ma aina, a lo angangen, nunun daan watwat ma ga gogo.
46 Xan manmanel aia untutule naba xaalame sin abia leng biaa naba ta xap atii ma sin abia aua. Xan manmanel naba sas atsoti ia ma na tsek tali xaka xolot mii abia no muun taltaalnge.
47 “Iwaa untutule ta atii xan sirsiir xan manmanel ma ga xap taxaaturung o ga xap xosaraa sawe xan manmanel ta saan ngali, xan manmanel naba suk tsatsek buxaai.
48 Oro iwaa xa ta xap atii sawe xan manmanel ta saan ngali ma ga xosaraa no maarang ngali atsapngen sosong di ba tsaapi adokdoki mu. Biaa Moroaa ta se tabiel buxaai iu, iu na suk taxaa axaau taman ngali ia ma biaa Moroaa tii se taalnge so sin iu, u na taxaa laa sin ia taman soina.”
A xap xa malina oro tsekxirixi
(Metiu 10:34-36)
49 Iesu ga asaait, “Iaa se xaalame ngali tali ie lelep papan balan pula o iaa ga saan ngali we a se atiltsoli tsaa.
50 Oro iaa na adi biexa mat laxen axaxadaan biaa di ba ta axaxadaani iaa taman ma talaawaa iaa ie xaraxin lolbiir pupua sin naba ta xap.
51 Gim adodo we iaa xaalame ngali tali malina sin balan pula? Asuk xap! Iaa asaaiti gim, iaa xaalame ngali tsekxirixi gim.
52 Xaal talaawaa, nawe alima lalon matenaanua axuuk, di ba tsekxirixi di tsaa, a tuul di ba epuske mii alua ma alua di ba epuske mii a tuul.
53 Iaa ba tsekxirixi di, mom naba epuske mii xan tsi, ma tsi naba epuske mii xan mom, ma nagaa naba epuske mii xan tsaana, tsaana naba epuske mii xan nagaa, nagaa naba epuske mii xan iaaiaa aina, ma xan iaaiaa aina naba epuske mii nagaa.”
No axixila ngali abala no leng
(Metiu 16:2-3)
54 Iesu asaaiti xumul, “Nawe gim lasi no xelangit talaa lodo xaal nan no tudaan, sauna mu gim ba we, ‘Naba se usa,’ ma naba suk usa.
55 Ma nawe amaal xaal lalon nan no paxel, gim we, ‘Pal naba lelep,’ ma ga suk tsap we atia.
56 Gim no xalam lua! Gim atii ngali paate alengi xan nanen balan pula ma no balalangit. Ngalisa gim ga xap pupua ngali nan xilalaa balawaa leng?
57 “Ngalisa gim ta xap ininte ngali gim tsaa ngali sawe ta tutiik?
58 Biaa u ta lo laalaa mii num matenkorot ngali laa sin unininte, u na xonon ngali ukbal mii ia lalon sal o naba soro tataii iu laa sin unininte ma unininte naba tali iu laa sin asilalxadek, ma asilalxadek naa lii iu laa lalon anua lodo.
59 Iaa asaaiti iu, u ba xap pupua tsaa ngali tsuul til sin u ba ta xiis araraai num nen xapkap ina toia.”