6
Orong ina Saabat
(Metiu 12:1-8; Mak 2:23-28)
1 Sin biexa Saabat, Iesu a eses laa lalon uma wit o xan no tsi asasing di ga paaski no xalitsa ina wit. Di gisi no taman no liman di ngali saali pinpin, ma di ga ngani no.
2 Biexaa Paarasi di laa ma atsuraa, “Ngalisa gim ta xosaraa abia ta laxei lo ina Saabat?”
3 Iesu a xisi, “O gim xap xoxoti sen maarang Dewit tii xosaraa mii xan no turan, biaa di tii itol?
4 Tii tsiga lalon xan anua Moroaa ga adi no tsoki pat ma di ga ngani no, biaa no unsausawit mu di ba ta ngani, amusili lo. Ma ga tabali no turan bula.”
5 Mil Iesu ga asaaiti di, “Xan Tsi Taamat, ia Orong ina Saabat.”
6 Sin biexa Saabat, Iesu tii laa lalon anua sausawit ma ga asingan no inaman o iexa taamat xan lima mua ta met totogolo.
7 No Paarasi ma no unaasasing ina lo, di nen tsalei xa muina ngali atut tali sin Iesu, ma di ga lo xoxoen, ngali nawe atoaa xa sin Saabat.
8 Oro Iesu a se atixi xadi adodo ga paare sin aia taamat liman ta met totogolo, “Tapaas ma u na til laamuaan abala no inaman araraa.” Taamat a tapaas ma ga til sin abia xolot.
9 Mil Iesu ga paare ngali di, “Iaa we ina atsuraa gim, sen mat lo a tutiik sin Saabat, ngali xosaraa mamainaang o ngali xosaraa morokon? O ngali atoaa tino o xosor atsoti tino?”
10 Iesu a nanen iʼis sin di se araraa o ga paare sin aia taamat, “Apalasaa limaam.” Taamat amusili Iesu ta paare, o liman ga sebula axaau.
11 Oro di suk bal musteng ma di ga epaare engen di xuxuuk ngali sawe di ba soro xosaraa sin Iesu.
Iesu axilangi sangaul ma ga laa lua ina no aposal
(Metiu 10:1-4; Mak 3:13-19)
12 Sin abia no leng, Iesu tii laa papan biexa buk ngali sawit ma lalon abia bing xiduul a lo sausawit laa sin Moroaa.
13 A se lawaareng o tii ga ilei xan no tsi asasing xaalame sangan ma ga axilangi sangaul ma ga laa lua ina di ma ga putsangi di no aposal:
14 Ilaa Saimon (iwaa Iesu ta a tsoxo iesani Pita) turamasen Endru, Jeims, Jon, Pilip, Batalomiu,
15 Metiu, Tomas, Jeims xan tsi Alpias, Saimon iwaa Silot,
16 Judas xan tsi Jeims ma Judas Iskariot, iwaa tii babel tali Iesu sin xan no matenkorot.
Iesu asingan ma atoaa no inaman
(Metiu 4:23-25)
17 Iesu tii es soriri mii di ga laa til papan xolot ta tutiik. Xaraxin malep ina xan no tsi asasing mii xaraxin malep ina inaman di manman tia. Di xaal sin no xolot araraa ina Judaia, Jerusalem ma sin no xolot xuen ina Taia ma Sidon.
18 Biaa no inaman di tii xaalame ngali alongmen ia ma ngali naba atoaa xadi no maramase. Biaa di, no salawa tsaxa di tii atangtangabaai di, di se tuo.
19 Ma no inaman di xonon ngali taana Iesu amuina xoror ina tino atsuul sin ma ga atoaa di se araraa.
Taton ma lolbiir
(Metiu 5:1-12)
20 Iesu a nanen sin xan no tsi asasing ga paare,
“Atatoni biaa gim no muunwas,
xan Maradaan Moroaa nagim.
21 Atatoni biaa gim, gim ta itol talaawaa,
Orong naba tabiel amaasi gim.
Atatoni biaa gim, gim ta tengteng talaawaa,
mil gim ba nong tataton.
22 Atatoni abia gim biaa no inaman di ta ngutsulen gim,
ma di ga palolii gim, rereti gim,
ma di ga atsoti no iesan gim malen morokon, amuina sin iaa, Xan Tsi Taamat.
23 “Gim na paalam sin abia leng ma gim na tiili taman tataton amuina nagim xariin iliil made balalangit. Amuina xadi no mom di tii xosaraa abia no mat namaang sin no propet.
24 “Oro Xaraxin xirabas sin gim no untang,
amuina gim se adi tsaa axoxorong.
25 Xaraxin xirabas sin gim, gim ta angen axaau talaawaa,
amuina mil gim ba itol.
Xaraxin xirabas sin gim, gim ta nongnong tataton,
amuina mil gim ba lolbiir ma lo tengteng.
26 Xaraxin xirabas sin abia gim, no inaman di ta paipaʼii gim,
amuina biaa mat namaang xadi no mom di tii xoxosaraa sin no propet ababaa.
Titii nagim no matenkorot
(Metiu 5:38-48; 7:12)
27 “Oro iaa asaaiti gim, gim tii alongmen iaa. Gim na titii nagim no matenkorot ma gim na xosaraa mamainaang sin abia di, di tii ngutsulen gim.
28 Gim na atubudaani abia di tii xororaa gim ma gim na sawit ngali biaa di, di tii xosor atsoti gim.
29 Nawe xa atabaiʼi num paapas, u na puxis tali biexa paapas bula sin. Nawe xa adi num uga disdis, nangaam tilbanti ngali adi biexa uga bula.
30 Tabali no inaman araraa di ta ningi gim, ma nawe xa adi nagim xawas, gim nangaam ning mulangena.
31 Gim na xosaraa namaang axaau sin biexaal, malen gim ta saan ngali di ba xosaraa namaang axaau sin gim.
32 “Nawe gim titii mu biaa di, di ta titii gim, gim we Moroaa naba atubudaani gim? No untsaxa bula di titii abia di, biaa di ta titii di.
33 Ma nawe gim axaau ngali abia di, di ta axaau ngali gim, Moroaa naba tali tubudaan sin gim? Amuina no untsaxa bula di xoxosaraa abia bula.
34 Ma nawe gim tali xawas, laa sin biaa di, gim ta taltaalnge sin di, ngali di ba xisi, Moroaa naba tali tubudaan sin gim? Amuina no untsaxa bula di taal maarang sin no untsaxa ngali di ba xiis buxaai laa sin di.
35 Oro gim na titii nagim no matenkorot ma gim na xosaraa mamainaang sin di. Gim na tabali di, ma gim nangaam taalnge ngali di ba xiis mulangenai. Mil nagim iliil naba suk lot ma gim ba xan no tsi iwaa ta suk Lapalaa Buxa. Amuina axaau sin abia di, di ta xap taton sin Moroaa, ma biaa no untsaxa.
36 Gim na ie biirbirum malen nagim Mom bula ta ie biirbirum sin no inaman araraa.
Nangaam ininte sin biexaal
(Metiu 7:1-5)
37 “Gim nangaam ininte, ngali Moroaa naba xap ininte sin gim bula. Gim nangaam atutali mamaet papan xa, ngali Moroaa naba xap atutali mamaet papan gim bula. Gim na adodolii xadi no namaang tsaxa biexaal, ngali Moroaa naba adodolii nagim no namaang tsaxa.
38 Tabiel, ngali Moroaa naba tabali gim. Puapua axaau abia Moroaa ta tsoxaa laa lapula ma ga taagalen ngali tuali sebula ma naa usli. Ma naa rue laa pano xaiim. Sinsa, sen puapua gim ta tali, Moroaa naba taal mulangen abia puapua sin gim.”
39 Iesu asaaiti di bula taman abala totore puapua, “A pupua ngali xa matababa naba laamuangen iexa matababa? A xap! Delu ba suk xol arie laa lalon lis!”
40 Xa tsi asasing a xap laamuangen xan unaasasing. A xap! No tsi asasing araraa, nawe di ba alet asasing axaau di ba arie pupua malen xadi unaasasing.
41 “Ngalisa u ta lasi pu ro ina ie lalon matan num taamat o u ga xap adodomi abia xoltin ie lalon mataam tsaa?
42 U ba sen paare we, sin num taamat: ‘Nugu taamat, xaalame ina saali pu ro ina ie alen mataam,’ biaa iu tsaa u xap adodo ngali lasi xoltin ie lalon mataam tsaa. Iu nan xalam lua! U na setauan saali xoltin ie alen mataam tsaa, mil u ba pupua ngali nanen axaau, ngali saali pu ro ina ie alen matan num taamat.
Ie ma xan no waawaan
(Metiu 7:16-20; 12:33-35)
43 “A xap xa ie axaau na xaa waalii xaa waawaan tsaxa, malen mu a xap xa ie tsaxa na xaa waalii xaa waawaan axaau.
44 No ie xuxuuk, di nen xilalaa sin xan no waawaan tsaa. No inaman di xap paaski no waawaan fik lalon no kuikui, o no greip sin no bariar.
45 Taamat axaau asen xan no namaang axaau amusili no namaang axaau lalon xan butsa. Taamat morokon asen xan no namaang morokon amusili no namaang morokon lalon xan butsa. No sen namaang ta usli lalon xan butsa taamat, naba tsuul lalon ngutsina.
No untunumar alua
(Metiu 7:24-27)
46 “Ngalisa gim ta putsangi iaa, ‘Orong, Orong,’ o gim ga xap xosor amusili saxawe iaa ta paatinai?
47 Iaa ba asen sin iu, iwaa ta xaalame sangaaga ta sen we ma ga alongmen nugu no totore ma ga amilpuaa no.
48 Iwaa taamat a malen aia taamat ta tumaraa anua papan pula. Axaii aririi no mat ma ga axos awatwati no tutur papan atkale. Nawe xariin tinate a xaalame ngali abia anua, naba xap pupua ngali tsuuleli amuina axos awatwati anua.
49 Oro iwaa xa ta alongmen nugu no totore ma ga xap amilpuaa no, a malen aia taamat ta xosaraa anua papan pula ga xap muun atilariiti xan no tutur ina anua papan atkale. Tiwaa tsaa biaa xariin tinate ta laa xaalame asuk tsuule lii abia anua ma ga suk tabek laaliu.”