13
Bà ṛuka ndâ Bàrànábà ta Sàwúlè tí ndâ mbe ya gí bà ma có mì Jézù ji ndâ ꞌduù muu to kèꞌbî
1 Ndâ mbe nìbà i ta ndâ mbe ꞌdè-kòcò ta wotí mì Bèṛi-mì-Mbíṛì ta o tí nò gbí òkò tí ndâ mbe kû kili ta ṛè mì Jézù gbí gbata Àndìyókì a ndâ Bàrànábà, ta ꞌbí Sìmónè, náa a kû nì mítí wó a Bè-Sìmónè, ta Lúcìyò tí nó mbe gì ꞌdo gbí to Sìrínì nó, ta Mànàyénì tí nó náa ndú kpolo ta Èródè tí gbolò gba nó mí njewu gbaànjé nô, giì je Sàwúlè.
2 Ta ꞌbí o gbaànjé si ndú kû kònò go ta bà ꞌdeke tí ndú ji Mbíṛì, Bèṛi-mì-Mbíṛì giì gì gí muu ndú, bìndi yí giì ꞌdè có ji ndú máa, «Yo mò ndâ Bàrànábà ta Sàwúlè ꞌdo gbí òkò tí yo gí ndiì, wàa ndú ꞌví bàkà nèté tí nó náa ye tèꞌé tí ndú gítí nô.»
3 Ndú mâ giì kònò go, ta bà ꞌdeke tí ndú ji Mbíṛì cee gî, ndú giì tee ꞌbì ndú mítí ndâ Bàrànábà ta Sàwúlè, ta bà ꞌdeke tí ndú ji Mbíṛì, máa, yí ꞌví je wotí ji ndú, bìndi ndú giì mò ndú ꞌdo gbí òkò tí ndú ji Bèṛi-mì-Mbíṛì.
Kpédélé bà ya ndâ Bàrànábà ta Sàwúlè gí bà ma có mì Jézù ji ndâ ꞌduù muu to kèꞌbî
4 Bèṛi-mì-Mbíṛì giì tuu ndâ Bàrànábà ta Sàwúlè, máa, ndú ya gí bà bàkà nèté bà ma có mì Mbíṛì ji ndâ ꞌduù tí ꞌbí to mbe le mí gbí u ngo, náa à kû nì mítí a Kípùrù. Ndú bà-i-nò giì njè nó ꞌdo Àndìyókì ya gí bà o gbâ ꞌdo gbí gbata Sèlúsìyà tacó bà ya gí Kípùrù.
5 Ndú mâ giì yee Kípùrù gî, ndú giì co gí to ꞌdo gbí gbâ á gbí gbata Sàlámì. Bìndi ndú giì dù kû nò ta bà ma có mì Jézù ji ndâ Jùdéyà ta ndi tí ndâ bàndò bà kili ndú gí bà ùlù Mbíṛì. (A Jòvánì Márìkò ta o tí nò ká kû konì ndú ta nèté.)
6 Ndâ Bàrànábà ta Sàwúlè mâ giì nò gbí Kípùrù waaka ꞌdo Sàlámì gí gbí gbata Páfò, ndú giì ꞌde ꞌbí ꞌdakò mbe bàkà tí wó mbe bààcì, ta ṛè wó a Bàràjézù, (náa à kû nì mítí wó gbí có Ìgìrígì a Èlímà, gbí máa, «mbe bààcì»),
7 tí ꞌduù gbí ngbàngà mì Sérégìyò Páwòlò tí gbolò ꞌduù mì ndâ ꞌduù Páfò, tí ꞌdakò mbe ꞌdi gbí-o ngé cee gî. Sérégìyò Páwòlò bà-i-nò giì tèꞌé tí ndâ Bàrànábà ta Sàwúlè, tacó wàa, yì ꞌví ꞌdi có mì Mbíṛì ꞌdo mì ndú.
8 Káa có tí nò giì ya gí gbí muu Èlímà lá. Tacó énò, yí giì jè ta bà pà kpokèjì bà volo gbí bà ꞌdi ndâ có mì ndâ Bàrànábà ta Sàwúlè á ꞌdo tí Sérégìyò gî, tacó wàa, yí ꞌví ꞌdi có mì Jézù lá.
9 Bìndi Sàwúlè (náa ṛè wó mì ndâ Ròmánò a Páwòlò) giì zeke gbí njì ṛo Èlímà ngbóó ta wotí mì Bèṛi-mì-Mbíṛì, Ndâ i tí lo a ꞌvéṛè ta tiṛì.
10 Bìndi yí giì ꞌdè có ji yí, máa, «Ndí lo ꞌviì mì Sìtánì! Wò a ꞌduù ŋìnó ta go ndâ i ŋìnó ꞌdáá gî jáá mbe kû toko ndâ ꞌduù ta Mbíṛì nó tí lo gbaànjé wálá. Wò bà si bà ŋònòkò gbí kpokèjì yúcó mì Mbe tí ndoo mí to ta o ngàyi?
11 Nò wélégí, wò kpónó kèjì gí bà ŋò wotí mì Mbe tí ndoo mítí lo. Ṛo lo kpónó kèjì gí bà yoo gî. Wò bà ŋò ṛi tí nó á kuu yaà nó wálá ta làmbu o.»
À káa póó bà ꞌdè có tí nò mì Páwòlò, ꞌbí i giì te mí ṛo Èlímà tùṛúwàà go ꞌdèèngàmbé nô, bìndi ꞌdíꞌdiꞌo giì ja gí ṛo wó gî. Bìndi yí giì ꞌbìtà bà gbala to kû pà ꞌduù tacó bà ja yí.
12 Sérégìyò Páwòlò mâ giì ŋò ŋa i tí nò mbe bàkà tí nò, nje wó giì ꞌdèè gítí ŋa có tí nó náa yí ꞌdi ta ṛè Mbe tí ndoo nó gî. Tacó énò, yí giì ùnje gítí có mì Mbe tí ndoo gî.
Bà yee ndâ Páwòlò ta Bàrànábà gbí gbata Àndìyókì ŋìnó gbí to Pìsídìyà
13 Ndâ Páwòlò ta ndâ ka nó mì wó giì o gbâ ꞌdo gbí gbata Páfò ya gí gbí gbata Pérégà á gbí to Pàfílìyà. Bìndi Jòvánì giì jee ndú mí bà-i-nò, yí giì dele ndi wó ya gí Jèrùzàlémè.
14 Ndâ Páwòlò ta sè ndâ ꞌbí ka wó mbe nó giì ndii ꞌdo Pérégà ya gí gbí gbata Àndìyókì á gbí to Pìsídìyà. Ndú mâ giì yee kà gî, ndú giì kaa ya gí bàndò bà kili ndâ Jùdéyà gí bà ùlù Mbíṛì ta ꞌbí ṛi bà wotí gbí tàkìì mì ndâ Jùdéyà, bìndi ndú giì ki tí ndú to.
15 À mâ giì ꞌdeke có ꞌdo gbí ndâ wáràgà mì Mòze, ta ndâ mbe ꞌdòkò có mì Mbíṛì, ji ndâ ꞌduù cee gî, ndâ kpo-kpò ꞌduù mbe kû bàkà nèté bàndò bà kili ndâ Jùdéyà gí bà ùlù Mbíṛì giì tuu ꞌduù ji ndâ Páwòlò ta ndâ ka wó mbe nó, máa, «ꞌBí có bà ꞌdè ji ndâ ꞌduù tacó bà je wotí ji ndú má kuu mì yo, yo ꞌdè gí sè, ndâ náꞌvindí ze.»
16 Páwòlò mâ giì ꞌdi có tí nò, yí giì a gí yaà, bìndi yí giì bàkà ꞌbì wó ji ndâ ꞌduù, máa, ndú dù ngbìì. Ndâ ꞌduù mâ giì dù ngbìì go có mì wó nò gî, yí giì ꞌbìtà bà ꞌdè có ji ndú, máa, «Yo tí ndâ kòtí Ìzìrìyélì, ta yo tí ndâ ꞌduù ŋìnó ꞌdáá gî mbe kû cì gúku tí Mbíṛì nó, yo sè tù yo!
17 Mbíṛì mì ndâ ꞌduù mì ndoo tí ndâ Ìzìrìyélì dígísèé ṛuka ndâ ká gù ndoo, bìndi yí giì bàkà ndâ ꞌduù mì ndoo tí ndâ ꞌduù ŋìnó ta ṛè ndú a ṛè nó si ndú dígísèé kû ꞌvala ꞌbá mì ndâ tende ꞌduù á Másìrì nô. Yí tí Mbíṛì giì tè kùṛo ndú ta wotí mì wó ꞌdo Másìrì gí sè.
18 Yí giì kpolo tí ndú si ndú gbí kángáá nga ngoò ta i go ndoò ziꞌduù-só.
19 Yí tí Mbíṛì giì ꞌbu a ŋa ndâ ꞌduù vô-nje só á gbí to Kánànì, bìndi yí giì je to bìndi ndâ ꞌduù tí nò ji ndâ ká gù ndoo tí ŋìndi ndú,
20 ta i dê gítí ndoò ziꞌduù-vô ta bà nàꞌô ta ziꞌduù-só-nje muuꞌbì pí (450).
«ꞌDo bà-i-nò, Mbíṛì giì je ndâ ngáángbá ꞌdakò tí ndâ tí ndâ ꞌduù kùṛo ndú ji ndú yee tí o mì Sàmùwélè tí mbe ꞌdòkò có mì wó tí Mbíṛì.
21 Ndâ ká gù ndoo giì ꞌdeke tí ndú ji Mbíṛì máa, yí je ꞌbí ꞌduù ji ndâ yì tí gbolò gba mì ndâ yì gbí o mì Sàmùwélè. Mbíṛì bà-i-nò giì je Sàwúlè, tí ꞌviì mì Kísì tí ꞌduù ꞌdo gbí ŋa Bènjàmínò, ji ndú tí gbolò gba mì ndú. Sàwúlè bàkà mí gbí gba a ndoò ziꞌduù-só,
22 bìndi Mbíṛì giì le bèṛè ꞌdo tí wó ji Dàvídè. Ŋìnò a Dàvídè tí nó náa Mbíṛì ꞌdè có gítí wó énó máa, ‹A ye tí Mbíṛì ká cu ꞌbì ye mítí Dàvídè, tí ꞌviì mì Jésì, á ꞌdo gbí ꞌdóó có mì ye gbí njembí ye. Tacó ye ŋò ni gî máa, yí a ꞌbí ꞌdakò náa yí bà bàkà go có mì ye gî›, nó ká nò.
23 Mbíṛì giì bàkà a Jézù, tí ꞌviì-gù Dàvídè, tí mbe ꞌvala ndâ ꞌduù á go cí mì wó náa yí tí Mbíṛì ci nô.
24 Jézù tí nó náa Jòvánì dígísèé kò-kò ta ṛè wó ta o tí nó náa yí kû ma có ji ndâ Ìzìrìyélì ꞌdáá gî, máa, ndú ꞌvìsì muu ndú ꞌdo tí ndâ vò kpokèjì mì ndú, wàa yì ꞌví caka tí ndú, tacó wàa Mbíṛì ꞌví je ta à-cee-gî gítí ndâ vò i mì ndú nô.
25 Kùṛo bà cee nèté mì Jòvánì mâ giì dooko gî, yí giì kò kò ji ndâ ꞌduù máa, ‹Ye me ŋa có tí nó náa yo kû koṛo gbí muu yo nó lá. ꞌDuù tí nó kèjì gí tàkò ye nó a gbolò ꞌduù ŋìnó náa à kpêtí káa vòó bà dù tí mbe njaanga tàmà ꞌdo tí kò wó, ye ꞌvii tí lá.›
26 «Có ꞌválá tí nó a i tacó tí ndoo, ndâ náꞌvindí ye, tacó tí ndoo tí ndâ ꞌviì-gù Àbìráámò, ta ndâ ꞌduù ŋìnó ꞌdáá gî ta ŋa ndú me ndâ Jùdéyà lá mbe kû cì gúku tí Mbíṛì nô.
27 Ŋa i tí nó táánò náa ndâ ꞌduù Jèrùzàlémè ta ndâ gba mì ndú bàkà nó, ndú kpêtí má ŋò ni lá, a i tacó wàa ngo nje ndâ mbe ꞌdòkò có mì Mbíṛì, náa à kû ꞌdeke ta ṛi bà wotí gbí tàkìì mì ndâ Jùdéyà ta o ꞌdáá gî gítí có bà zi Jézù nó, ꞌví ꞌva tí gbí kùnga to lá.
28 Ndú táánò ŋò ni ngbáṛángàꞌi gî, máa, ndeṛè bà waa có ku mítí wó wálá, káa ndú giì neke ṛo ndú pítí-piti gî, bìndi ndú giì ꞌdè có ji Pìlátò máa, yí si yí wàa à ꞌví zi yí gî.
29 Ndú mâ giì bàkà ta yí go ndâ có tí nó náa à cu mí gbí wáràgà mì Mbíṛì sàà gî nó gî, ndú giì ja ku wó ꞌdo tí njèèkpè mû ya tí gí gbí gùù.
30 Káa, Mbíṛì giì ꞌvala ndi wó ꞌdo gbí muuꞌdú wó gî.
31 Yí giì tùbà tí wó bìndi bà ꞌvala ndi wó mì Mbíṛì ꞌdo gbí muuꞌdú wó nò ta bà me mbè ji ndâ ꞌduù tí nó mbe ko yí ꞌdo Gàlìléyà gì tí gí Jèrùzàlémè á kùṛo bà zi yí nô. À kpónó a ndâ ꞌduù tí nò ká kû ma có tí wó ji ndâ Ìzìrìyélì.
32 «Ze kpónó gì ji yo nó ta Banga-Ngú-Có, máa, Mbíṛì dígísèé ci ndâ ká gù ndoo gî,
33 káa yí giì tùbà a i ji ndoo tí ndâ ꞌviì-gù ndú énó máa, ‹Yâ-cí-ci kpili lá,› ta bà ꞌvala ndi Jézù ꞌdo gbí muuꞌdú wó, á go có tí nó náa à cu mí gbí bà só cè gbí wáràgà mì ndâ Muu-cè énó máa,
‹Wò a ꞌviì mì ye,
ye wúnó gì tí Bu lo gî,› nô.
34 À má gítí bà ꞌvala ndi Jézù mì Mbíṛì ꞌdo gbí muuꞌdú wó wàa yí ꞌví cì ndi wó kákáꞌi lá, ŋìnò a i mbe bàkà tí go có tí nó náa a yí tí Mbíṛì táánò ká ꞌdè ta nje wó énó máa,
‹Ye bà cù ꞌdóó ꞌdê ngo cù tí nó
náa ye táánò ci Dàvídè gítí nó mítí yo,› nô.
35 À giì cu kákáꞌi mí gbí ꞌbí cè mì ndâ Muu-cè énó máa,
‹Wò bà si bòò mì lo náa wò kaa yí mò gí mì lo gî nó
ꞌví zò to wálá.›
36 Káa Dàvídè táánò mâ giì bàkà nèté mì Mbíṛì si yí gbí wu wó cee gî, à giì bàkà bàndò ji yí mí mì ndú ta ndâ ká gù wó, bìndi yí giì zò to gî.
37 Káa ꞌDuù tí nó náa Mbíṛì táánò ꞌvala ndi wó ꞌdo gbí muuꞌdú wó nó zò to lá.
38 À má énò, có gbí muu ye ji yo énó máa, yo ꞌví ŋò ni énó máa, Mbíṛì táánò tuu a ꞌdakò tí nò tí Jézù nò, máa, yí gì gí bà ma có bà je à-cee-gî mì yì tí Mbíṛì gítí ndâ vò i mì yo ji yo, ndâ náꞌvindí ye.
39 Àá táánò a yí ká njaanga miṛi ndâ ꞌduù ŋìnó mbe ùnje gítí wó gî nó ꞌdo gbí ndâ vò i tí nó ꞌdáá gî náa bà njaanga miṛi ndâ ꞌduù ꞌdo gbí ndú kpò có mì Mòze gî nô.
40 À má énò, yo kpolo tí yo, má wálá, có tí nó náa ndâ mbe ꞌdòkò có mì Mbíṛì dígísèé ꞌdè énò máa,
41 ‹Yo tí ndâ mbe kû ꞌdè có ŋónókó,
yo zekeꞌo jèlè yo gî,
wàa yo ꞌví ŋò seṛè,
wàa yo ꞌví mìì gî.
Tacó ye kû bàkà ꞌbí i gbí o mì yo,
náa yo táánò má ꞌdi có i tí nò a i ꞌdo mì ꞌbí ꞌduù,
yo bà si có mì ꞌduù tí nò ká tí cè tiṛì.› nó, bà ꞌde yo.»
42 Páwòlò mâ giì ꞌdè có cee gî, ndâ ꞌduù giì ci ndâ Páwòlò ta Bàrànábà si ndú kû giì njè ꞌdo bàndò bà kili ndú gí bà ùlù Mbíṛì, máa, ndú ꞌví dele ndi ndú gì gí bà ꞌdè gbí ndi có tí nò náa ndú ꞌdè nò ji ndâ yì ta ꞌbí ṛi bà wotí gbí tàkìì mì ndâ Jùdéyà á bìndi ŋìnò.
43 Ndâ ꞌduù mâ giì njè ꞌdo bàndò bà kili ndú gî, ndâ Jùdéyà me mbè, ta ndâ ꞌduù me mbè ꞌdo tí ndâ ꞌbí tende ŋa ꞌduù ŋìnó mbe kaa tí ndú gí gbí tàkìì mì ndâ Jùdéyà ta njembí ndú gbaànjé gî nó, giì nò ŋìndi ndú a i ta ndâ Páwòlò ta Bàrànábà. Ndâ Páwòlò ta Bàrànábà giì kpo-gbí-tà-tù ndú gbí ndâ nje mì ndú ta ndú, máa, ndú ꞌví tee njembí ndú mítí nambeè tí nó náa Mbíṛì bàkà ji ndú nô.
44 Ndâ ꞌduù giì kaa ꞌdo gbí gbata ꞌdáá gî ya gí bà ꞌdi có mì Mbíṛì ꞌdo mì ndâ Páwòlò ta Bàrànábà ta ṛi bà wotí gbí tàkìì mì ndâ Jùdéyà tí nó náa ndú ci nô.
45 Ndâ Jùdéyà mâ giì ŋò ndâ mbè ꞌduù tí nò, kiì giì te ndú gítí bà ꞌdè zu có gítí Mbíṛì, ta bà go ꞌvéṛè mítí ndâ có mì ndâ Páwòlò ta Bàrànábà.
46 Ndâ Páwòlò ta Bàrànábà bà-i-nò giì ꞌdè có ta gúku tí ndú gbaànjé wálá ji ndâ Jùdéyà gbí òkò tí ndâ ꞌduù tí nò, máa, «Kpédélé ndâ ꞌduù náa ze bà ma có mì Mbíṛì ji ndú a yo tí ndâ Jùdéyà. Káa à lê má me tí énò gî, ze kpónó bà ꞌvìsì nje ze gí mì ndâ ꞌduù ŋìnó ta ŋa ndú me ndâ Jùdéyà lá nô, sé náa yo biya bà ꞌdi có mì ze gî, yo delè giì ŋò tí yo ꞌvii tí ndâ mbe ꞌde ꞌválá ŋìnó mbe cee lá nó lá, nò.
47 Tacó ŋìnó a có tí nó náa Mbe tí ndoo ꞌdè ji ze ta o tí nó náa yí táánò ꞌdè ta có tí nó máa,
‹Ye bàkà yo tí ngbaꞌo kùṛo ndâ ꞌduù,
tacó wàa, ndâ ꞌduù muu to tí nó ꞌdáá gî
ꞌví ꞌde ta ꞌválá› nó ká nô.»
48 Ndâ ꞌduù ŋìnó ta ŋa ndú me ndâ Jùdéyà lá nó mâ giì ꞌdi có tí nò náa ndâ Páwòlò ta Bàrànábà ꞌdè nò, tàkòcò ndú giì peteke ngé ndii gî. Ndú giì ùlù có mì Mbe tí ndoo nò. Bìndi ndâ ꞌduù ŋìnó náa Mbíṛì cu ꞌválá ŋìnó mbe cee lá nó mí gbí tú ndú gî nó giì ùnje gítí có mì Jézù gî.
49 Ŋìnò a bà giì ꞌvèè có mì Mbe tí ndoo cee gbí wúngbó to tí nò ꞌdáá gî.
50 Káa ndâ Jùdéyà giì ya yílílí gí gbí muu ndâ ꞌbí kpo-kpò niì ŋìnó mbe kaa tí ndú gí gbí tàkìì mì ndú tí ndâ Jùdéyà ta njembí ndú gbaànjé gî nó, ta ndâ ꞌbí kpo-kpò ꞌduù gbí gbata. Ndú giì volo muu ndú ꞌdo tí ndâ Páwòlò ta Bàrànábà gî. Bìndi ndâ kpo-kpò ꞌduù tí nò giì mòkò ndâ Páwòlò ta Bàrànábà ꞌdo gbí wúngbó to tí nò gî.
51 Ndâ Páwòlò ta Bàrànábà bà-i-nò giì gbà njú to ꞌdo tí kò ndú mítí ndâ mbe mòkò ndú nò. Bìndi ndú giì njè nó ꞌdo gbí to tí nò ya gí gbí gbata Ìkónìyùmù.
52 Káa ndâ mbe tala có mì Jézù giì dù ta tàkòcò ndú pétékèꞌi, tacó Bèṛi-mì-Mbíṛì je wotí ji ndú me gbolò.