10
Yěsù bhà atdí kumì dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà uvitatálɛ-ɔvɔ̀
(Mrk 3.13-19; Luk 6.12-26)
Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, Yěsù náanzi pbɨ̀ndà atdí kumì dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà ábhàlɨ̌, ndàdʉ̀ nzɛ́rɛ-alafí nípfo abádhí rǎdʉ̀ nɨ̌ ìndrǔ ɔ̀ rɔ̀, ’àdʉ̀ kɔ́rɔ́ andɨ-tɨdɔ̀ nɨ́gʉ nɨ̌ kɔ́rɔ́ ivívínga mànà ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ ɔbɨ nábhʉ fɨ̌yɔ̀. Yàrɨ́ nɨ́ ndɨ ɨ atdí kumì dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà uvitatálɛ-ɔvɔ̀. Wɛmbɛrɛ̀ tɨ́ nɨ́ Sìmonì, Pɛ́tɛrʉ̀ tɨ́ kátɨna mà, adɔ̀nà Àndɛ̀rɛyà mànà. Abádhí dzidɔ̌ nɨ́ Zɛ̀bɛ̀dayò bhà ɔ́yɔ̌ inzo, Yàkɔbhɔ̀ mà, adɔ̀nà Yùwanɨ̀ mànà, Fìlipò mà, Bàrtɔ̀lɔ̀mayò mànà, ndɨrɔ̀ Tʉ̀masɨ̀ mà, Màtayò mànà. Angyi ndɨ Màtayò nɨ’ɨ̀ pàratà t’ʉ́fɔ́tá tɔ́ ndɔmbɛ̀. Ngʉ̌kpà uvitatálɛ nɨ́ Yàkɔbhɔ̀, Àlʉ̀fayò t’ídhùnà mà, Tàdayò mànà. Ndɨrɔ̀ Sìmonì, yà atdídɔ̌ ndɨ̀ nugyénà fɨ̀yɔ́ pbìrì dɔ̌ alɛ mà, Yudhà Ìskàrìyɔtà, yà Yěsù nipfo ndàbhʉ òmvǔ-fɔ́ mànà.
Yěsù rɨ̌ pbɨ̀ndà atdí kumì dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà uvitatálɛ núvǐ dhu
(Mrk 6.7-13; Luk 9.1-60)
Yěsù núuví kɔ̌kɔ̀ atdí kumì dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ uvitatálɛ, ndàdʉ̀ dhu ʉ̀ya fɨ̌yɔ̀ ndàtɨ: «Àpɛ́ nyòwu ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ Pbàyàhúdí tɔ́ pbìrì ɔ̀, ndɨrɔ̀ àpɛ́ nyòtsù Sàmàrɨyà tɔ́ pbìrì ɔ̌ atdí kɨgɔ̀ ɔ̀ màtɨ́. Pbɛ́tʉ̀, nyòwu Ìsràyelì tɔ́ pbìrì ɔ̌ bhà, yà ùwǔwǐ tàmà bhěyi ɨ̀ nʉ̀lɨ bvʉ̀. Ányɨ̀ nyɨ̌ nyówu rɔ̀, nyɨ̌ nyàkǎ nyʉ̌nɔ̀ Kàgàwà bhà Ídzì Màkʉ̌rʉ̀ ìndrǔ tɔ̀, nyǒwù àtɨ̀nà rɔ̌: ‹Ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̌ Ádrʉ̀ngbǎ kamà bhà idzi-tsʉ̀ níndù wà ndɨ̀.› Nyɨ̌ nyàkǎ nyǒwù andɨtálɛ nɨ́gʉ rɔ̌, ndɨrɔ̀ nyɨ̌ nyàkǎ nyǒwù ʉ̀vʉ̌vɛ alɛ nɨ́kyɛ rɔ̌. Nyɨ̌ nyàkǎ nyǒwù kɨ́kɨ́tálɛ nɨ́gʉ rɔ̌, ndɨrɔ̀ nyɨ̌ nyàkǎ nyǒwù nzɛ́rɛ-alafí nípfo rɔ̌ ìndrǔ ɔ̀ rɔ̀. Nyɨ̌ nyàbà kɔ̌kɔ̀ dhu nɔ́nzɨ nyɨ̌ nyɨ́ nɨ̌ ɔbɨ tɨ́rɔ̌rɔ̀, nɨ́ nyɨ̌ nyàkǎ nyǒwù ɨ dhu nɔ́nzɨ̀ rɔ̌ tɨ́rɔ̌rɔ̀. Àpɛ́ nyùgu ɔrɔ̀ mà, fʉ̀rangà mànà nyʉ̌fɔ̌ ngbɔ̌kʉ ɔ̀. 10 Àpɛ́ nyùgu bhɔlɔ abhi tɔ̀, ndɨrɔ̀ àpɛ́ nyʉ̀fɔ̌ mbɛrʉ̀ ɔyɔ̌yɔ́ rʉ̀kʉ́. Ndɨrɔ̀, àpɛ́ nyùgu kàyìtò mà, mùgǒ mànà. Obhó tɨ́, kasʉ ɔ̀nzɨ rɨ́ alɛ nákǎ ndàbà ndɨ̀ ndɔ́nyʉna dhu pbɨ̀ndà kasʉ ɔ̀ rɔ̀.
11 Ɨ̀ngbǎ tɨ́ ɨ̀lɨ ndɨ̀ kɨgɔ̀ mà, ndɨrɔ̀ ɨ̀ngbǎ tɨ́ ɨ̀lɨ ndɨ̀ pbanga ɔ̌ màtɨ́ nyɨ̌ nyòwu ùvò rɔ̀, nyɨ̌ nyowuna nyǎkɔ rádʉ̀ alɛ-tɨdɔ̀ nɔ́mɛ̀ rɔ̌. Ndɨ alɛ àkɔ nyɨ̌ rɔ̀, nyɨ̌ nyowuna òko rɔ̌ kàbhà ɨdzá ràrà àhʉ ányɨ̀ rɔ̌ rɔ̀ nyɨ̌ nyúvò, nyǒwù dhu ɔ̀. 12 Atdí alɛ bhà ɨdza nyɨ̌ nyòtsù rɔ̀, nyɨ̌ nyowuna ányɨ̀-dzá-bhà nátsɛ̀ rɔ̌, nyǎtɨ: ‹Kàgàwà àkǎ ndàso nyɨ̌.› 13 Ányɨ̀-dzá-bhà nákɔ nyɨ̌ mběyi rɔ̀, Kàgàwà arana abádhí àso rɔ̌. Pbɛ́tʉ̀, ɨnzá abádhí àkɔ nyɨ̌ mběyi rɔ̀, Kàgàwà arana nzɨ̌ abádhí náso rɔ̌. 14 Atdí ɨdza ɔ̌ alɛ, ndɨrɔ̀ atdí kɨgɔ̀ ɔ̌ alɛ mà nóowuna gukyè ’ùvo rɔ̌ ɨ̀nzɨ̌ ’àkɔ nyɨ̌, ndɨrɔ̀ ɨ̀nzɨ̌ ’ɨ̀rɨ̀ nyɨ̌ nyʉ́nɔna dhu, nɨ́ nyɨ̌ nyowuna òwu rɔ̌ ányɨ̀rɔ̌ rɔ̀, nyǎdʉ̀ pfɔ̌kʉ-tsítsírɔ́ àhʉ̀ nɔ́’ɔ̀ ányɨ̀rɔ̌. 15 Ma mɨ́ obhó dhu nʉ́nɔ fʉ̌kʉ̀, Kàgàwà rɨ̌ ìndrǔ-ànyǎ nɨ́tdɨ̀ nɨ́nganɨ́, ɨ kɨgɔ̀ ɔ̌ alɛ dɔ̌ ka kɨtdɨ̀ya dhu ròsè yà Sɔ̀dɔmɔ̀ mà Gɔ̀mɔrà mànà tɔ́ kɨgɔ̀ ɔ̌ bhà dɔ̌ ka kɨ́tdɨ̀na dhu dɔ̀nǎ.»
Yěsù rɔ̌tɛ ìndrǔ rɔ̌ ka kavùya, rǎdʉ̀ àpbɛ̀ àbà dhu dɔ̌ dhu
(Mrk 13.9-13; Luk 21.12-17)
16 Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà pbɨ̀ndà uvitatálɛ nɨ̌: «Kɔ̀nɨ̌ ma mùvǐ nyɨ̌ tàmà bhěyi atdídɔ̌ arɔ́rʉ̀ tsamangɛ̀rɛ̌ nzínzì ɔ̀. Nɨ́ nyàbhʉ nyɨ̀kpɔ́kʉ ròtdyù osu-nyɨ̀kpɔ́ ótdyù dhu bhěyi, nyǎdʉ̀ òko yɔrɔwà ɔ̌ àmbò bhěyi. 17 Dhu àkǎ nyɔ̌dɔ̀ nyɨ̌ mběyi! Ìndrǔ nóowuya nyǐpfo rɔ̌, ’àdʉ̀ nyǎbhʉ kɨtdɨ̀ ànyǎkʉ. Ndɨrɔ̀ abádhí nóowuya nyʉ̌vɨ rɔ̌ asé nɨ̌ unduta-dzà ɔ̌ rɔ̀. 18 Ìndrǔ nóowuya òwu rɔ̌ nyɨ̌ nà lɨ̀walɨ̀-ɔ̀nzɨ̌, ndɨrɔ̀ ádrɔ̀drɔ̌ kámá mànà dhu-ɔ̀nzɨ̌ okúdu dɔ̀ rɔ̀, ndɨ́nɨ̌ nyɨ̌ nyɨ’ɨ tɨ́ pbàkà ngàmbì tɨ́ abádhí-ɔ̀nzɨ̌, ndɨrɔ̀ ngʉ̌kpà alɛ, yà ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ Pbàyàhúdí-ɔ̀nzɨ̌ màtɨ́. 19 Nyɨ̌ nà ka kòwù ùvò ànyǎkʉ nɨ́tdɨ̀ ka kɨ́ ɨ rɔ̀, àpɛ́ nyǒwuya afíkʉ nítu rɔ̌ nyɨ̌ nyʉ́nɔna dhu nɨ̌, ndɨrɔ̀ nyɨ̌ nyɨ́ kʉ̀nɔ tɨ́ dhu nɨ̌. Nyɨ̌ nyowuya nyɨ̌ nyʉ́nɔna dhu nábà rɔ̌ ndɨ kàsʉmɨ̀ ɔ̌ tɨ́. 20 Ɨ̀nzɨ̌ nɨ́ nyɨ̌ ndɨ nyɨ̌ nyowuya ɔtɛ rɔ̌, pbɛ́tʉ̀ Àbakʉ Kàgàwà bhà Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí náaraya ndɨ ɔ̀tɛ rɔ̌ ʉ̀kʉ nǎ rɔ̀.
21 Ngǎtsi alɛ náaraya adɔ̀nà nípfo rɔ̌ ndɨ́nɨ̌ ka koho tɨ́. Ndɨrɔ̀ nzónzo t’ábána nóowuya dhu ɔ̀nzɨ̀ rɔ̌ ndɨ dhu bhěyi tɨ́ fɨ̌yɔ́ inzo rɔ̌. Nzónzo nɨ́ɨvàya dhu ɨ̀ nɔ́dhɨ̀ alɛ rɔ̌, ’àdʉ̀ abádhí àbhʉ kɔkyɛ̀. 22 Kɔ́rɔ́ alɛ nɔ́ɔndrɔ́ya nyɨ̌ okúdu dɔ̀ rɔ̀. Pbɛ́tʉ̀, kɔ̌kɔ̀ dhu-dzi òndù rɨ́ kɔ́rɔ́, ràrà àhʉ kɔ́rɔ́ dhu-tsʉ̀ rɨ̌ ndɔ̀dɨ̀ dhu ɔ̀ alɛ nɨ́ ndɨ ɔ̀gʉ̀ ɔgʉ́ya. 23 Yà nyɨ̌ nyɨ́’ɨ̀ ɔ̀ná kɨgɔ̀ ɔ̌ ka kɔ̀pɛ̀ kavu rʉ̀kʉ́, nyǎmbɛ àpbɛ̀ àbà dɔ̌ rɔ̀, nyɨ̌ nyowuya òtse rɔ̌ ngǎtsi kɨgɔ̀ ɔ̀. Ma mɨ́ obhó dhu nʉ́nɔ fʉ̌kʉ̀, nyɨ̌ nyasòya nzɨ̌ Ìsràyelì tɔ́ pbìrì ɔ̌ kɨgɔ̀ kɔ́rɔ́, ɨnzá Ìndrǔ t’ídhùnà níngò rɔ́rɔ̀.
24 Dhu núdhě ka kɨ́ fɨ̌ndà alɛ bhà ɨrɛ̀ta náarɨ́ nzɨ̌ òse pbɨ̀ndà màlimò bhà ɨrɛ̀ta dɔ̀nǎ, ndɨrɔ̀ kasʉtálɛ bhà ádrʉ̀ngbǎnga náarɨ́ nzɨ̌ òse kasʉ ɔ̀nzɨ kà rɨ̌ fɨ̌ndà alɛ bhà ádrʉ̀ngbǎnga dɔ̀nǎ. 25 Nɨ́, ɨnga nɔ̀fɔ̀ dhu nɨ́, dhu ùdhě ka kɨ́ fɨ̌ndà alɛ ròngò pbɨ̀ndà màlimò bhěyi. Ndɨrɔ̀ ɨnga nɔ̀fɔ̀ dhu nɨ́, kasʉtálɛ ròngò pbɨ̀ndà kasʉ tɔ́ ádrʉ̀ngbǎlɛ bhěyi. Ìndrǔ apɛ́ ɨdza-àbadhi nyʉ́ nánzi Bɛ̀lìzèbulì tɨ́, nɨ́ kàbhà ɨdzá bhà dɔ̌ abádhí tɨ́ nzɨ̌ àdʉ̀ nzɛ́rɛ ɔvɔ nyʉ́ nɔ́vɔ̀!»
Ádhɨ ndɨ àkǎkǎ kɔnzɨ̀ ɔdɔ̀na?
(Luk 12.2-7)
26 Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà tdɨ́tdɔ̌ ábhàlɨ̌ nɨ̌: «Dhu àkǎ nzá nyɔ̌nzɨ̀ kɔ̌kɔ̀ dhu bhěyi alɛ-ɔdɔ̀. Kɔ́rɔ́ dhu-tsí yà ɨ̀ nuru, núuvòya kpangba. Ndɨrɔ̀ kɔ́rɔ́ dhu-tsí, yà ɔ̀dhʉ̌ ɔ̀ aróko, núuvìya ɨ̀ kpangba kɔ́rɔ́ alɛ tɔ̀. 27 Yà ɨ́nɔ̀ ɔ̌ ma mʉ̀nɔ̀ fʉ̌kʉ̀ dhu nákǎ nyǒwù ìpfonà rɔ̌ awáwʉ̀ ɔ̀, ndɨrɔ̀ yà bhɛ̀lʉ ɔ̌ ka kʉ́nɔna rɔ́ nyɨ̌ nyɨ̀rɨ̀ dhu nákǎ nyǒwù ʉ̀nɔ̀nà rɔ̌ ìkǔ ɔ̌ ɨdza dɔ̌ rɔ̀.
28 Nɨ́ dhu àkǎ nzá nyɔ̌nzɨ alɛ-ngbɔ̀ kɛ̀lɛ̌ nóho rɨ́, ɨ̀nzɨ̌ ndàdʉ̀ alɛ-afí nóhò átɔ̀ alɛ-ɔdɔ̀. Pbɛ́tʉ̀, dhu àkǎ nyɔ̌nzɨ̀ Kàgàwà-ɔdɔ̀, yà alɛ-ngbɔ̀ mà, alɛ-afí mànà nábhʉ rádʉ̀ rògbè, yà ɨ̀nzɨ̌ arávɛ dhòdhódhónga nà kàzʉ ɔ̀. 29 Ɔ́yɔ̌ àrɛ̀-tʉ́tʉ̌-nzo nódzi ka ka tɨ́ obhó atdí fʉ̀rangà-kpɔ̌ rɔ̌? Pbɛ́tʉ̀, atdí abádhí nzínzì ɔ̌ mà náarɨ́ nzɨ̌ ɨ̀tsɨ̀ obvò ɨnzá Àbakʉ Kàgàwà nózè rɔ́rɔ̀. 30 Nɨ́rɔ̀ nyɨ̌, Kàgàwà nʉ́nɨ wà ìfe màtɨ́ dʉ̀kʉ-ká-vɛ́ náarɨ́ ɨ̀’ɨ̀ dhu. 31 Nɨ́ dhu àkǎ ɨnzá nyɔ̌nzɨ̀ ɔdɔ. Obhó tɨ́, nyɨ̌ nyʉ̀dà ábhɔ̌ àrɛ̌-nzo ɨtsɛ nyʉ́.»
Yěsù Krɨ́stɔ̀ bhà alɛ tɨ́ ka kóko dhu mà, kɔ̀dhɔ ka kɨ́ dhu mànà dhu
(Luk 12.8-9)
32 Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà ábhàlɨ̌ nɨ̌: «Ndɨ alɛ apɛ́ dhu ɔ̀vɔ kpangba ibí alɛ-ɔ̀nzɨ̌, ndàtɨ ndɨ ràrɨ̌ pbàkà alɛ, nɨ́ ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̀ arɨ́’ɨ̀ Àbadu Kàgàwà-ɔ̀nzɨ̌ màtɨ́, ma madʉ̀ya dhu nʉ́nɔ̀ átɔ̀ kpangba matɨ, ndɨ alɛ ràrɨ̌ pbàkà alɛ. 33 Pbɛ́tʉ̀, ndɨ alɛ nʉ́ʉnɔya gukyè dhu kpangba ìndrǔ-ɔ̀nzɨ̌, ndàtɨ ɨnzá ndɨ̀ rʉ́nɨ ma, nɨ́ ma madʉ̀ya dhu nʉ́nɔ̀ átɔ̀ kpangba ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̀ arɨ́’ɨ̀ Àbadu Kàgàwà-ɔ̀nzɨ̌ matɨ, ɨnzá ma rʉ́nɨ ka.»
Ìndrǔ-ɔ̌nga rɨ̌ ndʉ̀ndɔ Yěsù bhà ɔtɛ-okú dɔ̀ rɔ̀ dhu
(Luk 12.51-53; 14.26-27)
34 Tdɨ́tdɔ̌ Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà ábhàlɨ̌ nɨ̌: «Àpɛ́ nyɨ̀rɛ̀ nga ma rɨ́rà yà adzɨ dɔ̌ alɛ àbhʉ ròkò màrʉ̀ngà ɔ̌. Ma mɨ́rà ɨnzá màrʉ̀ngà nà, pbɛ́tʉ̀ ma mɨ́rà nà dhu nɨ́ alɨ. 35 Ma mɨ́rà ɨngba mà ɔ̌nga nʉ́ndɔ̀ àbanà nà, tsìbhíngba mà ɔ̌nga nʉ́ndɔ̀ ɨ́yànà nà, ndɨrɔ̀ àdhɨ̀ngbǎ mà ɔ̌nga nʉ́ndɔ̀ pbɨ̀ndà agʉna-àyi nà. 36 Ìndrǔ rɔ̌ òmvǔ naraya ɨ̀’ɨ̀ rɔ̌ ndɨ alɛ bhà ɨdzá bhà kɛ̀lɛ̌.
37 Atdí alɛ náapɛ́ àbanà mà, ndɨrɔ̀ ɨ́yànà mà nózè, ròsè dùdunǎ, nɨ́ ndɨ alɛ nákǎ ɨnzá ndàtɨ̀ ndɨ̀ owùdu nʉ́ngʉ alɛ tɨ́. Ndɨrɔ̀, atdí alɛ náapɛ́ idhùnà mà, ndɨrɔ̀ ɨvànà mà nózè, rósè dùdunǎ, nɨ́ ndɨ alɛ nákǎ ɨnzá ndàtɨ̀ ndɨ̀ owùdu nʉ́ngʉ alɛ tɨ́*. 38 Ɨ̀nzɨ̌ rɨ́ pbɨ̀ndà mʉ̀sàlabhà nánɔ̀, ndàdʉ̀ owùdu ʉ̀ngʉ nà alɛ, nákǎ ɨnzá ndàtɨ̀ ndɨ̀ owùdu nʉ̀ngʉ alɛ tɨ́. 39 Pbɨ̀ndà ípìrɔ̌nga nózè rɨ́ ndɔ̀dɔ̀ fɨ̌ndà alɛ níiwíya ka, pbɛ́tʉ̀ pbɨ̀ndà ípìrɔ̌nga níwǐ rɨ́ okúdu dɔ̀ rɔ̀ alɛ náadʉ̀ya kàbà àbà tdɨ́tdɔ̌.»
Yěsù-owù nʉ́ngʉ alɛ nàkɔ alɛ náabáya pɛrɛ̀
(Mrk 9.41)
40 Wɔ̀ dhu-dzidɔ̌, Yěsù adʉ̀ àtɨ̀nà ábhàlɨ̌ nɨ̌: «Atdí alɛ apɛ́ nyǎkɔ̌, nɨ́ ɨwà ma nàkɔ átɔ̀. Ndɨrɔ̀, ɨma nàkɔ alɛ nɨ́ ɨwà ma nivi alɛ nàkɔ. 41 Atdí alɛ náapɛ́ Kàgàwà bhà nabì nákɔ̌, Kàgàwà bhà nabì tɨ́ kà rɨ̌’ɨ̀ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀, nɨ́ ndɨ alɛ náabáya Kàgàwà bhà nabì àkǎ ndàbà pɛrɛ̀. Ndɨrɔ̀, atdí alɛ náapɛ́ obhónángatálɛ nákɔ̌, obhónángatálɛ tɨ́ kà rɨ̌’ɨ̀ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀, nɨ́ ndɨ alɛ náabáya obhónángatálɛ nákǎ ndàbà pɛrɛ̀.
42 Ma mɨ́ obhó dhu nʉ́nɔ fʉ̌kʉ̀: atdí alɛ náapɛ́ ìrǐre ɨdha tɔ́ kɔ́pà-tsí dhu mà nábhʉ̌ kǎkà owùdu nʉ́ngʉ alɛ nzínzì ɔ̌ atdí àkyǎkyɛ̀ alɛ tɔ̀, owùdu kʉ̀ngʉ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀, nɨ́ ndɨ alɛ náabáya àbà pbɨ̀ndà pɛrɛ̀.»
* 10:37 10.37 Tɔ̀r 33.9