Upfòta
tɔ́ bhǔkù
Yàrɨ́ bhǔkù ɔ̀ ɨ̀ nòtù ádrɔ̀drɔ̌ dhu tɨ́ dhu
Dhu àla ndɨ̀ Upfòta tɔ́ yàrɨ́ bhǔkù nandí alɛ ràrɨ̌ Yùwanɨ̀, Yěsù Krɨ́stɔ̀ bhà uvitatálɛ. Kǎndí ka ɔ̀ná kàsʉmɨ̀ ɔ̌, Àziyǎ-Ngba tɔ́ pbìrì nɨ’ɨ̀ Rɔmà kámá dɔ̌ ádrʉ̀ngbǎ kamà bhà pbìrì nzínzì ɔ̌ atdí pbìrì. Nɨ́ ndɨ kamà náazè kongò ndʉ̀lɛ mʉ̌ngʉ̌-ngba bhěyi. Yà ɨ̀ nùvǒ ɨ̀nzɨ̌ ’ʉ̀lɛ̌ ka pbàkrɨ́stɔ̀ núso ka kongónà, kadʉ̀ àbhʉnà ràbà àpbɛ̀ abhɔ nyʉ́. Ndɨ dhu bhěyi nɨ́ ndɨ, ka kasò Yùwanɨ̀, kowù ʉ̀bhànà Pàtɛmʉ̀ tɨ́ kátɨna sɔ̀ngà dɔ̀ (1.9), Yěsù Krɨ́stɔ̀ bhà Ídzì Màkʉ̌rʉ̀ ʉ̀nɔ kǎrɨ́ ìndrǔ tɔ̀ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀.
Yùwanɨ̀ andí yàrɨ́ bhǔkù mbɛ̀mbɛ̀ àrʉ̀gyètdí kumì dɔ̀ná imbò nà atɔ ɔ̌ Yěsù Krɨ́stɔ̀ ka kʉ́gʉ̀ dhu-dzidɔ̌. Kǎndí ka ndɨ́nɨ̌ ndɨ̀ ndabhʉ̀ tɨ́ pbàkrɨ́stɔ̀-afí ròtsì ɔbɨ nɨ̌, ròkò Yěsù Krɨ́stɔ̀-rɔ̌ tɨ́ ɨ̀ àpbǎ afíya rɔ́, àzèmbè ɨ̀ ɨ́ àpbɛ̀ nábà rɔ́rɔ̀ màtɨ́. Kǎzè dhu nɨ́ abádhí rɔ̀dɔ̀ Yěsù Krɨ́stɔ̀ rǐngo ɨnzá ɔ̀trɔ̀ ɨdhɔ ɔ̌ dhu atdyúya nyʉ́ nà (22.7).
Upfòta tɔ́ bhǔkù nɨ́ pbànábí tɔ́ bhǔkù bhěyi rɨ́ dhu ɔ̀vɔ ìndrǔ tɔ̀ bhǔkù (22.7,10,18,19). Kà-ɔ̀ ka kálǎna dhu nɨ́ Ungbòta-Ayɨ́ ɔ̀ ábhɔ̌ bhǔkù ɔ̀ ka kándǐ dhu dɔ̀yá dhu. Ngʉ̌kpǎkà dhu-tsí nɨ́ ùru tɨ́ tɨ̌ya úrù ɨ̀ dhu. Ɨ ɔ́fɔ̀ nɨ́: «Mʉ̀nyɔ̀nɨ̀», «Bàbelì», ndɨrɔ̀ «Ɔzʉ́-bvʉ» (ɨ̀fɔ, àrʉ̀bhʉ̀, atdí kumì dɔ̀ná ɔ́yɔ̌ nà).
Bhǔkù-nyɨ̀tɨ̀ ka kóhù tɨ́ dhu
- Yùwanɨ̀ rɨ̌ ndàtɨ Yěsù Krɨ́stɔ̀ ívì alɛ tɨ́ dhu mà, Yěsù rɨ̌ kàvǐ rùndǐ bhàrʉwà Àziyǎ-Ngba tɔ́ pbìrì ɔ̌ àrʉ̀bhʉ̀ kànɨ́sá tɔ̀ dhu mànà dhu (1.1–3.22).
- Yùwanɨ̀ rɨ̌ ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̌ dhu àlǎ ɔnyʉ bhěyi rɔ́dzɨ̀ dɔ̀nà dhu tɔ́ ɔ́fɔ̀ ɔ̌, ndàdʉ̀ àwɛnà kɔ́rɔ́ dhu (4–20).
- Kàgàwà rɨ̌ ɔ̀rʉ̀-akpà-ɔwʉ́tá mà adzɨ-ɔwʉ́tá mànà dhu nɔ́bhɔlɔ dhu (21–22).
1
Bhǔkù-dɔ̀kpa
(Àmɔ 3.7; Upf 22.6-10)
1 Yàrɨ́ bhǔkù ɔ̀ rɨ́’ɨ̀ dhu nɨ́ Yěsù Krɨ́stɔ̀ abhʉ̀ kʉnɨ ɨnzá ɔ̀trɔ̀ ɨdhɔ ɔ̌ rɨ́ ’ɔ̀nzɨ dhu. Kàgàwà abhʉ̀ Yěsù rʉ̀nɨ ɨ dhu, ndɨ́nɨ̌ kɨ̌tɛ̀ tɨ́ pbɨ̀ndà alɛ tɔ̀. Nɨ́ Yěsù Krɨ́stɔ̀ avì pbɨ̀ndà màlàyikà rɨ̀rà ɨ dhu ɔ̀vɔ̀ idù, ɨma Yùwanɨ̀ kàbhà ɨnɔ-akpà.
2 Nɨ́ ma mavɔ̀ ma mala dhu ìndrǔ tɔ̀ kɔ́rɔ́. Ma matɨ ɨ dhu ràrɨ̌ Kàgàwà bhà Ɔtɛ nyʉ́ ndɨrɔ̀ Yěsù ràrɨ̌ ɨ dhu tɔ́ ngàmbì.
3 Hirò nɔ́nzɨ rɨ́ alɛ nɨ́ wɔ̀ ndɨ pbànábí tɔ́ ɔ́fɔ̀ ɔ̌ ka kandí ɔtɛ nɔ́zʉ̀ rɨ́ ìndrǔ tɔ̀ alɛ, ndɨrɔ̀ nɨ́ ɨ ɔtɛ ɨ̀rɨ rɨ́ ’àdʉ̀ ɔ̀dɔ̀nà afíya ɔ̀ alɛ. Obhó tɨ́, ɨ ɨ̀ nandí ɔtɛ rǎkǎ ɔ̀ná kàsʉmɨ̀ ìndù wà ndɨ̀.
Yùwanɨ̀ rɨ̌ Àziyà tɔ́ mʉ̀lɛngʉ̀ ɔ̌ àrʉ̀bhʉ̀ kànɨ́sá ɔ̌ bhà nóvì dhu
(Màt 24.30-31; Upf 5.8-13)
4 Ɨma nɨ́ Yùwanɨ̀ yà ma mɨ́ dhu àndǐ fʉ̌kʉ̀ Àziyà tɔ́ mʉ̀lɛngʉ̀ ɔ̌ rɨ́’ɨ̀ àrʉ̀bhʉ̀ kànɨ́sá ɔ̌ bhà tɨ́rɔ̀ rɔ̀. Kàgàwà, yà ɨ̀’ɨ̀ ɨ’ɨ̀, yà ɨ̀’ɨ̀ arɨ́’ɨ̀, ndɨrɔ̀ yà ɨ̀rà ɨraya alɛ nákǎ ndàso nyɨ̌, ndàdʉ̀ nyǎbhʉ nyǒkò màrʉ̀ngà ɔ̌. Ndɨrɔ̀ yà Ádrʉ̀ngbǎ kamà tɔ́ kàbhà tombi-ɔ̀nzɨ̌ arɨ́’ɨ̀ kàbhà àrʉ̀bhʉ̀ alafí nákǎ ’àso nyɨ̌, ’àdʉ̀ nyǎbhʉ nyǒkò màrʉ̀ngà ɔ̌.
5 Ndɨrɔ̀, Yěsù Krɨ́stɔ̀ nákǎ ndàso nyɨ̌, ndàdʉ̀ nyǎbhʉ nyǒkò màrʉ̀ngà ɔ̌ átɔ̀. Ka nɨ́ obhó dhu kɛ̀lɛ̌ ʉ̀nɔ arɨ́ ngàmbì, wɛmbɛrɛ̀ tɨ́ ndɨ̀ nɨngbɛ̀ ɔvɛ-bvʉ̀ rɔ̀ alɛ, ndɨrɔ̀ yà adzɨ dɔ̌ ádrɔ̀drɔ̌ kámá dɔ̌ kamà. Kǒzè àlɛ̌, ndàdʉ̀ àlɛ̌ ʉ̀wʉ azùna nɨ̌ àlɛ̌ tɔ́ nzɛ́rɛnga bhà ɔbɨ-tsìnǎ rɔ̀.
6 Kǎbhʉ àlɛ̌ àlɛ̌ rɨ̀’ɨ̀ ɔ̀rʉ̀-akpà ɔ̌ Ádrʉ̀ngbǎ Kamà Kàgàwà bhà idzi ɔ̌ bhà tɨ́, ndɨrɔ̀ ndɨ Àbanà tɔ̀ arɨ́ kasʉ ɔ̀nzɨ pbàkùhánɨ́ tɨ́. Nɨ́ ilèta mà ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ ɔbɨ mànà nákǎ kà nà tɨ́ dhòdhódhónganà! Àmɨ̀nà.
7 Ándà, kɔ̀nɨ̌ kà rɨ̌rà àpbù ɔ̌!
Nɨ́ kɔ́rɔ́ alɛ rɨ̌ kàlǎ,
ɨ̀mbǎ rɨ̀’ɨ̀ kɔ̌ngɔ̀-kpa mà nadù àlɨ̌ nɨ̌ alɛ màtɨ́.
Ndɨrɔ̀ yà adzɨ ɔ̌ kɔ́rɔ́ alɛ-tɨdɔ̀ rɨ̌ ’ʉ̀hʉ̌ ɨzʉ nɨ̌ kǒkú dɔ̀ rɔ̀. Obhó tɨ́, kà rɨ̌’ɨ̀ ndɨ dhu bhěyi! Àmɨ̀nà.
8 Yà kɔ́rɔ́ dhu dɔ̌ arɨ́’ɨ̀ ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ ɔbɨ nà Ádrʉ̀ngbǎlɛ Kàgàwà rǎtɨna: «Ɨma, Ɨma nɨ́ Álʉ́fà ndɨrɔ̀ Ɔ́mɛ́gà.» Ka nɨ́ yà ɨ̀’ɨ̀ ɨ’ɨ̀, yà ɨ̀’ɨ̀ arɨ́’ɨ̀, ndɨrɔ̀ yà ɨ̀rà ɨraya alɛ.
Yùwanɨ̀ rɨ̌ Yěsù Krɨ́stɔ̀ àlǎ ɔnyʉ bhěyi rɔ̌dzɨ̀ dɔ̀nà dhu tɔ́ ɔ́fɔ̀ ɔ̌ dhu
(Dàn 10.5-12)
9 Ɨma nɨ́ adɔ̀kʉ Yùwanɨ̀. Yěsù nà àlɛ̌ kúngbò àlɛ̌ dhu-otù ɔ̌, àlɛ̌ kɨ́’ɨ̀ atdíkpá kàbhà ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ idzi ɔ̌, àlɛ̌ kɨ́ àpbɛ̀ àbà atdíkpá, ndɨrɔ̀ àlɛ̌ kɨ́ dhu-dzi òndù atdíkpá. Ɨma, ma mɨ’ɨ̀ òsò ka kósò ma kowù mʉbhà Pàtɛmʉ̀ tɨ́ kátɨna sɔ̀ngà dɔ̀ rɔ́, Kàgàwà bhà Ɔtɛ ʉ̀nɔ ma márɨ́ ìndrǔ tɔ̀ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀, ndɨrɔ̀ Yěsù bhà ngàmbì tɨ́ ma mɨ́’ɨ̀ dhu-okú dɔ̀ rɔ̀.
10 Ádrʉ̀ngbǎlɛ Kàgàwà ʉ̀lɛ̌ ka kɨ́ ɔ̀ná atdí yɛngɛ̀-ɨdhɔ̀ ɔ̌, kàbhà Ɨ̀lɨ̌lǎ-Alafí nɨ́ɨrá ma, madʉ̀ wàndà rɔ̌ngɔ̀ dhu bhěyi rɨ̌ ndɨ̀rɨ ɔbɨ nyʉ́ nà alɛ-tù ɨ̀rɨ̀ dzidu dɔ̀nǎ rɔ̀ rɨ́rà rɔ́.
11 Ndɨ alɛ-tù ambɛ́nà àtɨ̀nà dɔ̌: «Nyɨ nyálǎna dhu àkǎ nyandǐ bhǔkù ɔ̀, nyadʉ̀ òvìnà àrʉ̀bhʉ̀ kɨ́gɔ́ ɔ̌ rɨ́’ɨ̀ kànɨ́sá tɔ̀. Ɨ kɨ́gɔ́ nɨ́: Ɛ̀fɛsɔ̀, Sìmurunà, Pɛ̀rgamʉ̀, Tùwàtɛrà, Sardì, Fìlàdèlìfiyà, ndɨrɔ̀ Làwòdìkiyà.»
12 Nɨ́ ma magɛ́rɛ́ ma ndɨ́nɨ̌ ma mala tɨ́ wɔ̀ idù rɨ́ dhu ɔ̀vɔ alɛ. Nɨ́rɔ̀ nɨ́ ndɨ ma mala ɔrɔ̀ nɨ̌ ka kɔ́bhɔ̀lɔ̀ dhu, yà àrʉ̀bhʉ̀ ɔpbɨ́na dɔ̌ ka karɨ́ tarà ʉ̀lɨ̌ dhu.
13 Ndɨrɔ̀, ɨ àrʉ̀bhʉ̀ dhu-ɔpbɨ́ nzínzì ɔ̌, ma mala Ìndrǔ t’Ídhùnà bhěyi rólo alɛ. Ndɨ alɛ náafɔ́ pfɔ̌na ɔ̀ nyʉ́ rárà àhʉ ádzǐ kanzʉ̀-akpà rɔ̀ná, ndàdʉ̀ ìsonà ɔrɔ̀ nɨ̌ ka kɔ́bhɔ̀lɔ̀ kùkyě nɨ̌ odrùna dɔ̌ rɔ̀.
14 Kà-dɔ̀ká náawʉ̀ tdyé ɔ̀wɔ̌wʉ̀ tàmà-ká bhěyi, ndɨrɔ̀ mbɨ̀lɨ̀kàkù bhěyi. Ndɨrɔ̀ kà-nyɨ̀kpɔ́ náambɛ́nà ʉ̀mbɨlɨ dɔ̌ kàzʉ-ɨdà-dɔ bhěyi.
15 Kà-pfɔ̀ nʉ́ʉmbɨ̀lɨ̀ álɨ̀ tɔ́ kàzʉ ɔ̀ ka kɔ̀bɨ̀ rɨ̀lǎ pɛ́ɛ́ mʉ̀lɨngà tɔ́ sʉma bhěyi. Ndɨrɔ̀ kà-tù ambɛ́nà ndɨ̀rɨ̀ dɔ̌ àdhàdhɨ̀ ábhɔ̌ ɨdha rǎwa dhu rɨ̌ ndɨ̀rɨ dhu bhěyi.
16 Kɨ̌’ɨ̀ àrʉ̀bhʉ̀ alalɨ ndɨ̀ ndʉ̀lʉ̌ fangà tɔ́ ɔtsʉ́na nɨ̌ rɔ́. Kà-li’ɔ̀ rɔ̀ ambɛ́nà àhʉ dɔ̌ nɨ́ ɔ́yɔ̌ kɔ́rɔ́ kunàdɔ rɨ̌ ndàkà obhi-akpà. Ndɨrɔ̀, kà-nyɨ̀ ambɛ́nà ʉ̀mbɨlɨ dɔ̌ atdídɔ̌, àdhàdhɨ̀ atdídɔ̌ nyʉ́ rɨ́ka ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ ɔbɨ nyʉ́ nà adyifɔ̀ bhěyi.
17 Ma mitdègu kàlǎ, nɨ́ ma mɨtsɨ obvò kɔ̀nzɨ̌ àdhàdhɨ̀ ɨwà ɔ̀vɛ̀ alɛ bhěyi. Pbɛ́tʉ̀, kǎdʉ̀ fanga tɔ́ ɔtsʉ́na ɨ̀lɨ dùdú ndàdʉ̀ àtɨ̀nà: «Nzɔ̌nzɨ ɔdɔ! Ɨma, ɨma nɨ́ kɔ́rɔ́ dhu apɛ̀ ndɨ̀ rɔ̀ná rɔ̀ alɛ ndɨrɔ̀ kɔ́rɔ́ dhu araya ìku dɔ̀ná rɔ̀ alɛ.
18 Ɨma nɨ́ ípìrɔ̌nga t’álɛ. Ma mavɛ̀ wà, pbɛ́tʉ̀ kòmbí, ma mɨ́’ɨ̀ ípìrɔ̌ rɔ̀ nyɨ̀kpɔ́du nà dhòdhódhónganà. Ma mɨ́’ɨ̀ ádrʉ̀ngbǎnga tɔ́ ɔbɨ nà ɔvɛ dɔ̌ ndɨrɔ̀ òyǐ ɔ̀ nga dɔ̌.
19 Nɨ́rɔ̀, dhu àkǎ nyandǐ nyɨ nyálǎna dhu. Ɨ dhu nɨ́ ɨ̀’ɨ̀ rɨ́’ɨ̀ kòmbí dhu mà, olù rówu ’ʉ̀nyà dhu mànà.
20 Yàrɨ́ nɨ́ ndɨ yà fanga tɔ́ ɔtsʉ́du-tsírɔ́ nyɨ nyala àrʉ̀bhʉ̀ alalɨ mà, wɔ̀ ɔrɔ̀ nɨ̌ ka kɔ́bhɔ̀lɔ̀ dhu, yà àrʉ̀bhʉ̀ ɔpbɨ́na dɔ̌ ka karɨ́ tarà ʉ̀lɨ̌ mànà-tɨ̀: kɔ̌kɔ̀ àrʉ̀bhʉ̀ alalɨ rɨ̌tɛ̀na nɨ́ àrʉ̀bhʉ̀ kànɨ́sá tɔ́ màlàyíká, ndɨrɔ̀ tarà ʉ̀lɨ̌ ka karɨ́ dɔ̀yá àrʉ̀bhʉ̀ dhu-ɔpbɨ́ rɨ̌tɛ̀na nɨ́ ɨ àrʉ̀bhʉ̀ kànɨ́sá.»