Aposel
Titiye para Mbulya Hu Aposel
English: Acts
Tok Pisin: Aposel
Nongan Imu
Puk iye, Titiye para Mbulya hu Aposel, ara ipo sura nongan ita Nongan Hiyan Luk Iratuluwiy. Luk aro ko ara iratuluwi puk iye yi. Puk iye ara itiyaniy tehe Mwoiwan Haiyan iyingani sai iya kili hu Aposel, pe hupohowe nongan hiyan ta Yesu iya kol Yerusalem, pe iya nondriya kol malkol namandran iya Yutiya pe Samariya masih, pe iyandrek iya hu mbusungo kol pwan. (Anime Luk 1:8).
Puk Aposel ara itiyani titiye iya sios ata Yesu itine iro mwalinga hu Yutah, pe iyamulan iya namandran pe isalti kol pwan masih kene. Pe Luk ara pakipwainganiy i, tehe mbulya Kristus pe kultuwayi hu ndramat hiyeh huho ndruwan, ara iyinganiy tehe hu melit mepo Ngindrai kintandrangan koluw kinna, pe kinmbusiy kinna kili hu ndramat para Yisrayel, ara kintayah mannan.
Melit sih namandran mepo puk Aposel iwong iya aliy, ara mbulya Mwoiwan Haiyan, yiy ara Mwoiwa Ngindrai. Mamu, Mwoiwan Haiyan isa pwan kili hu ndramira Yesu iro mwonen lang para Pentekos. Pe iyamulan Mwoiwan Haiyan imwaniyani lohongahu pe iyki pwoke iya kili hu.
Pe puk iye itiyani titiye soyon pe niwen mepo hu Aposel hupohowei iro mwonen huro wong nongan hiyan ata Yesu iya kili hu ndramat. Pe itiyani titiye ta hu ndramat huho ndruwa nongan hiyan ara, pe sios ara ipwoke.
Titiye tahu aposel soyon ara iripo puk Aposel, hapeko titiye soyon ara iwong iya tesah hilu aposel malmou Pita pe Pol hilu mbusiy. Pita, ara yiy hamou ta hu ndramira Yesu, mepo mamu iro tokai iyapolo Yesu. Hapeko Pol ara kinto ndruwa Yesu pwi. Yiy ara iro pwalngani hu ndramat para sios ta Yesu. Hapeko Yesu iyoh Pol para kirayah aposel hamou hiyan, namandran, pe mangalan para poya mbulyan.
Pe nongan hayah iripo nondriya puk iye, iro mwonen Luk pakitiyani hu melit irayah iya kili Pol, ara Luk ipwai ipa, “yowu”. Yihu ndramat soyon lohongahu waison, ara hupa ndre Luk ara ihorokai iyapolo Pol lang hayah, pe kapa kipa “yowu”, pwen inimnim tehe lang ara, Luk iro sura Pol.
1
Yesu iro mwalinga ndramiran hu pe irip iya kol paingan yang
1 Teyopilus, puk mepo kuntatuluwiy mamu kinna, ara iwong iya melit masih mepo Yesu ngara kimbusiy, pe ngara kihinuwaniy.
2 Iro mbusiy tehen tora ipoo iya matne lang Ngindrai iwiri yiy iya kol paingan yang. Pe iya pwoke ta Mwoiwan Haiyan ipwandrandrahani hu aposel tan, mepo kintakinimahu, iya sehe mbulen handra-handra para hu kambusiy.
3 Iyamulan para Yesu iya nondriya ngandran pe imat, pwen itine paiwe pe iya pwaingani yiy iya kili hu aposel tan. Pe imbusi hu melit soyon para kipwaingani kaipisan tehe yiy ara kintine ndrokonan. Yiy iyarayah iya kili hu iho nondriya lang mahaangui, pe ipohowe titiye para kolo King Ngindrai iya kili hu.
4 Pwen hurawurani hu iho nondriya lang sih aro, pe ipwatisingiy iya kili hu, ipa, “Wawu mbuna akatali Yerusalem na. Tomo kintandranga wawu pwen tehe andre kiyki yukyuk handra kisata wawu, tehe kunnese kinna.
5 Pe Yohanes, ara kinsumuluwani hu ndramat kinna ndran, hapeko kiho nondriya lang masahayeh opu, wawu andre kawiri paptais kiya Mwoiwan Haiyan.”
6 Pwen yihu aposel masih ara husa rawure hu husa harong pe husok Yesu, hupa, “Yapan, andre mahapo iye arawurani hu Yisrayel kasa wule paiwe, pe tukoro pahandra king hamou tehe para mamu kinna, ndre?”
7 Pe ipwai iya kili hu, ipa, “Kinlahiy para wawu kapahasaniy pwi yoh, Tomo kopu ipahasani lengen pe nowen mepo kinsaniy. Yiy opu ara yapane melit masih kene.
8 Hapeko wawu ara andre kawiri pwoke kiro mwonen Mwoiwan Haiyan kisa ndrita wawu; pe andre wawu katiyani titiye to mepo wawu kannimei pe kanhilingiy, kiya kili hu koro kol Yerusalem, pe kiya nondriya kol malkol namandran iya Yutiya pe Samariya masih, pe kiyandrek kiya hu mbusungo kol pwan.”
9 Yiy iro wong mbulmarahu manau pe irip iro mwalingahu iya paingan pe kokom hasai iramburihi yiy pe ikulani yiy.
10 Yesu ara kiniyau pwen, hapeko marahu ara iro tis ndron iya yang iro mwonen iropo iya. Pe indrou pwi ko, ndramat malmou, koiwe hilu pallen, hilsarayah hilro tine ngilsehu.
11 Pe hilpa toro: “Wawu ndramira Kaliliyy, paratapeh pe mara wawu ita ndrong iya paingan yang? Yesu ara kopu mepo Ngindrai kinwiri yiy kinna kol paingan yang, ara andre kimui kiro kol paingan yang tehen aliy opu kisa pwan.”
Yihu aposel hurakinima Matiyas para kiwiri soiwi mbulya Yutas
12 Pwen hutali pahayi mepo hupohowei Ngondron para hu Holip, pe humui huya Yerusalem. Pahayi ara, ara ita pakeh Yerusalem; ndrangan ara tehe kilomita sih o.
13 Pe huya rayah huya kol ara pe huya nondriya seu, pe hungas huya seu sahin ita paingan mepo ngara hu koro aliy. Ngalahu ara iye kene: Pita, Yohanes, Yamis, Antruw, Pilip, Tomas, Partolomeu, Mattiu, Yamis NdraAlpeyus, Simon hamou ta hu Selot, pe Yutas noru Yamis.
14 Pe hu masih ara ngara hu kawaiyani totohun iya lohongai handra ko, iyasura hu pihin, pe Mariya tina Yesu iyapolo nali Yesu hu.
15 Iro mwonen lang ara, Pita itine iro mwalinga hu mepo hupwotisingi lohongahu iya kili Yesu, ndromwoyahu masih iyawule ara sangat pe lungui.
16 Pe Pita ipwai, ipa, “Wawu nali, nongan haiyan ta Ngindrai, ara pwayan kintayah mannan. Koluw kinna Mwoiwan Haiyan imbusi Tepit pe ipohowe nongan handra. Nongan ara ipwaingani Yutas, ndramat mepo iluwani hu hiyeh humbultuwe tahatini Yesu.
17 Yiy ara hamou torou ngara kiro mwalinga rou, pe ngara kisusuye sura tou kiya mbulya Yapan.”
18 Yutas iwiri singayai, mepo kenne kultuw mwomwan imbusiy ara, pe irapaya pwan hambut iya aliy. Iyamulan iyos te payan iya pwan iro pwan tan ara, pe ndriyan ipet, pe ndriyan irahis, pe ndrinan masih ara isa iho malore pwan.
19 Pwen hu ndramat masih para Yerusalem ara huhulong tesah kintayah kinna kili Yutas, pe hupohowe ngala pwan ara iya nongna kol tahu ipa Akeltama. Ndroiyi nongan Akeltama, ara ipa, “Pwene ndrai.”
20 Pwen pe Pita ipwai, ipa, “Tehen tora ko, Tepit kintatuluwiy ita Puk Waliy, ara ipa toro; ‘Pe kolon ara andre kiro mwaihei o, pe andre hamou kinyen aliy pwi. Pe andre hamou kiwiri soiwi mbulyan.’
21 Tehen tora ko, andre mahapo tukarakinima hamou torou, mwalinga hu ndramat hiyeh ngara hu koro sura tou, pe ngara hu karakai nondriya hu lang masih mepo Yapan Yesu iropo iya isa, hape iya hape, mwalinga rou.
22 Mwalinga yihu mepo huro, iro matne Yohanes isumuluwani hu ndramat, ipoo isa matne lang mepo Ngindrai iwiri Yesu iro kiltou pe kinna paingan, ara andre tukarakinima hamou tahu ara ko, andre kirayah hamou towu aposel para kitiyani titiye mepo kinnimei pe kinhilingiy ta Yesu isatine paiwe.”
23 Pita iwong ihipwen, pwen huyoh hilu ndramat malmou iya ngawan para hamou tahilu kiwiri noku Yutas. Hamou ara ngalan Yosep mepo hupohowe ngalan Parsappas, pe ngalan handra yi ara Yustus. Pe hamou ara ngalan Matiyas.
24 Pwen pe hutohun, hupa, “O Yapan, wou opu apahasani ndriya hu ndramat masih kene. Wou apwaingani hiyeh ndrokonan ata hilu malmou aripo, wou antakiniman,
25 para kiwiri soiwi mbulya Yutas pe kisusuye sura yowu, kiya mbulen towu aposel. Paratesah, Yutas kintali mbulyan pe kinna kol mepo para kiya aliy.”
26 Pwen pe hurakowe hilu, pe kau ara ipwaingani Matiyas. Pwen pe yiy ara iwiri noku Yutas, pe irayah hamou ta hu aposel. Pwen hundromwa yiy iyasura hu songui pe hamou.