12
Ɛ kɛɛ ɛ wose dɔɔ nideli
Mateo 10:26-33; 12:32; 10:19-20
1 Debaŋ kenaŋ man nɛ, balaŋ burum kɔŋawɔ kaa yilaa keŋ nae daseŋae be doo ya. Keŋte Yesu fiasɛɛ ɔ ne yako ɔ kaseela baŋ nyiaa, “Ɛ kɛɛ ɛ wose man nideli na Farasiitena dinɔɔ keŋ ke yɛɛ ŋgba tee keŋ bɛɛ mo do kolo man te ne wuku nɛ. Nawolo nyi bɛɛ yɛɛ ba wose ŋgba be yɛɛ balaŋ kpaakpaawɔ nɛ mɔna bɛɛ beo bo.
2 Te kolo be kyaa keŋ bɔɔ wu ke dɔɔ keŋ nyi bɔɔ gyae baa gyuusu ke ya, te nombia aweeseŋ ŋaale mɔ be kyaa keŋ be gyae ka lee debɔɔ ya.
3 Mena dɔɔ nombii kamasɛ keŋ ɛ be yako ke ditiŋtɛɛ man nɛ gyae ka lee debɔɔ, te nombii kamasɛ keŋ ɛ be kolosi adadawoya man do ŋolo deŋele man deni tɔɔman nɛ, baa mo ke gyɔ dekpeŋkpeŋ.
4 Me tebia mɛɛ yako ŋon baa nyi ɛ na yee balaŋ baŋ bɛɛ ko wosenaane kaageŋ bo, mɔna bɔɔ tale yɛɛ kolo kpu bela nɛ ya.
5 Mɛɛ gyae maa wola ŋon walaŋ ŋon kaboena nyi yaa yee. Ɛ yee Wurubuarɛ ŋon ɔ ko walaŋ na, ɔ dana doŋ nyi waa fuŋ ɔ woo ka do boalaŋ keŋ bɛɛ yem ya nɛ man. Ampaŋ yaa mɛɛ yako ŋon nyiaa, ŋon yɛna walaŋ ŋon kaboena nyi yaa yee.
6 Akpelee koya yɛɛ aŋmoŋ? Na kaperɛ ala te bɛɛ yɔɔ akpeleese banoŋ yee? Mɔna Wurubuarɛ bee wolee be man dokoloŋ koraŋ gba ya.
7 Ɛ nyeenyɔɔse koraŋ nɛ, Wurubuarɛ gyeŋ ŋe yaanɔɔle. Mena dɔɔ ɛ na yee ya, nawolo nyi ɛ dana tɔnɔɔ kela akpeleese burum.”
8 Keŋte Yesu kpa, “Mɛɛ yako ŋon ɛ ke nyii nyiaa, walaŋ kamasɛ ŋon ɔ lɛɛ maŋ do denibalaŋ siaman nyi me yɛɛ ɔ Gbeŋgyoo e na, maŋ Deniwalaŋ Bu ŋon mɔ maa lɛɛ e do Wurubuarɛ kpilala baŋ siaman adido.
9 Mɔna walaŋ ŋon ɔ te lɛɛ maŋ do denibalaŋ siaman nyi me yɛɛ ɔ Gbeŋgyoo e ya nɛ, maŋ Deniwalaŋ Bu ŋon mɔ maa bɛɛ e Wurubuarɛ kpilala baŋ siaman adido.
10 Nyi akpaa ŋolo de kolosi nombiakumɛɛ tia maŋ Deniwalaŋ Bu ŋon nɛ Wurubuarɛ waa mo kyɛɛ e, mɔna nyi akpaa ŋolo de kolosi mmusuo nombia tia Wurubuarɛ feliŋ ŋon na, Wurubuarɛ be gyae waa mo kyɛɛ e korakora ya.
11 Akpaa be wɔŋee ŋon gyu Gyudatena ɔsom denɛɛ man na gyooneŋ na donɔɔ kegyiise siaman nyi be kaa di ɛ nombia na, ɛ na wɔlɛɛ na mena keŋ ɛ ke tira ɛ nɔɔse yaa kpene keŋ ɛ ke yako ya.
12 Nawolo nyi debaŋ kenaŋ nɛ, Wurubuarɛ feliŋ ŋon ne gyae la waa wola ŋon kpene keŋ ɛ ke yako.”
Yesu kegyɔ dudu lee kɔbate diyiŋte ŋolo wose man
13 Yesu kee kolosi nɛ, walaŋ ŋolo korowɔ balaŋ dikpii keŋ man yako e nyiaa, “De Gbeŋgyoo, yako me kegyia na dɛɛ kpala de kya abɔɔ.”
14 Keŋte Yesu tiranɔɔ fa e nyi “Baale, amɔte lese na maŋ nyi maa yɛɛ ɛ nombiadiiri yaa ya abɔɔ kpalare?”
15 Keŋte ɔ yako wɔ nyiaa, “Ɛ kɛɛ nideli na ɛ ka deke ɛ wose lee kedikum kamasɛ man, nawolo nyi deniwalaŋ nyeedoŋ be doo abɔɔ burum kenyiŋ man ya.”
16 Keŋte Yesu gyɔɔ dudu kei fa wɔ nyiaa, “Kɔbate ŋolo kyaawɔ keŋ ɔ wɔɔman weenɛɛ deewɔ fa e nideli.
17 Keŋte balee ŋonaŋ yako ɔ wose nyiaa, ‘Woŋ te maa yɛɛ, nawolo nyi mɔɔ taŋ botɔɔ keŋ maa see me weenɛɛ bela ya.’
18 Keŋte balee ŋon yako ɔ wose nyi ‘Ma gyeŋ kpene keŋ maa yɛɛ, maa tekerii me kpeese benɛɛ ŋan pou na maa baŋ dinaana na maa see me weenɛɛ na ma abɔɔ pou ŋe man.’
19 Na maa yako ma wose nyiaa, ‘Me dana abɔɔ kpaakpaa burum ŋan gyae ke doo fa maŋ kulutooneŋ burum. Mena dɔɔ maa kyaa fɛɛfo na maa di na maa nyɔɔ na maa di gyoŋ!’ ”
20 Mɔna Wurubuarɛ yako e nyiaa, “Nyaŋ diyiŋte! Gyɛŋ nelim kei maa lɛo n nyeedoŋ lee n nyiŋmaa man. Na nya abɔɔ ŋan pou n be gyae see nɛ, gyae ka bese amɔte wui?”
21 Keŋte Yesu yakowɔ nyiaa, “Nnɛ kei te gyae ke kɔŋ walaŋ kamasɛ ŋon ɔ ne gyae abɔɔ burum fa ɔ wose tɛɛle kei dɔɔ, mɔna Wurubuarɛ siaman na ɔ be doo kolo man ya nɛ dɔɔ.”
Mo n loo gyakaa Wurubuarɛ dɔɔ
Mateo 6:24-34
22 Keŋte Yesu yako ɔ kaseela baŋ nyiaa, “Mena dɔɔ te mɛɛ yako ŋon nyi ‘Ɛ na naase ɛ wose diyem lee ɛ kekyaa man kedi na kenyɔɔ na abɔɔ ŋan ɛ ka do ya.
23 Nyeedoŋ ne hia kela weenɛɛ, te deniwalaŋ wose mɔ ne hia kela abɔɔ ŋan waa do.
24 Ɛ kɛɛ gyebuse, bɔɔ ne duu abɔɔ ya te bɔɔ ne kɔɔ ya, te bɔɔ dana kpeese yaa denɛɛ ŋan man baa see weenɛɛ ya, mɔna Wurubuarɛ ne fa wɔ weenɛɛ. Kaboena yaa gyeŋ nyi ɛ wose ne hia kela gyebuse.
25 Ɛ man woŋti te lee ɔ kayeyɛɛ man nɛ, waa tale mo debaŋ dokoloŋ kooŋ pɛ kpu na ɔ weeya ŋan Wurubuarɛ be fa e nɛ?
26 Akpaa nyi ɛ be gyae ɛ ke tale yɛɛ kolo peperee kei ya na, woŋ dɔɔ te ɛ ne naase ɛ wose diyem abɔɔ akaŋ ŋan dɔɔ?
27 Ɛ kɛɛ mena keŋ kyeŋkyeŋkɔɔse na bee, ŋe bɛɛ yɛɛ tom ya te ŋe bɛɛ loo kanyaŋse mɔ ya. Mɔna mɛɛ yako ŋon ɛ ke nyii nyi Gyoo Solomɔn na ɔ wosekenyiŋ koraŋ nɛ, ɔ te nyiŋ kyeŋkyeŋkɔɔse kɛŋa man dokoloŋ kyeo ya.
28 Weera dɔɔ te ɛ bɛɛ lɛɛ Wurubuarɛ di nideli ya? Nyi akpaa mena te Wurubuarɛ ne desina ŋalese ŋan ɛ kena ŋa gyɛŋ kyoo na be ta too ŋa na, kenaŋ na ɛ tɔɔse nyi Wurubuarɛ waa tale desina ŋon kela ŋalese ŋenaŋ.
29 Mena dɔɔ ɛ na mo ɛ konɔɔ gyakaa kpene keŋ ɛ ke di yaa kpene keŋ ɛ ke nyɔɔ dɔɔ ya. Ɛ na yeyɛɛ na mena abɔɔ ŋenaŋ ya.
30 Nawolo nyi mena abɔɔ kɛŋa te tɛɛle kei dɔɔ balaŋ baŋ bɔɔ gyeŋ Wurubuarɛ ya nɛ sia ne yɛɛ ŋe dɔɔ, mɔna ɛ kya Wurubuarɛ gyeŋ nyi mena abɔɔ kɛŋa ne hia ɛmɛɛ mɔ.
31 Mena dɔɔ ɛ taŋgbɛɛ mo ɛ loo pou gyakaa Wurubuarɛ gyoori keŋ dɔɔ. Nyi akpaa ɛ yɛɛ mena na, Wurubuarɛ waa mo abɔɔ akaŋ ŋan pou kpu ŋon.’ ”
32 “Ɛmɛɛ me balaŋ dikpiibii, ɛ ta boo ya mɔna ɛ na yee ya nawolo nyi dana ɛ kya Wurubuarɛ gyoŋ nyi waa yela ɛ ke di gyoori kpu na e.
33 Ɛ yɔɔ ya abɔɔ na ɛ ka mo ŋe kɔba pou fa ayematena. Kei gyae ke yela ɛ ke nyiŋ abɔɔ kpaakpaa see ɛ wose Wurubuarɛ man. Ŋmɛɛlate be gyae waa tale gyu botɔɔ ke ŋmɛɛle ya, te kolo be gyae ke tale wɔlɛɛ ŋa mɔ ya.
34 Ɛ tɔɔse nyi botɔɔ keŋ ya abɔɔ kpaakpaa doo nɛ, botɔɔ te ɛ loo mɔ gyakaa.”
Ɛ doo ɛ wose dɔɔ
Mateo 24:45-51; Maake 13:32-37
35 Keŋte Yesu besewɔ yako wɔ nyiaa, “Ɛ doo ɛ wose dɔɔ nideli na ɛ ke kyaŋee ɛ kanease see,
36 ŋgba tewulɛɛ baŋ bɛɛ daa be gbeŋgyoo ka lee alowɔle tɛɛ kɔŋ nɛ. Na nyi akpaa ɔ betaa kɔŋ kaa gyɔ disim na baa koro toro e bileŋ.
37 Tewulɛɛ baŋ be gbeŋgyoo waa kaa naa nyi ba delena nɛ, baŋ na nyeebam. Ampaŋ yaa mɛɛ yako ŋon nyiaa, be gbeŋgyoo ŋon waa kpee wa abɔɔ desina ɔ wose na waa yela baa kyakee na waa fa wɔ weenɛɛ baa di.
38 Akpaa nyi be gbeŋgyoo ŋon da bese kɔŋ tɛɛ nsana yaa nebo fuu koraŋ te ɔ naa nyi ɔ tewulɛɛ baŋ delena na, baŋ na nyeebam.
39 Mɔna ɛ tɔɔse nyiaa, akpaa dekpaŋalaŋte deŋ gyeŋ debaŋ keŋ ŋmɛɛlatena baa kɔŋ kaa ŋmɛɛle e nɛ, nafɔ waa doo ɔ wose dɔɔ na bɔɔ nyiŋ kɔŋ kaa kuu wa abɔɔ ya.
40 Mena dɔɔ kaboena nyi ɛmɛɛ mɔ yaa doo ɛ wose dɔɔ, nawolo nyi maŋ Deniwalaŋ Bu ŋon mɔ maa kɔŋ bo debaŋ keŋ ɛ loo be gyakaa ya nɛ.”
41 Botɔɔ te Pita bɔɔse Yesu nyiaa, “Me Gbeŋgyoo, daa yaa n gyɔɔ dudu kei fa yaa walaŋ kamasɛ?”
42 Keŋte Yesu tiranɔɔ fa e nyi, “Amɔte yɛna tobaale ŋon bɛɛ lɛɛ e di te ɔ sia be kare?” Ŋon yɛna walaŋ ŋon ɔ gbeŋgyoo ba mo e nyi waa kɛɛ ɔ tewulɛɛ akaŋ baŋ dɔɔ, na waa fa wɔ weenɛɛ debaŋ keŋ kaboena nɛ man.
43 Nyi ɔ gbeŋgyoo ŋon de kɔŋ kaa naa e nyi ɔ ne yɛɛ ɔ tom ŋgba mena keŋ ɔ kpa waa yɛɛ nɛ, na ŋon na nyeebam.
44 Ampaŋ yaa mɛɛ yako ŋon nyiaa, ɔ gbeŋgyoo ŋon waa mo wa abɔɔ pou do tobaale ŋonaŋ nyiŋmaa man nyi waa kɛɛ ŋe dɔɔ.
45 Mɔna akpaa tobaale kei de yako ɔ wose nyiaa, “Me gbeŋgyoo te kyare ɔ bɛɛ kɔŋ ya, te ɔ gyoo tewulɛɛ na alebia akaŋ baŋ akpanyaŋnyaŋ keyɛɛ te ɔ ne dii te ɔ ne nyɔɔ dɛɛse nɛ,
46 ɔ gbeŋgyoo ŋon da bese kɔŋ wee yaa debaŋ keŋ tobaale ŋon loo be gyakaa ya nɛ, waa wɔŋ tobaale ŋonaŋ deŋele na waa gegi e na waa yela waa naa diyem ŋgba baŋ bɔɔ ne lɛɛ Wurubuarɛ di ya nɛ.
47 Tobaale ŋon ɔ gyeŋ kpene keŋ ɔ gbeŋgyoo ne gyae te ɔ te desina ɔ wose see na waa yɛɛ ɔ gbeŋgyoo kegyaebii ya nɛ, baa kebii e dambiise nideli.
48 Mɔna tobaale ŋon ɔ ba gyeŋ kpene keŋ ɔ gbeŋgyoo ne gyae ya te ɔ yɛɛ kpene keŋ kaboena ketuku na, baa tuku e bo kyomii. Walaŋ kamasɛ ŋon ba mo abɔɔ burum do ɔ nyiŋmaa man na, baa bɔɔse abɔɔ burum lee ɔ gyaŋ. Te ŋon mɔ ba mo abɔɔ ŋan ŋa boe nideli do e ɔ nyiŋmaa man na, mena ke mɔ te baa bɔɔse lee ɔ gyaŋ.”
Yesu nombia ta mo kekpase kɔŋ
Mateo 10:34-36
49 Keŋte Yesu yako wɔ nyiaa, “Me kɔŋae me kaa do boalaŋ tɛɛle kei dɔɔ, te ma kegyaebii yɛna nyi nafɔ ke deŋ wulaa kɛɛ kpaa.
50 Kaale daale doo daa na maŋ te mɛɛ yeyɛɛ kelii debaŋ keŋ kaale kenaŋ gyae ke taŋ.
51 Ɛ gyeŋ nyi wosefɛɛreŋ yaa ma moowɔ kɔŋ tɛɛle kei dɔɔ? Koa! Na wosefɛɛreŋ ya, mɔna me kɔŋae na balaŋ kekpase kpookpoo.
52 Lee gyɛŋ ne gyu nɛ dekpaŋalaŋ keŋ ke man balaŋ yɛɛ balaŋ banoŋ na baa kpase ba wose. Balaŋ batooro baa koro seŋ tia balaŋ bala, na balaŋ bala mɔ ka koro seŋ tia balaŋ batooro.
53 Kyaɔ baa koro seŋ tia be bia baala te bia baala mɔ baa koro seŋ tia be kyaɔ. Naɔ baa koro seŋ tia be bia alebia te bia alebia mɔ baa koro seŋ tia be naɔ. Awuna baa koro seŋ tia be bia ala te bia ala mɔ baa koro seŋ tia ba awuna.”
Debaŋ ɔtomante keŋ wose man nombia
Mateo 16:2-3
54 Keŋte Yesu besewɔ yako balaŋ dikpii keŋ nyiaa, “Ɛ naa ŋɔma da lee weese dɛɛyalae man nɛ, debokenaŋ man na ɛ kpa ‘Ɔga ne kɔŋ’ na ampaŋ ɔga te ŋɛɛ.
55 Te ɛ naa ŋgba feliŋ ne gyɔɔ lee ata yenaŋ na ɛ kpa ‘Weese waa seŋ’ na ampaŋ te kɔŋ mena.
56 Ɛmɛɛ baŋ ɛ na beo ɛ wose! Ɛ ne tale kɛɛ adido na ateta na ɛ ta wola kpene keŋ gyae ke yɛɛ. Woŋ dɔɔ te ɛ be tale kɛɛ abɔɔ ŋan ne kɔŋ gyɛŋ nɛ, na ɛ ka wola ŋe man ya?
57 Woŋ dɔɔ te ɛmɛɛ gbagba be tale gyueŋ naa kpene keŋ dei fa ŋon na ɛ ke yɛɛ ya?
58 Nyi akpaa ŋolo de samenaa neŋ te ɛ ne gyu ɛ kaa di nombia ŋan na, yɛɛ kakyeŋ na ɛ ke desina ya nsana gbɛɛnaa man. Na mena ya na waa mo neŋ gyu nombiadiiri ŋon gyaŋ na ŋon mɔ ka mo neŋ kefa kotɔtɔɔtena na baŋ mɔ kewɔŋee neŋ ketɔ deni.
59 Mɛɛ yako neŋ n ke nyi nyiaa, n be gyae n ka lee deni man botɔɔ ya kaboena n ketɔ kom keŋ baa kara fa neŋ nɛ pou taŋ.”