Buk Ngr Rut
Natq Ngr Nzaplxtqngr Mz Buk Ngr Rut
Trkrlzkuu neke yrle buk lc, a' nzyr mzli kc Devet tqngini-ngrde king kc tqaclvele Israel, mwx mz yiz 1000 BC x Kraes kc mzte tzmc ate. A' da kcng tzyapwxti mz be lc, nzprtzting mzli kc tqngi trgalr king mrkc Israel. Rut nide lxe Obed. Obed nide trte Jesi, x Jesi nide trte King Devet kc tqngi king krali ngr Israel. Opxm kx mz Obed nzmc mz mzlir yiz 1110—1080 BC.
Drtc' ngr Moab yc mz nqlvi r Prla Kxtrlu-ngru Da me prkilzm nepi. Lr Moab nidr leplz kxnzmnc-mrbrng x nzota-zvzng badr lr Israel. A' mz mzli r be lc, nzmncng mz nrwx murde Moab yclzpebz mz zmatq ngr Israel.
Mzli lcde tao kc dzbi mrkc Israel, murde trpnzngr tewa. Mz nzmu-krde lcde, kzdq kc ncblo ngr Israel, drtqde Elimelek nidr mz olvz rde, drtqde Naomi, x mrlxde nzling, drtqdr Malon x Kilion nzvzng Moab mz nzmnc-krpwzlr elr. Zbz Malon yrlztile Rut, x Kilion yrlztile Opa, olvz lr Moab. A' mz nibr kzdung mzli, ncblo ngr Naomi x mrlxde kcng nzling sc tzbzpeng Moab.
Mz nibrde Naomi xlrle kx tewa dcpe mrkc Israel, x sc tqaotipe drtwrde kx nayzlu-mop mrnyzde. Rut sc tqyrnipebz bade kx navzng rlilrdr, murde mrlztile lvxbqde Naomi. Rut lxngitile Yawe mz nzngini-kz-krde Gct rde, x sc tzvzpeng.
Mz drtwr Naomi, nzmncpe-krdr kc Israel narblx, murde trpengr ncblo ngrdrng, x trnzrlr-ngrpwzu mz olvz nzrnginyz-krdr drtc' o da kx na-atatr-ngrmle. Mwx kzdung lr Israel narpilr na-atrkatilr Rut mz nzngini-krde lr mrkzble kc tqangiole drka' mzli kc. X mz drtwrde kz, narblxbz mz Rut nzrmcti-mou-krde ncblo kx nayrlztile nide.
A' kzdq kc ncblo drtqde Boas sc tqyrlztipele Rut, mz nzvz-nqblq-krde nqmq kr lr Jiu mzli lc. Ncblo lc kzdq kxngini Naomi kx takitrde nzxpepx-krbzle drtc' nyzde x nzaopx-krbzle nqvi lr ncblo ngrdr mz Rut. Zbz Rut rmika nedr doa ncblo, drtqde Obed. Obed nide kc nalolvzle drtc' nyz Malon murde nqvi lrde bzkq mztr.
Be ngr Boas nzokatr-krde Rut ngi kz nzycmne-ebzpxngr mz nzwzkr Kraes, mz nzngini-krde kx-xpepx kxnginideng.
1) Kx-xpepx kxnginide navzpxm mz nqvi kcpwz tzvzpx-ngrmqng leplz kcng tqxpepxle. Dekc Mrlx Gct, Mevalu Kxnzmcpx, nangini-kzde leplz, da kc tqwaiku.
2) Kx-xpepx kxnginide nakrlzle nzxpe-krde da kx takitrde nzxpepx-krdeleng. Kxnzmcpx xpepxle nigu mz nzbz-krde esz'-krde, murde ma tqbz-aloku.
3) Kx-xpepx kxnginide narlrpx-lzbqbz mz nzxpepxngr lc. Mz nzrlrpx-lzbqkr Kxnzmcpx, ka-lzbq-nrbalq mz nzxpepx-krde nigu, murde ma tzayrplapx alo nigu mz alwx ngrgung.
4) Kx-xpepx kxnginide trtakitrdeu nide nzngini-krde kxnzawz-nrbalq kc tqmnclzbz mz zmatq ngr kzdq kz ncblo. Kxnzmcpx lc trmnclzpwzu mz zmatq ngr alwx murde trpnzngr alwx ngrde. Mz nzmu-krde lcde, krlzle nzxpepx-krde nigu mz alwx ngrgung.
Lr Israel, mz nzngini-krdr leplz kcng tqmcpxng Gct, mz drtwrdr trtakitrdeu lr mrkzbleng kcng trnzangiolru Gct angidr nzprtr-krdr mz nqvi lrdrng, myapxbz mz nqvi lr Mevalu kc tzaenzlilr. A' be lc aelwapx-kz-ngrmle bagu kx kxmule-esz' Rut trngiu lr Israel, a' prtr kz mz nqvi lr Jiszs Kxnzmcpx. Mz nzmu-krde lcde, opx angidr kx Kxnzmcpx trarlapxpwzleu lr Israel esz'-krdr, a' vz-kzp mz nzarlapx-krde leplz amrlx mz nrlc kcng tzlxngitilr nide.
1
Kzdung Lr Israel Nzmncng Mz Drtc' Ngr Moab
1-2 Mzli kc tqngi trgalr king r Israel, kzdq kc ncblo drtqde Elimelek, nide nqvi lr Efrata, x mnc Betleem mz nrlarnrlc kc Judz, nidr mz olvz rde, drtqde Naomi, x mrlxdr nzling, drtqdr Malon x Kilion. Mzli lcde tao kc dzbi mrkc Israel, murde trpnzngr tewa. Mz nzmu-krde lcde, nzvzng mz kandre kc Moab mz nzmnc-krpwzlr elr.
Kx nzmncng kc Moab, Elimelek sc tqbzszpele Naomi x mrlxde kcng nzling. Zbz mrlxdeng nzyrlzng rlilrdrng Moab. Kilion yrlztile Opa x Malon yrlztile Rut. Nzmnctilr Moab yiz nzpnu-esz'. Zbz mzle-lzbq lcng, Malon x Kilion nzbz-kzng elr. Mzli lc Naomi trpengr ncblo ngrde x trpe-kzngr mrlxde.
Naomi Rlr-ngrbzle Mz Lvxbqde Rut Nzvz-krdr Ncdr Israel
6-7 Mz nibr kzdung mzli, Naomi xlrle kx Yawe okatr-moule lr Israel mz nzrka-kr-mopwzle nzkqlukr dakxnzng. Kx xlr Naomi nrpa lc, sc tzoliqpeng badr lvxbqde kcng nzling, nzvz-krdr badr Israel. X sc tzrkalzpemqng.
A' mzli lcde, Naomi tekqtr-moule drtwrde, x sc tqrpipebzle mz Opa x Rut kx, “Yzlutx-mouamu mz ma nyzmu badr lxemung. X krka'-ngrne kx Yawe namrlztile nimu da kc tqwaisr-ngrnamu ncblo ngrmung x ninge. X naokatrle nimu mz nzmnc-zpwx-krmu badr ncblo kx nangi mou ncblo ngrmung.” Zbz sc tqtcngitipeng Naomi x sc tzyrni-katopeng badr. 10 X nzrpibzlr bade kx, “Trtingr, navzbzku mz lr mrnyzmqng.”
11 A' rpibz Naomi kx, “Bzkq vz-nqblqmamu ninge, kx inyxngeng. ?Murde nike naokatr-ngrne nimu? ?Ninge la narmika-moux doa ncblo kx nangi ncblo ngrmung? 12 Yzlutxpeamu mrnyzmung. Murde nipenge blang mz nzryrlzti-moungr kzdq ncblo. X kxmule-esz' yrlzti-moux dq ncblo kcma mz nrlckxbq x rnginegr doa ncblo, 13 a' rblxbz bamu nzaenzli-krmu nidr, vz vz mzli kx nznginidr ncblo x sc tqyrlzti-ateamu nidr. Da amrlx rblxm bange myaszlzle nzrblx-krbz da bamu. Murde Yawe atrkatile ninge mz zmatq ngrde. Bzkq vz-nqblqmamu ninge, murde da amrlx ma tqrblx-kzpz bamu.” 14 Mz nzycmne-krbzle lc, sc tzyrnipe-moung. Zbz Opa tcngitxde lvxbqde x sc tqarlrpele. A' Rut lolvz-amqngile Naomi, x tr-rlaszleu nide. 15 Rpibz Naomi bade kx, “Obqbz, ilem yzlupebz mz kxnginideng x mz gct ngrdrng. Yzluamu rlirmu.”
16 A' rpibz Rut kx, “Bzkq rtulrtr-ngrme nzaki-lzbq-krgi o nzrlasz-krnge nim. Murde drlve ke navzkiq, navzki. X drlve ke namnc-ngrn, namncki. X lr mrnyzm, nangi kz lr mrnyznge. X Gct rm, nangi kz Gct rnge. 17 Drlve ke nabz-ngrn, nabz-kzx elr x nayrtzmq-kznge elr. Nzmu kx tqrlaszx nim, Yawe na-ayrplapx-zlwzle ninge. Nzbzngr txpwz kx na-aki-lzbq-ngrgi.” 18 Naomi kx krlztr-zpwxpebzle kc mz Rut nzsuti-zlwzkr drtwrde nzvz-krdr ncdr, sc tqmetxpebz x trycmnepepwzu bade.
Naomi X Rut Nzkrlzbzlr Mztea Betleem
19 Olvz lcng nzling nzvzng nzvzng mzli kx nzkrlz-ngrbzlr mztea Betleem. Kx nzkaputrpzlr kc Betleem, lr mztea kc sc tzabrtzlvzpelr nidr x tzyrlwrlvzpelr nidr. Olvz lr mrkc sc tzrpipelr kx, “Doa lcng, Naomi yzlupem!” 20 A' rpibz Naomi badr kx, “Bzkq rpimamu ninge Naomi, murde drtwr ngr Naomi ‘mrlzvxi.’ A' kqle-ngrmamu ninge Mara, drtwr ngrde ‘rblx.’ Murde Gct kc Tqaclvele da amrlx batrple nzrblxkr da amrlx bange. 21 Murde mz nzvz-krgr kc kqlukr, a' mz nzvzmi-mou-krpqng Yawe lc ninge, vz-nrbalqpemc. Delc bzkq rpi-ngrmamu ninge Naomi kxmrlzvxi. Murde Yawe kc Tqaclvele da amrlx aetqpemle drtqnge, mz nzrpi-krde kx vz-rbrx.”
22 Krlc be angidr ngr Naomi mz nzyzlu-krmle Moab nidr mz lvxbqde Rut, kc tqngi olvz lr Moab. Nzkaputrpqng Betleem mz zbq kc kai tzrkqngr nra nabr kc tqngi bali mz nzbrpe-krde. Nra bali nzkqti-txpwzle zbq tq o pwx.
: Livae 25:25-34, 47-55 : Nou 38:8-10; Lou Kcpwz 25:5-10; Matiu 22:23-28 : Lou Kcpwz 25:5, 7-10; Jon 1:14; Rom 1:3; Filipae 2:5-8; Hibru 2:14-15 : Rut 2:1; 1 Pita 1:18-19 : Rut 3:11; Matiu 20:28; Jon 10:15, 18; Hibru 10:7 : 2 Korint 5:21; Hibru 4:15; 7:26; 1 Pita 2:22; 1 Jon 3:5