6
Yesu nje Musengwa aŋuga Sabbaato
Lulala hu ludaalo lwa Sabbaato, Yesu nʼabeegi babe baali babita mu ngira eyibita mu muga gwʼengaano. Abeegi babe nga batiinanga ni baŋulula amagala gʼengaano nga bahunyaho omuhuuji bahena bemunga embehe.* Balala hu Bafalisaayo nga babuusa baati, “Lwahiina muhola ehi magambi geefe gatatufugiirira huhola hu ludaalo lwa Sabbaato?”
Ngʼaŋo Yesu abagobolamo ati, “Simusomangaho hu ehi Dawudi gahola olu niye nʼabahye aba gaali ni nabo baali ni baŋuma hyʼohulya?* Dawudi gengira mu weema ya Hatonda ngʼalya emigaati eji baali ni baŋongire eyiri Hatonda. Amagambi gafugiirira basengi ba Hatonda boŋene ohulya emigaati ejo. Cooka Dawudi gajirya era gaŋaho nʼaba gaali ni nabo.”* Ngʼaŋo Yesu aloma Abafalisaayo ati, “Omwana wʼOmuutu nje Musengwa aŋuga oludaalo lwa Sabbaato.”
Yesu aŋonia omuutu hulwa Sabbaato
(Mat 12:9-14; Mar 3:1-6)
Hu Sabbaato eyindi, Yesu gatiina mu humbaaniro lyʼAbayudaaya era ni gaali nʼasomesa, hulwo mwalimo omusinde owaali nʼomuhono omulungi ni gwaŋotoha. NgʼAbafalisaayo nʼabasomesa bʼamagambi ga Hatonda bahaŋaasa Yesu babone oba hanye anaŋonie owʼomuhono omuŋotohi hu ludaalo lwa Sabbaato, basune ehi baneemeho ohumuŋaŋabira. Aye Yesu gamanya ebiŋeego byawe, ngʼaloma omusinde oyo owaali nʼaŋotohire omuhono ati, “Yinyoha wemereere aŋa hiisi muutu asobola ohuhubona.” Ngʼola genyoha gemeerera.
Ngʼaŋo Yesu abaloma ati, “Mbabuusa enywe, hiraŋi ohuhola obulaŋi hu Sabbaato? Huŋonia bulamu, oba hubusihiirisa?” 10 Nga Yesu abetoloosamo emoni bosibosi ngʼaŋo aloma omusinde oyo ati, “Waama, januula omuhono gugwo.” Ngʼagujanuula, nga guŋonera erala. 11 Aye abasigu ba Yesu abo, nga baluŋa era batandiha ohuteesa ehyʼohumuhola.
Yesu atobola abahwenda ehumi nʼababiri
(Mat 10:1-4; Mar 3:13-19)
12 Lulala mu biseera ebyo, Yesu gatiina hu lusozi ohusaba era gahyesa nʼasaba. 13 Ni wahya, ngʼalanga abeegi babe besende aŋa ali, ngʼahena atobola ehumi nʼababiri, abaguliha ti bahwenda. 14 Era abahwenda abo nje Simooni, oyu gameedaho erya Peetero, ni mulebewe Andereya ni Yakobbo ni Yowaane ni Filipo ni Bbatulumaayo, 15 ni Matayo ni Tomasi ni Yakobbo omusaani wʼAlufaayo ni Simooni Omuzelote, 16 ni Yuda mulebe wa Yakobbo ko ni Yuda Yisikaryoti owamulyamo oluhwe.
Yesu asomesa abaatu era aŋonia abalwaye
(Mat 4:23-25)
17 Ngʼaŋo Yesu ateremuha nʼabahwenda babe abo, ngʼatiina gemeerera mu hifo ehiterefu. Mu hifo ehyo mwali muhumbaaniyemo ehibbubbu hyʼabaloobera babe nʼoguŋindi gwʼabaatu abaali ni baŋooye mu twale lyʼe Buyudaaya lyosiryosi nomu Yerusaalemu nʼohumyalo ejʼe Tiiro ni Sidoni. 18 Abaatu abo bosibosi batiina huŋulira ebi asomesa era nʼohubaŋonia obulwaye waawe. Ni naabo abaaliho emisambwa, bajibabbingeho. 19 Hiisi mulala hu bo genyigirisa asobole ohumwolerera amuŋambeho gahaŋona, olwohuba amaani agaŋonia gamuŋwangamo ni gabaŋonia.
Esangaalo nʼenima
(Mat 5:1-12)
20 Ngʼaŋo Yesu aheja hu beegi babe abaloma ati,
“Muli nʼekabi abagadi olwohuba muhenire ohwingira mu Buŋugi wa Hatonda.
21 Muli nʼekabi abayala hatyane, olwohuba muliguta.
Muli nʼekabi abalira hatyane, olwohuba mulijeha.
22 Muli nʼekabi abaatu ni babacaawanga,
bababoola era babaduha baahena babalanga babi
hu lwʼOmwana wʼOmuutu.
23 “Musangaalenga era mwenyoonye olwohuba muli nʼomuhemba mubba mwigulu. Abasehulu babwe boosi baholanga baatyo abanaabbi.
24 “Jibageene enywe abaŋinda hatyane,
olwohuba obuŋinda ni bunahabaŋweho, muligada.
25 “Jibageene enywe omulya ni mwiguta hatyane olwohuba mwesi enjala enahabalume. Jibageene enywe abagiginala hatyane, olwohuba muligawihaho.
26 “Jibageene enywe aba hiisi muutu apaaha. Olwohuba abasehulu baawe po bapaahanga baatyo abanaabbi abʼobudulingi.
Yenda abasigu babo
(Mat 5:38-48; 7:12)
27 “Ne mbaloma enywe abapulirisa, ti mwendenga abalabe benywe era muholerenga abatabenda ebiraŋi. 28 Musabirenga ababaŋwaba ekabi. Era musabirenga abo ababagudya. 29 Omuutu nahuhubbanga oluŋi hwitama, mucuuhise ahubbe nʼohulindi. Oyo aŋira ekooti yiyo, omuŋanga nʼesaati yoosi. 30 Singa omuutu ahusunga ehiitu, muŋenga. Omuutu anaŋira ebibyo, omuleheranga. 31 Muholerenga abahyenywe ebi mwahendire mwesi babaholere.
32 “Ni munendenga ababenda boŋene, ehyo hibaŋeesa ekabi? Nʼabahola ebibi boosi benda ababenda! 33 Era ni munayeedenga ababayeeda boŋene, ehyo hibaŋeesa ekabi? Nʼabahosi bʼebibi po bahola. 34 Singa muŋola abo aba musuubira ohubasasula boŋene, ehyo hibaŋeesa ekabi? Nʼabahosi bʼebibi boosi baŋola ababi bahyawe. 35 Aye mwendenga abalabe benywe era mubabisyenga bulaŋi. Mutatanga mwoyo eyi muŋolire. Aŋo mulisuna omuhemba mubba era mulifuuha baana bʼOyo Owaŋamugulu Obugali, olwohuba niye mulaŋi eyiri abatasiima nʼababi. 36 Mube nʼehisa ngʼolu Senywe ali mwigulu ali wʼehisa.
Mutasaliranga bandi misango
(Mat 7:1-5)
37 “Mutasaliranga bahyenywe emisango, mwesi Hatonda saalibasalira. Mutasaliranga bahyenywe ehibonereso, mwesi mwahaŋona ohubasalira. Musoniŋenga abo ababahola ebisirisinye, mwesi bali basoniŋa. 38 Mugabenga, mwesi bali bagabira. Mutambisanga ehipimo ehituufu, ehi musegehiise mwasinya bulaŋi mwataho nʼomutwe, olwohuba ehipimo ehyene ehyo cʼehi balibapimiramo mwesi.”
39 Ngʼaŋo Yesu abagerera olugero ati, “Omuŋofu saatangirira omuŋofu wahye. Hiri hiityo olwohuba anahihola, bombi bagwa mwiroŋo. 40 Omusomi saahira musomesa wuwe aye hiisi oyu basomesa nʼahena ohwega bulaŋi, aba hyʼowamusomesa.
41 “Lwahiina ehiri hu wahyo njʼehiraŋi hyʼohuloma, waleherera ehihuliho ewe wamwene? 42 Oŋanga otye ohuloma mulebewo oti, ‘Mulebe yange, leha kutuse ahaatu hu moni,’ aye ewe wamwene nʼotebona oguutu oguli hu moni? Ewe, owegesiŋasa sooka wetuseho oguutu oguhuli hu moni ko oŋange ohutusa ahaatu ahali hu wahyo.
Omusaala nʼebibala byagwo
(Mat 7:16-20; 12:33-35)
43 “Omusaala omulaŋi sigwama bibala ebibi era nʼomusaala omubi sigwama bibala ebiraŋi. 44 Hiisi musaala gumanyihira hu bibala ebi gwama. Ebibala byohu mutiini sibabinoga hu buŋwa obusaba, nʼebibala byʼemizabbibbu sibabinoga hu manani. 45 Omuutu anaba nʼomwoyo omulaŋi, ahola ebiraŋi ebiri mu mwoyo gugwe, ne anaba nʼomwoyo omubi, ahola ebibi nʼabitusa mu mungo yʼebibi eyiri mu mwoyo gugwe. Olwohuba ebi omuutu aloma, abitusa hu mungo eyʼebyo ebiba mu mwoyo gugwe.
Abatongoli ababiri
(Mat 7:24-27)
46 “Lwahiina munanga muuti, ‘Musengwa, Musengwaʼ, aye simugondera ebi mbaloma?’ 47 Leha mbalage ngʼolu hiisi omuutu owuuja eyi ndi gaaŋulira ebibono byange gahena gaabihola, afaana. 48 Ali hyʼomuutu oyo owatongola enyumba ni gehereeye ohuyaba omusingi gwatinirira ohwola hu mabaale. Efula ni yagwa, amaaji gabanda, ngʼomuhula guhubba enyumba oyo, siyanyenya olwohuba gayitongola bulaŋi. 49 Aye oyo aŋulira ebibono byange ne ndabiholeraho, afaana hyʼoyo owatongola enyumba yiye natehereye huyaba musingi. Efula ni yagwa, amaaji gabanda, omuhula gwayitomera, yefumuliyeŋo yosiyosi yaŋwera hwiroba.”
* 6:1 6:1 Leev 14:1-32 * 6:3 6:3 1 Sam 21:1-6 * 6:4 6:4 Leev 24:9