17
P'aulo na Silasi ko Th'esalonike
+Bai kahi za charo chao, P'aulo na Silasi makira na Amufipoli na Apolonia muhaka mudzi wa Th'esalonike ambako were kuna sinagogi ra Kiyahudi. +Vikara P'aulo achenda mo sinagogini here garizhokala mazowerage. Bai akisumurira na o at'u dzulu za go Maoro kila siku ya Sabato muhaka Sabato t'ahu pu. +Kahi za siku zizi za Sabato wakala akiaeleza o at'u na kuanyesa kukala ye Masihi were k'ana budhi apate thabu na afufuke kula kifwani. P'aulo waamba vivi, “Yuyu Jesu nimwambiraye, be nde iye Masihi.” +Kusikira vizho, angine kahi zao mashawishika na makigwirana na ao ani P'aulo na Silasi, na Ayunani anji enye mamwagohao Mulungu na anaache anji mario mana nguma mbidzo kahi za wo mudzi nao dzazho, makikuluhira.
+Ela aryahu Ayahudi machangirwa ni wivu, na machenda mo masokoni-masokoni na machendaaunga-unga aryahu at'u akora-akora na makiunda kakundi, na makikwatya kuhenda fujo mo mudzini. Machenda malo muhaka nyumbani kwa mut'u mumwenga aifwaye Jasoni kumumala P'aulo na Silasi maarehe mbere za ro kundi ra at'u. +Ela marihofika ko kwa Jasoni k'amaaonere bule, k'uzhona zho mandamuv̱urura Jasoni hamwenga na ndugu angine muhaka mbere za o abomu a wo mudzi, kuno be manapiga k'ululu na kuamba, “O at'u alume madziotholathola yo dhunia be madzire haha, +na Jasoni akaakaribisha ko kwakwe nyumbani. At'u alume aa osi, be manazibanda zosi zo sheria za Kaisari kwa kuamba ati kuna muthawali mungine aifwaye Jesu.” Ro kundi ra at'u na o maofisaa a wo mudzi kusikira vizho, makibudzyika jeri-jeri. Bai o maofisaa makimwamba Jasoni na o andziye mamboze bondi, marihomboza, makiarichiza machenda.
P'aulo na Silasi manenda Beroya
10  +Bai usiku uwo, o ndugu mamuhala P'aulo na Silasi, makiamboza machenda Beroya. Vikara marihofika ko Beroya makwenda kahi za sinagogi ra Kiyahudi. 11  +Aryahu Ayahudi a Beroya were ni asikizi hatha kushinda aryahu a Th'esalonike. At'u a Beroya marihosikira wo Uv̱oro Udzo, be mauhokera kwa hamu sana na kidza kila siku makikala manashoma go Maoro mahakikishe chamba go arigonena P'aulo ni ga jeri. 12  +Bai anji kahi za o Ayahudi makuluhira na angine mariokuluhira ni anaache a Kiyunani mario na nguma na at'u anji angine alume.
13  +Ela aryahu Ayahudi a ko Th'esalonike marihopata kawee kukala P'aulo anahubiri neno ra Mulungu ko Beroya, kuko nako makikuzhoga na machendalunga kundi ra at'u na makikala ma thayari kugwaga rabusha kuko. 14 Aryahu ndugu marihoona kit'u kicho, mamuhala P'aulo mara mwenga na makimwamboza achenda p'wani, Silasi na T'imoth'i o makisala ko Beroya. 15 Vikara aryahu at'u mariokwenda na P'aulo, makwenda naye vivii muhaka mudzi wa Athene. Marihokala manauya, P'aulo waahuma madze maambire Silasi na T'imoth'i, masitoe magwirane kuko Athene.
P'aulo anahubiri ko Athene
16 Bai P'aulo arihokala a kuko kuathariza ani Silasi na T'imoth'i, waona wo mudzi wosi be u thele milungu ya vizuka, ut'u uu be wamushononesa sana. 17  +Kwa vizho kila siku wakala akisumurira na o Ayahudi na aryahu Ayunani mamwagohao Mulungu kahi za sinagogi na kidza akisumurira na o at'u arioaona mo masokoni. 18  +Ndo kuchambola alachu angine a chama cha Epikurio* na chama cha Sitoiko, makikwatya kunenezana na P'aulo. Angine kahi zao mauza makiamba, “Ananenani yuno muhayihayi?” Angine o makiamba, “Vinanyesa yuyu mut'u anafundisha dzulu za milungu mijeni.” Nao manena vivi kwa kukala P'aulo were anahubiri dzulu za Jesu na dzulu za kufufukakwe. 19 Bai makimuhala hatha kirima cha Areopago. Marihofika kuko makimwamba, “H'aya fwambire vikara, hunamala fumanye dzulu za gaga mafundisho masha ufundishago. 20 Mana fudzakusikira unafundisha maut'u masha uwe, naswi be hunamala humanye yo mana ya gago mafundisho gago.” 21 (O at'u osi a Athene na o ajeni mariokala manakala kuko were k'amana rorosi mahendaro hasihokala kukeresi na kusumurira na kunena dzulu za maut'u masha-masha.)
22 Bai P'aulo akiungarara kahikahi za wo muthunganano ho Areopago na akiamba, “Nwi at'u a Athene! At'u ninwi ninamona kukala munathuwa dini t'ot'ot'o sana kwa kila upande. 23 Ela nirihotsembera na kuvilolat'o zho muvivoyazho be naona kijaja kimwenga chenye maoro gaga: ‘KWA MULUNGU ASIYEMANYIKANA.’ Vikara iye muriyemunamuvoya na kuno k'amumumanya be nde ariye ninamala nimwambirize. 24  +Iye Mulungu ariyeumba urumwengu na zhosi virizho mumo urumwenguni, be nde Bwana wa mulunguni na ts'i, naye be k'aishi kahi za mahekalu garigoakwa ni binadamu. 25  +Na k'ahumikirwa ni binadamu dza here kwamba anatsowa kit'u, kwa kukala iye nde amugeraye kila mudamu p'umuzi na kumuhendya adime kusoha na nde mulazhi wa vit'u vingine zhosi. 26  +Mulungu waumba makabila gosi ga at'u kula kwa mudamu mumwenga, naye waumba makabila gaga gosi ili gadime kutoa kahi za urumwengu wosi. Na iye mwenye wapanga kare zo siku mandizoishi na ho hat'u mandihokala. 27  +Mulungu waaumba o anadamu ili madime kumumala na hangine mamufikire na mamone, kwandza hatha k'akure na kila mumwenga wehu. Dza here aimbi enu angine marizhonena na kuamba, 28  +‘Iye, nde ahuhendaye hukaishi na hukanenda na hukakala.’ Na pia aimbi angine maamba, ‘Siswi hu anae.’
29  +“H'aya bai, kwa kukala hu ana a Mulungu, k'aviv̱irya huone kukala ye Mulungu be a dza here sanamu ya dhahabu hedu ya fedha, hedu ya iwe, ambazho ni vit'u vitengezwazho kwa kuhumira akili ya mudamu. 30  +Bai haho kapindi makathi ga kutsamanya hatha vivi, ye Mulungu wathuwa kumuricha mudamu ahende zho ahendzazho, ela vivi bai anaamuru kukala at'u osi kila hat'u mathubu. 31  +Kwani iye ana siku adziyoyika ambaho andakudzahukumu wo urumwengu muzima kwa ngira ya hachi, na andahenda vizho kukirira na iye mut'u ariyemutsagula. Iye Mulungu adzawanyesa ut'u uu lwazu kwa kumufufula iye mut'u kula kifwani.”
32 Bai o at'u marihosikira uv̱oro dzulu za kufufuka, angine kahi zao mahagwaga kitseko, ela angine o makiamba, “Hundakwiha kaheri udze ufwambire dzulu za kit'u kiki.” 33 Ndo P'aulo akiuka ho muthungananoni. 34 Bai angine makikuluhira na makiungana naye. Kahi za at'u ao mariokuluhira were ni Dionisio, mufuasi wa o at'u mariokala makithunganana ho Areopago, na mwanamuche mumwenga aifwaye Damarisi, na angine-angine.
+ 17:1 17:1-9 1 Ath'es 2:1-2 + 17:2 17:2 9:20; 13:5, 14, 44; 14:1; 16:13; 17:10, 17; 18:5, 26; 19:8-9; 28:17 + 17:3 17:3 3:18 + 17:4 17:4 13:50; 16:14; 17:17 + 17:5 17:5 Jasoni: Arum 16:21 + 17:6 17:6 16:20 + 17:7 17:7 Luk 23:2; Joh 19:12 + 17:10 17:10 17:2 + 17:11 17:11 Joh 5:39 + 17:12 17:12 11:18 + 17:13 17:13 14:5, 19; 1 Ath'es 2:14-16 + 17:17 17:17 17:2, 4 + 17:18 17:18 4:2; 1 Akor 1:22 * 17:18 17:18 Chama cha Epikurio were kinafundisha at'u elimu ya Epikurio ariyekala akifundisha at'u na kuamba, ‘Raha ndo kit'u cha mana kukira zhosi.’ 17:18 17:18 Chama cha Stoiko: Aa were ni at'u mariokala makithuwa mafundisho ga mut'u ariyeifwa Zeno. Zeno were anafundisha at'u kukala raha jeri ipatikana hat'u hariho k'ahana kulumwa hedu sitharehe. + 17:24 17:24 7:48; Zabu 146:6; 1 Athaw 8:27 + 17:25 17:25 Zabu 50:10-13 + 17:26 17:26 Kumbu 32:8; Ayub 12:23 + 17:27 17:27 Isa 55:6 + 17:28 17:28 Mwan 1:27 + 17:29 17:29 19:26; Isa 44:9-20 + 17:30 17:30 14:16; Arum 2:4 + 17:31 17:31 3:15; 10:42