7
Sitivini anadzihehera mbere za Baraza ra athumia
Bai ye Mulombi mubomu mwenye akimuza Sitivini akiamba, “Vidze gano udzigoambwa nago ni jeri?” +Sitivini akidzigidzya akiamba, “Ndugu zangu na ano baba, nisirikizani hedu! Iye Mulungu wa nguma wamwambolera mukare wehu Burahemu arihokala achere ko Mesopotamia, wakathi uryahu ambawo were k'adzangwe kwendatoa ko Harani. +Akimwamba, ‘Iriche yo ts'iyo na pia ariche o amanyio na wende kahi za yo ts'i nindiyokwanyesa.’ +Kwa vizho akiyombola yo ts'i ya Akalidayo* na achendatoa ko Harani. Bai bada ya kifwa cha babaye, iye Mulungu wamusa Burahemu kula ts'i iyo muhaka ts'i ambayo ndo mutoayo ninwi vikara. +Naye Mulungu k'amup'ire Burahemu hatha ndhalago mwenga ya yo ts'i ikale yakwe. Ela bai Mulungu akilagana naye kukala andamup'a yo ts'i ikale maliye na ikale mali ya kizhaziche kindichokudza bada ya iye. Bai wakathi uwo Burahemu were k'ana mwana bule. +Ye Mulungu wamwamba Burahemu vivi, ‘Kizhazicho uwe kindakwendatoa kahi za ts'i iriyo si yao nao mandahendywa atumwa na kuhenderwa maut'u mai kwa miaka magana mane. Ela yo ts'i indiyoahendya atumwa be nindayangiza akili na gonya kicho kizhaziche kindambola kula kahi za ts'i iyo na madze manivoye haha.’ +Gonya Mulungu akiika kutahira kukale muv̱ano wa cho kilagane arichochika na Burahemu. Bai Burahemu wamuzhala Isaka na akimwangiza lwembeni arihokala adzafisha siku nane. Badaye Isaka wamuzhala Jakobu na akimutahira, na Jakobu akiazhala aryahu ano ts'awe kumi na airi na ao nao akiatahira.
+“Bai aryahu ano ts'awe angine mamuonera wivu ndugu yao Josefu hatha makimuguza akakale mutumwa ko Misiri. Ela bai Mulungu wakala hamwenga naye 10  +na akimwokola kahi za mashakage gosi. Mulungu akimup'a ulachu ye Josefu na akimuhendya afwahize kwa Farao, Muthawali wa Misiri. Farao akimuhendya Josefu akale luwali kahi za ts'i ya Misiri na kahi za nyumbaye yosi.
11  +“Badaye kukigwa ndzala kahi za Misiri yosi na ts'i ya K'anani. Ndzala ii yareha mashaka mabomu na o akare ehu k'amadimire kupata chakurya. 12 Bai Jakobu arihosikira kawee kukala kuna chakurya ko Misiri, waahuma o babizehu charo chao cha kwandza. 13  +Bai marihouya charo cha hiri, ye Josefu wadzimanyisa kwa o nduguze na Farao akimanya dzulu za yo nyumba ya ani Josefu. 14  +Bada ya maut'u gaga Josefu wahumiza kukala babaye na wo mudzi wosi makambirwe madze. Nao osini were ni at'u mirongo mifungahe na atsano. 15 Kwa vizho Jakobu achenda Misiri, na kuko ndo iye na o akare ehu marikofwa. 16  +Bai iyo miri yao ikihirikwa ko Shekemu na ichendazikwa kahi za mbira iriyo were yagulwa ni Burahemu kula kwa ana a Hamori kuko.
17  +“Kufikira wakathi wa Mulungu kuthimiza kilaganeche na Burahemu, wo murongo wa at'u ehu ko Misiri were udzangezeka jeri-jeri. 18 Bai bada ya muda mure, kukinuka muthawali mungine ko Misiri ariye were k'amanya rorosi dzulu za Josefu. 19  +Bai muthawali yuyu akihumira ujanja kwa at'u ehu na akiaonera o akare ehu kwa kualazimisha maatsuhe ana ao atsanga mafwe.
20  +“Bai kahi za wakathi uu Musa akizhalwa, nako were ni kahoho kadzo jeri-jeri. Bai warerwa kahi za nyumba ya babaye kwa miezi mihahu. 21 Badaye arihokwendaikwa ko ndze, wakwendatsolwa ni musichana wa Farao na akimuhendya mwanawe mwenye. 22 Bai Musa akifundishwa ulachu wosi wa Amisiri na akikala mut'u mubomu wa kumanya kunena na kuhenda.
23  +“Arihofisha umuri wa miaka mirongo mine akiona baha ende akaatsemberere o Aiziraeli andziye. 24 Vikara akiona mumwenga wao anahenderwa ut'u uwi ni Mumisiri, k'uzhona zho achendamuhehera, akimurihiza ye Mumisiri kwa kuhenda kumwalaga. 25 (Musa waona ao mandaelewa kukala Mulungu anamuhumira kwa ut'u wa kuathizha ao, ela ko k'amaelewerwe bule.) 26 H'aya, siku ya hiriye Musa waambolera Aiziraeli airi mariokala manapigana. Bai akijeza kuathanya. Akiamba, ‘Asena, samba mu ndugu nwi? Mbona munamala kulumizana kaheri?’ 27 Ela ye ariyekala anamulumiza ye mwandziwe wamusukuma Musa k'anda na akiamba, ‘Ni h'ani ariyekuhendya ukale muthawali wehu na mulamuli wehu? 28 Vidze unamala kunalaga dza viryahu urizhomwalaga yuyahu Mumisiri dzana?’ 29  +Musa arihosikira maneno gaga, wachimbira achenda ts'i ya Midiani. Kuko wakwendatoa here mujeni na akizhala ana airi a kilume.
30  +“Bai bada ya miaka mirongo mine, Musa wambolerwa ni malaika wa Bwana kuko nyika hehi na Murima wa Sinai. Malaika yuyu wamwambolera kwa mufano wa kitsakuzi kirichokala kinaaka moho. 31 Kuona vizho Musa wangalala. Bai arihosongera hehi kuvilolat'o, akisikira mumiro wa Bwana 32 ukiamba, ‘Mimi ni Mulungu wa akareo, ni Mulungu wa Burahemu, na Isaka, na Jakobu.’ K'uzhona Musa akikwatya kuvinwa ni mwiri kwa woga na k'athathire hatha vichache kukilola cho kitsakuzi.
33 “Bai ye Bwana akimwamba Musa, ‘Hedu vula zho virahuzho, mana ho hat'u uimireho be ni hat'u haeri. 34 Go mateso ga at'u angu ko Misiri nidzagaona. Nidzaasikira kiriro chao nami nidzathima, niathizhe. Vikara ndzo, nindakuhuma ko Misiri.’ ”
35  +Sitivini akienderera kunena akiamba, “Musa yuyu ni yuyahu mariyemukahala, na makiamba, ‘Ni h'ani ariyekuhendya muthawali wehu na mulamuli wehu?’ Musa wahumwa ni Mulungu mwenye kukirira na ye malaika ariyemwambolera kwa mufano wa kiryahu kitsakuzi, ili akale kilongozi wao na akale mwokoli wao. 36  +Mut'u yuyu waalongoza akiamboza ndze ya Misiri, akihenda miujiza na maut'u ga kwangalaza kuko Misiri, na ko Bahari ya Shamu na ko nyika akihenda miujiza kwa miaka mirongo mine. 37  +Yuyu nde iye Musa ariyeambira o Aiziraeli akiamba, ‘Mulungu andamwanulira nabii dza mimi kula kahi za o at'u enu enye.’ ” 38  +Sitivini akienderera kunena akiamba, “Iye Musa nde ariyekala hamwenga na ro kundi ra Aiziraeli ko nyika, hamwenga na o akare ehu na ye malaika ariyenena naye kahi za Murima wa Sinai. Musa wahokera maneno ga uzima kula kwa Mulungu ili ahuhokeze siswi.
39  +“Ela o akare ehu makikahala kumusikira, hat'u ha vizho makimukahala na makikala manamala kuuya ko Misiri. 40  +Kwa vizho makimwamba Haruni, ‘Hutengezere milungu ambayo indahulongoza mo ngirani, mana k'ahumanya go garigomupata yuyu Musa ariyehulongoza akifwamboza ndze ya ts'i ya Misiri!’
41 “Bai ni kahi za wakathi uwo ndo marihodzitengezera kizuka chenye muhalano wa kidzao cha ng'ombe. Makichambozera sadaka na makiika sherehe kwa ishima ya zho marizhokala madzavitengeza na yo mikono yao enye. 42  +Bai Mulungu akialozera mongo, akiaricha mavoye zo nyenyezi za mulunguni. Vivi vinagwirana na vizho ambazho zhaorwa kahi za chuwo cha manabii viambazho,
‘Vidze mwanitsindzira nyama na kunambozera sadaka
kwa miaka mirongo mine ko nyika, h'enwi Aiziraeli?
43 Hatha bule, ninwi mwatsukula ro hema ra Moloki
na muchanula sanamu ya nyenyezi ya Refani,
ambazho were ni vizuka murizhotengeza ili muvivoye.
Kwa vizho bai nindamutsanya mwende ts'i iriyo si yenu
kukira ts'i ya Babiloni.’ ”
44  +Sitivini akienderera kunena akiamba, “Kuko nyika ao akare ehu makala na ro hema rironyesa kukala Mulungu anao. Hema riro were ratengezwa here Mulungu arizhokala wamulagiza Musa, kukala aritengeze kulengana na wo muundo ariwokala wawona. 45  +Bai ao akare ehu marihoripata ro hema, ao hamwenga na Joshua makudza naro wakathi uryahu marihokala madzaihala yo ts'i kula kwa o at'u mario si Ayahudi ambao ye Mulungu waainga mbere zao. Naro hema riro rakala kahi za yo ts'i muhaka wakathi uryahu wa kuthawala Daudi. 46  +Daudi wamufwahiza Mulungu zhomu hatha akimwamba Mulungu amuruhusu amuakire iye Mulungu wa Jakobu hat'u ha kukala. 47  +Ela k'avikalire bule, kwani mwanawe Selemani nde ariyemuakira nyumba Mulungu.
48  +“Hamwenga na vizho iye Mulungu ariye dzulu ya zhosi be k'atoa kahi za nyumba ziakwazo ni at'u. Nazho ni here zho Mulungu arizhonena kukirira kwa nabii akiamba,
49  +‘Ko mulunguni ndo kihi changu cha endzi,
na hano ts'i ni kihi changu cha kuikira magulu.
H'aya mundaniakira nyumba ya samupuli yani benwi?
Ho hat'u nindihooya mino ni hiho?
50 Samba zhosi vizho navitengeza na mukono wangu?’ ”
51  +Sitivini akienderera kunena akiamba, “Aa! At'u musiosikira nwi, mioyo yenu ni miomu na masikiro genu k'agasikira maneno ga Mulungu! Ninwi be mu here o akare enu, siku zosini munamupinga Roho Mweri! 52  +Vidze hana nabii yoyosi ambaye k'ateserwe ni o akare enu? At'u ao maalaga hatha o at'u ambao were manena kimbere kukala kundakudza ye Muhachi. Na vikara mwamusaliti na mukimukot'a. 53  +At'u ninwi mwaihokera yo Sheria ambayo yathinywa kwehu ni malaika, ela ko k'amuigwirire.”
Sitivini analagwa kwa kukotw'a mawe
54  +O athumia a Baraza kusikira vizho thu, makitsukirwa zhomu hatha makikwatya kwafuna meno. 55  +Ela Sitivini walola ko dzulu mulunguni kuno athele Roho Mweri, na akiona mulangaza wa Mulungu na akimona Jesu aimire mukono wa kurya wa Mulungu, luhande lwa nguvu. 56  +Akiamba, “Lola ko mulunguni ninakona kudzagunuka na ye Mwana wa Mudamu aimire kahi za mukono wa kurya wa Mulungu!”
57 Kusikira vizho makigandiza masikiro gao na makimugulukira kuno manapiga k'ululu kwa umwenga. 58  +Bai makimuburutha muhaka ko ndze ya wo mudzi wa Jerusalemu na makikwatya kumukot'a mawe. Wakathi uwo o mariomushithaki mahala maamba gao na makimup'a muvulana mumwenga aifwaye Sauli agatsundze.
59  +Marihokala makumukot'ani mawe, Sitivini wavoya akiamba, “Bwana Jesu hokera roho rangu.” 60  +Gonya akipiga mavindi na akinena na mumiro mubomu akiamba, “Bwana, dambi ii usiithale kwao.” Arihogonya kunena vizho akifwa.
+ 7:2 7:2 22:1 + 7:3 7:3 Mwan 12:1; Aebu 11:8-10 + 7:4 7:4 Mwan 11:31; 12:4 * 7:4 7:4 Ts'i ya Akalidayo ni iyo Mesopotamia vizho. + 7:5 7:5 Mwan 12:7; 48:4 + 7:6 7:6-7 Mwan 15:13-14 + 7:8 7:8 Mwan 17:9-14; 21:2-4; 25:26; 29:31–30:24; 35:16-18 + 7:9 7:9 Mwan 37:11, 28; 39:2, 21 + 7:10 7:10 Mwan 41:37-44 + 7:11 7:11-12 Mwan 41:54; 42:1-2, 5 + 7:13 7:13 Mwan 45:1, 3, 16 + 7:14 7:14-15 Mwan 45:9-10, 18; 46:6-7, 27 + 7:16 7:16 Mwan 23:3-16; 49:29-30; 50:13; Josh 24:32; Aebu 11:9, 13 + 7:17 7:17-18 Kumbo 1:7-8 + 7:19 7:19 Kumbo 1:10-22 + 7:20 7:20-21 Kumbo 2:2-10; Aebu 11:23 + 7:23 7:23-29 Kumbo 2:11-15; Aebu 11:24-27 + 7:29 7:29 Kumbo 2:15, 21-22; 18:3-4 + 7:30 7:30-34 Kumbo 3:1-10 + 7:35 7:35 Kumbo 2:14; 3:2 + 7:36 7:36 Kumbo 7:3; 14:21-29; 16; 17; Hesab 14:33; 20:1-11 + 7:37 7:37 Kumbu 18:15; 3:22-23 + 7:38 7:38 Kumbo 19:1–20:17; Mahe 7:53; Agal 3:19 + 7:39 7:39 Hesab 14:3 + 7:40 7:40-41 Kumbo 32:1-8, 23 + 7:42 7:42-43 Amo 5:25-27; Moloki: Alaw 18:11 7:43 7:43 Moloki na Refani were ni milungu ya ulongo. + 7:44 7:44 Hema: Kumbo 25:9, 40 + 7:45 7:45 Josh 3:14-17; 18:1; 2 Samw 6 + 7:46 7:46 Zabu 132:1-5 + 7:47 7:47 2 Samw 7:5-7; 1 Athaw 6:1-38 + 7:48 7:48 17:24-25 + 7:49 7:49-50 Isa 66:1-2 + 7:51 7:51 Kumbo 32:9; 33:5; Jere 4:4; Arum 2:28-29; Kumupinga Roho: Isa 63:10; Izik 2:3-5 + 7:52 7:52 Luk 11:47-48 + 7:53 7:53 7:38; Aebu 2:2 + 7:54 7:54 Zabu 37:12; 112:10 7:54 7:54 Ayahudi were makafuna meno kunyesa kukala matsukirwe jeri-jeri. + 7:55 7:55-56 Math' 26:64; Mahe 2:33 + 7:56 7:56 10:11; Luk 3:21; Joh 1:51 + 7:58 7:58 22:20 + 7:59 7:59 Zabu 31:5; Luk 23:46 + 7:60 7:60 Luk 23:34