27
Paʉli ikwanda ɨnjɨla jaa kʉbʉʉka kʉ Looma
Po bo situmuliigwe nʉ bʉlongosi bwa Balooma ʉkʉtɨ tukwipaka mu sitima ʉkʉbʉʉka kʉ Looma, nkiisʉ ɨkya Italija, balɨnkʉmmbɨɨka Paʉli na bapinyigwa abangɨ mmaboko gaa ndongosi jʉmo ʉgwa basikali, ɨngamu jaake Julio, ʉgwa kɨbugutɨla kya basikali ɨkɨ ɨngamu jaake bikʉtɨ Agusiti. Po tʉlɨnkwipakɨla mu sitima ɨjaa kʉfuma kʉ Atilamiti, ɨjɨ jaajaga pakwenda ntwaja ʉtwa kʉmbalɨ kʉ nyanja, ʉtwa mu Asija. Tʉlɨnkʉsookapo pamopeene na Alisitaliko, ʉmundʉ ʉgwa mu Tesaloniki nkiisʉ ɨkya mu Maketonija.
Kɨlaabo kyake twafikile mu Sitoni. Julio aalɨmmbombiile kanunu fiijo Paʉli, aalɨmmwitɨkiisye ʉkwaganila na bamanyaani baake, ʉkʉtɨ bampepo ɨfi ikʉlonda. Ʉkʉfuma ʉko twasookileko nɨ sitima, twalyendile kʉlʉʉlʉ kʉ lʉsʉngo lwa mu Saipulasi, ʉkʉgwepʉka ʉmbelo ʉgʉ gwakulaga ʉkwisa kʉmyɨtʉ. Bo tʉlobwike ɨnyanja ʉlʉbafu ʉlwa mu Kilikija na mu Pamfilija, tʉlɨnkʉfika mu Mila nkiisʉ ɨkya mu Likija. Ʉko Julio ʉndongosi gwa basikali, alɨnkʉjaaga ɨsitima ɨjɨngɨ ɨjɨ jaafumile kʉ Alikisandalija, jaabʉʉkaga kʉ Italija, alɨnkʉtʉpakɨla mula.
Twalyendile panandɨ panandɨ amasikʉ mingi, twafikile nʉ bʉtolwe kɨfuki na mu Nito. Paapo ʉmbelo gwatʉpɨngaga, twatoliigwe ʉkʉlongola kʉno twalondaga ʉkwenda, twalyendile kʉmbalɨ kʉkɨbafu kya kʉbʉsookelo ɨkya ndʉsʉngo lwa mu Kileti, pabʉjo ʉbʉ ɨngamu jaake bikʉtɨ mu Salimoni. Twalyendile panandɨ panandɨ nʉ bʉtolwe mumbalɨ mu nyanja, tʉlɨnkʉfika pabʉjo bʉmo ʉbwa kwɨmapo ɨsitima ʉbʉ bikʉtɨ ʉBʉjo ʉBʉnunu, kɨfuki na mu Laseja.
Twalyendile amasikʉ mingi ʉkʉfika apa. Po ɨnjɨla jaa kwenda ɨsitima jaalɨ mbalapala, paapo akabalɨlo akaa mbelo ʉnkalɨ kaafikile.* Po Paʉli alɨnkʉbasoka alɨnkʉtɨ, 10 “Mwe banyambala ʉmwe, ngʉjɨbona ɨnjɨla ɨjɨ ʉkʉtɨ jikʉja nʉ loonangɨko, ndɨnkʉtɨ fyene ɨfitwalo nɨ sitima, looli boope nʉ bʉʉmi bwɨtʉ.”
11 Looli ʉndongosi jʉla ʉgwa basikali, aasiitiike ɨsi aabʉʉliigwe nʉ mwendesya sitima nʉ mwene sitima, ʉkʉkɨnda ɨnongwa ɨsi aabʉʉliigwe na Paʉli. 12 Paapo pabʉjo bʉla ʉbwa kwɨmapo ɨsitima bʉkaalɨ bʉnunu akabalɨlo akaa mbelo, bingi baaliitɨkeene ʉkʉsookako kʉla. Baasʉʉbɨlaga ʉkʉfika pabʉjo bʉmo mu Kileti ʉbʉ bikʉtɨ Foiniki, ʉbʉjo ʉbo bwa kwɨmapo ɨsitima bʉnunu, ʉkʉtɨ bakatʉʉgalege kʉla akabalɨlo akaa mapepo.
Paʉli na banine bikʉtaamigwa mu nyanja
13 Iisikʉ lɨmo ʉmbelo gwa kwitongo gʉlɨnkwanda ʉkʉkula panandɨ. Bo bagʉbwene baalyagile ʉkʉtɨ babagiile ʉkʉfika kʉno bikʉbʉʉka, balɨnkʉjɨfyʉsya ɨngimu, po balɨnkʉsookapo, balɨnkwendelela nɨ njɨla mumbalɨ ndʉsʉngo lwa mu Kileti. 14 Bo kakɨndile akabalɨlo akapimba, gwakulile ʉmbelo ʉnkalɨ ʉkʉfuma kʉlʉʉlʉ kʉbʉsookelo, gwakulile ʉkʉfuma ndʉsʉngo. 15 Twatoliigwe ʉkʉjɨlongosya ɨsitima ʉkʉbʉʉka kʉno ʉmbelo gwafumaga. Po twajɨlekile ʉkʉtɨ jeegigwege itolo nʉ mbelo.
16 Bo tukwenda mbɨbɨmbɨbɨ kʉmbalɨ kʉ lʉsʉngo ʉlʉnandɨ ʉlwa mu Kaʉta, ʉlʉ lwatʉpapɨlɨlaga kʉ mbelo, kʉ bʉtolwe fiijo twalɨponiisye ibooti ɨlya kʉtʉʉla abandʉ. 17 Ababombi abaa mu sitima baalɨkwabiile ibooti nkatɨ mu sitima, balɨnkʉjɨpinya ɨsitima nʉ lʉgoje paasi. Paapo baatiilaga ʉkwikola mu nsanga ʉgwa mu Siliti, balɨnkʉsulusya ɨngimu ʉkʉtɨ ɨsitima jɨlɨngabopaga fiijo, balɨnkʉjɨleka jikʉgutigwa nʉ mbelo.
18 Kɨlaabo kyake ɨnyanja bo jikwendelela ʉkʉsambʉka fiijo, balɨnkwanda ʉkʉtaaga ɨfitwalo mu nyanja. 19 Iisikʉ lya bʉtatʉ, balɨnkʉsopa na maboko gaabo ɨfibombelo fya sitima mu nyanja. 20 Tʉkaajɨmeenye ɨnjɨla jɨɨtʉ paapo twatoliigwe ʉkʉlɨbona iisʉba pamo ɨndondwa kʉ masikʉ mingi, nɨ nyanja jaalyendeliile ʉkʉsambʉka fiijo. Po abandʉ boosa mu sitima ʉlʉsʉʉbɨlo ʉlwa kʉpona lʉlɨnkʉmalɨka.
21 Abandʉ bo bagonile amasikʉ mingi kɨsita kʉlyamo ɨfindʉ, Paʉli alɨnkwɨma pakatɨ pamyabo alɨnkʉjoba alɨnkʉtɨ, “Mwe baamyɨtʉ, lɨnga mwalɨmbɨlɨkiisye ngalɨ mukasookamo mu Kileti, po ngalɨ ɨnjɨla jɨɨtʉ jɨkaja nʉ loonangɨko ʉlʉ, nɨ fitwalo fyope fyaponaga. 22 Looli lɨɨlɨno ngʉbakasya ʉkʉtɨ mujege bakifu, paapo akajako najʉmo pakatɨ pamyɨtʉ ʉgwa kʉfwa, looli jeene ɨsitima. 23 Namanga ɨkɨlo ɨkɨ ʉgwandʉmi aalyɨmile kɨfuki na niine. Afumile kwa Kyala, ʉjʉ ʉne ndɨ gwake, kangɨ ngʉmmwipuuta. 24 Alɨnkʉʉmbʉʉla alɨnkʉtɨ, ‘Paʉli, ʉlɨngatiilaga! Mpaka ʉkɨɨme nkyeni mmalafyale gwa Balooma. Kyala ikʉbapoka abandʉ boosa aba bikwenda pamopeene na nungwe mu sitima, paapo akʉganile.’ 25 Po baagwɨtʉ, mujege bakifu, paapo ʉne ngʉmmwitɨka Kyala ʉkʉtɨ ɨsyo sikʉja bo muno Kyala aambʉʉliile. 26 Looli mpaka tukʉtaagigwa pa lʉsʉngo lʉmo.”
Paʉli na banine bikʉpokigwa mu nyanja
27 Ɨkɨlo ɨkya kalongo na bʉna bo tukweleela kʉno na kʉno mu nyanja Atilija, pakɨlo pakatɨ ababombi baa mu sitima balɨnkwinogona ʉkʉtɨ basegeliile kɨfuki nɨ kiisʉ. 28 Po balɨnkʉpɨma ʉbʉsolofu bwa mɨɨsi, balɨnkwaga ʉkʉfika paasi ɨmikwamba gɨlɨ amalongo mabɨlɨ. Bo bendilepo panandɨ, balɨnkʉpɨma kangɨ, balɨnkwaga ɨmikwamba gɨlɨ kalongo na mihaano ʉkʉfika paasi. 29 Balɨnkʉpaasya ʉkʉtɨ ɨsitima aajikwikinya ndwalabwe, po balɨnkʉsopa ɨngimu ina ɨsi syalɨ kʉnyuma kʉ sitima, balɨnkwipuuta ʉkʉtɨ bʉkye mbɨbɨmbɨbɨ.
30 Ababombi abaa mu sitima balɨnkʉlonda ʉkʉjɨleka ɨsitima nʉ kʉjonga, po balɨnkʉbʉʉka nkyeni mu sitima, balɨnkʉfwana bikʉsopa ɨngimu mmɨɨsi, looli balɨnkʉlɨsulusya mmɨɨsi ibooti ɨlya mu sitima ʉkʉtɨ bajonge. 31 Looli Paʉli alɨnkʉmmbʉʉla ʉndongosi gwa basikali, pamopeene na basikali baake, alɨnkʉtɨ, “Ababombi aba lɨnga batikʉsyala mu sitima, ʉmwe mukabagɨla ʉkʉpona.” 32 Po abasikali balɨnkʉsibuuta ɨngoje ɨsi baalɨpinyile ibooti, balɨnkʉlɨleka ʉkʉsatʉkɨla mmɨɨsi.
33 Bo bukʉja pakʉkya, Paʉli alɨnkʉbatengʉlɨla boosa ʉkʉtɨ balyemo ɨfindʉ, alɨnkʉtɨ, “Lɨɨlɨno isikʉ lya kalongo na bʉna, bo mukʉguulɨla, mukalyamo ɨfindʉ nafimo. 34 Po ngʉbasʉʉma ʉkʉtɨ mulyemo ɨfindʉ, ʉkʉtɨ muje bʉʉmi. Akajako najʉmo ʉgwa kʉsobesya ʉlʉnywili lʉmo ʉlwa muntʉ mmyake.”
35 Paʉli bo ajobile ɨsyo, alɨnkwega ɨkɨsyesye, alɨnkʉgwa ʉlʉpi kwa Kyala nkyeni mmyabo, alɨnkʉkɨmenya, alɨnkwanda ʉkʉlya. 36 Po boosa balɨnkʉkaba amaka, balɨnkʉlya ɨfindʉ. 37 Nkatɨ mu sitima twalimo twe bandʉ 276. 38 Abandʉ boosa bo biikwite, balɨnkʉsopa ɨfitwalo fyabo ɨfya nganu mu nyanja ʉkʉpungusya ɨfitwalo mu sitima.
39 Bo bʉkiile, balɨnkʉtoligwa ʉkʉkɨmanya ɨkiisʉ kɨla, looli balɨnkʉbʉbona ʉbʉjo ʉbʉ bʉlɨ nʉ nsanga, balɨnkwitɨkana ʉkʉgela ʉkʉjɨtwala ɨsitima pala, paapo bwalɨ bʉjo bʉnunu. 40 Po balɨnkʉbuuta ɨngoje ɨsi baapinyiile ɨngimu, silɨnkwibɨla mmɨɨsi, balɨnkwabʉla ɨngoje ɨsi baapinyiile ɨngafi ɨsya kʉfigɨla, balɨnkʉfyʉsya ʉmwenda gwa pa ndongoti, balɨnkʉgʉlabɨsya kʉ mbelo ʉkʉtɨ ɨsitima jɨfike kwi isɨɨlya. 41 Looli ɨsitima jɨlɨnkʉtika ɨkɨgima kya nsanga ɨkɨ kyalɨ paasi pa mɨɨsi. Jɨlɨnkwikola kʉ kɨpulo nʉ kʉtoligwa ʉkʉsukaanika. Kʉnyuma kʉlɨnkwanda ʉkʉpangʉka kʉnongwa jaa maka agaa majɨga.
42 Abasikali baalondaga ʉkʉbagoga abapinyigwa boosa, ʉkʉtɨ alɨngajapo najʉmo ʉgwa koogeela nʉ kʉjonga. 43 Looli ʉndongosi gwa basikali aalondaga ʉkʉbʉpoka ʉbʉʉmi bwa Paʉli, aabakaaniisye. Alɨnkʉlagɨla ʉkʉtɨ aba bameenye ʉkoogeela batalepo ʉkwitaaga mmɨɨsi, boogeele mpaka kwi isɨɨlya. 44 Aba baasyele, baaliikoleeliile mmatapwa na pa tʉndʉ ʉtʉngɨ ʉtwa mu sitima. Kʉ lʉbaatɨko ʉlo boosa baafikile kanunu kwi isɨɨlya.
* 27:9 27:9 Akabalɨlo akaa mbelo ʉnkalɨ kaafikile NKɨgiliki bikʉtɨ Akabalɨlo akaa kyaka ɨkya kʉfipɨɨka ɨfindʉ bo kakɨndile. Abandʉ bakaalondaga ʉkwenda ɨnjɨla, paapo kaalɨ kabalɨlo kaa mbelo ʉnkalɨ. 27:40 27:40 Ʉmwenda NKɨswahɨli bikʉtɨ Tanga. Ʉmwenda ʉgʉ lɨnga gwiswile ʉmbelo, gukwendesya ɨsitima.