7
Sitefani ikʉbalʉmbɨlɨla abandʉ baa mu Sanihendilini
Po ʉmpuuti ʉnkʉlʉmba alɨnkʉnndaalʉʉsya Sitefani alɨnkʉtɨ, “Bʉle, ɨnongwa ɨsi bo silɨ?” Sitefani alɨnkwamula alɨnkʉtɨ, “Mwe baamyɨtʉ na mwe baataata, namumbɨlɨkɨsye! Kyala ʉNsisya aalɨnsetʉkiile taata Abulahamu bo alɨ nkiisʉ kya Mesopotamija, bo akaalɨ ʉkʉtʉʉgala kʉ Halani. Kyala alɨnkʉmmbʉʉla alɨnkʉtɨ, ‘Sookamo nkiisʉ kyako na mbakamu baako, gwise nkiisʉ ɨkɨ nikʉkʉnangɨsya.’* Po paapo Abulahamu alɨnkʉsookamo nkiisʉ kya Bakalitai, alɨnkwakʉtʉʉgasya mu Halani. Ʉgwise bo afwile, Kyala alɨnkʉnsaamisya kʉla, alɨnkʉntwala nkiisʉ ɨkɨ mujengile ʉmwe akabalɨlo aka.
“Kʉbwandɨlo Kyala akaalɨmpeele ɨkɨlɨngo nakɨmo Abulahamu nkiisʉ ɨkɨ, goope nʉ ngʉnda ʉgwa kʉfwana ʉntambo gʉmo. Looli aafingile ʉkʉmpa ɨkiisʉ ɨkɨ ʉkʉja kyake nʉ kʉja kya lʉjungu lwake, na paapo akabalɨlo ako akaalɨ nʉ mwana. Kyala alɨnkʉmmbʉʉla Abulahamu alɨnkʉtɨ, ‘Ndʉjungu lwako bikwakʉja baheesya nkiisʉ kya bandʉ abangɨ, bikwakʉbɨɨkigwa ʉkʉja batʉmwa baabo nʉ kʉbombeligwa kabiibi ɨfyɨnja 400. Looli ʉne ngwisa kʉkɨlonga ɨkiisʉ ɨkɨ kikwisa kʉbabɨɨka ʉkʉja batʉmwa. Po bikwisa kʉsookamo nkiisʉ kɨla, bikwisa kʉʉnyiipuutaga pabʉjo ʉbʉ.’§ Po Kyala alɨnkʉbɨɨka ʉlwitɨkano ʉlwa bʉbuutigwa kʉkyeni* na Abulahamu. Po Abulahamu alɨnkʉmpaapa Isaka, alɨnkʉmmbuuta kʉkyeni bo amalile amasikʉ lwele ʉkʉfuma pakʉpaapigwa. Isaka alɨnkwisa kʉmpaapa Jaakobo, Jaakobo joope alɨnkwisa kʉbapaapa abiisʉkʉlʉ bɨɨtʉ kalongo na babɨlɨ.
“Abaana bala abaa Jaakobo, kʉnongwa jaa bʉʉfi balɨnkʉmmʉʉlɨsya Joosefu mbʉtʉmwa nkiisʉ kya Misili. Looli Kyala alɨnkʉja pamopeene nagwe, 10 ampokaga mu ndaamyo syake syosa. Kyala alɨnkʉmpapo Joosefu ɨliipyana na mahala nkyeni mwa Falao ʉmalafyale gwa Misili. Po Falao alɨnkʉmmbɨɨka Joosefu ʉkʉja gwa kɨbɨlɨ kʉmyake, ʉkʉbalongosya abandʉ abaa mu Misili na baa nnyumba jaake.
11 “Po leelo jɨlɨnkʉgwa ɨnjala moosa nkiisʉ kya Misili nɨ kya Kaanaani, abandʉ balɨnkʉtaamigwa fiijo. Abiisʉkʉlʉ bɨɨtʉ boope ɨfindʉ filɨnkʉbamalɨkɨla. 12 Jaakobo bo apɨliike ʉkʉtɨ nkiisʉ ɨkya Misili filiko ɨfindʉ, alɨnkʉbatʉma ʉko ʉlwa kwanda abaanaake, aba bo biisʉkʉlʉ bɨɨtʉ. 13 Ʉlwa bʉbɨlɨ Joosefu alɨnkwinangɨsya kʉ baamyabo, po Falao alɨnkʉkɨmanya ɨkɨkolo kya Joosefu. 14 Joosefu alɨnkʉtʉma ɨndʉmi kʉ gwise Jaakobo nɨ kɨkolo kyake kyosa, abandʉ 75, ʉkʉtɨ biise kʉ Misili. 15 Po Jaakobo alɨnkʉnsuluka kʉ Misili, alɨnkʉfwɨla kʉlakʉla, ʉmwene na baanaake. 16 Looli ɨmibɨlɨ gyabo gyagomosiigwe kʉ Sekemu, baagɨsyɨlile mwi ipʉmba ɨlɨ Abulahamu aalyʉlile nɨ ndalama kʉ baana baa Emoli mu Sekemu.
17 “Akabalɨlo bo kasegeliile akaa Kyala ʉkʉbomba ɨsi aafingile kwa Abulahamu, abandʉ baabeele kangɨ baalyongilepo ʉkʉja bingi fiijo nkiisʉ kya Misili. 18 Kʉmmalɨɨkɨsyo, alɨnkʉlongosya ʉmalafyale ʉjʉngɨ mu Misili, ʉjʉ akaalɨmmeenye Joosefu. 19 Ʉmalafyale ʉjo alɨnkʉbalongosya abaa nkɨkolo kyɨtʉ nɨ kɨpahʉ nʉ kʉbabombela kabiibi. Aabafimbɨlɨsyaga ʉkʉbataaga abaanaabo abafyele, ʉkʉtɨ bafwege.
20 “Po Moose alɨnkʉpaapigwa akabalɨlo ako, aalɨ mwana nnunu fiijo. Balɨnkʉnswɨla ɨmyesi mitatʉ nnyumba jaa gwise. 21 Looli bo bantaagile, ʉmwana ʉndɨndwana ʉgwa Falao alɨnkʉmmwega, alɨnkʉnswɨla ngatɨ mwanaake ʉnnyambala. 22 Moose aamanyisiigwe amahala goosa agaa Bamisili, alɨnkʉja mundʉ gwa maka mbʉjobi na mu mbombo syake.
23 “Moose bo aalɨ nɨ fyɨnja amalongo mana, alɨnkʉsyʉkwa ʉkʉtɨ abʉʉke kʉkʉbakeeta abaamyabo aBanyaisilaɨli. 24 Alɨnkʉmmwaga ʉMmisili jʉmo ikʉmmbonela ʉMwisilaɨli jʉmo, alɨnkʉntʉʉla ʉjʉ aaboneligwaga, alɨnkʉgomola ʉkʉnkoma, alɨnkʉnngoga ʉMmisili jʉla. 25 Moose iinogonaga ʉkʉtɨ abaamyabo aBanyaisilaɨli bikʉsyagania ʉkʉtɨ Kyala ikʉbapoka ʉkwendela kʉmyake Moose, looli abeene balɨnkʉsita kʉsyagania. 26 Kɨlaabo kyake, Moose alɨnkʉbabona aBanyaisilaɨli babɨlɨ bikʉlwa. Alɨnkʉgela ʉkʉbafwania, alɨnkʉbabʉʉla alɨnkʉtɨ, ‘Baamyɨtʉ, ʉmwe mulɨ baa nkɨkolo kɨmo! Fiki mukʉfulasania?’ 27 Looli ʉmundʉ ʉjʉ ammbonelaga ʉmwinaake alɨnkʉnngutɨla Moose kʉmbalɨ, alɨnkʉlaalʉʉsya alɨnkʉtɨ, ‘Jo jwani ʉjʉ akʉbɨɨkile ʉkʉja ndongosi, kangɨ ʉkʉja ndamuli gwɨtʉ? 28 Bʉle, ʉgwe kʉlonda ʉkʉʉngoga niine, bo ʉlʉ ʉnngogile ʉMmisili jʉla mmajolo?’ 29 Moose bo apɨliike amasyʉ ago aabopile, alɨnkwakʉja mbʉheesya nkiisʉ kya Mitiani, mo alɨnkwakʉpaapɨla abaana abanyambala babɨlɨ.
30 “Ɨfyɨnja amalongo mana bo fikɨndile, ɨliisikʉ lɨmo Moose aalɨ ndʉngalangala kɨfuki nɨ kyamba Sinai. Po ʉgwandʉmi alɨnkʉnsetʉkɨla nkɨsyanjʉ ɨkɨ kyakaga ʉmooto. 31 Moose bo asibwene ɨsyo, alɨnkʉswiga, alɨnkʉsegelela ʉkʉtɨ akɨkeete kanunu ɨkɨsyanjʉ. Po alɨnkʉpɨlɨka ɨliisyʉ lya Ntwa Kyala likʉtɨ, 32 ‘Ʉne ne Kyala gwa biisʉkʉlʉ baako, Kyala gwa Abulahamu, Isaka na Jaakobo.’ Moose alɨnkʉtetema, alɨnkʉtiila nʉ kʉkeetako kangɨ.
33 “Po ʉNtwa Kyala alɨnkʉmmbʉʉla alɨnkʉtɨ, ‘Fuula ɨfilato fyako, paapo apa gwɨmile po pabʉjo ʉbwikemo. 34 Nalooli mbabwene abandʉ bangʉ muno bikʉtaamigwa nkiisʉ kya Misili. Mbɨliike ɨnguuto jaabo, nsulwike kʉkʉbapoka mbʉtʉmwa. Po ʉlʉ isaga, ngʉtʉme kʉ Misili.’§
35 “Moose jo ʉjʉ baalɨnkaanile. Baatile, ‘Jo jwani ʉjʉ akʉbɨɨkile ʉkʉja ndongosi, kangɨ ʉkʉja ndamuli?’ Looli jo ʉjʉ aatʉmiigwe na Kyala ʉkʉja ndongosi nʉ kʉja mpoki gwabo, ʉkwendela ngwandʉmi ʉjʉ aalɨnsetʉkiile nkɨsyanjʉ. 36 Jo ʉjʉ aabalongwisye ʉkʉsookamo nkiisʉ kya Misili. Aabombile ɨfiswigo nɨ fimanyilo mu Misili, mu Nyanja ɨNgeseefu, kangɨ ndʉngalangala kʉ fyɨnja amalongo mana.
37 “Moose jo ʉjʉ aababʉʉlile aBanyaisilaɨli ʉkʉtɨ, ‘Kyala ikwisa kʉbiinʉlɨla ʉnkunguluka bo ʉne ʉkʉfuma mmbandʉ bɨɨnu.’* 38 Moose jo ʉjʉ aalipo ndʉngalangala apa baabʉngeene abiisʉkʉlʉ bɨɨtʉ. Pa kyamba Sinai ʉgwandʉmi aajobile nagwe, ʉkʉtɨ abapepo abiisʉkʉlʉ bɨɨtʉ ɨndʉmi. Jo ʉjʉ aalyambɨliile amasyʉ gaa bʉʉmi ʉkʉtɨ atʉpepo ʉswe.
39 “Looli abiisʉkʉlʉ bɨɨtʉ bakaalondaga ʉkʉmpɨlɨka Moose, balɨnkʉnkaana. Mu ndumbula syabo balɨnkʉgomokelako kʉkiisʉ ɨkya Misili. 40 Balɨnkʉmmbʉʉla Aaloni balɨnkʉtɨ, ‘Ʉtʉtendekekesye gyabaakyala ɨgɨ gikʉtʉlongosyaga mu njɨla. Paapo ʉmundʉ ʉjʉ Moose, atʉlongwisye ʉkʉsookamo nkiisʉ kya Misili, tʉkasimanya ɨsi simmwagile!’ 41 Po mmasikʉ ago balɨnkʉbʉmba ɨkɨfwani kya ngwata, balɨnkʉkɨsookesya ɨliikemo, balɨnkʉbɨɨka ʉlʉsekelo kʉnongwa jaa kandʉ aka batendekiisye na maboko gaabo. 42 Kyala alɨnkʉbakaana, po alɨnkʉbaleka ʉkʉtɨ biipuutege kwi isʉba, kʉ mwesi na kʉ ndondwa, bo ʉlʉ sisimbiigwe mwa kalata gwa bakunguluka ʉkʉtɨ,
‘Mwe Banyaisilaɨli, bʉle, mwasookesyaga ʉne
ɨfinyamaana fya kʉbooligwa nɨ fya ikemo,
ɨfyɨnja amalongo mana ndʉngalangala?
43 Looli mwapɨmbile ɨheema jaa kɨfwani kya Moloki,
nɨ kɨfwani ɨkya lʉtondwa lwa lyakyala lyɨnu Lefani,
ɨfifwani ɨfi mwafibʉmbile ʉkʉtɨ mufiipuutege.
Kʉnongwa ɨjo ngʉbatwala kʉbʉtali
ʉkʉkɨnda kʉkiisʉ ɨkya mu Babeli.’ ”
44 Sitefani alɨnkongelapo alɨnkʉtɨ, “Ndʉngalangala mula abiisʉkʉlʉ bɨɨtʉ baalɨ nɨ heema ɨjaa kʉmmwipuutɨlamo Kyala.§ Ɨheema ɨjo jaatendekesiigwe bo muumo Kyala aalɨnndagiile Moose ʉkʉjɨtendekesya, ʉkʉfwana nɨ kɨfwani ɨkɨ aakɨbwene. 45 Po paapo abiisʉkʉlʉ bɨɨtʉ balɨnkʉpokanila ʉkwisa najo, mpaka akabalɨlo aka Jooswa aabalongosyaga ʉkʉkaba ɨkiisʉ ʉkʉfuma mmaboko gaa fikolo, ɨfi Kyala aafikagile nkyeni mmyabo. Ɨheema jɨlɨnkʉjako ʉkwisa kʉfika mmasikʉ agaa malafyale Ndaabɨti.
46 “Ndaabɨti aakabile ɨliipyana nkyeni mwa Kyala, alɨnkʉnsʉʉma Kyala ʉkʉtɨ ammwitɨkɨsye ʉkʉjenga ʉbʉjo bwa kʉtʉʉgasyamo Kyala gwa Jaakobo. 47 Looli ʉjʉ aalɨnnjengiile ɨnyumba, jo Solomoni ʉmwana gwa Ndaabɨti. 48 Looli Kyala ʉNkʉlʉmba, atikʉtʉʉgala mu nyumba ɨsi sijengiigwe na maboko gaa bandʉ. Bo muno ikʉjobela ʉnkunguluka ʉkʉtɨ,
49 ‘ɄNtwa Kyala ikʉtɨ,
“Kʉmwanya kyo kɨkota kyangʉ ɨkya bʉtwa,
ɨkiisʉ ko kakota kaa kʉbɨɨkapo amalʉndɨ gangʉ.
Po mukʉʉnjengela ʉne ɨnyumba jaa lʉko lʉki?
Pabʉjo bʉlɨkʉ apa nikʉtʉʉsyaga?
50 Bʉle, ɨfyo fyosa ngaja jo ʉne naafipelile?” ’ ”*
51 Sitefani alɨnkwendelela ʉkʉjoba alɨnkʉtɨ, “Mwe bandʉ ʉmwe mulɨ nɨ mitʉ ɨmikafu! Ɨndumbula syɨnu nɨ mbʉlʉkʉtʉ syɨnu sikʉtaamya, silɨ bo ɨsya bandʉ aba bakaja Banyaisilaɨli. Amasikʉ goosa ʉmwe mukʉmpɨnga Mbepo Mwikemo, mufwene bo muumo abiisʉkʉlʉ bɨɨnu baabombelaga! 52 Bʉle, alipo ʉnkunguluka jʉmo ʉjʉ abiisʉkʉlʉ bɨɨnu bakaalɨntaamiisyepo? Baabagogile aba baakungulukaga ʉkwisa kwa Ngolofu, Jesu Kɨlɨsiti! Jo ʉjʉ ʉmwe mwalɨnndɨɨliile nʉ kʉnngoga. 53 Ʉmwe mwe mwalyambɨliile ɨndagɨlo sya Kyala ɨsi baabatwaliile abandʉmi baake, mutikʉsikonga.”
Sitefani ikʉgogigwa
54 Abandʉ baa mu Sanihendilini, bo bapɨliike amasyʉ gaa Sitefani, balɨnkwimemena amiino, paapo baakaleele fiijo. 55 Looli Sitefani alɨnkwisʉla Mbepo Mwikemo, alɨnkʉngʼaatulɨla amaaso kʉmwanya, alɨnkʉbʉbona ʉbʉsisya bwa Kyala, na Jesu ɨɨmile pabʉjo ʉbwɨmɨkigwa, kʉkɨbafu ɨkiilɨɨlo ɨkya Kyala. 56 Po alɨnkʉjoba alɨnkʉtɨ, “Keeta! Ngʉkʉbona kʉmwanya kwigwike, Nnyamundʉ ɨɨmile kʉkɨbafu ɨkiilɨɨlo ɨkya Kyala!”
57 Po abandʉ boosa balɨnkʉjwega, balɨnkʉsindɨla ɨmbʉlʉkʉtʉ syabo na maboko, balɨnkʉmmotokela palɨkɨmo, 58 balɨnkʉnsoosyamo nkaaja, balɨnkʉntuunya na mabwe. Abakeeti balɨnkʉfuula amakoti gaabo, balɨnkʉgabɨɨka kɨfuki nʉ ndʉmyana jʉmo, ɨngamu jaake Saʉli, ʉkʉtɨ agalɨndɨlɨlege.
59 Bo bikʉntuunya na mabwe, Sitefani alɨnkʉsʉʉma alɨnkʉtɨ, “Gwe Ntwa Jesu, ambɨlɨla ʉbʉʉmi bwangʉ!” 60 Po alɨnkʉfugama paasi, alɨnkʉlaata alɨnkʉtɨ, “Gwe Ntwa, ʉlɨngababalɨlako ʉbʉtʉlanongwa ʉbʉ.” Bo ajobile ɨsyo, alɨnkʉfwa.
* 7:3 7:3 Bala kalata gwa Ʉbwandɨlo 12:1. 7:4 7:4 Nkiisʉ kya Bakalitai Ɨngamu ɨjɨngɨ ɨjaa kiisʉ ɨkɨ jo Mesopotamija. 7:5 7:5 Bala kalata gwa Ʉbwandɨlo 12:7; 17:8. § 7:7 7:6-7 Bala kalata gwa Ʉbwandɨlo 15:13-14; Ʉkʉsooka 3:12. * 7:8 7:8 Bala iisyʉ Ʉkʉbuutigwa kʉkyeni kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. 7:29 7:23-29 Bala kalata gwa Ʉkʉsooka 2:11-15. 7:32 7:32 Bala kalata gwa Ʉkʉsooka 3:6. § 7:34 7:34 Bala kalata gwa Ʉkʉsooka 3:7-10. * 7:37 7:37 Bala kalata gwa Ʉkʉkʉmbʉka Ɨngomeelesyo 18:15. 7:40 7:40 Bala kalata gwa Ʉkʉsooka 32:1. 7:43 7:42-43 Bala kalata gwa Aamosi 5:25-27. § 7:44 7:44 Ɨheema ɨjaa kʉmmwipuutɨlamo Kyala Bala kʉ Ɨsyakʉlɨngaania. * 7:50 7:49-50 Bala kalata gwa Jeesaja 66:1-2. 7:56 7:56 Nnyamundʉ Bala kʉ Ɨsyakʉlɨngaania.