17
Ran 'yo'ts'i bʉ Tesalónica
1 Nu'a ra Pablo nɛ ra Silas bi thopʉ ja ra hnini Anfípolis nɛpʉ Apolonia nɛ bi zøm bʉ ja ra hnini Tesalónica. Guepʉ Tesalónica bí ja bʉ n'da rá niją yʉ judío.
2 Nɛ nhyu semana bim 'bʉpʉ, nɛ nu'bʉ xʉn dät yʉ pa ran säya, bi mam bʉ rám Hman Oją a ra Pablo.
3 Nɛ jante thoho bi xifi xʉn ho nangue ram hma mán t'o't'i maya'bʉ, gue gue'a ra Cristo jatho da nu ran ʉnbi nɛ da du, nɛ m'bɛjua da ndants' mahøn'a bʉ 'bʉ'ʉ xʉn du.
―Nɛ gue'a bi nu ra Jesús a mán t'o't'i tengu dí xi ahʉ, janangue'a ga pąhmbʉ gue gue'a ra Cristo rá Thahni Oją a, bi 'yɛ̨m 'bʉ mi xänbi.
4 Nɛ nu'ʉ 'da yʉ judío bi däp yʉ́ mbʉi ra Cristo, nɛ bi dɛn'na ra Pablo nɛ ra Silas. Nɛ ɛ̨mmɛ xʉn ngu yʉ mɛngu bʉ Grecia ngue mi numansu Oją bi 'yɛ̨c'yɛi. Nɛ xʉn ngu yʉ xisu yʉ mɛngu bʉ grecia gue mí hnumansu, bi 'yɛ̨c'yɛi.
5 Pɛ 'da yʉ judío ngue him mí ɛ̨c'yɛi bin sɛya, nɛ bi zonh'nʉ yʉ ts'om'bäi bi xifi di parba yʉ ją'i, asta gue'bʉ gätho ra hnini bi parbi. Nɛ nu'ʉ bi mba bʉ rá ngu ra Jasón, bi 'uɛ̨xpa bʉ rá ngu, i hon'a ra Pablo nɛ ra Silas, ɛ̨na da gʉqui gue di dä bʉ 'bʉh yʉ ją'i.
6 Nɛ nu'bʉ him mi dįn ra Pablo nɛ ra Silas, bi zix'a ra Jasón, nts'ɛdi bi gʉts'i, nɛ mi'da yʉ 'yɛ̨c'yɛi, bi zixpʉ 'bʉh yʉ zɛ'mi bʉ ja ra hnini. Bi mbafi nɛ bi 'yɛ̨na:
―Guehna n'dat'a mbɛ̨mhbʉ ʉ yʉn 'yohʉ gue ya bi ts'oni gätho ra ximhäi, nɛ bi zøcua ya.
7 Nɛ nuna ra Jasón bi säyaba bʉ rá ngu. Nɛ nu'ʉ hingui numansu rán t'ɛ̨di ma ts'ʉt'abihʉ bʉ Roma, nguetho ɛ̨n'ʉ i 'bʉh man'da ra ts'ʉt'abi guehna ra Jesús, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ ts'om'bäi.
8 Nu yʉ ją'i nɛ yʉ zɛ'mi bin cuɛ 'bʉ mí 'yøde 'bɛ'a bi man'ʉ.
9 Nɛ nubʉya nu ra Jasón nɛ'ʉ mi'da bi thącua ra mbɛti gue da bøm bʉ ja ra hnini ra Pablo nɛ ra Silas, nɛ bi mba ma thøgue bʉya.
Bi zøm bʉ Berea ra Pablo nɛ ra Silas
10 'Bexque guet'a ra xui a bin 'yɛ̨hmbʉ yʉ 'yɛ̨c'yɛi a ra Pablo nɛ ra Silas. Bi mba bʉ ja ra hnini Berea. Nɛ nu'bʉ mí zøm bʉ, bi mba bʉ ja rá niją yʉ judío.
11 Nu yʉ judío gue 'bʉpʉ, man'da xʉn ho yʉ́ mbʉi xinda gue'ʉ 'bʉpʉ Tesalónica. Nguetho 'bexque bi xoc yʉ́ mbʉi, mí ja ra pähä ngue da hyąn a bi man ra Pablo. Nɛ gätho yʉ pa bi nɛh yʉ́ søcuą Oją maya'bʉ, ngue nde bʉ da bądi 'bʉ din thɛui ʉ i man'a ra Pablo.
12 Nɛ xʉn ngu ʉ bi 'yɛ̨c'yɛi. Nɛ yʉ xisu, yʉ mɛngu bʉ grecia, ngue mi hnumansu, xʉn ngu bi 'yɛ̨c'yɛi, ximangut yʉn 'yohʉ bi 'yɛ̨c'yɛi.
13 Nɛ nu yʉ judío bʉ Tesalónica nu'bʉ mi bądi gue i man ran ho ma'da'yo bʉ Berea a ra Pablo, bi mba bʉ bʉya ngue di parba yʉ ją'i.
14 Pɛ nu yʉ 'yɛ̨c'yɛi 'bex bi zix'a ra Pablo bʉ ndendeją. Pɛ nu ra Silas nɛ ra Timoteo bi gopʉ Berea.
15 Nu'ʉ min 'yohʉ ra Pablo bi zixpʉ ja ra hnini Atenas bʉya. Nɛ bi mbeng bʉ, nɛ bi xi'a ra Silas nɛ ra Timoteo gue ra Pablo ndepe da mba bʉ n'dihi bʉ 'bʉi.
Bi zoh yʉ mɛngu Atenas a ra Pablo
16 Nɛ nu'bʉ min dø'mate ra Pablo bʉ Atenas, ɛ̨mmɛ bi du rá mbʉi 'bʉ mín nu gätho ra hnini xí muns' yʉ nyogui.
17 Janangue'a nu ra Pablo bin yąhʉ yʉ judío bʉ ja ra niją, nɛ'ʉ mi'da ngue mi thąnde Oją. Nɛ gätho yʉ pa mi yąhʉ yʉ ją'i ngue gätho mi tįm bʉ ja ra täi.
18 Nɛ'ʉ 'da yʉn 'yohʉ gue i tɛnba yʉ́ t'ɛ̨c'yɛi zɛhɛ yʉ Epicúreos, nɛ mi'da i tɛnba yʉ́ t'ɛ̨c'yɛi zɛhɛ yʉ Estoicos, bin yąhʉ ra Pablo. Nu'ʉ 'da bi ma:
―'Bɛ'a ní mba i man na ra ndemhyą n'yohʉ.
Nɛ'ʉ mi'da bi ma, bi 'yɛ̨na:
―Masque im ma ngue 'bʉh mi'da yʉ oją, bi 'yɛ̨n'ʉ.
Ngubʉ bi ma nguetho bi man ra Pablo nangue ra Jesús, nɛ bi ma ngue bi ndants' 'bʉ mi du.
19 Nu'ʉ bi zix'a ra Pablo bʉ ja ra nyuni t'ɛ̨mbi Areópago bʉ ja ra hnini guepʉ ząi i hman yʉn zofo. Nɛ bi xi'a ra Pablo:
―'Bɛ'a ním hma guín nde gui xije, dín nde ga pąhmbe.
20 Nguetho guí xije 'dan'yo yʉm hma ngue hin dí pąhmbe, nɛ dín nde ga pąhmbe 'bɛ'a nám bøn'a, bi 'yɛn'ʉ.
21 Nguetho yʉ mɛngu bʉ Atenas nɛ'ʉ mi'da yʉ 'damhnini mí 'bʉpʉ, hønt'a numanho da 'yøt'a, gue da 'yøde 'bɛ'a gue ma' da'yo, nɛ da ma.
22 Nɛ nu ra Pablo bi 'bä'inde bʉ ja ra junta guepʉ Areópago. Nɛ bi xi'ʉ:
―N'yohʉ ahʉ gyʉ mɛnguhʉ ua Atenas, dá nugä ɛ̨mmɛ guí thąndehʉ yʉ oją.
23 Nu'bʉ mán 'yogä bʉ ja ni hninihʉ dá nugä 'bɛ'a guí thąndehʉ. Nɛ dá nugä n'da ra mɛxado guepʉ guí thąndehʉ man'da ra Oją, nɛ man t'o't'i bʉ: “Ra Oją ngue njongui pądi to'o a.” Nuya ga xi ahʉ ya nangue ra Oją guí thąndehʉ pɛ hin guí pąhmbʉ to'o.
24 Nu'a Oją ngue bi 'yøt' ra ximhäi nɛ gätho 'bɛ'a i ja ua, nu'a gue'a ra Hmu mahɛ̨ts'i nɛcua ja ra häi. Nu'a hingui 'bʉpʉ ja yʉ ngu i høh yʉ ją'i.
25 Nɛ nte di 'bɛdi, hingui jatho da hyąni 'bɛ'a da 'yørpa yʉ ją'i nguetho gue'a di un ra te nɛ di un ran zaqui gätho to'o i 'bʉi. Nɛ gätho mi'da mahyoni di uni.
26 Nɛ 'dat'a ra ji bi 'yøt' Oją gätho yʉ ją'i ngue gätho yʉ nde, ndepe dim 'bʉi gätho na ngʉni ra ximhäi, nɛ bi zänba yʉ pa dim 'bʉcua ja ra häi, nɛ bi zänbi hapʉ dim 'bʉi.
27 Njabʉ bi 'yøt' Oją, ndepe gätho yʉ ją'i da hyon'a Oją nguepʉ da dįni. Pɛ majuąni hinga yatho i 'bʉ Oją 'bʉ ga homhbʉ ga pąhmbʉ a.
28 Nguetho nu Oją bi jajʉ dám 'bʉhmbʉ, nɛ bi jajʉ dí 'yohʉ, nɛ dadí 'yąmhbʉ. Tengu bi man'i 'da ni 'yosøcuąhʉ nu'bʉ i ɛ̨na: “Nujʉ yʉ́ ją'igähʉ Oją nguetho bi zänni dám 'bʉhmbʉ ua,” bi 'yɛ̨n'ʉ.
29 Nu'bʉ gue'a Oją di 'dajʉ ma tehʉ, hanja gní 'yɛ̨mfʉ Oją a ra hmite ra c'axt'i o gue ra t'axi o gue ra do nt'øt'e ngue yʉ́ 'yɛ yʉn 'yohʉ, nangue yʉ́n 'yomfɛ̨nisɛ.
30 Pɛ nu Oją him bi 'yʉrpa ra güɛnda 'bɛ'a mim bɛ̨nsɛ ʉ yʉ ją'i 'bʉ him mi bą Oją mam'bɛt'o. Pɛ nuya Oją bi ma ngue gätho yʉ ją'i di päh yʉ́n 'yomfɛ̨ni.
31 Nguetho xʉn zän Oją n'da ra pa din ja ran t'änni nangue ra ximhäi. Da 'yøt'ran t'änni xʉn ho n'da ran 'yohʉ ngue bi huanh Oją. Nuna ran 'yohʉ, Oją bi xox 'bʉ mi du, janangue'a da bąh yʉ ją'i hingui hɛ̨i da 'yøt' ran juąnbi, bi 'yɛ̨n'a ra Pablo.
32 Nɛ nu'bʉ mí 'yø'ʉ yʉ ją'i 'bɛ'a mí man'a ra Pablo, gue bi ndans' 'bʉ mi du, 'da'ʉ bin thennate nɛ 'da'ʉ mí ɛ̨na:
―Ga øhmbʉ mahøn'a nanguehna bi ndants'i.
33 Nu ra Pablo bi 'uepʉ bʉya.
34 Pɛ nu'ʉ 'da bi dɛn'na ra Pablo nɛ bi 'yɛ̨c'yɛi. Nuna n'da, ra Dionisio na, gue n'da ra zɛ'mi bʉ guepʉ madím pɛti yʉ ją'i bʉ Areópago. Nɛ n'da ra xisu, ra Dámaris, nɛ'ʉ mi'da bi dɛn'na ra Pablo.