6
Ar Hesu mi ꞌbu̱hnu̱ Nasare
(Mt. 13:53‑58; Lk. 4:16‑30)
1 Ar Hesu ba po̱nu̱ bi ma ár ha̱i, ne nuyá ma̱xte mi te̱ni.
2 Mi zo̱ ar pa ntsa̱ya̱, bi ndu̱i bi uta ya jöꞌi ha yá nijö. Ne nze̱ye̱ mi ꞌyo̱de, xa bi ꞌyo̱tho, ne mi eñꞌu̱:
—Ha xpa pöhnu̱ gatho nöꞌö mö. Tema mfödi xi tꞌumbabinu̱. Hanja o̱tꞌa gatho nuya döta ntꞌudiyu̱.
3 Ha hinga gehnu̱ ar hye̱nza, ár tꞌu̱ ar Maria, ár jödö ar Hakobo, ar Huse, ar Huda ne ar Simu nꞌehe. Ha hindi ꞌbu̱hwihu̱wa yá nju.
Ne xa mi tso̱tꞌa yá mu̱i.
4 Ha nunar Hesu mi embabiꞌu̱:
—Nꞌár mꞌe̱hni Jö habu̱ gatho nhumansu, ha nu hár ha̱ise̱ hinꞌö, ne hingi numansu yá mëni, ne hár nguse̱.
5 Ne himbi tsa̱ bi ꞌyo̱tꞌa nze̱ye̱ ya döta ntꞌudinu̱, ho̱nse̱ bi o̱the ꞌra ya da̱thi mi hñuꞌspa ár ꞌye̱yu̱.
6 Ne xa mi ꞌyo̱tho hanja himi ñꞌemu̱iꞌu̱. Ne mi ꞌyo ha ya tꞌu̱lo hnini har nthetꞌi, mi uta ya jöꞌi.
Bi ꞌbe̱hna nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte
(Mt. 10:5‑15; Lk. 9:1‑6)
7 Mꞌe̱fa ar Hesu bi zohna nuꞌu̱ ꞌre̱tꞌamayoho yá ma̱xte, ne ꞌrama yoho bi me̱hni nda maꞌu̱, ne bi umba ar tsꞌe̱di nda ꞌye̱nga ya tsꞌondöhi.
8 Ne bi xipabi hinte nda hñöxa nda ñꞌo har ꞌñu. Hinte nda hñöxa ar ꞌro̱zö, wa te nda zi. Hinge nda nxöꞌsa ar bojö ha yá ngu̱tꞌi, ho̱nse̱ nꞌar ndo̱ho̱ nda hñötsꞌi.
9 Nda ditꞌa yá thiza, ne hinge nda hñöxa yomponi ar dutu.
10 Ne bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Núꞌmu̱ xki ku̱thu̱ ha nꞌar ngu, ka gi oxu̱nu̱ gatho ya pa gi ꞌbu̱hu̱nu̱ har hniniꞌö.
11 Nu habu̱ hinda tꞌaꞌahu̱ ar se̱ki, ne hinda ne da ꞌyo̱xꞌahu̱, po̱ñhu̱nu̱ ne hwöju̱ ar fontha̱i xi watꞌa ha ri wahu̱. Njapꞌu̱ da böꞌu̱ hingi ho nöꞌö te pe̱ꞌu̱. Xa majöni di xiꞌahu̱, nunar pa ma da thöꞌspa majöni nöꞌö ar hniniꞌö, ma da hñönga nꞌar döta mfe̱i, di töpa yá mfe̱i ya hnini Sodoma ne Gomora.
12 Ne mi bo̱ñꞌu̱ mi xipa ya jöꞌi nda ꞌyo̱tꞌwa yá ntso̱ꞌmi.
13 Mi e̱nga nze̱ye̱ ya tsꞌondöhi, mi koxa ar nziki nze̱ye̱ ya da̱thi, ne mi o̱theꞌu̱.
Bi tho ar Xuwa Xixthe
(Mt. 14:1‑12; Lk. 9:7‑9)
14 Ar ndö Erode bi zo ár gu gatho nöꞌö mi o̱tꞌa ar Hesu, ngetho xki nu̱nga ár thuhu gatho nuya ha̱iꞌu̱. Ne mi enö:
—Ar Xuwa Xixthe xi mengi xi nte zëi, jange pe̱ꞌsa nor tsꞌe̱diꞌö.
15 Ha maꞌra mi enö mar Elia. Ne maꞌra mi enö már mꞌe̱hni Jö, ngu nu maꞌra ya mꞌe̱hni mi ꞌbu̱ mamꞌe̱tꞌo.
16 Nu mi ꞌyo̱ njapꞌu̱ ar Erode bi ꞌñenö:
—Gehnu̱ ar Xuwa togo da he̱kwa ár ꞌyu̱ga xi mengi xi nte.
17 Ngetho gese̱ ar Erode xki me̱hna togo nda gu̱ ar Xuwa, xki dötꞌa ya bo̱jö har fa̱di. Xki japꞌu̱ ngetho xki hñökwahmö hinge nda mꞌu̱hwi ar Erodia, ár ꞌbe̱hñö ar Lipe ár jödöpꞌu̱ꞌö, xki zimbabi ne mi ꞌbu̱hwi.
18 Ngetho ar Xuwa xki ꞌñemba ar Erode:
—Hingi ho gi ꞌbu̱hwi ár ꞌbe̱hñö ri jödö.
19 Ha nunar Erodia mi öthó, mi ne nda hyohmö, ha himi tsa̱.
20 Ngetho nunar Erode mi tsu ar Xuwa, mi pödi mar hogajöꞌi ne hinte ma tsꞌoki mi tu, jange mi fa̱tsꞌi nda kꞌontꞌi. Ne núꞌmu̱ mi o̱xa nöꞌö mi möñꞌö, himi pödi te nda beni, ne mi johya mi o̱tsꞌe.
21 Ha nꞌagi bi zo̱ ar pa mi to̱ꞌma ar Erodia. Núꞌmu̱ mi da̱ ár da̱ngo ar Erode, mi umba nꞌar tꞌoxi yá ma̱xte mi ndöwi, ya ndöndogu ne ya ndöngi me Ngalilea.
22 Nꞌa mbi yu̱tꞌatho ár tꞌinxu ar Erodia bi nei, ne bi numañho ar Erode ne gatho nuꞌu̱ mi huhwi har mexa. Nꞌa mbi ꞌñembatho nunar nxutsi:
—ꞌYa̱ka gatho nöꞌö gi ne, ne ga ꞌraꞌi.
23 Bi ꞌñetꞌa made Jö bi ꞌñembabi:
—Gatho nöꞌö gi ꞌya̱kagi, ga ꞌraꞌi. Di ꞌbu̱i ga ꞌraꞌa made ma tsꞌu̱tꞌwi di pe̱tsꞌi.
24 Mi bo̱nga nunar nxutsi, bi ꞌñemba ár nönö:
—Te ga a̱pa ar ndö.
Ne nunár nönö bi ꞌñembabi:
—ꞌYa̱pa da ꞌraꞌa ár ñö ar Xuwa Xixthe.
25 Nuꞌmú̱ dama bi yu̱tꞌa habu̱ mi ꞌbu̱ ar ndö, ne bi ꞌya̱ njawa:
—Di ne gi ꞌraka nꞌagitho ha nꞌar manza ár ñö ar Xuwa Xixthe.
26 Ne nunar ndö Erode xa bi zo̱tꞌa ár mu̱i. Ne himbi tsa̱ bi ponga ár ne, ngetho xki ꞌñetꞌa made Jö, ne xki ꞌyo̱xa gatho nuꞌu̱ mi huhwinu̱ har mexa.
27 Jange nꞌagitho bi me̱hna nꞌar ndogu nda hömpa ár ñö ar Xuwa.
28 Ar ndogu bi ma ba he̱kwa ár ñö har fa̱di, ne ba hömpabi mi o ha nꞌar döta manza. Ne bi da̱twa ar nxutsi, ha nuna bi thokwa ár nönö.
29 Nu mi ꞌyo̱ yá ma̱xte ar Xuwa tema xki thogi, ba eꞌu̱ ne bi hñöꞌspa ár ndoꞌyo ma ba a̱gi.
Bi tꞌinga ngu̱dminthebe ya jöꞌi
(Mt. 14:13‑21; Lk. 9:10‑17; Jn. 6:1‑14)
30 Núꞌmu̱ ba penga yá ma̱xte ar Hesu, bi ma ba tsu̱ꞌö, ne bi metwabi gatho nöꞌö xki me̱ꞌu̱ ne nöꞌö xki utwa ya jöꞌi.
31 Ha nöꞌö bi ꞌñembabi:
—Möhö har tꞌo̱ho̱ gi tsa̱ya̱hu̱ nꞌa tsi tu̱i habu̱ hinto ꞌbu̱i.
Xa nze̱ye̱ ya jöꞌi ndi ma ne ndi ꞌñehe, himi he̱gi nda ñuni.
32 Ne bi mase̱ꞌu̱ ha nꞌar motsa, ndi ma habu̱ hinto mi ꞌbu̱i.
33 Ha nze̱ye̱ ya jöꞌi bi hyandi mi maꞌu̱, ne bi bödi go mi geꞌö. Ba po̱ñꞌu̱ ha ya hnini bi ma watho, ne bi döhö bi zo̱ñꞌu̱ mꞌe̱tꞌo habu̱ ndi maꞌu̱.
34 Ne nu mi gö ar Hesu har motsa, bi hyandi xa mi nze̱ye̱. Ne xa bi hwëki, ngetho mi ñhe̱hwi ꞌra ya tsi de̱ti hinte ꞌñe ár ma̱ꞌyo, ne bi mu̱di te gatho mi uti.
35 Núꞌmu̱ mi nde, bi watꞌa yá ma̱xte ne bi ꞌñembabi:
—Hinte jawa ya ngu har tꞌo̱ho̱, ha bi nde.
36 ꞌÑedi ma da hyonga te da ziyu̱ har nthetꞌi ne ya tꞌu̱lo hnini, ngetho hinte höyu̱.
37 Ar Hesu bi dödi ne bi ꞌñembabi:
—Go gi umfu̱ te da zi.
Bi döꞌu̱:
—Habu̱ ga tiñhe yonthebe mpa ar nthöhö ga ta̱ñhe ya thuhme, ne ga ꞌwiñheyu̱.
38 Nöꞌö bi ꞌñembabiꞌu̱:
—Hangu ya thuhme gi höhu̱. Dí ma ba nuhu̱.
Ne mi bödi bi ꞌñeñꞌu̱:
—Ku̱tꞌa, ne yoho ya tsi hwö.
39 Bi möñꞌö nda nsipabi ya jöꞌi nda hñudi mutꞌitho har kꞌangdo̱ni.
40 Ne bi hñuꞌu̱ bi ꞌyo̱tꞌa ya mutꞌi nthebe, ne maꞌra ngu̱dmi.
41 Nuꞌmú̱ ar Hesu bi gu̱ nuya ku̱tꞌa ya thuhme ne nuya yoho ya hwö, bi no̱ꞌsa mhetsꞌi bi jöpi. Bi heka ya thuhme, ne bi thokwa yá ma̱xte bi hyemba ya jöꞌi. Ne bi japꞌu̱ nuya yoho ya hwö nꞌehe.
42 Gatho ya jöꞌi bi ñuni ne xa bi niñö.
43 Mꞌe̱fa bi njo nuya xe̱ni thuhme ne ya hwö bi bongi, bi ñhuꞌsa ꞌre̱tꞌamayoho ya ꞌbo̱tsꞌe.
44 Ha nuꞌu̱ togo xki ñuni, mi tsu̱ ngu ngu̱dminthebe ya ñꞌo̱ho̱.
Ar Hesu mi ꞌyoda mañö ar dehe
(Mt. 14:22‑27; Jn. 6:15‑21)
45 Mꞌe̱fa ar Hesu bi xipa yá ma̱xte nda bo̱xa har motsa, nda mꞌe̱tꞌo ndi maꞌu̱ Betsaida, mi ꞌbu̱ ꞌrandi har ngwani. Ha nöꞌö nda gohmö nda ñꞌehwi ya jöꞌi.
46 Ne mi wadi bi ꞌñeꞌu̱, bi bo̱xa har tꞌo̱ho̱ ma ba a̱pa Jö.
47 Nu mi nxui, ar motsa mi pa madeda ar ñho̱nthe, ne nöꞌö mi ꞌbu̱se̱ har tꞌo̱ho̱.
48 Mi hyanda yá ma̱xte xa mar ñhembi nda ñꞌo har dehe, ngetho ar ndöhi mi nto̱xkwiꞌu̱. Mi zo̱ ngu ar hñumxudi, bi ma ba tsu̱di mi ꞌyoda mañö ar dehe, ne bi ꞌyo̱tꞌe ngu mi ne nda thotho.
49 Mi hyantꞌu̱ mi ꞌyo har dehe, bi beñꞌu̱ mar pite, ne xa bi maꞌu̱.
50 Gatho bi hyandi ne xa bi ntsu. Nꞌagitho bi zofo ne bi ꞌñembabi:
—Go gekaga, yo gi ntsuhu̱.
51 Ne bi bo̱xkwiꞌu̱ har motsa. Nuꞌmú̱ bi nkötꞌa ar ndöhi, ne nuꞌu̱ xa bi ꞌyo̱tho, himi pödi te nda beni.
52 Ngetho hinxki zoda yá mfeni núꞌmu̱ mi japa ya thuhme bi xu, xa mar me yá mfeni.
Ar Hesu bi o̱the ya da̱thi núnu̱ Genesare
(Mt. 14:34‑36)
53 Mi zo̱ñꞌu̱ ꞌrandi ar dehe har ha̱i Genesare, ka bi dötnu̱ ar motsa.
54 Ne nu mi göꞌu̱, nꞌagitho bi bö ya jöꞌi go mar Hesu.
55 Bi ne ya nguyu̱ xo̱ge har nthetꞌi nor ha̱iꞌö, ne bi ndu̱i habu̱ gatho mi tsꞌimpa ya da̱thi mi ku̱xa ha ya fidi, habu̱ nda ntꞌo̱de mi ꞌbu̱ꞌö.
56 Ne habu̱ gatho mi ku̱tꞌa ar Hesu ha ya tꞌu̱lo hnini, ha ya döhni ne ha xki fontꞌa ya ngu, mi tsꞌi ya da̱thi ne nda ꞌbo̱ ha ya döꞌñu. Ne nuyu̱ ho̱nse̱ mi a̱di nda the̱gi nda da̱mba ár ñöni ár pa̱tꞌi, ne gatho nuꞌu̱ mi tha̱mbabi, mi thitsꞌi.