15
La reunión en Jerusalén
1 Néenialíté abénaméeyéi asìanái nàacatéwa Judea yàasu cáli íicha. Yáté nàanàaca Antioquía ìyacàlená néré. Néese nadàbaca néewáidaca Antioquía ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéica Jesús itàacái. Náimacaté iwàwacutáanása càmíiyéi judío namànica nalíwa circuncisión càide iyúwaté profeta Moisés ichùulìanáté judíonái imànica, néese, càmicaalí namàni nalíwa circuncisión, yá càmitasa Jesús iwasàa nía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, náimaca.
2 Pablo, Bernabé nacái nàalàaca nía cachàiníiri iyú báawacáiná Pablonái yéemìaca nàasu tàacáisi. Néese macáita náimaca nalíwáaca chàinisíiri tàacáisi iyú. Atata níái Antioquía ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéica Jesús itàacái nabànùaca Pablo, Bernabé nacái, áibanái nacái náapicha nàanápináwa Jerusalén ìyacàlená néré. Iwàwacutá Pablonái nasutáca néemìawa apóstolnái, ancianonái nacái icuèyéica Jerusalén ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéica Jesús. Iwàwacutá Pablonái nasutáca néemìawa nía càinácaalí Pablonái iwàwacutáaná ichùulìaca càmíiyéi judío namànica circuncisión ìwali.
3 Ináté Antioquía ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéica Jesús itàacái nayúudàaca Pablonái nàasu àyapupiná, yá nabànùaca nía. Pablonái nàacatéwa nachàbacawa Fenicia yàasu cáli íinatalé, Samaria yàasu cáli nacái. Yá nacàlidacaté nalíni càmíiyéi judío iináwaná ìwali namàacacaté náichawa náiwitáise bàaluisàimiwa neebáidacaténá Dios itàacái. Macáita wenàiwica yeebáidéeyéica Jesús itàacái, idécanáami néemìacani, yá casíimáica néemìaca yái tàacáisica.
4 Néese Pablo, Bernabé nacái nàanàacaté Jerusalén ìyacàlená néré. Yá macáita wenàiwica yeebáidéeyéica Jesús itàacái Jerusalén ìyacàlená mìnanái, apóstolnái nacái, ancianonái nacái icuèyéica wenàiwica yeebáidéeyéica Jesús itàacái, macáita natàidaca Pablonái cayábéeri iyú. Néese Pablo, Bernabé nacái nacàlidaca nalíni Dios iyúudàacaté nía manuísíwata.
5 Quéwa abénaméeyéi fariseo yeebáidéeyéica Jesús itàacái namichàacawa. Yá náimaca Pablonái irí:
—Iwàwacutácué wamànica circuncisión càmíiyéi judío irí yeebáidéeyéica Jesús itàacái. Iwàwacutácué nacái wachùulìaca namàníinápiná càide iyúwaté profeta Moisés ichùulìanáté wàawirináimi imànica —náimaca níái fariseoca.
6 Iná apóstolnái, ancianonái nacái nàwacáidáyacacawa natàanícaténá ìwali yái wawàsica.
7 Idécanáami natàaníca nalíwáaca déecuíri iyú, néese Pedro imichàacawa itàaníca nalí. Yá íimaca nalí:
—Píacué nuénánáica, píalíacuécawa bàaluité Dios yeedáca núa pèewíisecué nucàlidacaténá tàacáisi càmíiyéi judío irí, yái cayábéeri tàacáisica íiméerica Wáiwacali iwasàaca wenàiwica Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, yéewanápiná neebáidaca Jesús itàacái.
8 Néese Dios, yái yáaliérica wenàiwica íiwitáise, yáasáidacaté walí cayábaca iicáca càmíiyéi judío iwènúadéeyéica íiwitáisewa Dios irípiná. Càité Dios yáasáidaca walíni yàacáináté nalí Espíritu Santo yàacawéeridacaténá nía càide iyúwaté yàaná walí Espíritu Santo.
9 Dios iicáca macáita wenàiwica abédanama, wía judíoca, nía nacái càmíiyéica judío. Càica wáalíacawa Dios imàacacáiná iwàwawa nabáyawaná íicha neebáidacáiná Wáiwacali itàacái, íná masacàaca Dios iicáca náiwitáise éwita càmicáaníta namàni macáita iyúwaté profeta Moisés ichùulìaná wàawirináimi imànica.
10 Cayábaca Dios iicáca nía, íná ¿cánásicué piwàwa pimànica iyúwa Dios càmíiná iwàwa? Pichùulìacaalícué namànica circuncisión, níara càmíiyéica judío yeebáidéeyéica Jesús itàacái, pichùulìacaalícué nacái namànica macáita càide iyúwaté profeta Moisés ichùulìaná wàawirináimi, yásí píalimáidacuéca piicáwa Dios, Dios imàacacáináté iwàwawa nabáyawaná íicha éwita càmicáaníta namàni iyúwa Moisés yàasu tàacáisi íimáaná, yái càulenéeri wawàsica càmíirica wáalimá wamànica cayába, wàawirináimi nacái càmitaté náalimá namànica cayábani.
11 Càmitacué cayába cài pimànica, macáicáináta wía judíoca weebáidaca Wáiwacali Jesús idéca imànica walí cayábéeri mawèníiri iyú, iwasàanápináté wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha ìwalíise yái weebáidáanáca Jesús, càide iyúwa nacái iwasàaná níara càmíiyéica judío —íimaca yái Pedroca.
12 Néese masànacata nía macáita. Yá néemìacaté Bernabé, Pablo nacái nacàlidaca nalíni Dios imàacacaté nalí ichàiniwa nàyacaalíté càmíiyéi judío yèewi namànicaténá madécaná wawàsi càmíiri áiba wenàiwica idé imànica.
13 Idécanáami natàaníca, yá Santiago íimaca nalí macáita:
—Píacué, nuénánáica, péemìacué nulí:
14 Simón Pedro idéca icàlidaca walíni càinácaalíté iyú Dios imànica cayábéeri càmíiyéi judío irí quéecháwanáimi yeedácaténá nèewíise nacái yàasunáipináwa, neebáidacáiná Jesús itàacái.
15 Càita nacái Dios yàasu profetanái náimacaté, nacàlidacaté Dios itàacái. Profeta itànàacaté tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Dios íimacaté:
16 ‘Néenialípiná nuèpùawa néese àniwa, yá numàacapiná àniwa rey David itaquénáinámi icùaca Israel yàasu cáli,
17 yéewanápiná israelitanái imàaquéeyéicawa nasutáca níawawa nuícha àniwa, càmíiyéi israelita yáapicha yeebáidéeyéica nutàacái, níái wenàiwicaca numáidéeyéica nulípináwa.
18 Núa, Picuèrinácué Dios, núumacatécué piríni, yá báisíta numànipiná macáita càide iyúwaté núumáaná bàaluité’,
íimacaté yái Diosca.
19 Iná nuínáidacawa càmita cayába wachùulìa namànica circuncisión, yá nacái iyúwa profeta Moisés ichùulìanáté, níara càmíiyéica judío imàaquéeyéica íichawa íiwitáise bàaluisàimiwa neebáidacaténá Dios itàacái.
20 Iwàwacutácáita watànàacuéca nalí tàacáisi wàalàacaténácué nía ipíchaná nayáaca iinási áibanái inuérica iyúwa sacrificio ídolo irípiná, yái cuwáinái yéenáiwanáca; càmíinápiná nacái naimá áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa; càmíinápiná nacái nayáa iinási càmíirica íiraná imusúawa íicha; càmíinápiná nacái nayáa irái.
21 Néese nawàwacaalí néewáidacawa ìwali yái tàacáisi profeta Moisés itànèericaté Dios inùmalìcuíse, yá cayábaca néewáidacawa ìwali, yácáiná idàbáanátatéwa bàaluitémi áibanái judío nadéca néewáidaca wenàiwica profeta Moisés yàasu tàacáisi iyú, yá siùca nacáide macái yàcalé imanùbaca naléeca Moisés yàasu cuyàluta néewáidacàalu irìcuwa sábado imanùbaca judíonái iyamáidacatáicawa —íimaca yái Santiagoca.
La carta a los no judíos
22 Néese apóstolnái, ancianonái nacái, macái nacái ìwacáidáyaquéeyéicawa néré Jerusalén ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéi Jesús itàacái, macáita náináidacawa needáanápiná nèewíisewa abénaméeyéi nabànùacaténá nía Antioquía ìyacàlená néré náapicha níái Pablo, Bernabé nacái. Yá needáca Judas, áibaalí íipidenéeri Barsabás; needáca Silas nacái, pucháiba asìanái cáimiétacanéeyéi nèewi níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái.
23 Yá nabànùaca náapicha cuyàluta. Yáté íimaca:
“Wía apóstolca, wía nacái ancianoca, péenánáicuéca Jesucristo ìwalíisená, wawàwalicué pía wéenánái càmíiyéica judío ìyéeyéica Antioquía ìyacàlená irìcu, Siria yàasu cáli íinata nacái, Cilicia yàasu cáli íinata nacái.
24 Wadéca wéemìaca áibanái iináwaná ìwali, càmíiyéica wabànùacué pìatalé, nasàiwicacuéca pirí wawàsi nàasu tàacáisi iyúwa. Iná càmitacué píalíawa càinácaalícué iwàwacutáanápiná pimànica, nacàlidacáinácué piríni iwàwacutáanásacué pimànica circuncisión. Náima nacái iwàwacutáanása pimànicuéca càide iyúwaté profeta Moisés ichùulìaná wàawirináimi imànica, wía judíoca, éwita càmicáaníta wachùulìa néewáidáanápinácué pía càiri tàacáisi iyú.
25 Iná abédanamata wáináidacawa weedáanápiná asìanái wèewíisewa nàacaténácué naicáca pía, náapicha níái wéenánáica Bernabé, Pablo nacái máiníiyéica cáinináca waicáca.
26 Níái Pablonáica, nadéca nacái nacàlidaca Wáiwacali Jesucristo itàacái náibaidacaténá irípiná, éwita áibanái iwàwacáaníta inúaca nía.
27 Iná wabànùacué pìatalé Judas, Silas nacái natàaníinápinácué píapicha, nacàlidáanápinácué pirí machacàníiri iyúni macáita yái watànèericuéca pirí cuyàluta irìcu.
28 Wíacáiná abédanamata wáiwitáise Espíritu Santo yáapicha càmíinápinácué wachùulìa pimànica madécaná càulenéeri wawàsi méetàuculé íicha yái máiníirica iwàwacutácuéca pimànica:
29 Picácué piyáa iinási áibanái inuérica iyúwa sacrificio ídolo irí, yái cuwáinái yéenáiwanáca. Picácué nacái piyáa irái. Picácué nacái piyáa iinási càmíirica íiraná imusúawa íicha. Picácué nacái piimá áiba yáapicha càmíichúaca píinusíwa, càmíirica nacái pinìrisíwa. Piicácaalícué píichawa yái báawéerica, yásí pìyapinácué machacàníiri iyú. Yácata imanùbaca. Wawàwalicuéca pía macáita”, càité íimaca yái cuyàlutaca.
30 Càité Pablonái, idécanáamité natàaníca Jerusalén mìnanái yáapicha, yáté nàacawa náicha nèepùacaténáwa Antioquía ìyacàlená néré cuyàluta yáapicha. Nàanàaca néré, yá nàwacáidaca macáita wenàiwica yeebáidéeyéica Jesús itàacái néré. Yá nàaca nalí yái cuyàlutaca.
31 Idécanáamité naléecani, yáté casíimáica nawàwa manuísíwata cuyàluta ichàiniadacáináté nawàwa.
32 Yái Judas, Silas nacái profetaca nía, icàlidéeyéica tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Iná yéewa Judas, Silas nacái nachàiniadaca yàcalé mìnanái iwàwa manuísíwata, nàalàa nacái nía cayábéeri iyú, níái Antioquía ìyacàlená mìnanáica yeebáidéeyéica Jesús itàacái.
33 Judas, Silas nacái nayamáacawa néré máisibáwanáita semana. Néeseté níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái nàwacáidáyacacawa namàacacaténá nèepùacawa náicha matuíbanáiri iyú Jerusalén ìyacàlená nérépiná àniwa, nacàlidacaténá nalíni níái ibànuèyéicaté nía.
34 Silas quéwa íináidacatéwa iyamáanápinácawa Antioquía ìyacàlená irìcu.
35 Pablo, Bernabé nacái nayamáacawa Antioquía ìyacàlená néré. Néese Pablonái, áibanái nacái manùbéeyéi, néewáidaca wenàiwica, nacàlidaca nacái nalí Wáiwacali iináwaná ìwali.
Pablo comienza su segundo viaje misionero
36 Aiba èerité Pablo íimaca Bernabé irí:
—Wàa wapáchiaca néré àniwa wéenánáiwa yeebáidéeyéica Jesús itàacái macái yàcalé imanùbaca wacàlidacatalécaté Wáiwacali iináwanáwa. Wàa waicáca càinácaalí nàyaca —íimaca yái Pabloca.
37 Néese Bernabé iwàwacaté itéca náapicha Juan áibaalí íipidenéeri Marcos.
38 Quéwa Pablo íináidacawa càmíinápiná cayába natécani, Marcos yèepùacáinátéwa náicha Panfilia yàasu cáli néese, yá càmitaté iyamáawa náapicha íibaidacaténáté Dios irípiná náapicha, nacàlidacaalíté nàacawa Dios itàacái.
39 Níái Pablo, Bernabé nacái, canáca yéewaná abédanama náiwitáise, canásíwa, íná nàacawa náichawáaca. Yá Bernabé itéca Marcos. Yáté nawàlùacawa nave irìculé nàacaténáwa manuíri úni yáacubàa, Chipre yàasu iwàwata nérépiná.
40 Pablo nacái itéca Silas. Níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái nasutáca nalí Dios iyúudàanápiná nía, yá nabànùaca náichawa Pablonái, náibaidáanápináté Dios irípiná.
41 Yá Pablonái nachàbacawa Siria yàasu cáli íinatalé, Cilicia yàasu cáli nacái. Yá nachàiniadaca nawàwa néré níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái, ìwacáidáyaquéeyéicawa yàcalé imanùbaca.