12
Una mujer derrama perfume sobre Jesús
1 Seis èeri ipíchawáiseté judíonái yàasu culto Pascua, Jesús yàacatéwa Betania ìyacàlená néré, yái yàcaléca ìyacatáiquéi Lázaro, yái asìali Jesús imichàidéericaté yéetácáisi íicha. Wía Jesús yéewáidacaléca wàacawa yáapicha.
2 Aibanái imànica yàacàsi Jesús iyáacalépiná. Uái Martaca uwacùaca nalí nayáapiná. Lázaro abéeri néená níái yáawinéeyéicawa iyáaca iyáacaléwa Jesús yáapicha mesa iwéré.
3 Néese María itéca catùa idènièchúa trescientos gramos, batéwa medio litro yái séenásica pumèníirica isàni yáawamíiri íipidenéeri nardo, quéwa máiníiri cawènica. Yá ùucùaca pumèníiri isàni Jesús yàabàli ìwali. Néese uchuìdaca yàabàli àniwa uíwita ibáiná iyúwa. Yá macáita wenàiwica capìi irìcuíyéi namìaca isàni pumèniwaca.
4 Néese Simón ìirimi íipidenéeri Judas Iscariote, abéeri Jesús yéewáidacalé yéená itéeripinácaté Jesús yùuwidenái, náibàacaténáni, íimaca Jesús irí:
5 —¿Cáná pimàaca úucaca plata meedá máiwitáiséeri iyú? ¿Cánáté càmita pichùulìa uwéndacani yái séenási pumèníirimica trescientos denario ìwalinápiná, yái abéeri camuí iwènicatáica, yéewanápiná wayúudàaca catúulécanéeyéi? —íimaca yái Judas Iscarioteca.
6 Yái Judas quéwa càmita catúulécaná iicáca wenàiwica. Cayéedéericáita meedáni, iwàwéeri iyéedùaca plata wàasu plata yàalu irìcuíse, Judascáiná icùacaté wàasu plata, wía Jesús yéewáidacaléca, yáté áibaalí iyéedùaca yàacawa wàasu plata púubanamataté.
7 Néese Jesús íimaca Judas irí:
—Pimàaca umànica iyúwa uwàwáaná. Picá pisàiwica ulí wawàsi. Udènìacaté yái pumèníirica isàni ùucùacaténá nùwalini nusànipiná nabàlìacaténá nuinámi càide iyúwa judío íiwitáise ìyáaná.
8 Catúulécanéeyéi wenàiwica nàyacuéca píapicha mamáalàacata càiripináta íná yéewacué píalimá piyúudàaca nía piwàwacatáicatacué piyúudàaca nía. Núa quéwa càmíirita ìyapiná píapichacué càiripináta chái èeri irìcu —íimaca yái Jesúsca.
Conspiración contra Lázaro
9 Madécaná judío yáalíacatéwa Jesús ìyaca Betania ìyacàlená irìcu. Nàacawa néré naicácaténá Jesús, yá nawàwacaté naicáca Lázaro nacái, yái asìali Jesús imichàidéericaté yéetácáisi íicha.
10 Iná sacerdote íiwacanánái náináidacawa nanúanápiná Lázaro nacái.
11 Madécanácáiná judío nayamáidacaté neebáidaca sacerdote íiwacanánái itàacái, neebáidáanápiná Jesús itàacái. Càité neebáidaca Jesús itàacái naicácáiná cáuca Lázaro.
Jesús entra en Jerusalén
12 Madécaná wenàiwica nàanàacaté Jerusalén ìyacàlená néré naicácaténá Pascua yàasuná culto. Néese mapisáita àniwa néemìaca tàacáisi Jesús iináwaná ìwali yàanàanápináté Jerusalén ìyacàlená néré.
13 Iná nawichùaca wisìri nacáiri ibáiná, yá natéca báinási nacáapi irìcuwa náasáidacaténá casíimáica nía Jesús ìwali. Yá namusúacawa Jerusalén ìyacàlená irìcuíse náipunitáidáanápiná Jesús natàidacaténáni. Yá namáidaca nàacawa casíimáiri iyú:
—¡Wàacué Dios irí cayábéeri! ¡Cayábéeriquéi Wacuèrináca, yái wenàiwica Dios ibànuèrica walí, icùacaténá wía! ¡Cayábéeriquéi Wacuèrináca, wía Israel itaquénáinámica! —náimaca.
14 Jesús yàanàaca burro, yá yáawinacawa burro íinata, iwàlùacaténáwa Jerusalén ìyacàlená irìculé, càide iyúwaté profeta itànàanáté tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Dios íimacaté:
15 “Picácué cáalu pía, píacué ìyéeyéica Jerusalén ìyacàlená irìcu, áibaalí íipidenácatalé Sión. Piicácué, Picuèriná yàanàaca pìatalécué, cáimiétacanéeri, matuíbanáiri iyú nacái, yáawinéericawa burro wàlisài íinata”,
íimacaté yái Diosca.
16 Quéechatécáwa, wía Jesús yéewáidacaléca càmitaté wáalía wéemìaca càinácaalíté íimáaná yái wenàiwicanái imàníirica Jesús irí. Quéwa néesecáwa idécanáamité Jesús imichàacawa chènuniré ìyacaténá cáimiétacanéeri iyú Dios yáapicha, átata wawàwalica profetanái itànàacaté tàacáisi Jesús ìwali Dios inùmalìcuíse càinácaalíté wenàiwica namànipináca Jesús irí.
17 Néese níái wenàiwica iyéeyéicaté Jesús yáapicha imáidacaalíté Lázaro càliculìi irìcuíse, imichàidacaténáni yéetácáisi íicha, yá nacàlidaca áibanái irí Jesús iináwaná, yái naicáanácaté Jesús icáucàidaca Lázaro.
18 Iná manùbéeyéi wenàiwica nàaca náipunitáidaca Jesús néemìacáináté iináwaná Jesús imàníiná yái càmíirica áiba wenàiwica idé imànica.
19 Quéwa fariseonái náimaca nalíwáaca:
—¿Cánácué pidècunìawa mamáalàacata? Iwàwacutá wamáalàidacani caquialéta. Piicácué, ¡macái èeri mìnanái yàacawa yáapicha! —náimaca.
Unos griegos buscan a Jesús
20 Manùbéeyéi wenàiwica yàanàacaté nàacaténá Dios icàaluíniná Pascua yàasuná culto yaalí Jerusalén ìyacàlená irìcu. Nàyaca nèewi abénaméeyéi Grecia yàasu cáli néeséeyéi, càmíiyéi judío.
21 Yá nàacawa natàaníca Felipe yáapicha yái Betsaida ìyacàlená mìnalica Galilea yàasu cáli íinatéerica ìyaca. Yá nasutáca Felipe íicha wawàsi manuísíwata. Náimaca irí:
—Néeni, pimàni walí cayábéeri, pité wía Jesús yàatalé watàanícaténá yáapicha —náimaca.
22 Yá Felipe yàacawa icàlidaca naináwaná Andrés irí. Néese Felipe, Andrés nacái nàaca nacàlidaca Jesús iríni.
23 Néese Jesús íimaca nalí:
—Nuénáiwaná idéca yàanàaca nuétáanápináwa yéewacaténá Dios imàacaca cáimiétacanéerica núa chènuniré, núa asìalica Dios néeséerica.
24 Péemìacué comparación. Càica núade iyúwa trigo ituíná íimi. Càmicaalí ituíná yúuwàawa cáli yèewiré ìyacaténá iyúwa yéetéerimiwa, néese ìyaca abéerita càiripináta. Quéwa iwàlùacaalíwa cáli yèewiré iyúwa yéetéerimiwa, yásí idàwinàacawa needácaténá manùba ìyacaná quíiracaalíni. Càita nacái núa, iwàwacutá nuétácawa yéewacaténá madécaná wenàiwica nadènìaca nacáucawa càmíiri imáalàawa.
25 Cawinácaalí càmíirica iwàwa yeebáidaca nutàacái cáininácáiná iicáca icáucawa chái èeri irìcu, imáalàidaca íichawa icáucawa. Quéwa cawinácaalí yeebáidéerica nutàacái éwita nanúacaalíni cruz ìwali càmicáiná cáininá iicáca nuícha icáucawa, idènìapiná icáucawa càmíiri imáalàawa Dios yáapicha càiripináta.
26 Aibacaalí iwàwa íibaidaca nulípiná iwàwacutá yeebáidaca nutàacái imànicaténá càide iyúwa nuwàwáaná. Cawinácaalí íibaidéerica nulípiná ìyapiná núapicha nùyacatalé chènuniré. Cawinácaalí íibaidéerica nulípiná, Núaniri Dios imàacapiná cáimiétacanéericani, yái wenàiwica íibaidéerica nulípiná —íimaca yái Jesúsca.
Jesús anuncia su muerte
27 Néeseté Jesús íimaca: “¡Siùca máiní cáaluca nuínáidacawa nuwàwawa! ¿Càinásica núumapiná Núaniri Dios iríwa? ¿Núumasica irí: ‘Núaniri, piwasàa núa íicha yái yùuwichàacáisica’, núumasica irí? ¡Càmíirita! Nudéca nùanàaca nùuwichàacaténáwa”, íimaca yái Jesúsca.
28 Néese Jesús íimaca Dios irí: “Núaniri, pimàaca wenàiwica náalíacawa máiníiri cachàinica pía”, íimaca yái Jesúsca. Néese níái wenàiwica ibàluèyéicawa néenibàa néemìaca tàacáisi chènuníise. Yá tàacáisi íimaca: “Nudéca numàacaca wenàiwica náalíacawa cachàinica núa, yá cài numàacapiná náalíacawa àniwa”, íimaca yái tàacáisica.
29 Néese áibanái wenàiwica ibàluèyéicawa néenibàa idécanáami néemìaca tàacáisi, yá náimaca néemìacasa énu nacáiri isàna, càide iyúwa tiríricaalí èeri isàna. Abénaméeyéi quéwa náimaca:
—Angel itàaníca yáapicha —náimaca.
30 Néese Jesús íimaca nalí:
—Dios idéca itàaníca nulí, éwita núalíacáaníta yeebáca nulí càide iyúwa nusutáaná íicha, quéwa itàaníca nulí píalíacaténácuéwa Dios yeebáca nulí càide iyúwa nusutáaná íicha.
31 Mesúnamáita Dios yùuwichàidapiná macái èeri mìnanái càmíiyéi yeebáida nutàacái, yásí Dios yúucapiná méetàuculé báawéeri Satanás, yái ichùulièrica èeri mìnanái íiwitáise siùcade.
32 Yá namichàidacaalípiná núawa cruz ìwali chènunibàa, yásí wenàiwica macái cáli néeséeyéi neebáidapiná nutàacái —íimaca yái Jesúsca.
33 Càité Jesús icàlidaca walíni wáalíacaténáwa yéetáanápinátéwa cruz ìwali.
34 Níái wenàiwicaca náimaca Jesús irí:
—Wadéca waléeca Dios itàacái profetanái itànèericaté Mesías ìwali Mesías ìyáanápiná càiripináta, yái wacuèrinápináca Dios ibànuèrica walí wía judíoca. Quéwa pidéca picàlidaca pìwaliwa, yái asìali Dios néeséericasa, iwàwacutáanápinása nanúaca pía cruz ìwali. ¿Cawinásica yáara asìali Dios néeséerica? —náimaca.
35 Néese Jesús íimaca nalí:
—Achúma èeritacué nuéwáidaca pía amalácaténácué píiwitáise. Peebáidacué nutàacái siùcata. Picácué pichàbáida péenáiwanáwa, ipíchanácué piúcacawa méetàuculé Dios íicha càiripináta. Cawinácaalí càmíiyéica yeebáida nutàacái, catáca náiwitáise, càmita náalíawa náucáanápinácawa càiripináta. Càica níade iyúwa wenàiwica yèepuníiriwa catéeri irìcu, càmíiri yáalíawa alénácaalí yàawa.
36 Núata càiride iyúwa camalási íná peebáidacué nutàacái idècunitàacá nùyaca píapicha, amalácaténácué píiwitáise, pèepuníinápiná Dios yáapicha —íimaca yái Jesúsca. Jesús idécanáami icàlidaca nalíni, yá yàacawa náicha. Iyamáacawa náicha ibàacanéeri iyú.
Por qué los judíos no creían en Jesús
37 Ewita Jesús imànicáanítaté madécaná yái càmíirica wenàiwica idé imànica judíonái yàacuésemi, càicáaníta manùbéeyéi càmita neebáida itàacái.
38 Ináté macáita ichàbacawa càide iyúwaté profeta Isaías itànàanáté tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Isaías íimacaté:
“Pía, Wacuèriná Dios, canácata yeebáidéeri walí wàasu tàacáisi wacàlidéerica nalí pinùmalìcuíse. Canácata yáaliériwa píiwitáise ìwali, càmicáiná neebáida pitàacái”,
íimaca yái Isaíasca.
39 Isaías icàlidacaté cáná yéewa càmita náalimá neebáidaca. Isaías íimacaté:
40 “Dios imàacacaté matuíca náiwitáise, càmíiyéi nacái yáalíawa. Iná càmita náalimá náalíaca néemìaca itàacái càinácaalí íimáaná, càmita nacái neebáida báisíiri iyú; càmita náalimá nawènúadaca náiwitáisewa Dios irípiná, íná càmita Dios iwàlisàida nawàwa”,
íimacaté yái Isaíasca.
41 Càité Isaías icàlidacaté nalíni, iicácáináté yéenáiwanási nacáiri íimáanáca Jesús ìyáanápináté cáimiétacanéeri iyú Dios yáapicha chènuniré. Yáté Isaías icàlidaca tàacáisi Jesús ìwali.
42 Quéwa madécaná judío neebáidaca Jesús itàacái. Abénaméeyéi judío íiwacanánái neebáida nacái quéwa ibàacanéeri iyúta, cáalucáiná naicáca nanacáiyéiwa fariseo ipíchaná náucaca nía judíonái yéewáidacàalu íicha.
43 Náimaca nawàwáanása cayábaca Dios iicáca náiwitáise, quéwa máiní cachàiníwanái nawàwaca cayábaca nanacáiyéi iicáca nía, íná nabàaca naináwanáwa neebáidáaná Jesús itàacái, ipíchaná nanacáiyéi báawaca naicáca nía Jesús ìwalíise.
Las palabras de Jesús juzgarán a la gente
44 Jesús íimacaté cachàiníiri iyú: “Cawinácaalí yeebáidéerica nutàacái, càmita yeebáida abéerita nutàacái, néese yeebáida nacái Núaniri Dios itàacái yái ibànuèrica núa aléi.
45 Cawinácaalí yáaliérica nùwali càinácaalí nuíwitáise ìyaca, yáalíaca ìwali nacái yái Núaniri Diosca, yái ibànuèrica núa aléi.
46 Càica núade iyúwa camalási. Nudéca nùanàaca aléi èeri irìculé yéewanápiná amaláca náiwitáise cawinácaalí yeebáidéeyéica nutàacái, yéewacaténá càmita nàya càide iyúwa wenàiwica càmíiyéi yáalía Dios ìwali.
47 Aibacaalí yéemìa nutàacái quéwa càmíiri yeebáida, càmitàacá nùuwichàida siùcanide, càmicáiná nùanàa aléi èeri irìculé nùuwichàidacaténá wenàiwica, néese nudéca nùanàaca nuwasàacaténá wenàiwica Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha.
48 Aibacaalí báawa iicáca núa, càmíiri nacái yeebáida nutàacái, ìyaca áiba wawàsi yáasáidéeripiná cabáyawanácani: Yái tàacáisi nucàlidéerica, yácata yáasáidéeripiná cabáyawanácani, èeri imáalàacaalípináwa.
49 Càmicáiná nutàaní nùasu wawàsiwa. Núaniri Dios yái ibànuèrica núa aléi, yácata ichùulièrica núa nucàlidáanápiná tàacáisi inùmalìcuíse, nuéwáidáanápiná nacái wenàiwica.
50 Yá núalíacawa nadènìanápiná nacáucawa càmíiri imáalàawa macáita wenàiwica yeebáidéeyéica iyúwa Núaniri Dios ichùulìaná. Iná yái nucàlidéericuéca pirí, yá nucàlidacuéca piríni càide iyúwa Núaniri Dios ichùulìaná núa”, íimaca yái Jesúsca.