8
La mujer adúltera
1 Quéwa Jesús yàacatéwa dúli néré íipidenéechúa Olivos, íimáanáca olivo inàlimaná.
2 Néese mapisáita àniwa amalácaalí yàacawa nawicáu, yá Jesús yèepùacawa templo néré. Manùbéeyéi wenàiwica nàacawa yàatalé, yá Jesús yáawinacawa yéewáidacaténá nía.
3 Néese abénaméeyéi yéewáidéeyéi wenàiwica templo irìcu, fariseonái nacái natéca inanái Jesús yàatalé, abéechúa inanái canìríichúa. Nàanàacaté úa idècunitàacá uimáca áiba asìali yáapicha càmíirica unìrisíwa. Yá nabàlùadaca úa nàacuésemi níái ìyéeyéica néeni.
4 Yá náimaca Jesús irí:
—Pía yéewáidéerica wenàiwica, wadéca wàanàaca úái inanáica idècunitàacá uimáca áiba asìali yáapicha càmíirica unìrisíwa.
5 Dios itàacái profeta Moisés itànèericaté Dios inùmalìcuíse íimaca iwàwacutáanápiná wanúaca úa íba iyú cawinácaalí inanái iiméechúaca áiba asìali yáapicha càmíirica unìrisíwa. Néeni pía, ¿càinásica píimaca ùwali úái inanáica? —náimaca.
6 Nasutáca néemìawa Jesús yéewanápiná náalimáidaca naicáwa Jesús nacháawàacaténá iináwaná ìwali itàacái ìwalíisewa. Néese Jesús yáawiacawa itànàaca cáli ìwali icáapi ipùata iyúwa.
7 Quéwa nasutáca néemìawa Jesús mamáalàacata. Néese Jesús ibàlùacawa machacànita àniwa, yá íimaca nalí:
—Néeni, cawinácaalícué péenáquéi mabáyawanéeri, yásí iwàwacutá idàbaca inúaca úa íba iyú —íimaca yái Jesúsca.
8 Néese Jesús yáawiacawa itànàaca cáli ìwali àniwa icáapi ipùata iyúwa.
9 Quéwa idécanáami néemìacani, yá nadàbaca nawàwalica macái báawéeri namàníirica, Dios imàacacáiná nawàwalica nabáyawanáwa. Yá nàacawa náicha abéerinamata namanùbaca iyúwa. Níái béeyéica náicha canánama, yá idàbaca nàacawa náicha quéechacáwa, néese ùuculìiyéi nàacawa náicha. Idécanáamité fariseonái macáita nèepùacawa náicha, yá Jesús ibàlùacawa machacànita àniwa. Yá iicáca úái inanáica ibàluèchúacawa abéechúata.
10 Néese Jesús isutáca yéemìawa úa:
—¿Néeni níái icháawèeyéica piináwaná ìwali? ¿Canátasica iwàwéeri inúaca pía pibáyawaná ìwalíisewa? —íimaca yái Jesúsca.
11 Néese úumaca Jesús irí:
—Nuíwacali, canácata iwàwéeri yùuwichàidaca núa —úumaca. Néese Jesús íimaca ulí:
—Uwé, núa nacái càmita nùuwichàida pía. Siùcade pìawa, picá pimàni pibáyawanáwa àniwa —íimaca yái Jesúsca.
Jesús, la luz del mundo
12 Néeseté wenàiwicanái ìwacáidáyacacawa Jesús yàatalé àniwa, yá íimaca nalí:
—Péemìacué comparación: Càica núade iyúwa camalási chái èeri irìcu nuéwáidacáiná èeri mìnanái náalíacaténá Dios ìwali. Cawinácaalí yeebáidéeyéica nutàacái càmita nèepuníwa catéeri náiwitáise yáapichawa iyúwa wenàiwica càmíiyéica yáalía Dios ìwali, íná càmita namàni mamáalàacata nabáyawanáwa. Néese, amaláca numànica náiwitáise, náalíacaténá Dios ìwali, nùacáiná nacáuca càmíiri imáalàawa —íimaca yái Jesúsca.
13 Néese fariseonái náimaca Jesús irí:
—Canéeri iwèni meedá pitàacái picàlidacáiná piináwaná ìwaliwata, íná caná yéewaná wenàiwica yáalíacawa asáisí báisícaalíni —náimaca.
14 Jesús íimaca nalí:
—Cawèníiriquéi yái nucàlidéerica éwita nucàlidacáaníta nuináwaná ìwaliwani, núalíacáináwa síisáanácaalí nùanàa, núalía nacáiwa alénácaalípiná nùawa. Quéwa càmitacué píalíawa síisáanácaalí nùanàaca, alénácaalí nacái nùapináwa.
15 Pidécuéca píimaca áibanái ìwali iwàwacutáanása Dios yùuwichàidaca nía nabáyawaná ìwalíisewa. Quéwa píináidacuéca meedáwa èeri mìnanái íiwitáise iyú. Néese càmita cài nuínáidacawa. Càmita nacái nuémìa naináwaná ìwali chái èeri irìcu nùuwichàidacaténá nía.
16 Quéwa núumacaalí siùca nàwalitá iwàwacutáaná nùuwichàidaca níatá, yásí nùuwichàidaca nía machacàníiri iyútá, càmicáiná nuínáidawa nulínáamitawa nùuwichàidáanápiná níatá, néese nuínáidacawa abédanamata Núaniri Dios yáapichawa càide iyúwa iwàwáaná.
17 Dios itàacái profeta Moisés itànèericaté bàaluité íimaca: Abédanamacaalí pucháiba wenàiwica íiwitáise náapichawáaca nacàlidáanápiná áibanái iináwaná ìwali, yásí cawènica natàacái.
18 Uwé, nàyaca pucháiba icàlidéeyéica nuináwaná ìwali cawinácaalí núa: Núacata icàlidéerica nuináwaná ìwaliwa, yácata nacái Núaniri Dios, yái ibànuèrica núa, icàlida nacái nuináwaná ìwali cawinácaalí núa. Yá abédanamacata wáiwitáise wáapichawáaca, íná yéewa cawèníirica watàacái pucháibacáiná wía —íimaca yái Jesúsca.
19 Néese náimaca Jesús irí:
—Wadéca wéemìaca piináwaná ìwali càmita píalíawa cawinácaalíté píanirimica —náimaca. Néese Jesús íimaca nalí:
—Núalíacawa càmitacué píalíawa cawinácaalí núa, càiná nacái nuíwitáise. Núalíacawa nacái càmitacué píalía Núaniri Dios ìwali. Píalíacaalícuéwa cawinácaalí núatá, yá píalíacuécawa nacái Núaniri Dios ìwalitá —íimaca yái Jesúsca.
20 Càité Jesús íimaca idècunitàacá yéewáidaca wenàiwicanái templo irìcu, mawiénita ofrenda yàalu irí náucacataléca nàasu platawa namàaquéericaté Dios irípiná ofrenda iyú. Quéwa càmitaté náibàani càmicáinátécáwa Jesús yéenáiwaná yàanàa nanúacatáipináténi.
“A donde yo voy, ustedes no pueden ir”
21 Néeseté Jesús íimaca nalí àniwa, níái judío íiwacanánáica:
—Yá nùacawa mesúnamáita, néese picutápinácué núawa, nuwasàacaténácué pía yùuwichàacáisi íicha, quéwa càmitacué pidé pìanàaca núa, íná péetápinácuécawa méetàuculé Dios íicha pibáyawaná yáapichacuéwa. Nùacawa aléera canácatalépináca yéewanácué piwàlùacawa —íimaca yái Jesúsca.
22 Néese judío íiwacanánái náimaca nalíwáaca:
—Cawàwanáta inúapináca yáawawa íná cài íimaca yàanápináwa alénácaalí caná yéewaná wawàlùacawa —náimaca naicáaníca Jesús iquíniná.
23 Néese Jesús íimaca nalí:
—Eeri mìnanáicuéca pía, quéwa núaquéi chènuníiséeri. Pìyacuéca chái èeri irìcu quéwa càmita èeri mìnali núa.
24 Iná nudéca núumacuéca pirí péetáanápinácawa méetàuculé Dios íicha pibáyawaná yáapichawa. Càmicaalícué peebáida iyúwa núumáanácué pirí cawinácaalí núa, yásí péetácuécawa pibáyawaná yáapichawa —íimaca yái Jesúsca.
25 Néese náimaca Jesús irí:
—¿Cawiná pía? —náimaca. Néese Jesús íimaca nalí:
—Nudàbacaalíté nuéwáidaca wenàiwica, nucàlidacatécué piríni mamáalàacata nuináwanáwa cawinácaalí núa. Siùcade canápináta meedá nutàanícuéca píapicha càmicáinácué piwàwa peebáidaca nutàacái.
26 Iyaca madécaná wawàsi nucàlidacaténácué pirí péemìacaténácué pibáyawaná ìwaliwa. Quéwa yái ibànuèrica núa itàaníca báisíiri iyú, yá nacái tàacáisi nucàlidéerica èeri mìnanái irí yácata tàacáisi nuémièrica icàlidaca, yái ibànuèrica núa —íimaca yái Jesúsca.
27 Quéwa níái judío íiwacanánáica càmita náalíawa Jesús icàlidaca ìyaca Yáaniri Dios ìwaliwa.
28 Iná Jesús íimaca nalí:
—Pimichàidacaalípinácué núa cruz ìwali pinúacaténácué núa, núa asìali Dios néeséerica, yásí píalíacuécawa nùwali núacata yái càide iyúwacué núumáaná pirí. Píalíapinácué nacáiwa càmita numàni wawàsi nulínáamitawa, néese, nucàlidaca càide iyúwa Núaniri Dios yéewáidáaná núa.
29 Yái Núaniri Dios ibànuèrica núa ìyaca núapicha. Càmita Núaniri imàaca núa abéerita numànicáiná mamáalàacata càide iyúwa iwàwáaná —íimaca yái Jesúsca.
30 Jesús idécanáami cài íimaca, yá madécaná wenàiwica neebáidaca itàacái.
Los hijos de Dios y los esclavos del pecado
31 Néeseté Jesús íimaca nalí abénaméeyéi judío icàlidéeyéica neebáidáanása itàacái:
—Peebáidacaalícué mamáalàacata nutàacái pimànicaténácué càide iyúwa nuchùulìanácué pía, yásí nuéwáidacalécuéca pía báisíiri iyú.
32 Yásí píalíacuécawa ìwali yái nutàacái báisíirica. Yá nutàacái báisíirica iwasàapinácué píawa —íimaca yái Jesúsca.
33 Náimaca irí:
—Wíaquéi Abraham itaquénáinámi, canácatáita áibanái yàasu wenàiwica wía. ¡Canáca yéewaná píimaca walí piwasàanápinása wíawa! —náimaca.
34 Jesús íimaca nalí:
—Péemìacué cayába, cawinácaalí imàníiyéica ibáyawanáwa mamáalàacata, namànica meedá càide iyúwa nabáyawaná ichùulìaná nía, càide iyúwa áibanái wenàiwica íibaidáaná mawèníiri iyú náiwacali iríwa, yàasu wenàiwicacáiná nía.
35 Náiwacali càmita íima yàasu wenàiwica ìwaliwa: ‘Nuénásàiriquéi’, càmita íima. Néese íimaca yéenibe ìwaliwa: ‘Nuìrica yái’, cài íimaca.
36 Iná núa Dios Iirica, nuwasàacaalícué pía pibáyawaná íichawa, yásí càmitacué iwàwacutá pimànica càide iyúwa pibáyawaná ichùulìanácué pía, Dios yéenibecáinácué pía báisíta.
37 Núalíacawa Abraham itaquénáinámicuéca pía, quéwa piwàwacué pinúaca núa càmicáinácué peebáida nutàacái.
38 Nucàlidacué pirí ìwali yái báisíiri tàacáisica Núaniri Dios yáasáidéerica nulí. Quéwa núalíacawa pimànicuéca càide iyúwa píaniri íimáanácué pirí —íimaca yái Jesúsca.
39 Náimaca Jesús irí:
—Abrahamquéi wàawirimica, canáca áiba wáaniri —náimaca. Quéwa Jesús íimaca nalí:
—Báisícaalícué Abraham itaquénáinámica pía piwàwalìcuísewatá, yá pimànicuéca càide iyúwaté Abraham imàníinátá.
40 Quéwa éwita nucàlidacáanítacué pirí báisíiri iyúni càide iyúwa Dios yéewáidáaná núa, càicáaníta piwàwacué pinúaca núa meedá. ¡Càmitaté Abraham iwàwa inúaca wenàiwica Dios ibànuèyéicaté Abraham yàatalé!
41 Pimànicuéca meedá càide iyúwa píaniri imàníiná —íimaca yái Jesúsca. Néese náimaca Jesús irí:
—Càmíiyéica wáatúa yéenibe úalani irìcuíse wíaquéi. Wadènìa abéerita Wáaniriwa wèerica icàaluíniná, yái Diosca. Càmita wáuca wáichawani wàacaténá ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná —náimaca.
42 Néese Jesús íimaca nalí:
—Báisícaalícué Diosquéi píaniricatá, yásí cáininácuéca piicáca núatá, Dios néeséericáiná núa, ìyéerica chái. Càmita nùanàa nùasu wawàsi ìwaliwa meedá, néese Dioscata yái ibànuèrica núa numànicaténá càide iyúwa iwàwáaná.
43 ¿Cánácué càmita píalimá píalíaca péemìaca yái nucàlidéericuéca pirí? Núalíacawa càmitacué meedá piwàwa peebáidaca nutàacái, íná càmitacué píalimá píalíaca péemìaca càinácaalí íimáaná.
44 Píaniricué yácata Satanásca. Píacué nacái yàasu wenàiwicaca. Piwàwacué nacái pimànica càide iyúwa iwàwáaná. Satanás idéca iwàwaca inúaca wenàiwica mamáalàacata èeri idàbacatáisewa àta siùca nacáide. Càmita íináidawa báisíiri tàacáisi ìwali, báawacáiná Satanás iicácani. Itàaníca yáawamita chìwái mamáalàacata càide iyúwa íiwitáise iyáaná, cachìwéericáiná meedáni. Yácata chìwái yáanirica, yái Satanásca, imàacacáiná wenàiwica itàaníca chìwái.
45 Quéwa nucàlidacáinácué pirí báisíiri tàacáisi, íná càmitacué peebáida nutàacái.
46 Macáitacué píalíacawa nùwali mabáyawanéerica núa. Nucàlidacué pirí báisíiri iyúni, íná ¿cánácué càmita peebáida nutàacái?
47 Dios yéenibe neebáidaca itàacái quéwa càmitacué Dios yéenibe pía, íná càmitacué piwàwa peebáidaca itàacái —íimaca yái Jesúsca.
Cristo existe desde antes de Abraham
48 Néese judío íiwacanánái náimaca Jesús irí:
—Báisíta wacàlidacaté pìwali machacàníiri iyúni wáimacaalíté pìwali samaritanosàirica pía, càmíiri judío ìiri meedá. Iyaca nacái demonio piwàwalìcu idacuèrica píiwitáise, íná máiwitáiseca pía meedá —náimaca.
49 Jesús íimaca nalí:
—Canáca demonio nuwàwalìcu. Yái numàníirica numànicani núasáidacaténá cayábéerica Núaniri Dios yéewanápiná wenàiwicanái yàaca icàaluíniná. Quéwa càmitacué piicá núa cáimiétaquéeri iyú.
50 Càmita nucutá wenàiwica nacàlidacaténá cayábéeri nùwali, quéwa Núaniri Dios iwàwaca wenàiwicanái yàaca nulí cayábéeri, yá Dios yáasáidapiná cawinácaalí cabáyawanéeyéi.
51 Péemìacué cayábani, cawinácaalí wenàiwica imàníirica càide iyúwa nutàacái íimáaná, idènìaca siùcáisede icáucawa càmíiri imáalàawa —íimaca yái Jesúsca.
52 Néese judío íiwacanánái íimaca irí:
—Siùca wáalíacawa báisíiri iyú demonio ìyaca piwàwalìcu. Néetácatéwa macáita profetaca icàlidéeyéicaté tàacáisi Dios inùmalìcuíse bàaluité, Abraham nacái yéetácatéwa. Néese, ¿cáná cài píimaca: ‘Cawinácaalí imàníirica càide iyúwa nutàacái íimáaná, idènìaca siùcáisede icáucawa càmíiri imáalàawa’, cáná cài píimaca?
53 ¡Pía càmíiri cachàini íicha yái wàawirimi Abrahamca! Abraham yéetácatéwa, nía nacái profetaca néetácatéwa nacái. Càmita yéewa cachàiníiri náicha pía. ¡Càmita máiní cachàiníirica pía càide iyúwa piyúunáidáaná! —náimaca.
54 Jesús íimaca nalí:
—Nucàlidacaalí nuináwaná ìwaliwa cayábéerica núatá, yásí canéerica iwèni meedátáni, yái nutàacáica. Quéwa Núaniri Dios icàlidaca nùwali cayábéerica núa, yácata Dios picàlidéericué ìwali Picuèrinásacué Dioscani.
55 Quéwa càmitacué píalía Dios ìwali càinácaalí íiwitáise ìyaca. Núacata yái yáaliérica Dios ìwali. Núumacaalí càmitasa núalía Dios ìwalitá, yásí nucàlidaca nuchìwawatá càide iyúwacué pía. Quéwa núalíaca Dios ìwali báisíiri iyú, nuebáida nacái càide iyúwa íimáaná.
56 Pìawirimicué Abraham casíimáica iwàwa bàaluité Dios imàacacáináté Abraham yáalíacawa nuénáiwanápiná ìwali, nùanàacatáipináté aléi èeri irìculé. Yáté Abraham yáalíacawa nùanàanápináté, íná yéewa casíimáicaté Abraham iwàwa manuísíwata —íimaca yái Jesúsca.
57 Néese judío íiwacanánái náimaca Jesús irí:
—Càmitàacá pidènìa cincuenta camuí. Càmita yéewa pidé piicáca wàawirimi Abraham, Abrahamcáiná ìyacaté néese siùca dos mil camuí —náimaca.
58 Jesús íimaca nalí:
—Péemìacué cayábani, núacata yái ìyéericaté càiripináta ipíchawáiseté Abraham imusúaca iicá èeri, núacáiná yái Diosca —íimaca yái Jesúsca icàlidacaténá iináwanáwa Dioscani, yái càmíirica imáalàawa.
59 Néese náibàaca íba nanúacaténá Jesús íba iyú quéwa Jesús ibàacawa náicha. Yá imusúacawa templo irìcuíse. Yá yàacawa manùbéeyéi wenàiwica yèewibàa; càité Jesús ichàbacawa náicha.