16
La parábola del mayordomo que abusó de la confianza
1 Néeseté Jesús yéewáidaca yéewáidacalénáiwa comparación iyú. Iimaca nalí: “Iyacaté abéeri náiwacali càasuíri. Idènìaca yàasu wenàiwicawa icuèrica càasuíri yàasu cawèníiri. Yá áibanái nàanàaca nacháawàaca yàasu wenàiwica iináwaná ìwali yái wenàiwicaca icuèrica íiwacali yàasuwa. Náimaca yúucáanása meedá íiwacali yàasu platawa máiwitáiséeri iyú.
2 Néese íiwacali imáidaca yàataléwani. Yá íiwacali íimaca irí: ‘Nudéca nuémìaca piináwaná piúcaca nùasu plata. Siùcade pichùnìa nùasuwa picàlidacaténá nulí macáita píibaidacalé ìwaliwa càmicáiná nubatàa picùaca nùasu quirínama’, íimaca yái íiwacalica.
3 Néese yái asìali yàacawa íiwacali íichawa. Yá íimaca iríwa: ‘¿Càinásica numàni siùcade nuíwacali iwàwacáiná yúucaca núa? Canáca nuchàini nubànacaténá nubànacalewa. Báica nacái nusutáca plata áibanái íicha nuwènièripiná iyú nuyáapináwa.
4 Uwé, siùca núalíacawa càinácaalí numàníinápiná àniwa yéewanápiná áibanái yeedáca yàataléwa núa, idécanáami nuíwacali yúucaca núa’, íimaca iríwa.
5 Néese yái asìali imáidaca wenàiwica imawènièyéica íiwacali íicha plata nàanàanápiná abéerinamata namanùbaca iyúwa. Yá íimaca idàbáanéeri irí: ‘¿Càisimaléná pimawènìa nuíwacali íicha?’ íimaca.
6 Néese idàbáanéeri wenàiwica íimaca: ‘Numawènìa píiwacali íicha cien namanùbaca yàalu olivo iséená’, íimaca. Néese íiwacali yàasu wenàiwica íimaca irí: ‘Cháta ìyaca pimawènìacáleca cuyàluta ibáiná irìcu. Piúca meedáni. Ara, píawinacàatétawa pitànàa àniwa áiba cuyàluta ibáiná irìcu cincuenta namanùbaca pimawènìanápiná nuíwacali íicha meedá. Yásí iwàwacutá pèepùadaca irí cincuenta namanùbaca meedá’, íimaca irí.
7 Néese yái íiwacali yàasu wenàiwicaca íimaca áiba irí: ‘¿Néeni pía? ¿Càisimaléná pimawènìa?’ íimaca irí. Yái áiba asìali íimaca irí: ‘Cien namanùbaca yàalu trigo ituíná’, íimaca irí. Néese íiwacali yàasu wenàiwica íimaca irí: ‘Cháta ìyaca pimawènìacáleca cuyàluta ibáiná irìcu. Piúca meedáni. Pitànàa áiba cuyàluta ibáiná irìcu àniwa ochenta namanùbaca pimawènìanápiná íicha meedá. Yásí iwàwacutá pèepùadaca irí ochenta namanùbaca meedá’, íimaca irí. Càita imànica náapicha macáita wenàiwica imawènièyéica íiwacali íicha yàasusi.
8 Néese yái íiwacali yáalíacawa bàsabàsaca yàasu wenàiwica íiwita, yái báawéerica íiwitáise icuèricaté íiwacali yàasuwa, iwènúadacáiná namawènìacále. Nudéca nucàlidacuéca pirí yái comparaciónca píalíacaténáwa máiníiyéi cáalíacáica èeri mìnanáica càmíiyéica yeebáida Dios itàacái namànicaalí wawàsi nanacáiyéi yáapichawa, cáalíacáica nía píichacué, píacué yeebáidéeyéica Dios itàacái.
9 “Iná nùalàacuéca pía pimàníinápinácué cayábéeri áibanái irí pìasu plata iyúwa, yéewanápinácué cáinináca naicáca píawa. Néesecáwa, plata imáalàacaalípináwa píichacué, yásí needácué nàataléwa pía aléera chènuniré nàyacatalé càmíirica imáalàawa.
10 “Aiba wenàiwica icùacaalí achúméeri wawàsi machacàníiri iyú, yá icùapináca cayába nacái manùba wawàsi. Quéwa imànicaalí ibáyawanáwa idènìacaalí achúmanamata, yá imànipináca ibáyawanáwa nacái idènìacaalí manùba.
11 Iná càmicaalícué pimàni cayábéeri pìasu plata iyúwa chái báawéeri èeri irìcu, néese càmitacué namàacapiná picùaca báisíiri cawèníirica ìyéerica chènuniré.
12 Néese àniwa càmicaalícué picùa áibanái yàasu machacàníiri iyú, néese càmita nàacué pirí pìasusíwapináwa.
13 “Péemìacué comparación: Canácata yàasu wenàiwica yáaliméeri imànica machacàníiri iyú càide iyúwa íiwacanánái pucháiba ichùulìaná imànica, báawacáiná iicáca abéeri íiwacaliwa, cáinináta quéwa iicáca íiwacaliwa áiba. Càmicaalí nacái, néese yàapiná íiwacali áiba icàaluínináwa, quéwa caná iwèni meedá iicápiná íiwacali áibawa. Càita nacái càmitacué pidé píibaidaca cayába Píiwacali Dios irípináwa càide iyúwa iwàwáaná cáininácaalícué piicáca plata”, íimaca yái Jesúsca.
14 Néese abénaméeyéi fariseo cáininéeyéica iicáca plata, néemìacáiná macáita Jesús íimáaná plata ìwali, íná naicáaníca Jesús iquíniná.
15 Quéwa Jesús íimaca nalí: “Pidécuéca picàlidaca piináwaná ìwaliwa wenàiwicanái irí cayábáanása píiwitáise. Neebáidacué nacái pichìwa. Quéwa Dios yáalíacuécawa píiwitáise ìwali, càinácaalí ìyáaná. Casíimáica èeri mìnanái iicácuéca píiwitáise báawéeri, quéwa Dios iicácuéca píiwitáise iyúwa yáaséerimi isàni meedá”, íimaca yái Jesúsca.
La ley y el reino de Dios
16 Jesús íimaca: “Bàaluité iwàwacutá wenàiwica neebáidaca iyúwa profeta Moisés itànàanáté tàacáisi Dios inùmalìcuíse, iyúwa nacái profetanái itànàanáté Dios itàacái. Càité ìyaca àta Juan el Bautista yàanàacatalétaté. Néese Juan, núa nacái wadéca wacàlidaca wenàiwicanái iríni yái cayábéeri tàacáisica náalíacaténáwa càinácaalí iyú Dios icùaca yàasu wenàiwicawa. Siùca madécaná wenàiwica nawàwa nàuwichàidaca Dios yàasu wenàiwica yeebáidéeyéica yái tàacáisica.
17 “Quéwa máiníiri cayábacani yái Dios itàacái bàaluisàimica profeta Moisés, áibanái profeta nacái natànèericaté Dios inùmalìcuíse. Macáita ichàbapinácawa càiwade iyúwaté Dios itàacái íimáaná. Aibaalípiná Dios imáalàidapiná capìraléeri cáli, yá nacái èeriquéi. Néese càmíiripináta itàacái bàaluisàimi imáalàapináwa, ibatàa abéeri letra achúméeríina pináta, canácatáita imáalàawa. Macáita ichàbapinácawa càiwade iyúwaté Dios itàacái íimáaná”, íimaca yái Jesúsca.
Jesús enseña sobre el divorcio
18 Jesús íimaca: “Asìali imàacacaalí íichawa íinuwa, néese yeedácaalí iríwa áiba, imànica ibáyawanáwa, iimácáiná áiba inanái yáapicha càmíichúaca íinusíwa. Aiba asìali yeedácaalí íinupináwa abéechúa namàaquéechúami, imànica ibáyawaná nacáiwa, iimácáiná úapicha, úara áiba asìali íinuca”, íimaca yái Jesúsca.
El rico y Lázaro
19 Néeseté Jesús yéewáidaca nía àniwa. Yá íimaca nalí: “Iyacaté càasuíri asìali. Cayábanaméeri ibàle iicácanáwa cawèníiri nacái. Macái èeri imanùbaca imànica fiesta máiníiri cawènica.
20 Iyacaté nacái catúulécanéeri asìali cacháunéeri ìwalíise íipidenéeri Lázaro. Yái Lázaro yáawinacawa càasuíri icapèe inùmalìcu.
21 Yái catúulécanéerica iwàwacaté iyáaca àta càinácaalí yàacàsi ituériwa càasuíri yàasu mesa íinatáise. Aulinái nacái nàanàaca Lázaro yàatalé nabèrùacaténá icháuná ituí yái catúulécanéerica.
22 Aiba èerité, catúulécanéeri yéetácawa. Yá ángelnái itécani ìyacaténá paraíso irìcu, aléera Abraham yàatalé Dios yáapicha. Yá nacái càasuíri yéetácawa. Yá nabàlìacani, yái càasuírimica.
23 “Yái càasuírimica yùuwichàacawa mamáalàacata néenibàa báawéeyéimi nàacatalépinácawa néetácaalíwa, íipidenácatalé infierno. Càasuírimi iicáidaca déeculé, yá iicáca Abraham, Lázaro nacái, ìyéeyéica Dios yáapicha paraíso irìcu.
24 Iná yái càasuírimica imáidaca cachàiníiri iyú Abraham irí. Yá íimaca Abraham irí: ‘¡Nùawiri, Abraham, piicá nupualé! Pibànùa síisa Lázaro nùatalé idupíadacaténá úni nunène ìwali icáapi iyúwa, nùuwichàacáináwa báawanama chái quichái irìcu’, íimaca.
25 Quéwa Abraham íimaca irí: ‘Pía nutaquérinámica, iwàwacutá piwàwalica pìyáanáté máiní cayábéeri iyú idècunitàacá cáuca pía, quéwa yái Lázaroca ìyacaté máiní catúulécanéeri iyú, idècunitàacá cáucani. Siùca Lázaro ìyaca cayába chái, píata quéwa yùuwichèeriwa ìyaca néenibàa.
26 Càmita núalimá nubànùaca pìatalé Lázaro, ìyacáiná manuíri yàawa nacáiri depuíwéeri béecaná chái bamuchúamicué wáicha, pía, wía nacái. Iná canáta yéewaná náalimá nachàbacawa aléera. Píacué nacái síisaara, càmitacué píalimá pìacawa síisa nacáira’, íimaca yái Abrahamca.
27-28 “Néese càasuírimi íimaca àniwa: ‘Uwé, néese pimàni nulí cayábéeri, pía nùawiri Abraham, pimàaca Lázaro imichàacawa yéetácáisi íicha, yá pibànùa Lázaro núaniri icapèe nérépiná. Nàyaca néeni cinco namanùbaca nuénánái. Pichùulìa Lázaro yàalàanápiná nuénánái ipíchaná nàacawa aléi yùuwichàacáisi irìculé’, íimaca yái càasuírimica.
29 Quéwa Abraham íimaca irí: ‘Péenánái nadènìaca Dios itàacái profeta Moisés itànèericaté bàaluité, profetanái itànèericaté nacái Dios inùmalìcuíse. Iwàwacutá péenánái yeebáidaca natàacái’, íimaca yái Abrahamca.
30 Néese yái càasuírimica íimaca: ‘Báisíta, quéwa iwàwacutácawa nalí áiba wawàsi quiríta. Lázaro imichàacaalíwa yéetácáisi íicha imàacacaténá yáawawa naicácani, yásí nawènúadaca náiwitáisewa báawéeri íicha’, íimaca yái càasuírimica.
31 Quéwa Abraham íimaca irí: ‘Càmicaalí neebáida Dios itàacái càide iyúwa Moisés, profetanái nacái natànàanáté, néese càmita nacái neebáidapiná Dios itàacái, éwita yéetéerimiwa imichàacaalíwa yéetácáisi íicha yàalàacaténá nía’, íimaca yái Abrahamca”, íimaca yái Jesúsca.