9
1 Jesús íimacaté nalí nacái:
—Péemìacué cayába, abénaméeyéicué péená ìyéeyéica chái siùca, càmita néetápináwa ipíchawáise naicáca càinácaalípiná iyú Dios icùaca yàasu wenàiwicawa íiwitáise iyúwa —íimaca yái Jesúsca.
La transfiguración de Jesús
2-3 Néesetécáwa seis èeri Jesús icàlidacadénáami nalíni, yá itéca yáapichawa Pedro, Santiago nacái, Juan nacái. Yá yàacawa náapicha dúli chènuníiri íinatalé. Yá néré naicáca Jesús iwènúacawa áibawaca naicápiná. Máiníiri mèlumèluwaca ibàleca cabalèeri máiní íicha chái èeriquéi caná idéeri íibaca cài.
4 Naicáca nacái pucháiba profetanái ìyéeyéicaté bàaluité, yái Elías, Moisés nacái, itàaníiyéica ìyaca Jesús yáapicha.
5 Néese Pedro íimaca Jesús irí:
—Wáiwacali, ¡máiní cayábéeriquéi wàyáanáca chái! Siùcade wamànica máisiba capìi yáana wawàwalíinápinácué pía, abéeri pìasupiná, áiba nacái Moisés irípiná, áiba nacái Elías irípiná —íimaca yái Pedroca.
6 Càica Pedro íimaca máinícáiná cáaluca níái yéewáidacaléca máisiba, íná Pedro càmita yáalíawa càinácaalí iwàwacutáaná íimaca Jesús irí.
7 Yáta acalèe iricùacawa, yá ibàlìaca nía catámèeri iyú. Néese néemìaca Dios itàacái acalèe yèewíise. Iimaca nalí: “Yácata Nuìri nuwàwéeri cáininéerica nuicáca: Péemìacué itàacái”, íimaca yái Diosca.
8 Yáta naicáidaca natéesewa, níái yéewáidacaléca. Yá canácata naiquéeri áibanáica. Naicá abéerita Jesús ibàluèricawa néeni.
9 Néesetécáwa idècunitàacá nalicùacawa dúli íinatáise, Jesús yàalàaca nía ipíchaná nacàlidaca áibanái iríni, yái naiquéericaté dúli íinatalé, àta Jesús imichàacatalétawa yéetácáisi íicha, yái asìali Dios néeséerica.
10 Iná càmita nacàlida áibanái iríni, quéwa nasutáca néemìawa níawáaca ìwali càinácaalí íimáaná yái tàacáisi íiméerica icáucàanápinásawa.
11 Néese nasutáca néemìawa Jesús:
—Níara yéewáidéeyéica wenàiwica templo irìcu náimaca iwàwacutáanása profeta Elías yèepùa yàanàaca quéechacáwa aléi èeri irìculé àniwa ipíchawáise israelita icuèrinápiná yàanàaca, yái wacuèrináca Dios ibànuèripináca walí. ¿Cáná yéewa cài náimaca, níái yéewáidéeyéica wenàiwica templo irìcu? —náimaca.
12 Néese Jesús icàlidaca nalí Juan el Bautistami ìwali:
—Báisíta, iwàwacutáca profeta Elías nacáiri yàanàaca quéechacáwa. Yá iwènúadaca wenàiwicanái íiwitáise Dios irípiná àniwa, yéewanápiná néemìaca itàacái yái israelita icuèrinápináca Dios ibànuèrica nalí. Aiba wawàsi nacái israelita icuèrinápiná ìwali, iwàwacutácué píináidacawa ìwali yái tàacáisi profetanái itànèericaté nuináwaná ìwali, núa asìali Dios néeséerica. Natànàacaté tàacáisi nuináwaná ìwali píalíacaténácuéwa iwàwacutáanápiná nùuwichàacawa manuísíwata, israelitanái nacái caná nuwèni naicáanápiná núa, báawapiná nacái naicáca núa.
13 Quéwa núumacué pirí, abéeri profeta Elías nacáirimi idéca yàanàaca, yái Juan el Bautistamica. Yá namànicaté irí báawéeri iyúwaté nawàwáaná, càide iyúwaté profetanái itànàanáté tàacáisi iináwaná ìwali càinácaalíté ìyáanápiná —íimaca yái Jesúsca.
Jesús sana a un muchacho que tenía un espíritu impuro
14 Néeseté Jesús, nía nacái yáapichéeyéica, nèepùacawa Jesús yéewáidacalénái áibanái yàatalé. Yá naicáca manùba wenàiwica Jesús yéewáidacalénái itéese. Nàyaca nacái néré abénaméeyéi yéewáidéeyéica wenàiwica templo irìcu. Níái yéewáidéeyéica wenàiwica, nía nacái Jesús yéewáidacaléca natàaníca nàyaca nalíwáaca ùuléeri wawàsi iyú.
15 Néese wenàiwicanái iicáca Jesús, yá macáita napìacawa íipunita natàidacaténáni, máiníiyéi íináidacawa iicáidaca Jesús irí.
16 Néese Jesús isutáca yéemìawa yéewáidacalénáiwa:
—¿Càinácué ìwali pitàaní piríwáaca chàinisíiri iyú, píacué nacái nía nacáide? —íimaca nalí.
17 Yá abéeri néená níái wenàiwica ìyéeyéica néré íimaca Jesús irí:
—Nuíwacali, nudéca nutéca pìatalé nuìriwa demonio idacuèri íiwitáise. Yái demonioca masànaca imànica nuìri.
18 Ata alénácaalí nuìri ìyaca, yá demonio yàaca irí tèwacáimi, yá yúucaca nuìri cachàiníiri iyú cáli íinatalé, yá cacàlica inùmalìcuíse yái nuìrica, yá nacái yaamíadaca iyéiwa, yá pumùluca iiná macáita. Nudéca nusutáca péewáidacalénái íicha wawàsi náucáanápiná demonio nuìri íicha, quéwa càmita náalimá náucaca íichani —íimaca yái yáanirica.
19 Néese Jesús íimaca:
—¡Píacué càmíiyéica yeebáida Dios! ¿Càinácué èeri iwàwacutá nùyacuéca píapicha quiríta? ¿Càinácué èeri iwàwacutá numànicuéca pirí quiríta? Pìanàidacué nùataléni yái ùuculìirica —íimaca yái Jesúsca.
20 Yá natéca ùuculìiri Jesús yàatalé. Quéwa demonio iicácanáami Jesús, yá demonio yàaca tèwacáimi ùuculìiri irí. Yá ùuculìiri yúuwàacawa cáli íinatalé. Yá italíanícawa, cacàlica inùmalìcuíse.
21 Néese Jesús isutáca yéemìawa ùuculìiri yáaniri:
—¿Càisimaléná èeri idé idènìacani íisacadénáamini? —íimaca yái Jesúsca. Néese yáaniri íimaca Jesús irí:
—Sùmàicaalítàacáwani idàbaca íisacani bàaluité.
22 Manùba yàawiría nacái demonio yúucacani quichái irìculé, úni yáaculé nacái inúacaténáni. Quéwa, pidécaalísica pichùnìacani, néese piicá watúulécaná, yá piyúudàaca wía —íimaca yái yáanirica.
23 Jesús íimaca irí:
—¡Picá cài píimaca ‘pidécaalísica’! Iwàwacutá manuíca píináidacawa piwàwawa nùwali. Aibacaalí yeebáida nulí, Dios imànipiná irí macái íiwitáaná cayábéerica —íimaca yái Jesúsca.
24 Yá ùuculìiri yáaniri íimaca cachàiníiri iyú Jesús irí:
—Nuebáidaca pirí. ¡Piyúudàa nuebáidacaténá pirí cachàiníiri iyú mamáalàacata! —íimaca yái yáanirica.
25 Néese Jesús iicácáiná madécaná wenàiwica nàwacáidáyacacawa yàatalé caquialéta, íná yàalàaca demonio cachàiníiri iyú. Jesús íimaca demonio irí:
—Pía demonio, matàacáirica màuwíirica nacái imànica wenàiwica, pìawa íicha yái ùuculìirica. Picá pèepùa piwàlùacawa àniwa iwàwalìculé —íimaca yái Jesúsca.
26 Yá demonio yéemíanícawa, yàaca tèwacáimi ùuculìiri irí àniwa, yá imàacaca ùuculìiri itatácawa cachàiníiri iyú àniwa. Néese yàacawa ùuculìiri íicha, yá ùuculìiri irìacáitawa cáli íinatalé càide iyúwa yéetéerimiwa. Iná madécaná náimaca ùuculìiri yéetácasawa.
27 Quéwa Jesús íibàaca icáapi ìwali imichàidacaténáni. Yá ibàlùacawa yái ùuculìirica.
28 Néesetécáwa Jesús iwàlùacawa capìi irìculé yéewáidacalénái yáapichawa méetàucuta áibanái íicha. Yá nasutáca néemìawa Jesús:
—¿Cánácáwa càmita wadé wáucaca demonio? —náimaca.
29 Yá Jesús íimaca nalí:
—Máinícué càulenáca piúcaca yái demonio íiwitáanáca. Iwàwacutácué pisutáca píawawa Dios íicha quéechacáwa, pimàacacué píichawa nacái piyáacaléwa, pidéenápinácué piúcacani wenàiwica íicha —íimaca yái Jesúsca.
Jesús anuncia por segunda vez su muerte
30 Néese Jesús yàacatéwa náicha yéewáidacalénái yáapichawa. Yá nèepunícawa Galilea yàasu cáli íinatabàa. Jesús càmita iwàwa áibanái yáalíacawa alénácaalíni.
31 Jesús yéewáidacáiná yàacawa yéewáidacaléwa. Yá icàlidaca nalíni:
—Abénaméeyéi wenàiwica presopináca namànica núawa namàacacaténá áibanái asìanái inúaca núa, núa asìali Dios néeséerica. Yá nanúapiná núawa. Quéwa máisiba èeri irìcu, yásí nucáucàacawa àniwa —íimaca yái Jesúsca.
32 Quéwa níái yéewáidacaléca càmita náalía néemìaca càinácaalí íimáaná yái tàacáisi Jesús icàlidéerica nalí. Yá cáaluca nasutáca néemìawani ìwali.
¿Quién es el más importante?
33 Néeseté nàanàaca Capernaum ìyacàlená néré. Yá nawàlùacanáamiwa capìi irìculé, yá Jesús isutáca yéemìawa nía:
—¿Càiná wawàsi ìwalicué pitàaní siùcatàacáwa idècunitàacá pèepunícawa àyapulìcubàa? —íimaca nalí.
34 Masànata quéwa nía Jesús íicha báicáiná nía náiwitáise báawéeri ìwalíisewa, natàanícáináté chánácaalí néená máiníiri cachàinica áibanái íicha canánama.
35 Néese Jesús yáawinacawa, yá imáidaca yàataléwa yéewáidacalénáiwa. Yá íimaca nalí:
—Aibacaalí iwàwa Dios iicácani iyúwa cachàiníirica áibanái íicha canánama, iwàwacutá yái wenàiwica iicáca yáawawa iyúwa càmíiri cachàini náicha canánama. Iwàwacutá nacái iyúudàaca nía áibanái canánama —íimaca yái Jesúsca.
36 Néese Jesús yeedáca sùmài ibàlùadacaténáni nèewi. Yá Jesús yeedáca sùmài yàanalìculéwa. Yá íimaca yéewáidacalénái iríwa:
37 —Cawinácaalí wenàiwica yeebáidéerica nutàacái, imànicaalí cayábéeri sùmài irí nuípidená ìwali, càiride iyúwa yái sùmàica, yásí nuicáca yái cayábéerica imàníirica sùmài irí càide iyúwa idéca nacáicaalí imànica nulí cayábéeri. Càmita imàni abéerita nulí cayábéeri, néese imànica nacái irí cayábéeri yái Diosca ibànuèrica núa —íimaca yái Jesúsca.
El que no está contra nosotros, está a nuestro favor
38 Néeseté Juan íimaca Jesús irí:
—Wáiwacali, wadéca waicáca áiba yúuquéeri demonio wenàiwica íicha píipidená ìwali íimacáiná pimàacasaca cài imànica, quéwa càmita yèepuníwa wáapicha, íná wadéca wàalàacani cachàiníiri iyú ipíchaná yúucaca demonio wenàiwica íicha —íimaca yái Juanca.
39 Néese Jesús íimaca nalí:
—Picácué pìalàa wenàiwica càmíinápiná namàni cayábéeri, canácáiná yáaliméeri itàaníca báawéeri iyú nùwali idécanáami imànica nuípidená ìwali yái càmíirica wenàiwica idé imànica, icàlidacaalí nacái iináwanáwa imàníinása cài nuíwitáise iyú.
40 Macáicáiná càmíiyéita yùuwideca imànica wía, nayúudàaca wía.
41 Péemìacué cayába, áibacaalícué iyúudàaca pía peebáidacáiná nutàacái, núa Cristoca, éwita yáalimácaalí yàaca pìiraca úni yáawami, càicáaníta Dios imànipiná irí cayábéeriwa —íimaca yái Jesúsca.
El peligro de caer en pecado
42 Jesús íimacaté: “Aibacaalí iméeràidaca nùasu wenàiwica namànicaténá nabáyawanáwa, níái púubéeyéica yeebáidéeyéica nutàacái, yásí Dios yùuwichàidapináca manuísíwatani. Cayába cachàini irítáni yéetácaalíwatá ipíchawáise iméeràidaca sùmanái. Aibanái idacùacaalí manuíri íba icanápi ìwalíise náucacaténáni manuíri úni yáaculé isawíacaténáwa, yásí ìisicùmacawa. Quéwa ìyacaalí mamáalàacata chái èeri irìcu, néese iméeràidacaalí sùmanái namànicaténá nabáyawanáwa, yá máiní cachàiníwanái yùuwichàapinácawa áibanái íicha infierno irìcu, yái manuíri quicháica. Iná cayába cachàini irítáni yéetácaalíwatá ipíchawáise iméeràidaca púubéeyéi.
43 Iná piwàwacaalí pimànica pibáyawanáwa picáapi iyúwa, yá piúca píichawa píiwitáise báawéeriwa, ipíchaná pimànica pibáyawanáwa, càide iyúwa wenàiwica iwichùacaalí icáapiwa ipíchaná imànica ibáyawanáwa icáapi iyúwa. Càita nacái iwàwacutá piúcaca píichawa píiwitáise báawéeriwa, yéewanápiná pidènìaca picáucawa càmíiri imáalàawa, ipíchaná nacái pìacawa infierno irìculé, yái manuíri quicháica càmíirica ichacàwa càiripinéerita ìyaca.
44 Infierno irìcu canácatáita cáwi yéetáwa néré, níái cáwi iyéeyéica nainá yáaséerica, càmicatalé nacái quichái ichacàwa càiripináta.
45 Piwàwacaalí pimànica pibáyawanáwa pìabàli iyúwa, pìanápináwa áibalé càmicataléca Dios iwàwa pìacawa, yá piúca píichawa píiwitáise báawéeriwa, ipíchaná pimànica pibáyawanáwa, càide iyúwa wenàiwica iwichùacaalí yàabàliwa ipíchaná imànica ibáyawanáwa yàabàli iyúwa. Càita nacái iwàwacutá piúcaca píichawa píiwitáise báawéeriwa, yéewanápiná pidènìaca picáucawa càmíiri imáalàawa, ipíchaná nacái Dios yúucaca pía infierno irìculé, yái manuíri quicháica càmíirica ichacàwa càiripinéerita ìyaca.
46 Infierno irìcu canácatáita cáwi yéetáwa néré, níái cáwi iyéeyéica nainá yáaséerica, càmicatalé nacái quichái ichacàwa càiripináta.
47 Piwàwacaalí pimànica pibáyawanáwa pituí iyúwa, piicáanápiná wawàsi càmíirica Dios iwàwa piicáca, yá piúca píichawa píiwitáise báawéeriwa, ipíchaná pimànica pibáyawanáwa, càide iyúwa wenàiwica imusúadacaalí ituíwa ipíchaná imànica ibáyawanáwa ituí iyúwa. Càita nacái iwàwacutá piúcaca píichawa píiwitáise báawéeriwa, yéewanápiná pidènìaca picáucawa càmíiri imáalàawa, ipíchaná nacái Dios yúucaca pía infierno irìculé, yái manuíri quicháica càmíirica ichacàwa càiripinéerita ìyaca.
48 Infierno irìcu canácatáita cáwi yéetáwa néré, níái cáwi iyéeyéica nainá yáaséerica, càmicatalé nacái quichái ichacàwa càiripináta.
49 “Dios icasáapiná quichái nàwali macáita.
50 Péemìacué comparación: Cayábéeri iwidùma piyáacalé yáapichacué, quéwa càmicaalí quirínama puìwa yái iwidùmaca, yá càmitacué píalimá cayábéerica pimànica àniwani. Càita nacái iwàwacutácué cáinináca piicáyacacawa, càide iyúwa cayábéeri iwidùma puìwacaalí imànica walí wayáacalé. Cáininácué piicáyacawa yéewanápinácué pìyaca matuíbanáiri iyú píapichawáaca”, íimaca yái Jesúsca.