7
Tiipanalu tjananya nintilku
Tuḻkuku mayutju tiṉangku Tiipananya tjapiṉu, “Paluru tjana wangka tjukarurru watjaṉu, yilta?” Tiipanalu tjananya yalatji watjaṉu, “Walytja tjuṯa, kulilaṉiya! Nganampa walytja Yipuramanya yurrunpa manta Mitjiputayimiyala nyinanyingka, nganampa mayutju tiṉa Katutjanya tili nguwanpa Yipuramala yutitjarringu. Katutjalu Yipuramanya watjaṉu, ‘Nyuntupa ngurra, walytja tjuṯaṯarra wantirra, manta kutjupakutu maa yarra! Nyuntu yananyingkaṉanta nintilku ngurra palulakutu tjukarurru yankunytjaku.’ Palulanguru Yipuramalu ngurra walytja wantirra tawunu Yaranalakutu yanu. Ngurra palula nyinarra paluru yapuntarringu. Palulanguru Katutjalu watjara palunya iyaṉu, manta ngaakutu, nganampa ngurra walytjakutu. Paluru yankula nyinanytjala wiya Katutjalu watjaṉu, ‘Ngaatja nyuntupa ngurra, kutun nyinanytjaku.’ Yalatji wiya Katutjalu palula watjaṉu, paluru ngurra miyaḻangka nyinangi. Katutjalu Yipuramanya yalatji watjaṉu, ‘Manta tjuṯaku mayutju tiṉangkuṉanta tjukarurru watjaṉi. Manta ngaatjanya nyuntupa walytja ngaṉṯitja tjuṯangkulpi kanyilku, ngurra walytja tjanampalpi ngaraku.’ Wangka yalatji Katutjalu Yipuramanya watjaṉu paluru pipirriwiya nyinanytjala. Yipuramanya Katutjalu piyuku watjaṉu, ‘Nyuntupa walytja ngaṉṯitja tjuṯaya kutu manta kutjupangka nyinamalpa, yiiya antaṯa puupala. Manta palunya ngurrara tjuṯangku tjananya pungkula kanyinmalpa, tjana kutu waarrkarriyanytjaku. Waarrkana tjuṯaya nyinaku wiitjimani mantjintjawiya. Palunya ngurrara pungkupayi tjuṯa ngayulu tjananya ngaparrtjingku pungku tjana nyuntupa walytja tjuṯa ngurra kutjupakutu iyantjaku, kanyilwiyangku. Palulanguruya nyuntupa walytja ngaṉṯitja tjuṯa ngalyankula ngurra ngaakutu nyinarra ngayunyaṉiya waḻkunmalpalpi.’ Palulanguru Katutjalu Yipuramanya watjaṉu, ‘Nyuntupa katja tjuṯa, nyuntu tjananya watintjaku. Nyuntupa walytja ngaṉṯitja tjuṯangku, tjanaṯarra katja watintjaku. Yalatji tjana watirrinytjala nyurrangarri kulilku, “Yuwa, ngaa tjuṯa Katutjaku walytja tjuṯa nyinanyi.” ’ Palulanguru Yipuramalu palumpa katja Yatjikanya watiṉu, pipirri wiima, tjiṉṯu tjapanpalangka ngarrinyingka. Yatjikalu tiṉarrirra palumpa katja Tjikupanya pipirri wiima watiṉu. Palulanguru Tjikupalu tiṉarrirra palumpa katja tjuṯalpi tjananya pipirri wiima watiṉu. Tjikupaku katjapiṯi, tuwalpala nyinangi nganampa walytja yurruntitja tjuṯa.”
Tiipanalu tjananya piyuku watjaṉu, “Tjikupakuṉu katja tjuṯa mulyarrarringu maḻanypa Tjutjupaku. Mulyarrarringkulaya palunya witira tjalamilaṉu tjanala kamulatjarra tjuṯangku manta Yitjipilakutu katinytjaku. Ngurra palula Tjutjupanya waarrkarringangi payirrinytjawiya mungutja. 10 Katutjalu palunya kutu yaṉṯayaṉṯaṉangi wantiwiyangku, kutjupa tjuṯangkuya panypurangkunytjala. Paluru Tjutjupanya nintiṉingi paluru ninti puntungku wangkanytjaku. Manta Yitjipiku mayutju tiṉangku Tjutjupanya yaḻṯingu, ngalya yankula ngaranytjaku. Paluru Tjutjupaku yunyparringkula waarrkana tjuṯangka watjaṉu, ‘Tjutjupanyalpi mayutju tiṉa nampa tuu nyinaku, Yitjipinya ngurrara tjuṯaku, ngayuku waaḻa kanyilpayi tjuṯakuṯarra.’
11 “Palulanguru kapi wiya punkaṉu manta Yitjipilawana, manta Kayinanalawanaṯarra, mangarri tjanampa wiyarringu. Kutjupa tjuṯa tjana paḻtjatjirratja wiyarringu. Nganampa yurruntitja tjuṯangku Tjikupalungarri puṯu nyakuyinangi mangarriku, 12 kanya Yitjipingka tjana mangarri puntuya waaḻa tjuṯangka kanyiṉingi. Tjiḻpi Tjikupalu tjakulpa kuliṉu manta Yitjipingka mangarri kutu ngarrinyingka. Alatji kulira paluru tjananya katjapiṯi ngurra palulakutu wantirriyaṉu mangarri payimilara ngalya katinytjaku. Manta Yitjipilakutu tjana yankula mangarri payimilaṉu. 13 Mangarriya payimilara piyukuya kuḻpangu ngurra walytjakutu. Paluru tjana mangarri palunya ngalkura piyuku yanu manta Yitjipilakutu mangarriku. Palulanguru Tjutjupalu tjananya kaaka tjuṯanya watjaṉu, ‘Ngayulu Tjutjupanya, nyurrangarrimpa maḻanypa.’ Palulanguru mayutju Piirulu kuliṉu Tjutjupaku walytja tjuṯa ngalyanutjangka. 14 Tjutjupalu palumpa kaaka tjuṯa iyaṉu, paapa Tjikupanya, walytja kutjupa tjuṯaṯarra, yaḻṯirra ngalya katinytjaku, manta Yitjipilakutu. Tjikupanyangarriya tjuṯa nyinangi yaṉangu tjapantiyi payipala. 15 Tjikupanyangarriya Yitjipilakutu yankula palyaya nyinangi mangarritjarralpi. Manta Yitjipilaya nyinarra mirrirringu, Tjikupanya palumpa katja tjuṯaṯarra. 16 Walytja ngaṉṯitja tjuṯangku tjananya mirri tarrka tjuṯa maḻaku katingu manta Kayinanalakutu. Kapi Tjikimalaya mirri tarrka tjuṯa tjunutjunu. Kapi Tjikimanya Yipuramalu yurrunpa maningka payimilaṉu, palumpa walytja ngaṉṯitja tjuṯa, mirri tjunutjunkunytjaku. Yamaku walytja tjuṯangka manta panyapa payimilaṉu.
17 “Yitjurilaku ngaṉṯitja tjuṯaya ngurra Yitjipila nyinarra tjuṯalingkulpiya nyinangi. Katutjalu kuliṉu, ‘Ngayulu Yipuramanya yirriṯi watjaṉu palumpa walytja ngaṉṯitja tjuṯa ngurra Kayinanala katirra nyinatjunkukitjangku. Wangka palumpa wiyaṉa ramarringu, kutuṉa kuliṉi ngula tjananya katirra ngurra palula nyinatjunkukitjangku.’ 18 Palulanguru mayutju tiṉa kutjupalpi Yitjipinya ngurrara tjuṯaku tjanampa nyinangu. Mayutju paluru Tjutjupaku ngurrpa nyinangu. 19 Mayutju paluru nganampa walytja yurruntitja tjuṯaku aḻṯururrinytjawiyangku watjaṉu tjuulytji tjuṯangku pipirri wiima tjuṯa tjanampa tjulyara katirra urilta waṉinytjaku, tjana ngarrirra ilunytjaku. 20 Palulanguru Muutjanya pipirri wiima yutirringu. Pipirri wiima palya ngarringi. Kiṉara tjirripalangka maamangku ngurrangka yampura kanyiṉingi. 21 Paluru pipirri wiima palunya karrukutu katirra ngarritjunu kaṉilpangka nguwanpa, kapingka katuwana ngaralinkunytjaku. Kaṉilpa palula ngarrinyingka, mayutju Piiruku yuṉṯalpangku yankula nyakula mantjiṉu kaṉilpa palunya. Pipirri wiima Muutjanya mantjira kanyira tiṉaṉungku, maama walytjangku nguwanpa. 22 Paluru tiṉarringkula nyinanyingka Yitjipinya ngurrara kuultitji tjuṯangku nintiṉingi. Kuula tiṉangkaṯarra paluru nyinarra ninti puntulingku nyinangi. Paluru yaṉangu punturringkula tjukarurru kutu wangkapayi. Paluru waarrka tjukarurru palyalpayi, aṉangu manpaṯangku.”
23 Tiipanalu tjananya piyuku watjaṉu, “Muutjanya wati punturringkula paluru kuliṉingi palumpa walytja tjuṯa yankula nyakukitja. 24 Yankula Muutjalu nyangu Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja kutju Yitjipinya ngurrarangku pikangku punganyingka. Nyakulara patjurirringu. Muutjalulpi Yitjipinya ngurrara palunya pungkula iluntanu. 25 Muutjalu yalatji kuliṉingi, ‘Ngayuku walytja tjuṯangkuya yalatji nintingku kuliṉi, Katutjaluṉi ngayunya wantirriyaṉu patjuriṉa tjanampa wangkanytjaku mayutju tjuṯangku tjananya kutu yitjipungkula kanyiltjipingka.’ Muutjaku walytja tjuṯangku wiya yalatji kuliṉu, wiya. 26 Tjiṉṯu kutjupangka Muutjalu pulanya nyangu Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja kutjarrangku pulanku pikangku watjaṉingka. Marrkuṉu pulanya yatanmankukitjangku, ‘Kulilapula! Wiya pulankunu pikangku watjantjaku walytjararrangku, pikawiyarriwapula!’ 27 Wati tjikipakangku Muutjanya yuṉṯura wantirriyara watjaṉu, ‘Wiya nyuntu ngalinyatju marrkuntjaku. Wiya nyuntu nganampatju mayutju nyinanyi, wiya. 28 Wati panyapa Yitjipinya ngurrara nyuntu mungaṯu pungkula iluntanu. Tjinguru ngayunyalpiṉinu pungkula iluntankukitja ngaranyi.’ 29 Wangka palunya kulira Muutjalu yalatji kuliṉingi, ‘Ngayulu Yitjipinya ngurrara yiluntananyingka, tjinguru ngayuku walytja tjuṯangku Yitjipinya ngurrara tjuṯangka tjanala tjakultjunku. Tjana ngayunyalpi ngaparrtjingku pungkutjipingka ngayulu ngurra kutjupakutulpi yankuku.’ Muutjanya kumpira parrpaṯu, wala yankula ngurra kutjupangkalpi nyinangu, manta Mitiyala. Miiṯa yaḻṯirra paluru ngurra palula nyinangi. Paluru miiṯararrangkupula katja kutjarralpi kanyiṉu.”
30-31 Tiipanalu tjananya piyuku watjaṉu, “Paluru ngurra palula kutu nyinangi, yiiya puutiyipalangara. Palulanguru Muutjalu tjiipi tjuṯa kanyiṉingi puḻi Tjaniyala ila, ngurra kapiwiyawanangku. Ngurra palula Muutjalu nyangu watiya kampanyingka, ilkari ngurraraṯarra watiya palula ngaranyingka. Nyakula puṯu parra kulira yilarringkula parra yirra nyangangi. Paluru kuliṉulpi Katutjalu yalatji watjantjala, 32 ‘Ngayulu Katutjanya wangkanyi. Nyuntupa walytja yirriṯi nyinanytja tjuṯaku ngayulu mayutju tiṉa nyinangi, Yipuramaku, Yatjikaku, Tjikupaku.’ Muutjanya tititingarangi nguḻurrirra. Paluru manta walupungangi. 33 Katutjanyara piyuku wangkangu, ‘Manta ngaatjanya aakaaka ngayukutju manta ngaranyi, puuta yarrara tjurra! 34 Ngayulu tjananya nyangangi, ngayuku walytja tjuṯa, manta Yitjipingka nyinanyingka. Mayutju tjuṯangku tjananya aḻṯuruwiyangku pungkupayi. Mikintjanuya ngarrirra yaṉkulpayi. Ngayulu tjanampa aḻṯururringkula kuliṉi tjana ngurra palyakutu tjananya katinytjaku, pungkupayi tjuṯangkamarra. Kala, ngayuluṉanta Yitjipilakutu wantirriyalku, nyuntu tjananya katinytjaku pungkupayi tjuṯangkamarra.’ ” 35 Tiipanalu tjananya piyuku watjaṉu, “Muutja palunya, Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja tjuṯangku mungutja watjara wantingu, yalatji, ‘Wiya nyuntu nganampatju mayutju nyinanyi. Nyuntulanyatjun mayutjungku nguwanpa wiya watjantjaku.’ Katutjalu Muutjanya wantirriyaṉu tjanampa yankula mayutjurringkula ngurra kutjupakutu tjananya katinytjaku. Katutjalu kuliṉu paluru, ilkari ngurrara panya paluruṯarra yutitjarringutjangku tjananya tjungungkupula Muutjalu kutjarra katinytjaku, pungkupayi tjuṯangkamarra. 36 Muutjalu tjananya Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja tjuṯa katingu Yitjipilanguru. Paluru Katutjakuṉu ngangkaritjarrangku kutjupa kutjupa palyaṉingi ngurra Yitjipila, yuru yini Tjatjakalaṯarra. Paluru tjana kapiwiyawana yankula nyinayinanyingka Muutjalu Katutjakuṉu ngangkaritjarrangku kutjupa kutjupa palyara tjanala nintiṉingi. Ngurra kapiwiyawanaya yanangi rawalingku yiiya puutiyipala. 37 Muutja paluru tjananya watjaṉu yalatji, ‘Katutjaku wangka watjalpayi ngula Katutjalu nganampa walytja ngaṉṯitja tjuṯaku ngaratjunku, paluru ngayunya ngaratjunutja nguwanpa. Katutjaku wangka watjalpayi paluru nganampa walytja ngaṉṯitja yilta nyinaku.’ 38 Muutja paluru tjungu tjanala nganampa walytja yirriṯi nyinanytja tjuṯawana ngurra kapiwiyawana nyinayinkupayi. Ilkari ngurrara paluruṯarra tjanala tjungu nyinayinkupayi. Katutjalu Muutja palula wangkangi, wangka palunya nganaṉalpi kulintjaku. Wangka palunya maṯupurra yaṉangungku kulira kana nyinanytjaku.”
39 Tiipanalu tjananya piyuku watjaṉu, “Nganampa walytja yirriṯi nyinanytja tjuṯangku mayutju Muutjanya kulira wantingu. Tjana kuliṉu manta Yitjipilakutuya ngaṉṯikutu yankukitjangku. 40 Muutjanya wantirra tjana tuḻkuku mayutjunya yini Yirananya tjingapungu alatji, ‘Muutjanya ngurra kutjupangka nyinanyingka, palyalalaka Katutjanya nguwanpa kutjupa!, mayutjulampa ngaranytjaku, palurulpi nganaṉanya nintilku ngurra palyakutu yankunytjaku. Mayutju paluru Yitjipilangurulanya ngalya katirra, yaalytjirringu?, wampa. Puṯula kuliṉi paluru yaalytjirringu?’ 41 Palulanguruya kuulta tjuṯa mantjira warungka tjunkula palyaṉu puluka wiima, Katutjanya nguwanpa waḻkulkitjangku. Puluka wiima palulakutu tjana tjawirrilyi katirra tjunkula wantipayi, Katutjanya nguwanpangka. Yalatjiya kuliṉangi, ‘Ngaatja puluka wiima palya ngaranyi, nganampa mayutju tiṉa, Katutjanya nguwanpa.’
42 “Katutjanya nguwanpa puluka wiimaya waḻkuṉingka, Katutjalu tjananya marrkulwiyangku wantingu. Tjana piṉṯirri tjuṯaṯarra Katutjanya nguwanpa waḻkuṉingi. Yalatji tjana piṉṯirri waḻkuṉutjangka Katutjaku wangka watjalpayingku yalatji wakaṉu,
‘Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja tjuṯangkuya kulila! Ngurra kapiwiyawana yankula puṯunyurra ngayuku tjawirrilyi tjuṯa pungkupayi. Rawanyurra yalatji tjawirrilyi pungkupayi yiiya puutiyipala. Yalatji pungkulanyurra kutjupa waḻkulpayi, ngayunya wiya.
43 Katutjanya nguwanpa, kutjupa tjuṯanyurra waḻkura nyinapayi Mulukanya, Ripananyaṯarra. Nyurrangarri Mulukaku ngurra palyaṉu, kaliki wiima. Nyurrangarri katiyankupayi palunya waḻkulkitjangku. Piṉṯirri nguwanpa marangku palyaṉutja nyurrangarri waḻkulpayi, yini Ripananya. Yalatji nyurrangarri wiyawanangku waḻkuṉutjangka ngayulu nyurrangarrinya wantirriyalku waṉma, ngurra Papilunala wirriḻi.’ ”
44 Tiipanalu tjananya piyuku watjaṉu yalatji, “Nganampa walytja yirriṯitja tjuṯangku ngurra kapiwiyawana yankula katiyankupayi, Katutjaku ngurra kaliki, pangki tjuṯatjanu palyaṉutja. Ngurra kaliki palula tjana tjungurringkula Katutjanya waḻkulpayi. Katutjaku ngurra panyapa tjana yurrunpa tjukarurru palyaṉingi, yalatji Katutjalu Muutjanya yurrunpa nintiṉutjangka. 45 Paapa tjuṯangkuya, ngurra kaliki panyapa pangkitjanu palyaṉutja mayutjungku kanyira tjiḻpi tjiḻpirringkula katja tjuṯa watjalpayi tjana mayutjungkulpi kaliki palunya kanyintjaku. Ngaṉṯitja tjuṯangku kaliki palunya parra katiyinkula manta Kayinanalakutulpi katirra ngaratjunu, mayutju Tjatjuwanya tjanampa nyinanytjala. Katutjalu tjananya Kayinananya ngurrara tjuṯa, nguḻutjingara wantirriyinangi, Tjatjuwalungarri tjananya pikangku pungkula iyantjala. Yalatji Katutjalu tjananya nguḻutjingara wantirriyaṉu Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja tjuṯa ngurra palula nyinanytjaku. Katutjaku kaliki panyapa, pangkitjanu palyaṉutja kutu manta panyapangka ngarangi, Tapitanya mayutjulpi nyinanytjala. 46 Katutjanya mayutju Tapitaku yunypa nyinangi. Palulanguru Tapitalu Katutjanya tjapiṉu, ngurra kutjupa waaḻa, Katutjaku palyalkitjangku. Katutjalu palunya wiya watjaṉu. 47 Tapitakuṉu katjangku Tjalamunalulpi Katutjaku ngurra kutjupa waaḻa palyaṉu. 48 Katutjanya mayutju ngangkari tiṉatjarra wiya waaḻangka kutju nyinanyi, watingku marangku palyaṉutjangka, wiya. Yalatji Katutjaku wangka watjalpayingku yirriṯi watjaṉu,
49-50 ‘Katutjalu watjaṉu ngayulu ilkariwana mantawana nyinanyi. Ngayulu walytjangku kulira ngurra walytja palyaṉu. Ngayulu wiya yalatji kuliṉi, “Yaṉangu tjuṯangku ngurra ngayuku palyantjaku. Wiya waaḻangka kutju ngayulu nyinanyi, yaṉangungku palyaṉutjangka.” ’ ”
Yara palunya tjanala Tiipanalu nintiṉu tjana yalatji wiyawanangku kulintjala, “Katutjanya nganampa tjaatji tiṉangka kutju nyinanyi, wiya paluru waṉma ngurra kutjupangka nyinanyi.” Yara palunya watjara Tiipanalu tjananya tjayiṯiwayi yalatji watjaṉu. Muutjaku wangkawana kutju wiyanyurra kulintjaku Yiitjukuṉu wangkaṯarranyurra kulintjaku.
51 Tiipanalu mayutju tjuṯangka tjananya payiṉu yalatji, “Nyurrangarri Katutjaku wangka kulilwiya kutu nyinanyi. Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya nintintjala kuliranyurra wantipayi, nyurrangarrimpa walytja yirriṯi nyinanytja tjuṯa nguwanpangku. 52 Paluru tjana Katutjaku wangka watjalpayi tjuṯa, pungkula mirrintankupayi. Katutjaku wangka watjalpayingku yalatji watjaṉu, ‘Ngula Kurayitjanya nyinaku, Katutjaku tjukarurru nyinapayinya.’ Wangka palunya paluru watjaṉutjangka, paluru tjana pungkula mirrintanu. Kurayitjanya palunya ngalyankula nyinanytjala nyurrangarrilpi yurruntitja tjuṯa nguwanpangkunyurra watjaṉu tjana palunya yiluntankunytjaku. 53 Katutjalu irriṯi ilkari ngurrara wantirriyaṉu Muutjanya palumpa wangka nintintjaku. Muutjalu wangka palunya kulira nyurrangarrimpa walytja yirriṯitja tjuṯangka tjakultjunu. Katutjaku wangka maṯupurra palunya nyurrangarri kulira tjukarurru nyinamara. Yalatji wiya.”
Tiipananyaya puḻingka rungkalku
54 Mayutju paluru tjana kaantjaḻa tjuṯangkuya Tiipanaku wangka kulira puntura mulyarrarringkula kaṯiṯiyanku tjaḻinypa patjara pungu. 55 Tiipanalu yirra nyakula Katutjanya nyangu irrnyara ngaranyingka, Yiitjunyaṯarra tjungupula mayutju kutjarra ngaranyingka. Yalatji Tiipanalu nyangu, Katutjaku kurrunpangku nintintjala. 56 Yirra nyakula tjananya watjaṉu, “Nyawaya! Ngayuluṉa nyanganyi ilkari alytjurarrinytja yaṉanguku katja, tjungupula Katutjanya ngaranyi.” 57 Pina marangkuyanku patira kuliltjipingkamarra mirrangu. Tjana kuliṉingi, “Yiitjunya wiya Katutjalawana nyinanyi, paluru mungutja. Yalatji watjara Tiipanalu luwulampa kilytjuntananyi.” Tiipananyaya walangku pakara witiṉu. 58 Witiraya katirra waṉingu tawunungka yaatjayiṯi. Puḻitjarrangkulpiya rungkaṉingi, mirrintankukitjangku. Puḻitjarra tjuṯangkuya rungkalkitjangku kuutayanku yarrara, yungu yangupala yini Tjuulalu kanyintjaku. 59 Kutungkuya rungkaṉingi, Tiipanalu Katutjanya watjantjala yalatji, “Mayutju Yiitju, kurrunpaṉi mantjila!” 60 Pupakatirra Tiipanalu raapangku Katutjanya marrkuṉu, “Katutja, kulila! Ngaparrtjingku tjananya pungkuwiyangku wanti!, tjana ngayunya yiluntanutjangka.” Yalatji wangkarra mirrirringulpi Tiipananya.