22
Jewku Mayatja Tjuṯangku Jesunya Kukanymankunytja
(Matthew-ku 26:1-5,14,16; Markaku 14:1-2,10-11; Johnku 11:45-53)
Ka tjiṉṯu waṯalpi ilaringu tjiṉṯu pala palula mai panya pilytja ngalkula aṟa panya irititja kulintjaku ini panya Katuwanu Ankunytjanya. Kaya wati tjukurtjara kuranyitja tjuṯa munu Moseku tjukurpa nintilpai tjuṯa kuḻu Jesunya iluntankunytjikitja mukuringangi, palu tjana aṉangu tjuṯaku nguḻuringangi kuliṟa, “Tjinguṟu tjanala miṟangka witinnyangkaya nyakula palunya ngalkilku. Kala yaaltjingaṟa palunya kampangkaṯu witilku?” Ka tjiṉṯu nyara palula mamu Satannga Jesuku nintintja kutjungka tjarpangu ini panya Judas Kaṟiyatala. Ka Judasalu ankula kampangkaṯu wangkangi wati panya tjukurtjara kuranyitja tjuṯangka munu wati timpula aṯunymankupai tjuṯangka kuḻu. Alatji paluṟu wangkangi, “Yaaltji nyura kulini? Ngayuluṉa nyuranya alpamilalku Jesunya witintjaku?”
Kaya paluṟu wangkanyangka kuliṟa pukuḻaringu munuya palunya kalkuṉu Jesunya tjanala nintinnyangka mani ungkunytjikitjangku. Ka tjana wangkanyangka Judasalu palyanmanu munu palulanguṟu kuliningi, “Wanyuyawi aṉangu uwankara ngurangkari, kaṉa tjanala kampangkaṯu nintila Jesunya witintjaku.”
Tjapa Maḻatja Ngalkunytjaku Palyantja
(Matthew-ku 26:17-25; Markaku 14:12-21; Johnku 13:21-30)
Ka tjiṉṯu panya paluṟu wirkanu mai panya palunya ngalkuntjaku munu lamalama kuḻu iluntankula pauṟa ngalkuntjaku. Ka Jesulu wangkangu Peterla pulala Johnta, “Ankula pula mai kuka riti palyala nganaṉa ngalkuntjaku.”
Ka pula tjapinu Jesula, “Yaaltjingka riti palyantjakun mukuringanyi?”
10 Ka Jesulu pulanya Jerusalemalakutu wangkara iyaṉu, “Nyupali waḻingka ma-wirkaṟa nyakuku wati waṟkaripaingku piti minatjara tjaḻiṟa katinyangka. Nyara palunya pula waṉaṟa nyawa waḻingka tjarpanyangka. 11 Munu pula nyakula waḻi pala palulaṯu ma-tjarpara wati waḻiku walytjangka wangka alatji, ‘Nintilpainya mukuringanyi nyuntu ngalila nintintjaku ruuma yaaltjingkala mai panya Katuwanu Ankunytjanya ngalkuku.’ 12 Ka wati nyara paluṟu nyupalila nintilku ruuma katutja taipula kutjupa kutjupa tjuṯatjara. Ka pula nyara palula nganampa mai ngaṉmanytju palyala.”
13 Ka Peternya pula Johnnga anu tjananya wantikatira munu pula mulapaṯu nyangu Jesulu panya wangkanytjitja uwankara. Munu pula mai kuka uwankara riti palyaṉu aṟa panya Katuwanu Ankunytjanya ngalkula kulintjikitjangku.
Tjapa Maḻatja Ngalkunytja
(Matthew-ku 26:26-30; Markaku 14:22-26; 1 Kaṟintjaku 11:23-25)
14 Munuya mungartjirinyangka pitjala taipulangka para-ngarira arintanangi Jesunya munu palumpa iyantja tjuṯa kuḻu mai ngalkuntjikitja. 15 Ka paluṟu tjanala wangkangu, “Ngayulu puḻkaṟa mukuringanyi nyurala tjungungku mai nyanga katuwanutja ngalkuntjikitja ngayuku pika ngaṟanytja kuwaripangka. 16 Panya ngayulu mantangka nyurala nyinara mai nyanga katuwanutja piṟuku ngalkuntja wiya, palu ngula kutjuṉa nyurala tjunguringkula ngalkuku tjiṉṯu panya maḻatjangka Godalu palumpa walytjapiti uwankara mantjiṟa mayatjangku kanyinnyangka.”
17 Munu Jesulu walpayaṯa wainatjara mantjinu munu Godala wangkara waḻkuṉu, “Wiṟungkulanyan waina nyangatja ungu.” Munu tjanala wangkangu, “Mantjilaya walpayaṯa nyanga wainatjara munuya uwankarangku tjikila. 18 Panya ngayulu mantangka nyurala nyinara piṟuku waina nyanga palunya tjikintja wiya, palu ngula kutjuṉa nyurala tjunguringkula tjikilku tjiṉṯu panya maḻatjangka Godalu palumpa walytjapiti uwankara mantjiṟa mayatjangku kanyinnyangka.”
19 Munu Jesulu mai pilytja mantjinu munu maiku pukuḻarira Godala wangkangu, “Wiṟungkulanyan mai nyangatja ungu.”
Munu palulanguṟu tjananya kaṯantaṟa palumpa nintintja tjuṯa ungu munu wangkangu, “Nyangatja ngayulu puntu nyurampa pikatjararingkunytja. Mantjiṟaya ngalkula, munuya aṟa nyanga palunya rawangku palyanma ngayunya kulintjikitjangku.”
20 Munu ngula maingka maḻangka piṟuku walpayaṯa mantjinu wainatjara munu palu puṟunypaṯu Godanya waḻkuṟa tjanala wangkangu alatji, “Nyangatja ngayulu milkaḻi nyurampa tjutinytja, panya nyanga paluṟu nintini kalkuntja kuwaritja Godalu aṉangu tjuṯaku palyantja.
21 “Palu kulilaya! Kuwari nyanga nyura ngayula tjungu nyinanyi ngayuku maḻpa uwankara taipulangka nyanga. Palu nyuralanguṟu wati kutjungku ngayunya mirpaṉtju tjuṯangka nintilku tjana ngayunya witintjaku. 22 Uwa, ngayulu Watiku Katjanya mulapa iluku panya alatjirinytjaku ngaṉmanytju alatjiṯu wangkangu. Palu pika puḻka mulapa ngaṟaku wati panya palumpa, panya ngayunya tjanala nintintjitjaku.”
23 Kaya palumpa nintintja tjuṯangku alatji kuliṟa tjananku ngaparku tjapiningi wangkara, “Nganalu wanyu alatji palyalku nyanga palumpa?”
Nintintja Tjuṯangkuyanku Ngaparku Tjapintja Puḻka Nyinanytja-tjiratja
24 Munuyanku mirpaṉ-mirpaṉṯu ngaparku wangkangi alatji, “Ngayulu uti kuranyu nyinama nyurala waintaṟa.”
25 Ka Jesulu tjananya paiṟa wangkangu, “Kulilaya! Panya aṉangu tjuṯaku mayatja tjuṯangkuya tjananya tungun-tunguntu kanyiṟa pauntjingaṟa wituwitulpai, munuya walytjangku tjananku mirawaṉira wangkapai alatji, ‘Nyawa, nganaṉa maḻpa wiṟungku aṉangu uwankara wiṟuṟa kanyilpai.’ Alatjiya wangkapai wati mantatja tjuṯangku. 26 Palu tjananya kuliṟa arkalwiyangkuya wantima. Nyuntu tjinguṟu puḻka nyinarampa utin walytjangku kuliṟa kuṉṯaringama, munta tjinguṟu nyuntu mayatja kuranyitja nyinarampa utin tjaṟuringkula wati waṟka puṟunyarima. 27 Palu aṉangu tjuṯangku aṟa nyanga palu puṟunypa kulilpai wiya, panya tjana uwankara mayatja puḻka nyinanytjikitja mukuringkupai, munuya aṉangu kutjupa tjuṯa tjanampa waṟka palyantjaku mukuringkupai tjananya wituṟa. Palu nyura uti kampa kutjupa kulinma munu ngayunya puṟunypa arkaṟa nyinama, panya ngayulu nyurampa mayatja puḻka nyinara nyurampa rawa puḻkaṟa waṟkaringi.
28 “Uwa, nyura panya ngayula tjungu tiṯutjara nyinangi munuya mirpaṉtju tjuṯangku ngayunya kuraṟa pungkunyangkaṉi wantikatinytja wiya alatjiṯu. 29 Kaṉa palulanguṟu kuwari nyuranyalpi tjunanyi ngula aṉangu tjuṯa mayatjarira kanyintjaku, panya Mamalu ngayunya mayatja tjunu aṉangu uwankaraku mayatjarinytjaku, nyara palu puṟunypa. 30 Ka ngula nyura ngayuku ngurangka ngayula tjunguringkula ngalkula tjikilku. Munu nyura mayatja tjuṯa tjiya wiṟungka kutju kutju nyinaku aṉangu panya Israelkunu tjuṯa mayatjarira kanyintjikitja.”
Jesulu Ngaṉmanytju Wangkanytja Peternya Palumpa Ngurparingkunytjaku
(Matthew-ku 26:31-35; Markaku 14:27-31; Johnku 13:36-38)
31 Munu palulanguṟu Jesulu Simon Peterla wangkangu alatji, “Simon, Simon, kulilaṉi! Panya Satantu tjapinu nyuranya uwankara kutju kutju arkantjikitjangku panya mai kaṉilpai puṟunytju, panya aṉangungku uṉinypa kaṉiṟa mai wiṟu mantjilpai munu kura tjuṯa tjaraṟa waṉipai, palu puṟunytju Satantu nyuranya arkaṟa nyakunytjikitja mukuringanyi. 32 Palu Simon, ngayulu nyuntumpa Godala tjapinu nyuntunya arkannyangka anga-kanyintjaku nyuntu ngayuku ngurparingkunytjatjanu ngayunya wantinytjaku-tawara. Ka ngula nyuntu maḻaku ngayula tjunguringkula tjananya ngapartji kuṉpunma ngayuku walytja tjuṯa.”
33 Ka Peterlu wangkangu, “Wiya, Mayatja, tjinguṟuya nyuntunya witiṟa tjailangka tjarpatjunkunyangka ngayulu kuḻu nyuntula tjunguringkula tjailakutu ankuku. Tjinguṟuya nyuntunya iluntankuku, kaṉa ngayulu nyuntula tjungu iluku.”
34 Ka Jesulu wangkangu, “Peter, ngaṉmanytjuṉanta wangkanyi, panya tjiṉṯu pakantja kuwaripangka tjuḻpu panya tjuki wangkapai, ka munga nyanga kuwari tjuḻpu paluṟu wangkanytja kuwaripangka nyuntu ngayuku maṉkuraṟa ngurparingkuku.”
35 Munu Jesulu tjananya tjapinu, “Panya ngayuluṉa nyuranya mungaṯu maṟalpa iyaṉu yakutja wiya, mani katinytja wiya ankunytjaku munu tjinatja kuḻu wiya, ka nyura wanyu ankula kutjupa kutjupa tjuṯaku mukuringangi nyara palula aṟa panya?”
Kaya wangkangu, “Wiya alatjiṯu. Nganaṉa palya pukuḻpa anangi.”
36 Ka Jesulu tjanala wangkangu, “Palu kuwari kutjupa ngaṟanyi, ka nyura uti yakutja manitjara kanyiṟampa katima, munuya yakutja kutjupa mantaratjara kanyiṟampa katima, munuya tjuḻa puḻka kanyintja wiya ngaṟala nyurampa ulytja tjara kutjupa tjalamilala munuya mani mantjiṟa tjuḻa puḻka payamilala. 37 Panya nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi nyanga alatji,
‘Palunyaya wati kuralpai-palku kulilku.’ *
Uwa, tjukurpa nyangangku ngayunyatjara tjakultjunangi, ka tjukurpa nyanga paluṟu mulapa kuwari utiringanyi.”
38 Kaya palumpa nintintja tjuṯangku wangkangu, “Mayatja, nyangatjala tjuḻa puḻka kutjara kanyini.”
Ka Jesulu nyakula wangkangu, “Wiya, palya wanti!”
Jesulu Mamangka Tjapintja Ngura Apu Alipatjarala
(Matthew-ku 26:36-46; Markaku 14:32-42)
39 Munu palulanguṟu Jesunya pakaṟa anu ngura panya apu Alipatjaralakutu panya ngura nyara palulakutu paluṟu rawa ankupai, kaya palumpa nintintja tjuṯa palula tjunguringkula anu. 40 Munu nyara palula wirkaṟa Jesulu tjanala wangkangu, “Godalaya tjapinma nyuranya anga-kanyintjaku mamungku nyuranya kurantjaku-tawara.” 41-42 Munu paluṟu tjukutjuku paṯu nguwanpa anu munu tultjungaṟakatira Godala tjapiningi alatji wangkara, “Mama, wanyu tjananya mirpaṉtju panya tjuṯa markula ngayunya pungkunytjaku-tawara. Palu wiya, nyuntu mukuringkula palya tjananya wantir'iyala ngayunya pungkunytjaku, kaṉa palula tjanalanguṟu kumpintja wiya, panya ngayulu mukuringanyi nyuntu mukuringkunytja kutju palyantjikitja.”
43 (Ka mapalku angelpa ilkaṟinguṟu palula utiringu palunya kuṉpuntjikitja. 44 Palu Jesunya kurunpa uḻiringkula akuṟi-akuṟiringu puḻkaṟa alatjiṯu Mamala tjapiṟa tjapiṟa, ka milkaḻi akuṟingka tjunguringkula mantangka punkaningi.)
45 Munu paluṟu tjapiṟa wiyaringkula pakaṟa maḻaku anu palumpa nintintja tjuṯakutu. Munu tjananya nyangu kunkunpa alatjiṯu ngarinyangka panya tjituṟu-tjituṟu puḻkaringkulaya pakuringu. 46 Ka Jesulu tjanala wangkangu, “Nyaaku nyura kunkunpa ngarinyi? Pakaṟaya tjapinma nyuranya anga-kanyintjaku mamungku nyuranya kurantjaku-tawara.”
Jesunya Witintja
(Matthew-ku 26:47-56; Markaku 14:43-50; Johnku 18:3-11)
47 Ka Jesunya tjanala ngaṟala wangkanyangka aṉangu tjuṯa pitjangu, panya nintintja kutjungku tjananya ngalya-katingu, Judasalu. Munu paluṟu ilaringkula Jesunya mitamita kutjara nyunytjuṉu.
48 Palu Jesulu wangkangu, “Judas, nyaakun maḻpangku-palku ngayunya Watiku Katjanya nyunytjuṟa nintini witintjaku?”
49 Kaya palumpa nintintja tjuṯangku nyangatja kuliṟa kuliningi, “Kuwariya witini Jesunya.” Munuya palula wangkangu, “Mayatja, pungkukula tjananya tjuḻa nyanga puḻka kutjarangka?” 50 Ka mulapaṯu nintintja kutjungku wati tjukurtjara puḻkaku waṟkaripai tjuḻa waṟangka pungkula pina waku kaṯaṟa punkatjingaṉu.
51 Ka Jesulu wangkangu, “Wantima alatjingantja wiyangku!” Munu paluṟu wati panya waṟkaripaiku pina pampuṉu, ka mapalku palyaringu.
52 Munu Jesulu wangkangu wati tjukurtjara kuranyitja tjuṯangka munu wati timpula aṯunymankupai tjuṯangka munu Jewku mayatja kuranyitja tjuṯangka kuḻu, “Nyaaku nyura tjuḻatjara tjuṯinypatjara kuḻu pitjangu ngayunya wati kura-palku kuliṟa witintjikitja? 53 Panya ngayulu nyurala tjungu alatjiṯu nyinangi timpulangka rawa mulapa, ka nyura panyatja nyaaku ngaṉmanytju nyara palula aṟaṯu witilwiyangku wantingi? Wiya, nyura kaḻaḻa wantipai munu nyura mungangka kutju kumpilpa nyanga palu puṟunypa palyalpai mamungku wituwitunnyangka. Nyangatja nyurampa aṟa.”
Peternya Jesuku Ngurparingkunytja
(Matthew-ku 26:57-58,69-75; Markaku 14:53-54,66-72; Johnku 18:12-18,25-27)
54-55 Kaya Jesunya witiṟa ma-katingu tjukurtjara puḻkaku waḻikutu. Ka Peterlu palunya maḻawanungku waṉaṟinangi palula tjanala ilaringkunytja wiyangku. Kaya wirkaṟa waḻi unngu ma-tjarpangu Jesunya katira. Kaya kutjupa tjuṯangku uṟilta yaatangka ngaṟala waṟu tilinu munuya nyinara nganytjiningi. Ka Peternya wirkaṟa tjanala tjunguringkula nyinangi. 56 Ka kungkawaṟa waṟkaripaingku palunya waṟu tilingka yunpa rawangku nyangangi munu wangkangu, “Wati nyanga paluṟu kuḻu palula tjungutja.”
57 Ka Peterlu wangkangu, “Wiya, ngayulu ngurpa wati nyara palumpa!”
58 Ka ngula aṉangu kutjupangku ngapartji nyangu Peternya munu wangkangu, “Mulapan panyatja, nyuntu kuḻu palula tjungutja.”
Ka Peterlu wangkangu, “Wiyaṯuṉa! Ngurpaṉa!”
59 Ka piṟuku ngula palula maḻangka kutjupangku ngapartji nyangu palunyaṯu munu wangkangu, “Mulapa wati nyanga paluṟu palula tjungutja, panya paluṟu wati Galileenya nguraṟa wangka Jesunya pula tjungu.”
60 Ka Peterlu wangkangu, “Wiya, ngayulu ngurpa wati palumpa! Puṯuṉa kulini nyuntu wangkanyangka.” Ka Peterlu wangkanyangka tjuḻpu panya tjuki mirangu.
61 Ka Mayatja Jesulu maḻakukutuṟa Peternya nyangu. Ka Peterlu kulinu Mayatjalu panya wangkanytja alatji, “Tjuḻpu wangkanytja kuwaripangkatjun nyuntu maṉkuraṟa ngurparingkuku.” 62 Ka Peternya uṟilkutu ankula puḻkaṟa alatjiṯu tjituṟu-tjituṟurira ulangi.
63 Ka waḻi panya unngu wati timpula aṯunymankupai tjuṯangku Jesunya witiṟa kanyiningi munuya palunya anaṟa wangkara puḻkaṟa pungangi, 64 munuya ngalypa-ngalyparingkula palunya kuṟu patinu raikingka karpiṟa munuya palunya pungkula ngunti tjapiningi wangkara, “Tjukaṟurungku wangka, nganalunta panyatja pungu? Panya nyuntu kunyun wangkatjarangku nintingku kulilpai.” 65 Munuya palunya rawangku kuraṟa pungangi kura tjuṯa wangkara.
Jewku Mayatja Tjuṯangku Jesunya Tjapiṟa Ngurintja
(Matthew-ku 26:59-66; Markaku 14:55-64; Johnku 18:19-24)
66 Ka tjiṉṯu pakannyangka wati tjukurtjara kuranyitja tjuṯa munu Moseku tjukurpa nintilpai tjuṯa kuḻu mitingiku tjunguringu, kaya timpula aṯunymankupai tjuṯangku Jesunya katira tjanala kuranyu ngaṟatjunu. 67 Kaya palula tjapiningi, “Nyuntu mulapa Christanya Wankaṟunkupainya panya Godalu kalkuntjanya? Wanyulanya tjakultjura.”
Ka Jesulu tjanala wangkangu, “Tjinguṟu ngayulu nyurala tjakultjunkuku ka nyura ngayuku mulamularingkunytja wiyangku wantiku. 68 Munu ngayulu nyurala tjapinnyangka nyura ngapartji wangkawiyangku wantiku. 69 Palu kuwaringuṟu ngayulu Watiku Katjanya Godala witulya puḻkangka itingka mayatja puḻka nyinaku.”
70 Kaya piṟuku uwankarangku tjungungku Jesula tjapinu, “Palu wanyu nyuntu mulapa Godaku katja?”
Ka Jesulu tjanala wangkangu, “Tjukaṟurungku pala nyura wangkangu.”
71 Kaya wangkangu, “Ala palatja! Wanyula wanti kutjupa tjuṯa aḻṯinytja wiyangku pitjala palunya wangkara kuranmankunytjaku. Panya kuwari nyangala nganaṉa alatjiṯulta kulinu paluṟunku walytjangku Godaku katjanmankunyangka.* Utila iluntankunytjaku katima.”
* 22:37 Aitjayaku 53:12 * 22:71 Moseku tjukurtu puḻkaṟa pailpai aṉangungku walytjangku Godanyanmankunytja wiyangku wantinytjaku. Nyawa Exodus 20:2-7.