7
En Paliwanag ni Esteban
1 Nadid, tinanung nen kapunuwan nen padi hidi ti Esteban, “Tatarudan beman hidi iyád?”
2 Kinagi ni Esteban, “Kákkapatkaka ku hidi sakay kadáddikállan hidi, sanigán moy i kagiyán kuwidi, tenhud a panahun dikona ked palla ti Mesopotamia en ninunu tam a ti Abraham ay pummeta dikona en dakila sakay makapangyariyan a Diyos, bagu siya a nágyan ti Haran.
3 Kinagi nen Diyos dikona, ‘Lakadan mu i lugar muwen sakay i kapartidu muwen hidi sakay angay ka ten lugar a itoldu ku dikomu.’
4 Kaya lummakad ngani siya ten lugar nen Caldeo hidi sakay nágyan siya ti Haran. Dikona natay dán en ama na ay pinaagton dámman siya nen Diyos ti banuwaniday a páppágyanan tam nadid.
5 Peru dikona ummangay siya háddi ay awan palla siya inátdenan nen Diyos ti maski sabadit a luta nan nagpangaku la a magin kao na sakay nen lahi na hidi i lugarid a iddi. Maski ni awan palla ti anak ti Abraham.
6 Kona háddi en kinagi nen Diyos kánni Abraham, ‘En sumunud mu hidi a lahi ay mákpágyan ti iba a bansa. Magin alipin hidi haud sakay pahirapan di hidi ti áppat a datos a taon.
7 Peru parusaan ku en bansa a mangsakup sakay mangalipin dikodi. Lakadan nen lahi mu hidi i bansaid a iyud sakay magsoli hidi ti lugarid a iddi tánni sumamba dikoku.’
8 Sakay inyutus nen Diyos kánni Abraham en págturi bilang tanda nen kasunduwan di. Kaya dikona a neenak dán ti Isaac ay tinuri na ten kawalu na a aldew. Kona labi hud en ginamet ni Isaac ten anak na a ti Jacob sakay kona bi hud en ginamet ni Jacob ten sapulu ay ti duwwa a anak na a lállaki a nagin mahalaga hidi a ninunu nen Judio hidi.
9 “En anak hidi ni Jacob a lállaki ay summeni ten kapatkaka di a ti Jose, kaya inlaku di siya tánni magin alipin ti Egipto. Peru kakaguman na en Diyos.
10 Tinulungan na siya ten atanan nen kahirapan na. Kaya dikona ummatubeng siya kánni Faraon a hari ti Egipto ay nagkaluuban siya nen Diyos ti karunungan. Sakay inátdenan na siya ti katungkulan a magin gubernador ti Egipto sakay mamahala ten palasyu nen hari.
11 Ti panahunid a iyud ay nagkahud ti aláp sakay mahigpit a kahirapan ti buu a Egipto hanggan ti Canaan ten bansa a págyanan nen ninunu tam hidi, awan hidi ti pangalapan ti makan.
12 Kaya dikona nabareta ni Jacob a makpal a trigo ti Egipto ay pinaangay na haud en ninunu tam hidi.
13 Ten kapenduwwa di a ummangay haud ay nagpakilala dán ti Jose ten kákkapatkaka na hidi sakay natukuyan nen Faraon en tungkul ten pamilya ni Jose.
14 Kaya pinauwet ni Jose ti Jacob a ama di, pati en atanan nen kákkapatkaka di hidi, pittu a pulu ay ti limma hidi a atanan.
15 Ummangay de Jacob ti Egipto sakay tulos dán hidi haud a nágyan, haud dán bi siya a natay pati en anak na hidi.
16 En bangkay di hidi ay inyoli di ten bansa a Canaan sakay inlábbáng di hidi ti Siquem, ten kuweba a dati dán a binali ni Abraham ten anak hidi ni Hamor.
17 “Dikona adeni dán en panahun a pangtupad nen Diyos ten pangaku na kánni Abraham ay tunay dán ti kakpal en Israelita hidi ti Egipto.
18 Ti Jose bi ay awan dán kilala nen hari ti Egipto ti panahunid a iyud.
19 Linoku na en ninunu tam hidi sakay pinahirapan na hidi sakay pinilit na en dáddikál hidi a ibut en atanan nen anak di hidi a lállaki a bigu a lagsang tánni matay hidi.
20 Ti panahunid a iyud ay neenak ti Moises, essa a anak a kasayaan nen Diyos. Tállu a bulan la siya a naalagaan nen dáddikál na hidi ten bilay di.
21 Sakay dikona a ibut di dán, ay inampun siya nen anak a bábbi nen Faraon, sakay pinadikál na siya a kumán a sadili na a anak.
22 Tinolduwan di siya ten atanan a karunungan ti Egipto, nagin malalaki siya ten pággupos sakay ten gamet na.
23 “Dikona áppat a pulu dán a taon en idad ni Moises ay naisipan na a angay bumisita ten kasa-Israelita na hidi tánni ketan na en papágyan di.
24 Ten káddemát na haud ay netan na a apiyán nen essa a taga-Egipto en essa ten kasa-Israelita na. Insurug ni Moises en Judio kaya nabunu na en Egipcio.
25 En akala ni Moises ay naintendiyan nen kasa-Israelita na hidi a ten pamamag-itan na ay iligtas hidi nen Diyos peru awan di iyud naintendiyan.
26 Ten sumunud a aldew ay naketa siya ti duwwa a Judio a magdima. Nadid, pinilit na hidi a sawayán sakay kinagi na, ‘Amigu ku hidi, bakin magdima kam ay parehu kam pa bi a Israelita?’
27 Peru intuglad siya nen essa a mangpahirap ten kadima na sakay kinagi na, ‘Deya i nángdáttonid dikomu a magin pinunu sakay tagahatul mi?
28 Gustuwák mu beman a bunuwán a kona ten ginamet mu ten Egipcio nen napon?’
29 Pákkasanig ni Moises ten kinagi na ay gumminan siya, ummangay siya ten adeyu a bansa a Midian sakay tulos dán siya a nágyan haud. Nákkabinga siya sakay nagkahud hidi ti duwwa a anak a lállaki.
30 “Nadid, kállipas nen áppat a pulu a taon ay pummeta kánni Moises en essa a anghel ten maggerab a marenggád a kayu ten kaparangan, adeni ten bukid a Sinai.
31 Nagtaka ti Moises ten netan na kaya ummadeni siya tánni mamalas na ti mapiyya. Nasanig na a nagupos en Diyos a
32 kinagi na, ‘Sikán en Diyos a sássambaán nen ninunu mu hidi, en Diyos de Abraham, Isaac sakay ni Jacob.’ Nagpágpág ti Moises ten ánteng na sakay awan siya makaileng.
33 Kinagi nen Panginoon dikona, ‘Ibutan mu i sandalyas muwen gapu banal a lugar i págtaknággan muwen.
34 Netan ku en pángngapi nen taga-Egipto hidi ten pinili ku hidi a tolay sakay nasanig ku en daing di kaya kedák háddi tánni iligtas hidi. Karon hád, ta utusan taka a angay ti Egipto.’
35 Kinagi pa ni Esteban a, “Iyud a Moises a awan sinanig nen lahi hidi ni Israel nan inadiyan di tenhud sakay nagkagiyan di pa ti kona háddi, ‘Deya nángdáttonid dikomu a magin pinunu mi sakay tagahatul mi?’ ay siya en pinili nen Diyos a magin pinunu di sakay mángligtas dikodi ten tulung nen anghel a pummeta dikona ten maggerab a kayu.
36 Siya en nánggiya ten Judio hidi dikona a lakadan di en banuwan a Egipto. Naggamet siya ti himala hidi ti Egipto, sakay ten Diget a Madidig sakay ten dikona ked hidi ten kaparangan ti áppat a pulu a taon.
37 Ti Moises labi en nangkagi ten lahi hidi ni Israel a, ‘En Diyos ay mangpili ti essa dikomoy sakay gamitán na a propeta a kona dikoku.’
38 Siya en kaguman nen Israelita hidi ten kaparangan. Napisan hidi ten bukid a Sinai dikona nákpágguron en anghel dikona. Sakay tinanggap ni Moises en Upos nen Diyos a makapangatád ti biyag tánni ipakapospos na dikotam.
39 Peru awan siya sinunud nen ninunu tam hidi nan inadiyan di siya a pinunu, sakay gustu di pa a sumoli ti Egipto.
40 Sakay kinagi di kánni Aaron, ‘Paggamet mu kami pay ti diyos tam a mánggiyya dikomi gapu awan mi dán tukoy ni nangánya dán ti Moises a nángluwas dikomi ti Egipto.’
41 Kaya naggamet hidi ti diyos-diyosan di a kumán a bul-u a baka. Piniyesta di iyud sakay inatangan di bilang págsamba di ten diyos-diyosan a ginamet la nen lima di.
42 Gapu ten ginamet di ay pinabayan hidi nen Diyos, pinabayan na hidi a sumamba ten biton hidi dilanget. Kona ten nakasulat ten libru nen propeta hidi a kinagi nen Diyos a,
‘Sikam a lahi hidi ni Israel, bakán a sikán
en inalayan moy ten binunu hidi a hayup ten págyan moy
ti áppat a pulu a taon ten kaparangan.
43 Babáklay moy en kubu nen diyos-diyosan moy a ti Moloc
sakay en diyos-diyosan moy a ti Renfan a kumán a biton.
Hidi iyud en ribultu a ginággamet moy tánni sambaán,
kaya ibut takam ten lugar a mas adeyu pa ti Babilonia.’
44 Nadid, kinagi ni Esteban, “Dikona a ked ten kaparangan en ninunu tam hidi ay ked dikodi en Tolda nen Kasunduwan a pinagamet nen Diyos kánni Moises ayun ten sukat sakay idsura a kinagi na.
45 Minana iyád nen anak di hidi ten ninunu di hidi sakay táttawid di iyud dikona a sakupán di en iba-iba hidi a lahi a pinasakup nen Diyos dikodi ten pággiyya ni Josue. Tatawid di iyud a hanggan ten panahun ni David.
46 Nasaya en Diyos kánni David kaya inagid ni David a pakultadan na siya a mángpataknág ti bilay a para ten Diyos ni Israel.
47 Peru ti Solomon a anak na i nanggamitid ti bilayid a iyud.
48 Peru en Kataasan a Diyos ay awan mágyan ti bilay a ginamet la ni tolay, ayun ten insulat nen essa ten propeta hidi,
49 ‘En langet ay pággetnudan ku,
‘sakay en luta ay táttáppakan ku.
ánya pa a i maari moyid a gamitán a págyanan ku,
oni lugar a áimangan ku?
50 Awan beman sikán en naggamet ten atanan a bagay?’
51 Sakay kinagi ni Esteban, “Tunay ti káttug i págguluwan moyen! Sala moy a mabagu i kaisipan moyen. Sala moy a sanigán en katutuhanan a gubwat ten Diyos! Kaparehu kam nen ninunu moy hidi a summuway ten Banal a Ispiritu.
52 Deya beman a propeta i awanid pinahirapan nen ninunu moy hidi? Binunu di en nanghula ten káddemát nen matuwid a Tagapagserbi a intokyon sakay pinabunu moy.
53 Tinanggap moy bi en Kautusan nen Diyos a inyatád na tenhud ten pamamag-itan nen anghel hidi peru awan moy sássunudán!”
En Pángbunu kánni Esteban
54 Dikona masanig nen Sanedrin en kinagi ni Esteban ay tunay hidi ti iyamut.
55 Peru naputat ti hustu ten Banal a Ispiritu ti Esteban kaya dikona tummangad siya dilanget ay netan na en kaluwalhatian nen Diyos sakay netan na bi ti Jesus a mágtaknág ten kawanan nen Diyos.
56 Sakay kinagi ni Esteban, “Ketan ku a bukas dilanget sakay en Anak nen Tolay a mágtaknág ten kawanan nen Diyos.”
57 Pákkasanig nen tehud hidi a katungkulan a Judio kánni Esteban ay pinálláddan di en babángbáng di sakay pinumákraw hidi sakay sabay-sabay hidi a dummuklos dikona.
58 Binerber di siya a inluwas ten siyudad sakay haud di siya a binábbatu tánni matay. En tolay hidi a nangtistigu kontra dikona ay nageklas hidi ten alikábkáb di sakay intád di ten lállaki a en ngaran na ay Saulo.
59 Mentras bábbatuwán di ti Esteban ay magdasal siya ti kona háddi, “Panginoon Jesus tanggapán mu i ispiritu kuwiday.”
60 Sakay lummuhud siya a pummákraw, “Panginoon patawadán mu hidi ti kasalanan diyiday a ginamet di dikoku!”
Ten káttapos na a nagupos ay tulos dán siya a nabágsutan ti angás.