7
Autoridäcunapa ñaupagninchru
Esteban rimangan
Estebanta cüracunapa mas mandagnin tapuran: “¿Rasunpachu cay runacuna nipäcungannuy gam rimashcanqui?”
Esteban niran: “Israel masïcuna y taytacuna, mayapäcamay: Chipchipyaycag Tayta Diosninchi unay castanchi Abrahamta Mesopotamia partichru caycaptin Haranman manaräpis aywacuptin ricariparan. Chaychrümi niran: ‘Marcayquita y aylluyquicunata jaguiriycur aywacuy. Nogam mayman aywanayquipäpis ricachishayqui’. Chauraga caldeo runacuna tiyangan partita jaguiriycur Harán marcaman aywacuran. Taytan wañuruptinna Tayta Diosninchi pushamuran caychru gamcuna tiyarcaycangayquicagman. Ichanga quiquinpag cananpag manam ni juc japarcuy chracralatapis goranchu. Ichanga wamran manarag captinpis promitiran miragnincunata goycunanpag y paycunapäna cananpag. Chaynuypis Tayta Diosninchi niran miragnincuna jäpa naciunchru jäpanuypis tiyapäcunanpag. Chaychru tiyarnam chruscu pachrac (400) wata chaychru runacunapa esclävun pasaypa nacachisha capäcunga. Tayta Diosninchi niran: ‘Noga castigäshämi chay naciunta esclävutanuy chararanganpita. Chaypitanam yargapäcamunga. Nircurnam caychru nogata adoräpäcamanga’.* Conträtuta rurar Abrahamta Tayta Diosninchi niran circuncidächicunanpag y olgu wamrancuna yuriptin paycunatapis circuncidänanpag. Chaymi yuringanpita pusag junagtaga Abraham wamran Isaacta circuncidaran. Chaynuyla Isaacpis wamran Jacobta circuncidaran y Jacobpis wamrancunata circuncidaran. Chay chrunca ishcay wamrancunapitam Israel runacuna mirasha.
“Unay castanchi Jacobpa wamrancunam wauguin Josëta chriquipar ranticaycäriran Egiptuman apacärinanpag. Ichanga Tayta Diosninchi manam jaguiriranchu. 10 Nacaychru captinpis Tayta Diosninchim salvaran. Imaycachrüpis tantiyachiran Egiptupa reynin faraón ali ricananpag. Paymi Josëta chruraran Egiptuchru y faraonpa palaciunchru runacunata mandananpag.
11 “Chay wichan Egipto naciunchru y Canaanchrüpis muchruy y fiyupa laquicuy caran. Chay unay castanchicunapa micunanpag imapis mana caranchu. 12 Egiptuchru trïgu canganta musyar wamrancunata Jacob cachraran rantimunanpag. Paycunam unay castanchicuna caran. 13 Ishcaycag cutinchru chrayaptinna wauguincunawan José reguichicuran. Chaynuypis faraón Josëpa aylluncuna canganta musyaran. 14 Chaypita taytanta y lapan aylluncunata Egiptuman José gayachimuran. Lapanga caran ganchris chrunca pichga (75) runacuna. 15 Chaynuypa Jacob Egiptuman tiyananpag aywaran. Chaychrüna wañuran. Y unay castanchicunapis chaychrüna wañupäcuran. 16 Paycunapa ayantana Siquem marcaman apapäcuran. Pampapäcuran Abraham rantingan sepultüraman. Chay sepultürata Abraham guellayninwan rantiran Hamor jutiyog runapa wamranpita.
17 “Abrahamta Tayta Diosninchi promitingan nagana cumplinanpäna caycaptin Israel runacuna Egiptuchru achcamanna mirasha caycaran. 18 Chay wichan juc runana Egiptuchru rey cananpag yaycuran. Chay rey mana reguiranchu José pï cangantapis. 19 Israel castanchicunata chay rey sacrilapa wamrancunata yuregcagtaga wañucunanpag jaguirichiran.
20 “Chay wichan Moisés yuriran. Pay shumag cuyaylapag wamram caran. Taytancuna wasilanchru quimsa quilla uywaran. 21 Moisesta jitariycuptinna faraonpa jipashnin shuntarcur quiquinpa wamrantanuy uywacuran. 22 Chaynuypa Moisesta Egipto runacuna yachrangannuy yachrananpag yachrachipäcuran. Shumag ali rimay yachrag y munayniyog runam pay caran.
23 “Chruscu chrunca (40) watayog caycarna Israel aylluncunata watucog aywayta Moisés yarparan. 24 Ichanga juc Egipto runa Israel runata magaycagta ricar favurnin sharcur chay runata wañuriycachiran. 25 Moisés yarparan Israel aylluncunata esclävu canganpita salvananpag Tayta Diosninchi payta acranganta paycuna tantiyacunanta. Ichanga paycuna manam tantiyapäcuranchu. 26 Warantin junag Moisés tariran ishcay Israelmasincuna pelyaycagta. Raquiyta y perdunächinacuyta munar paycunata niran: ‘Gamcuna chay ayllula caycarga ¿imanirtag pelyarcanqui?’ 27 Chauraga magagcag runaga Moisesta tangarir niran: ‘Gamta ¿pitag nogacunapa mandagnï y jueznï canayquipag chrurashushcanqui? 28 ¿Egipto runata ganyan wañuchingayquinuychu nogatapis wañuchimayta munaycanqui?’ 29 Chay ninganta mayar gueshpir aywacuran. Madián partiman chrayarna jäpanuy chaychru tiyaran. Majachacuptinna ishcay wamrancuna caran.
30 “Chruscu chrunca (40) wata pasarcuptinna Sinaí jutiyog chunyag jircapa cercanchru cashayog jachrachru nina ratariycagchru juc angel Moisesta ricariparan. 31 Chayta ricar Moisés ima ruraytapis mana camäpacuranchu. Shumag ricananpag ashuycuycaptin Tayta Diosninchi chaypita nimuran: 32 ‘Nogam unay castayquicunapa Diosnin cä. Nogam cä Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa Diosnin’. Ninganta mayar Moisés manchariypita sicsicyar manana mas ricäriyta munarannachu. 33 Chauraga Tayta Diosninchi niran: ‘Garachraquicuy. Caycangayqui pampachrümi noga caycä. 34 Egiptuchru Israel runacuna imanuy nacaycangantapis shumagmi ricashcä. Laquicuypita gapararcanganta mayarmi yarpamushcä paycunata chaypita jorgunäpag. Cananga gamta Egiptuman cachrashayqui’.
35 “Israel runacuna Moisesta ricayta mana munar nipäcuran: ‘¿Pitag nishushcanqui mandagnïcuna y jueznïcuna canayquipag?’ Chaynuy nircaptinpis Tayta Diosninchi cachraran paycunapa mandagnin cananpag y Egiptupita jorgamunanpag. Chayta nichiran jachrachru ricaripangan angilwan. 36 Moisesmi milagrucunata rurarcur Egipto naciunpita unay Israelmasinchicunata jorgamuran. Chaynuy Puca Lamarchru y chruscu chrunca (40) wata chunyag jircachru caycarpis milagrucunata ruraran. 37 Cay quiquin Moisesmi Israelmasinchicunata niran: ‘Gamcunapa aylluyquipitam Tayta Diosninchi noganuy willacognin cananpag chruranga. [Gamcunaga payta cäsucäriy]’. 38 Cay Moisesmi Israel runacunawan chunyag jircachru shuntacasha caran. Paymi unay castanchicunawan y Sinaí jircachru parlangan angilwan caran. Paymi imaypis mana gongacänanpag cag willacuycunata Tayta Diosninchipita chrasquiran noganchita pasamänanchipag.
39 “Ichanga unay castanchicuna Moisesta mana cäsucäriyta munapäcuranchu. Chaypa truquinga Egiptuman cuticuyta munapäcuran. 40 Aaronta nipäcuran: ‘Juc dioscunata rurapäpäcamay pusharämänanchipag. Manam musyanchichu Egiptupita jorgamagninchi Moisesta ima pasangantapis’. 41 Chay junagcuna juc becerro niragta quiquincuna rurapäcuran. Nircurna uywacunata pishtarcur chay ïdulupa ñaupagninchru rupachipäcuran. Chaypita cushicur ïdulupag fiestata rurapäcuran. 42 Chauraga Tayta Diosninchi paycunata jaguiriycuran cieluchru estrëllacunata adoränanpag. Chay caran Diospa willacognincunapa librunchru caynuy escribirangannuy:
‘Israel runacuna, chruscu chrunca (40) wata chunyag jircachru caycar
¿gamcuna nogapag uywacunata pishtarcur rupachipäcushcanquichu?
43 Chaypa truquinga Moloc jutiyog diospa carpanta y Refán jutiyog diospa estrëllanta apapäcurayqui.
Chay ïdulucunata quiquiquicunam rurapäcurayqui adoräpäcunayquipag.
Chaynuy rurapäcungayquipitam Babilonia naciunpita mas caruman gargushayqui’.
44 “Chunyag jircachru unay castanchicunapa tabernäculo jutiyog jatun carpan caran. Chay carpachru caran Israel runacunawan Tayta Diosninchi rurangan conträto. Chay carpa rurasha caran Moisesta Tayta Diosninchi imanuypis rurapäcunanpag ricachingannuyla. 45 Chay tabernäculuta unay castanchicuna taytancunapita chrasquipäcuran. Paycuna Josuëwan mana Israel runacunapa marcancunaman yaycur chayta apapäcog. Chaychru tiyag runacunatanam paycuna tiyananpag Tayta Diosninchi garguran. Chaychrüna tabernäculupis caran rey David cawanan wichancama. 46 Davidta Tayta Diosninchi ali ricaran. Chaymi Jacob adorangan Tayta Diosninpag templuta sharcachinanpag David mañacuran. 47 Ichanga Salomonrämi chay templuta Tayta Diospag sharcachiran. 48 Chaynuy captinpis pï maypitapis mas munayniyog Tayta Diosninchi manam tiyanchu runa rurangan templuchrüga. Chay unay willacognin Tayta Diosninchi ninganta caynuy niran:
49 ‘Cieloga mandar jamaräcunämi.
Cay pachaga chraquï jaruräcunanmi.
¿Imanuy wasitarag nogapag sharcachipäcunqui?
¿Mayninrag jamacunäpag cag parti canga?
50 Noga quiquïmi cay lapanta camashcä’ ”.
51 Chaynuy nircurpis Esteban niran: “Gamcunaga imaypis mana mayacogmi carcanqui. Tayta Diospa contran runacuna, paypa willacuyninta mana mayagnuymi carcanqui. Mayaycarpis manam chrasquicärinquichu. Santu Espiritupa contran imaypis carcanqui. Unay castayquicunanuylam gamcunaga carcanqui. 52 Unay castayquicuna Tayta Diospa lapan willacognincunata rabyapäpäcuran. Paycunam wañuchipäcuran alilata ruragcag shamunanpag canganta willacogcunatapis. Chay alilata ruragcag sharamuptinna gamcuna entregäpäcushcanqui wañuchisha cananpag. 53 ¡Gamcunaga leycunata manam cäsucärishcanquichu, angilcunawan gamcunaman apachimusha caycaptinpis!”
Estebanta wañuchipäcungan
54 Esteban ninganta mayarmi chaychru cagcuna pasaypa rabyacäriran. Rabyapita quiruncunatapis cachrupäcuran. 55 Santu Espiritupa munayninchru caycar Esteban cieluta ricärir chipipaycagta Tayta Diosta ricaran. Chaynuypis derëchacag lädunchru Jesús mandananpag ichriraycagta ricaran. 56 Chauraga niran: “¡Cielo quichraraycagta y Tayta Diospa derëchacag lädunchru Diospita shamusha Runa ichriraycagta ricaycä!”
57 Chauraga paycuna fiyupa gaparir rinrincunata chapacuycur Estebanman cörricaycäriran. 58 Chaypitana marcapita jorgupäcuran sagmananpag. Estebanpa contran rimasha cagcuna payta sagmananpag quiquincunapa janancag röpancunata jorgurir Saulo jutiyog runata paytacäriran. Nircurna Estebanta sagmapäcuran.
59 Runacuna sagmarcaptinmi Jesusta Esteban caynuy rugacuran: “Señor Jesús, munayniquimanna almäta shuntayculay”. 60 Nircurna gongurpacuycur fiyupa niran: “¡Señor, sagmaycämanganpita cay runacunata perdunayculay!”
Chaynuy niycur wañuran.
7:3 7.3 Génesis 12.1 * 7:7 7.7 Génesis 12.7; 15.13-14; Éxodo 3.12. 7:8 7.8 Israel runacuna circuncidächicunanpag Dios ninganta musyanayquipag liyinqui Génesis 17.9-14. 7:34 7.34 Éxodo 3.5-10 7:37 7.37 Deuteronomio 18.15 7:43 7.43 Amós 5.25-27 7:50 7.50 Isaías 66.1-2