5
Moqo patapi tiyayuspa Jesús yachachisqanmanta
1 Jesusqa ashka runakunata ladonpi rikuspanmi, huk moqoman wicharan. Hinaspan chaypi yachachinanpaq tiyayuran. Chayta rikuspankun discipulonkunaqa payman ashuyuranku.
2 Hinaqtinmi Jesusqa yachachiyta qallariran khaynata:
3 —Ancha kusisqan kanqaku Diosta necesitaq runakunaqa; paykunapaqmi Diospa sumaq gobiernasqanqa.
4 Ancha kusisqan kanqaku waqaspa kawsaq runakunaqa; paykunatan Diosqa sumaqta consuelanqa.
5 Ancha kusisqan kanqaku llamp'u sonqoyoq runakunaqa; paykunan allpa pachata huk herenciata hina chashkinqaku.
6 Ancha kusisqan kanqaku justiciata mana tariq runakunaqa. Paykunan anchata kusikunqaku paykunapa favorninpi justiciata Dios ruwasqanrayku. Saynataqa kusikunqaku, paykuna yarqachikuq hinaraq, hinallataq ch'akichikuq hinaraq chay justiciata suyasqankuraykun.
7 Ancha kusisqan kanqaku khuyapayakuq runakunaqa; paykunatan Diosqa sumaqta khuyapayanqa.
8 Ancha kusisqan kanqaku limpio sonqoyoq runakunaqa; paykunan Diostaqa rikunqaku.
9 Ancha kusisqan kanqaku hawkalla kawsanankupaq runamasinkuta allinpanachiq runakunaqa; paykunan Diospa wawankuna kanqaku.
10 Ancha kusisqan kanqaku Diospa nisqankunata kasukusqankurayku ñak'ariq runakunaqa; paykunan Diospa gobiernasqan suma-sumaq glorianpiqa kanqaku.
11 Ancha kusisqan kankichis noqapi creesqaykichisrayku runakuna k'amisuqtiykichis, cheqnisuqtiykichis, hinallataq llulla-llullarikusparaq contraykichispi tukuy imatapas rimaqtinkuqa.
12 Anchatayá kusikuychis; hanaq pachapin hatun premiota chashkinkichis. Saynatan ñak'arichiranku qankunapa ñawpaqniykichista Diosmanta willakuq ñawpaq profetakunatapas, nispa.
Kachi hina kanamanta
(Mar 9.50; Luc 14.34-35)
13 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunaqa kay pachapin kachi hina kankichis. Kachi q'aymayaruqtinqa, ¿imapaqñataq chay kachiri valenman? Manan ni imapaqpas valenmanñachu. Aswanqa wikapanallapaqñan valen. Hinaqtinmi runakunapas saruchakunku, nispa. [Nota: Allin kachiqa Diospi allinta creespa Diosta qatikuq runakunamanmi rikch'akun. Ichaqa q'aymayaq kachiñataqmi rikch'akun Diospi creeshaspa mana kasukuq runakunaman].
K'anchay hina kanamanta
14 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunaqa kay pachapi runakunapaqmi huk k'anchay hina kankichis, imaynan moqo patapi ruwasqa llaqtapas, llapallan runakunapa rikunanpaq alayri kashan chay hina.
15 Saynallataqmi mecherota ratachispapas, manan cajonpa ukhunmanchu churanku. Aswanqa alto patamanmi churanku, chaymanta wasipi llapallan kaqkunata allinta k'anchamunanpaq.
16 Saynayá qankunapas Diosta kasukuspa huk k'anchay hina kaychis llapallan runakunapaq; saynapin allin ruwasqaykichista runakuna rikuspanku, hanaq pachapi Dios Taytaykichista paykunapas alabanqaku, nispa.
Moisespa escribisqan leykunamanta
17 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Uyariwaychis, noqaqa manan Moisespa escribisqan leykunata chinkachinaypaqchu, nitaq Diosmanta willakuq profetakunapa yachachisqankunata chinkachinaypaqchu hamurani. Aswanqa Moisespa escribisqan leykunata cumplinaypaqmi hamurani.
18 Cheqaqtapunin niykichis, cielopas hinallataq kay pachapas tukukunqan. Ichaqa kay leymantaqa manan ni huk letrallapas ni uchuy kamachikuyllapas qechusqaqa kanqachu. Aswanqa kay leykunaqa llapallanmi cumplikunqapuni.
19 Chaymi niykichis, sichus pipas kay leykunapi huk uchuy kamachikuyllatapas mana kasukunqachu chayqa, Diospa gobiernasqan sumaq glorianpiqa menos importanten kanqa. Saynallataqmi sichus pipas runamasinman kay leykunapi huk uchuy kamachikuyllatapas ama kasukunankupaq yachachinqa chayqa, Diospa gobiernasqan sumaq glorianpiqa menos importantellataqmi kanqa. Ichaqa sichus pipas kay leykunapa nisqanta kasukunqa chayqa, Diospa gobiernasqan sumaq glorianpiqa allin importante runan kanqa. Saynallataqmi sichus pipas kay leykunapi yachachikuykunata runamasinman allinta yachachinqa chayqa, Diospa gobiernasqan sumaq glorianpiqa allin importante runallataqmi kanqa.
20 Chaymi niykichis, sichus fariseo religionniyoq runakunamanta, hinallataq leykunata yachachiq runakunamantapas mana aswan mastachu Diospa kamachisqanta kasukunkichis chayqa, manan Diospa gobiernasqan sumaq glorianmanqa haykunkichishchu, nispa.
Ama cheqninakuspa kawsanamanta
(Luc 12.57-59)
21 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa khayna yachachisqanta: “Aman pitapas wañuchinkichu. Pipas runamasinta wañuchinqa chayqa, juzgasqan kanqa”, nispa.
22 Noqan ichaqa niykichis: Pipas runamasinpaq phiñakuspa cheqnikuqqa juzgasqan kanqa. Runamasin k'amiqñataqmi juzgadopi juzgasqa kanqa. Hinallataq runamasinta maldeciqpas, nina rawraq infiernomanmi wiñaypaq wikch'uyusqa kanqa.
23 Sichus ofrendaykita templopi altarman apamushaspayki, runamasiykiwan phiñachinakusqaykita yuyarirunki chayqa,
24 apamusqayki ofrendaykita altarpa ladonpi saqeyuspayá kutiy; hinaspa chay runamasiykiwan allinpamuy. Chaymantañayá chay ofrenda apamusqaykitaqa churay.
25 Sichus pipas imamantapas qanpa contraykipi quejakusunki chayqa, manaraq juezpaman chayashaspayá ñanllapiraq arreglaspa allinpaychis. Sichus guardiaman juez entregarusunki chayqa, carcelmanmi apaspa churamusunki.
26 Chaymi cheqaqtapuni niyki, chaymantaqa manan lloqsimunkichu llapallan debesqaykita paganaykikama, nispa.
Jesusmi yachachiran ama waqllikuspa kawsanamanta
27 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa khayna yachachisqanta: “Aman waqllikunkichu”, nispa.
28 Noqan ichaqa niykichis: pipas huk warmita qawapayaspa sonqollanpipas munapayanman chayqa, ñan sonqonpiqa waqllirukunña.
29 Chaymi niykichis, sichus phaña ñawiyki huchallichisunki chayqa, aswanyá orqorukuspa wikapay. Saynapin chay ñawillaykita pierdenki enteron cuerpoyki nina rawraq infiernoman wikch'uyusqa kananmantaqa.
30 Hinallataq sichus phaña makiykipas huchallichisunki chayqa, kuchurpaspa wikapay. Saynapin chay makillaykita pierdenki, enteron cuerpoyki nina rawraq infiernoman wikch'uyusqa kananmantaqa, nispa.
Casado kashaspa ama t'aqanakunankumanta
(Mat 19.9; Mar 10.11-12; Luc 16.18)
31 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa yachachisqanta. Paymi niran: “Pipas warminwan manaña tiyayta munaspaqa, divorcio papelta firmaspayá t'aqakuchun”, nispa.
32 Noqan ichaqa niykichis: Sichus casado qari, warmin mana waqllikushaqtin, t'aqakunman chayqa, warmintan waqllikuy huchaman tanqashan. Ichaqa casado qariqa t'aqakunmanmi, sichus warmin huk qariwan waqllirukuqtinqa. Saynallataqmi pipas chay divorciasqa warmiwan casarakuspaqa, ishkayninkun waqllikuy huchapi kashanku, nispa.
Jesusmi yachachin juramentota ama ruwanamanta
33 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa khayna yachachisqanta: “Juramentota ruwaspaykichisqa, cumplinaykichispunin”, nispa.
34 Noqan ichaqa niykichis: Qankunaqa amapunin juramentotaqa imaraykupas ruwankichishchu. Aman juramentotaqa ruwankichishchu hanaq pacharaykuqa; chayqa Diospa tiyananmi.
35 Aman juramentotaqa ruwankichishchu kay pacharaykupas, chayqa Diospan. Aman juramentotaqa ruwankichishchu Jerusalén llaqtaraykupas. Chay llaqtapas hatun Reypa llaqtanmi.
36 Aman juramentotaqa ruwankichishchu vidaykichisraykupas. Qankunaqa manan vidaykichispa dueñonchu kankichis.
37 Imatapas rimaspaykichisqa “arí” niychis, otaq “manan” niychis. Hinaspa chay nisqaykichisman hina cumpliychis. Ichaqa imapas yapasqaykichisqa diablopa partenmantan hamun, nispa.
Ama vengakuspa kawsanamanta
(Luc 6.29-30)
38 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa yachachisqanta. Paymi niran: “Pipas runamasinpa ñawinta orqonqa chayqa, paypa ñawinpas orqosqallataqmi kanan. Hinallataq pipas runamasinpa kirunta p'akinqa chayqa, paypa kirunpas p'akisqallataqmi kanan”, nispa.
39 Noqan ichaqa niykichis: Pipas mana allinta qankunapa contraykichispi ruwanqaku chayqa, qankunapas amayá paykuna hinallataqchu ruwaychis. Sichus pipas phaña uyaykipi takasuqtiykiqa, aswanyá lloq'e uyaykitawan kutirichiy.
40 Hinallataq, sichus pipas juezman quejakuspa camisaykita qechuyta munasunki chayqa, aswanyá ponchoykitawan qoykuy.
41 Hinallataq, sichus pipas obligaspa, huk kilómetro puriyta hina, q'epinta q'epichisunki chayqa, ishkay kilómetro puriyta hinayá aparapuy.
42 Hinallataq, sichus pipas mañakusunki imatapas chayqa, qoykuyá. Saynallataq pipas imatapas “prestaykuway” nisunki chayqa, prestaykuyá, nispa.
Cheqniwaqninchis runakunata khuyakunamanta
(Luc 6.27-28, 32-36)
43 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman khayna yachachisqankuta: “Amigoykitaqa khuyakunkin, enemigoykitan ichaqa cheqnikunki”, nisqankuta.
44 Noqan ichaqa niykichis: Enemigoykichis runakunata khuyakuychis; {bendeciychis maldecisuqniykichis runakunata; allin kaqta ruwaychis cheqnisuqniykichis runakunapaq;} hinallataq Diosmanta mañapuychis cheqnispa qatikachasuqniykichis runakunapaqpas.
45 Chayta ruwaspan qankunaqa hanaq pachapi Dios Taytaykichispa wawankuna kasqaykichista reqsichikunkichis. Paymi intitapas lloqsichimun allin ruwaq runakunapaq, hinallataq mana allin ruwaq runakunapaqpas. Payllataqmi parachimunpas allin ruwaq runakunapaq, hinallataq mana allin ruwaq runakunapaqpas.
46 Sichus khuyakusuqniykichis runakunallata khuyakunkichis chayqa, qankunaqa manan ni ima premiotapas chashkinkichishchu. Saynataqa impuestota cobraq huchasapa runakunapas ruwankun. (Chayraykun paykunapas mana ni ima premiotapas chashkinqakuchu).
47 Hinaspapas, sichus amigollaykichista rimayukunkichis chayri, ¿ima allintataq ruwashankichisrí? Saynataqa Diospi mana creeq huchasapa runakunapas ruwankun.
48 Qankunaqa allin kaqkunatayá llapallan runakunapa favorninpaq imatapas ruwaychis, imaynan hanaq pachapi Dios Taytaykichispas allin kaqkunallata ruwan chay hinata, nispa.