9
Abimeleki
1 Taluarae la se Abimeleki sa tuna koreo e Qitione koasa vasileana nomana pa Sekemi, vasina sapu koa sari doduru turaṉana sa tinana, meke tozini sa,
2 pude nanasi sari doduru tie pa Sekemi, “Na sa beka si kote balabala ia gamu? Pude sari doduru ari ka zuapa ṉavulu puta tuna koreo e Qitione si kaqu koimatani gamu, babe keke mo koa rini? Ba mi balabala ia sapu arau Abimeleki si na masa na ehara mia soti mo.”
3 Meke la vivinei nia ri na turaṉana koari na tinoni pa Sekemi sa ginugua tanisa koarini. Meke va egoa ri na tie pa Sekemi, si pude lulia se Abimeleki, sina na turaṉadia mo si asa, gua.
4 Ka zuapa ṉavulu puta poata siliva si ponia rini, sapu mae guana koasa zelepade, tanisa dia vinariva egoi koe Beolo sa dia tamasa. Meke sa poata hie si tavetavete nia Abimeleki pude tabari sari na tie kaleadi pude lulia si asa, gua.
5 Meke topue la si asa koasa vasileana soti tanisa tamana pa Opara, meke va matei sa pa batuna koa keke patu vasina sari ka zuapa ṉavulu puta tasina koreo, sari na tuna e Qitione. Ba se Zotamu, sa tuna koreo mudina e Qitione si tome meke govete taloa nana.
6 Meke tiqe varigara sari doduru tie Sekemi meke Betimilo, meke la si arini koa ke huda oaku hopena pa Sekemi meke va baṉaria rini vasina se Abimeleki.
7 Sipu avosia Zotamu sapu gua asa, si ene sage la turu pa batuna sa toqere Qerizimi si asa, meke velavela la koa rini, “Mi avoso mae koa rau gamu na tinoni pa Sekemi, meke kote tiqe va avoso gamu sa Tamasa si gamu!
8 Keke totoso si vura la sari na huda pude vizatia si keke dia baṉara teledia. Meke la zama ia rini sa huda olive, ‘Mu baṉarani gami!’
9 Meke olaṉa sa huda Olive, ‘Pude baṉarani gamu rau, si kote beto va vuraia rau sa qua oela sapu tavetavete nia ri na tie pude va lavati sari na tamasa meke sari na tinoni.’
10 Beto asa si zama la koa sa huda piqi d sari na huda, ‘Agoi mae, mamu baṉarani gami!’
11 Ba olaṉa la koarini sa huda piqi, ‘Pude baṉarani gamu rau! si kote beto va vurai rau sari na vuaqu leadi saripu lomoso lea.’
12 Ke zama la koa sa huda vaeni sari na huda, ‘Mae agoi, mamu baṉarani gami!’
13 Ba olaṉa la koa rini sa huda vaeni, ‘Pude baṉarani gamu rau, si kote beto va vurai rau sari na qua vaeni, saripu va qetui sari na tamasa meke sari na tinoni.’
14 Ke zama la koasa huda rakirakihi sari doduru huda, ‘Mae agoi, mamu baṉarani gami!’
15 Meke olaṉa la koarini sa huda rakirakihi, ‘Be hiva sisigiti nau gamu pude na mia baṉara, gua, si mae, mamu aqoro koa rau; babe lokari gua gamu, si kote vura mae sa nika koari na rakirakihi pa lelaṉaqu meke sulu betoi sari na huda sida pa Lebanoni.’ ”
16 Meke zama pule la se Zotamu, “Ego, vegua va lavatia na kalavarae va hinokaria gamu se Qitione sipu va baṉara ia gamu se Abimeleki? Pamaṉia tugo gamu sa binalabalana Qitione meke sari na tatamana? Meke kopu valeanani gamu si arini, gua sa padadi ri nana tinavetavete?
17 Mi balabala pulea sapu se Qitione sa tamaqu si varipera tokani gamu si gamu. Lopu ruritia sa sa nana tinoa pude harupu gamu koari na tinoni Midiani.
18 Ba pa rane ṉinoroi si kana ia gamu sa tatamana tanisa tamaqu. Meke va matei gamu sari ka zuapa ṉavulu puta tuna koreo tanisa tamaqu pa batuna keke patu mo. Koa gua sapu se Abimeleki sa tuna koreo sapu va podo nia sa koasa nana barikaleqe pinausu sapu sa turaṉamia si va baṉaria gamu pa Sekemi.
19 Gua asa ke, be gua sapu tavete la nia gamu koe Qitione pa rane ṉinoroi meke sa nana tatamana si variva qetu meke toṉoto koa gamu si mamu qetu nia se Abimeleki meke kaqu qetuni gamu tugo sa si gamu.
20 Babe lopu toṉoto gua sapu tavetia gamu si kaqu huruṉu vura sa nika koasa rakirakihi sapu se Abimeleki, meke kote sulu pani sari na tie pa Sekemi meke Betimilo. Meke kote huruṉu vura sa nika koari na tie pa Sekemi meke Betimilo meke sulu pania se Abimeleki.”
21 Beto asa, sina matagutu nia sa se Abimeleki sa tasina, ke govete taloa se Zotamu meke la koa pa Bia.
22 Meke koa baṉara nia Abimeleki sa popoa Izireli koari ka ṉeta vuaheni.
23 Meke varibugoro ni e Tamasa sari Abimeleki meke sari na tinoni pa Sekemi meke kanaia rini se Abimeleki.
24 Ta evaṉa sapu guahe pude pahukia sa dia tinavete kaleana, sapu evaṉia e Abimeleki meke sari na tinoni Sekemi pu sovutia si asa koasa vina matedi ri ka zuapa ṉavulu puta tuna e Qitione.
25 Meke kanaia ri na tinoni Sekemi se Abimeleki meke la vekoi rini pa batudi rina toqere sari na tie hikohiko pude ṉoṉovali na sekei sari na tie pu ene hola pa dia siraṉa. Meke tozia ri na tie koe Abimeleki sapu gua asa.
26 Meke se Qala tuna e Ebedi meke sari na tasina si mae koa pa Sekemi, meke raṉea ri na tinoni Sekemi si asa.
27 Meke vura la pakete qurepi d koari na dia inuma vaeni si arini, meke la neti munali rini sari na qurepi meke vagi gedi napo vaeni koarini. Meke nuquru la si arini koasa dia tamasa pa korapa zelepade te Beolo, meke hena na napo na va sisire nia rini se Abimeleki vasina.
28 Meke zama se Qala, “Na tie veguguada si gita na tie Sekemi? Na vegua tu ke lulia gita se Abimeleki? Na tie savana si asa? Na tuna e Qitione, bisa. Meke koasa si ta garunu se Zebule pu korapa koimatani gita! Ba vegua ke kaqu toka nia tu gita si asa? Gamu si kaqu lulia sa tamamia sapu se Hamo sapu podalae nia sa mia butubutu!
29 Be koimata ni rau sari na tinoni hire, si kaqu va matea rau se Abimeleki. Kaqu tozi nia rau si asa pude va namanama pulea sa nana qeto minate pude vura mae varipera!” gua si asa.
30 Meke sipu avosia sapu zama gua se Qala, si bugoro sisigiti se Zebule sa tie kopu koasa vasileana lavata asa.
31 Ke garunu la nia inavoso sa se Abimeleki pa Aruma sapu zama guahe: “Se Qala tuna koreo e Ebedi meke sari na tasina si ele mae pa Sekemi, meke lopu kaqu hiva va nuquru igo rini pa korapana sa vasileana lavata si goi pude na dia koimata, gua.
32 Ego kamahire agoi meke sari na mua tinoni si mamu taluarae pana boṉi, mamu la tome koari na inuma.
33 Pana gasa mae sa rimata, pana munumunu hokara, si mamu rapata va hodakia sa vasileana lavata. Meke pana vura mae se Qala meke sari nana tie pude raza gamu, si mamu va kilasa betoi gamu si arini!”
34 Ke se Abimeleki meke sari doduru koasa nana qeto minate, si topue la pana boṉi meke paqaha made pukuna, meke tome pa sadana sa vasileana lavata pa Sekemi.
35 Sipu dogoria Abimeleki meke sari nana tie sapu vura mae se Qala meke turu pa sasadana sa vasileana lavata, si gasa vura mae si arini koari na dia vasina tometomeana.
36 Meke sipu dogori Qala si arini, si zama la koe Zebule si asa, “Dotu sari na tie korapa gore mae pa batudi rina toqere!” gua. “Lopu na tie si hiroi,” olaṉa gua se Zebule, “Na opoadumu toqere mo si arini.”
37 Meke zama pule tugo se Qala, “Dotu korapa ene gore mae pa kokorapana sa toqere sari na tie, keke pukuna si korapa ene gore mae pa siraṉa sapu taluarae mae gua koasa huda oaku tadi na tie pu hoke totozi saripu gua sapu kaqu ta evaṉa!”
38 Meke zama la koasa se Zebule, “Avei sari na mua zinama nomadi kamahire? Agoi mo sapu nanasa guahe: ‘Na vegua ke kaqu toka nia tu gita sa tie sana se Abimeleki?’ gua. Ego, isara sari na tie pu ele va sisireni goi. Vura la mamu razai kamahire.”
39 Ke turaṉa vurani Qala sari na tinoni pa Sekemi pude raza ia se Abimeleki.
40 Hadui Abimeleki meke sari nana qeto minate si arini. Meke sokudi ri na tinoni te Qala si mate, sipu lopu ele kamo pulea rini sa sasadana sa vasileana lavata pa Sekemi.
41 Meke koa pa Aruma se Abimeleki, meke hadu vura nia Zebule se Qala meke sari na tasina koreo pa Sekemi, meke lopu koa pule vasina si arini.
42 Pa koivugona sipu gilania Abimeleki sapu ele mizia ri na tinoni Sekemi sapu kote vura la koari na inuma si arini, gua,
43 si vagi Abimeleki sari nana tie, paqaha ni ka ṉeta pukuna sa si rini, meke tome va aqai sa koari na inuma. Meke sipu dogori sa vuradi koasa vasileana lavata sari na tie, si vura mae si asa pa tometomeana pude seke va matei, gua.
44 Meke sipu tuturei zukuru nono la se Abimeleki meke sa nana puku minate, pude kopu totoko nia sa sasadana sa vasileana lavata, si sari karua puku minate pule si razai sari na tinoni pa inuma, meke va mate betoi.
45 Meke lopu hite makudo sa vinaripera koasa doduruna sa rane, osolae vagia tu Abimeleki sa vasileana lavata. Meke va mate betoi sa sari na tiena, meke huara gore nia sa sa vasileana, meke titisi nia soloti sa sa pepeso.
46 Meke sipu avoso nia ri na tinoni koasa vetu hakehakei ululuna pa Sekemi sapu gua asa, si la varigara si arini koasa vetu ṉiṉirana pude tava sare dia gua koasa zelepade vinariva egoi te tamasa Beolo, gua.
47 Meke tozi nia rini se Abimeleki sapu vasina si korapa koa varigara sari na tinoni.
48 Ke sage la koasa toqere Zalamoni si asa meke sari nana tie. Meke vagia sa si keke maho meke maho vagia sa si keke lelaṉa huda, meke kokovaria sa pa avarana. Meke tozini sa sari nana tie pude tuture tavete gua tugo asa.
49 Ke maho vagi lelaṉa huda sari doduru tie, meke lulia rini se Abimeleki, meke la varigarani rini koasa vetu ṉiṉirana. Meke sulu turaṉaeni rini sari na tie pa korapana sa vetu. Meke sulu va mate betoi rini sari doduru tie pa korapana sa vetu ṉiṉirana. Sa ninaedi rini si tata keke tina palabatu na barikaleqe.
50 Beto asa, si topue la pa vasileana lavata pa Tebezi se Abimeleki, meke la vari likohae nia sa sa vasileana lavata sana meke vagia sa.
51 Meke koa nana tugo si keke vetu hakehakei ululuna meke ṉiṉirana vasina. Meke sari doduru tie na barikaleqe koasa vasileana lavata meke sari na koimata si haqala varigara la koasa vasina asa. Meke tuku tamunu dia vasina si arini meke sage la dia pa batuna sa vetu.
52 Totoso mae se Abimeleki pude rapatia sa vetu hakehakei ululuna sana gua, si ene sage la koasa sasadana sa vetu hakehakei ululuna si asa, pude va katua sa nika.
53 Ba gona gore la nia keke barikaleqe si keke patu asasana pa batuna ke poraka si asa.
54 Ke turei tioko vagia sa si keke tie vaqura sapu palekedi sari nana tiṉitoṉa varivariperana, meke zama ia sa si asa, “Vagia sa mua magu varipera, mamu seke va mate au. Na lopu hiva nia rau pude ta zamae sapu, keke barikaleqe si va mate au,” gua. Ke la sa meke seke va matea si asa.
55 Meke sipu dogoria rina tinoni Izireli sapu mate se Abimeleki, si pule la pa dia popoa si arini.
56 Ke gua asa si tubehe hobea Tamasa se Abimeleki koasa tinavete kaleana sapu tavete la nia sa koasa tamana, sapu va mate betoi sa sari ka zuapa ṉavulu puta tasina koreo.
57 Ba vata sigiti tugo Tamasa sari na tinoni pa Sekemi koari na dia tinavete kaleadi gua puta tugo asa sapu zama nia e Zotamu tuna koreo e Qitione sapu kote ta evaṉa, sipu leveni sa si arini.