SA BUKA VINA RUA TADINA
BAṈARA
Sa Vinabakala
Sa Buka Vina Rua Tadi na Baṉara sina hodana sa Buka Kekenu Tadi na Baṉara sapu sa vivineidi sari karua binaṉara tadi na tinoni Izireli meke Ziuda. Sa Buka hie si ta paqaha pa karua pukuna: (1) Sa Vivineidi sari karua butubutu baṉara si podalae pa vari korapana sa vuaheni vina sia gogoto meke keke tina vuaheni totosona lopu ele podo se Zisu meke kamo mae koasa totosona sapu ta huara sa vasileana Sameria koasa vina betona sa binaṉara Izireli pa vuaheni zuapa gogoto hiokona rua sipu lopu ele podo se Zisu; (2) Sa vivineina sa binaṉara pa butubutu Ziuda podalae koasa tinahuara pa binaṉara Izireli meke kamo gore la pa totoso ta raovo vagi meke ta huara sa vasileana Zerusalema koe Nebukaneza, sa baṉara pa Babiloni pa vuaheni lima gogoto vesu ṉavulu onomo sipu lopu ele podo se Zisu Karisito. Sa vina betona sa buka si na guguana Gedalia sa qavuna pa Ziuda pa kauruna sa binaṉara pa Babiloni, meke sa vivineina sa baṉara Zehoiakini pa popoa Ziuda pu ta rupaha pa tinapusi pa Babiloni.
Sari na tinasuna nomadi hire si ta evaṉa koa gua koari na tinoa vina gugue pa vinahesi beku tadi na baṉara meke na tinoni pa Izireli meke Ziuda. Sa hinuarana sa vasileana Zerusalema, meke sa tinaraovodi sari kobi tinoni pa Ziuda si keke totoso arilaena hola pa vivineina sapu kekere sari na tinoni Izireli pa vinahesi beku.
Sa ṉati poropita sapu somana ta kubere koasa Buka Vina Rua si e Ilaisa sapu sa hinobena e Ilaiza.
Sari na Pinaqapaqahana sa Buka
Sari na binaṉara Izireli meke Ziuda. Hinia 1:1 kamo hinia 17:41
1. Sa poropita Ilaisa. Hinia 1:1 kamo hinia 8:15
2. Sari na baṉara pa Ziuda meke Izireli. Hinia 8:16 kamo hinia 17:4
3. Ta huara sa vasileana Sameria. Hinia 17:5-41
Sa binaṉara pa butubutu Ziuda. Hinia 18:1 kamo hinia 25:30
1. Podalae koe Hezikaea kamo koe Zosaea. Hinia 18:1 kamo hinia 21:26
2. Sa binaṉara te Zosaea. Hinia 22:1 kamo hinia 23:30
3. Sari na baṉara vina betobeto pa Ziuda. Hinia 23:31 kamo hinia 24:20
4. Sa tina huarana Zerusalema. Hinia 25:1-30
1
Ilaiza meke sa Baṉara Ahazaea
1 Pa mudina sa minate te Ehabi sa baṉara pa Izireli, si va kari ia ari popoa pa Moabi sa binaṉara pa Izireli.
2 Pa totoso asa si hoqa gore nia tu pa nana batu vetu koasa bara pa huhukirina sa vetu baṉara pa Sameria se Ahazaea, sa baṉara pa Izireli, meke bakora va kaleana. Ke garunu tie palepaleke inavoso si asa pude la nanasia sa beku Beolozibabi, sa tamasa tadi pa Ekoroni, sa vasileana lavata pa popoa Pilisitia, pude hata vura nia sapu kote leana mo si asa ba lokari.
3 Ba garunia sa mateana te Zihova se Ilaiza sa poropita pa Tisibe, pude la tutuvi sari na tie paleke inavoso tanisa baṉara Ahazaea meke nanasi, “Na vea ke hiva la si gamu pude nanasia se Beolozibabi, sa tamasa tadi pa Ekoroni? Gina loke Tamasa si koa pa Izireli gua si balabala ia gamu?
4 Gua asa ke mi la tozi nia sa baṉara sapu zama gua hie se Zihova, ‘Lopu kaqu leamu pule si goi koari na mua binakora; kote mate si goi!’ ” Tavetia e Ilaiza gua sapu garunu nia e Zihova,
5 meke kekere pule la koasa baṉara sari na tie palepaleke inavoso. Meke nanasi sa baṉara si arini, “Vegua ke turei pule mae si gamu?” gua.
6 Olaṉa si arini, “Tutuvu gami keke tie si gami meke asa tozini gami pude pule mae tozi nigo sapu zama se Zihova koa goi, ‘Vegua ke garunu la tie palepaleke inavoso si agoi pude nanasia se Beolozibabi, sa tamasa pa Ekoroni? Gina na balabala ia goi sapu loke Tamasa si koa pa Izireli? Lopu kaqu leamu pule si goi koari na mua binakora; kote mate si goi!’ ”
7 Nanasa sa baṉara, “Doṉo vea guguana sa tie?”
8 Olaṉa si arini, “Na va sage poko kalu kurukuru si asa meke dokoho nia sa si keke kapu kurukuru popana tugo.” Ke kukili sa baṉara, “Na e Ilaiza!”
9 Ke garunu la nia sa si keke palabatu varipera meke ari ka lima ṉavulu puta nana tie, pude vagia se Ilaiza. Dogoria sa palabatu se Ilaiza korapa habotu nana pa toqere meke zama la ia sa, “Tie te Tamasa, hiva nigo sa baṉara pude gore mae.”
10 “Be na tie te Tamasa si rau, mani gore mae pa maṉauru sa nika meke va mate igo si goi, meke sari mua tie!” Olaṉa gua se Ilaiza. Meke hinoqa gore mae mo sa nika pa maṉauru meke va mate ia sa palabatu meke sari nana tie.
11 Ke garunu la nia pule sa baṉara si keke palabatu meke ka lima ṉavulu puta nana tie pule. La zama sa palabatu koe Ilaiza, “Tie te Tamasa, hiva nigo sa baṉara pude gore mae kamahire!”
12 “Be na tie te Tamasa si rau, mani gore mae pa maṉauru sa nika meke va mate igo si agoi meke sari mua tie!” gua se Ilaiza. Hinoqa gore mae mo sa nika te Tamasa meke va matea sa palabatu meke sari nana tie.
13 Ke garunu pule la nia pule sa baṉara sa vina ṉeta palabatu varipera meke ari ka lima ṉavulu puta nana tie. Haele sage la pa toqere, meke hoqa kokotuṉu si asa pa kenuna e Ilaiza, meke tepa va pepekae, “Poropita te Tamasa, mu tataru nau si rau meke sari qua tie. Lopu va mate gami!
14 Sari karua palabatu meke sari dia tie si tava mate pa nika mae guana pa maṉauru; ba meke gua hokara, tataru nau!”
15 Zama la sa mateana te Zihova koe Ilaiza, “Gore luli koasa, mu lopu matagutu.” Ke luli koasa palabatu se Ilaiza la koasa baṉara.
16 Meke zama la ia sa, “Guahe si zama nia e Zihova, ‘Sina garunu tie paleke inavoso si goi pude nanasia se Beolozibabi, sa tamasa pa Ekoroni, guana sapu loke Tamasa tu si koa pa Izireli pude nanasia, ke lopu kaqu leamu pule si goi; kote mate si goi!’ ”
17 Ke mate se Ahazaea, gua tugo sapu zama nia e Zihova koe Ilaiza. Sina loke tuna koreo se Ahazaea, ke e Zoramu sa tasina koreo si baṉara hobe koasa vina rua vuaheni sipu koa baṉara se Zehoramu sa tuna koreo e Zehosapati, baṉara pa Ziuda.
18 Doduru pule gua pu taveti sa baṉara Ahazaea si ta kubere veko koasa Buka Tinozi tadi na Baṉara pa Izireli.