11
Tapwalolo lauhekatana
(Mataiyo 6:9-13, 7:7-11)
Mayadai hesau Yesu ye tapwatapwalolo teha hesau unai. Huyana ye tapwalolo ye gehe ede yona hekahekatao wa hesau ye hededelau unai ye wane, “Guiyau, tapwalolo kabikabina ku hekatagai, gonogonowana doha Yowane yona hekahekatao ye hekatadi.”
Na Yesu ye hededelau udiyedi ye wane, “Yomi huyatapwalolo unai meta kwa hedede kwa wane,
Tamamai,
Kowa hesam ka hededetausaei.
Yom basileiya bena ye laoma.
Mayadai kesega kesega kaina kamai ku ledima.
Yoma yababa ku nuwatugabaedi matawuwuna kai hinage tauheyababagai yodi yababa ka nuwatugabaedi.
Bena ku kitahetetegai na taba nige ka lulau noho luwanaena.”
Na Yesu yona hedehedede wa ye tubei ye wane, “Nuwana boniyai duwaduwalina unai na ku lau kam kaha yona numa unai na ku wane, ‘Kagu kaha, gonowana pwalawa tupi haiyona ku haidima? Kehagu hesau yona kabakadau unai ye lagema yogu numaena, na nige kai hesau kaliguyena kabo ya mosei.’ Nuwana kabo numa kalona unai kam kaha ne ye hededebui ye wane, ‘Tabu ku hemohemodegau. Keda ya guduiyako na yau yo natuguwao meta ka kenokeno. Nige gonowana ya tolo na saha hesau ya haiyawa.’
Na ya hededelaowa kalimiuyena: Nuwana kam kaha ne nige ye henuwa bena ye tolo na saha hesau ye leyawa kawakeha debanaena. Iyamo hesana hekasisina debanaena** ede kabo ye tolo na saha ku kaibwadai wa kabo ye leyawa.
Ede ya hededelaowa kalimiuyena: Kwa kaibwada Yaubada unai, kabo saha kwa kaibwadai wa ye leyawa. Kwa wase, na kabo saha kwa wasewasenei wa Yaubada ye saguigomiu na kwa lobai. Yo hinage keda guduna unai kwa koikoi, kabo keda ye sokeyawa. 10 Matawuwuna ede taukaikaibwada saha se kaibwadai wa kabo se hai, yo tauwasewase saha se wasenei wa kabo se lobai, yo keda kabo ye soke kaiteyadi taukoikoi wa udiyedi.
11 Kowa kaiteya tama, ena natum loheya ye kaibwada yama, kabo mwata ku mosei? 12 O ye kaibwada pou, kabo gigidonadona ku mosei? 13 Komiu tamowai yabayababadi, na iyamo kabina kwa kata meta ginauli namwanamwadi bena kwa moseidi natumiyao udiyedi. Na Tamamiu galewa ne unai meta ye namwakalili, unai kabo Yaluwa Tabuna ye mosei siya kaiteyadi taukaikaibwadaina udiyedi.”
Kaiteya gigibwali ye mosei Yesu unai, yaluwa yabayababadi kadi tanuwaga Belesebulu, o Yaubada?
(Mataiyo 12:22-30,43-45, Maleko 3:22-27)
14 Huya hesau Yesu tamowai unaꞌunana unai yaluwa yabayababana ye hededehepesa, na huyana ye pesa meta tamowai unaꞌunana wa ye hedehedede. Boda wa se nokokalili, 15 na iyamo tamowai hekadi se hedede se wane, “Yaluwa yabayababadi kadi tanuwaga Belesebulu yona gigibwaliyena yaluwa yabayababadi ye hededehepesadi.” 16 Na hekadiyo se henuwa bena Yesu se lautonogi, unai se kaibwadai bena galewa hekihekinoina hesau ye ginauli se kita.
17 Na yodi nuwanuwatu wa Yesu kabidi ye kata. Unai ye hededelau udiyedi ye wane, “Taba basileiya hesau ye bom ye lulululuꞌuyoi, meta kabo se heyababaꞌuyoidi. Yo taba numa hesau tamowaidiyao se bom se haitoledagelaꞌuyoidi, kabo se bom se hetatagwaligwaliꞌuyoidi.
18 Taba Satani yona taupaisowa yaluwa yabayababadi ye hewaiunudi, meta yona basileiya kabo idohagi bena ye tolobayao? Doha teina ya hedede, matawuwuna kwa wane bena Belesebulu yona gigibwaliyena yaluwa yabayababadi ya hepesadi. 19 Na yomi nuwatu saha, ena yau Belesebulu yona gigibwaliyena ya hepesadi, meta tauhemuliwatanigomiu** kabo kaiteya yona gigibwaliyena se paisowa? Unai siya kabo se hegilugomiu meta kwa laupwano. 20 Na ena Yaubada yona gigibwaliyena yaluwa yabayababadi ya hededehepesadi, meta Yaubada yona basileiya ye laomako kalimiuwai.
21 Na taba tamowai bayabayaona yona iyala gogodi ye nonohaidi na yona numa ye kitahetete, meta yona gogo maudoidi kabo se namwanamwa. 22 Na taba tamowai hesau bayabayaokalilina ye lagema maiyana se lulu na numa tanuwagana wa ye saedikwai, ede numa tanuwagana yona iyala gogodi ye sunumaeidi bena kabo se sagui wa ye haigabaeidi yo yona gogo maudoidi ye soiyeidi.
23 Kaiteya nige ye hemuhemuliwatanigau, iya meta tauhewaiunugau. Yo kaiteya nige ye saguigau na tamowai ka woyagogoidima, iya meta tauhetatagwaligwali.
24 Huyana yaluwa bikibikina tamowai ye pesagabaei, meta kabo ye lau balabalagaibuyena yona kabakaiyawasi ye wasenei, na nige hesau ye lobai. Kabo ye wane, ‘Ya uyo numa ya laugabaeiꞌusei wa unai.’ 25 Ye lageꞌuyo numa wa ye kita meta se kuyaheꞌaꞌa yo se gwaugogonamwanamwaei. 26 Kabo ye lau yaluwa yabayababadi haligigi-labui ye woyaidima. Siya se yababakalili na kabo iya, na numa wa unai se lusae na se miya. Ede tamowai wa yona mauli ye yababakalili na kabo yona mauli bagubagunana wa.”
Kabagwauyala mamohoina
27 Yesu ye hedehededegehe ede sinebada hesau boda wa unai ye yogalau Yesu unai ye wane, “Sinam taulabasigo yo tauhesusugo, iya gonowana ye gwauyala!” 28 Na Yesu yona bui ye mosei ye wane, “Nigele! Na kaiteyadi Yaubada kalinana se lapui yo se kawakabiyei, meta siya gonowana se gwauyala.”
Peloweta Iyona heyaheyasonina
(Mataiyo 12:38-42)
29 Boda wa ye laki ye lau na Yesu se tolohetakikili na ye hedehedede ye wane, “Teina isi ta meta isi yabayababana. Se henuwa bena hekihekinoi ya ginauli se kita [yodi kabahemamohoiyeigau]. Na taba nige hekihekinoi hesau se kita, na Iyona hekihekinoina mo ye bom. 30 Iyona meta Ninewa tamowaidiyao yodi hekihekinoi, na gonogonowana doha Tau Natuna teina isi ta yodi hekihekinoi.
31 Yaubada yona hekasa mayadaina ne unai magai Siba yodi wasawasa waihiuna** kabo ye tolo na teina isi ta tamowaidiyao ye hegiludi, matawuwuna kedalohaloha unai ye laoma bena Solomona yona hededesonoga ye lapuidi. Na tamowai hesau iya ede inai, ye sonogakalili na kabo Solomona.
32 Hekasa mayadaina ne unai Ninewa tamowaidiyao kabo hinage se tolo na teina isi ta tamowaidiyao se hegiludi, matawuwuna ede Iyona yona lauguguyaena Ninewa tamowaidiyao wa se nuwabui. Na mayadai ta unai tamowai hesau ye saekalili na kabo Iyona, iya ede maidamiu ta.”
Yesu yona lauhekata ye hemala tamowai yodi dawaya
(Mataiyo 6:22-23)
33  [Kabo Yesu ye wane,] “Nige tamowai hesau lampa ye gabu na ye tolewadam o walata unai ye buikasini, na lampa kabatolena unai ye tole, to tamowai se mwalai kabo gonowana dawayana se kita. 34 Matada meta siya tauda ta malana ede. Ena matada se nega meta kabo tauda maudoina ta ye dawaya. Na ena matada se yababa meta tauda maudoina ta kabo ye masigili. 35 Bena kwa kitanamwanamwa meta dawaya ne kalimiuyena, na tabu masigili. 36 Ena taum maudoina ne dawaya ye hemwayau, na nige teha hesau ye masigili, meta kabo dawaya lakilakina kalimyena, doha lampa dawayana ye talu kalimyena.”
Yesu Paliseya yo laugagayo taulauhekataena tamowaidi ye hegiludi
(Mataiyo 23:1-36, Maleko 12:38-40, Luka 20:45-47)
37 Huyana Yesu ye hedehededegehe meta Paliseya tamowaina hesau ye kaibwadai ye lau maiyana se kaikai. Ede ye mwalae na ye kenodobi kabakaikai hatana unai bena ye kaikai. 38 Na Paliseya tamowaina wa ye kita meta Yesu nige nimana ye deulibagunaeidi doha kadi kulutubu yodi kabikabi mamohoina unai. Ede ye siliyata.
39 Na Guiyau ye hededelau iya unai ye wane, “Komiu Paliseya tamowaidiyao kami keyaka yo gaeba dageladiyao ne kwa deuliheꞌaꞌadi, na luwamiyao ne meta mahimahihi yo miyamiya yabayababadi se mwayau! 40 Komiu meta kwa yauyaulekalili! Yaubada taumiu ye ginaulidi wa, iya nuwamiu hinage ye ginaulidi. 41 Ginauli saha yomi gaeba ne udiyedi, kwa kainauyaidi taudehadeha udiyedi, na kabo nuwamiu yo taumiu se aꞌa Yaubada matanaena.**
42 Ahani mo komiu Paliseya tamowaidiyao, matawuwuna yomi koya udiyedi lugulugu gagilidi kai kabahepahepanedi udiyedi taiti kwa toletole, na laulau dudulaidi yo Yaubada gadosisina nige kwa modelau udiyedi. Taba laugagayo maudoidi kwa miyawatanidi, yo hinage laulau namwanamwadi hekadi wa tabu kwa kitagabaedi.
43 Ahani mo komiu Paliseya tamowaidiyao. Matawuwuna sunago udiyedi kabatuli saesaedi kwa henuwadi, yo kwa henuwa bena tamowai se lautokiyeigomiu ma hekasisidi kabalokulokune udiyedi.
44 Ahani mo komiu. Komiu kami kao doha bwayabwaya nige udiyedi hekihekinoi se toledi, na kewadiyena tamowai se sae se dobi na nige kabina se kata meta saha luwadi ne udiyedi.”
45 Laugagayo taulauhekataena tamowaina hesau ye hededelau Yesu unai ye wane, “Taulauhekata, yom hedehedede ne udiyedi kai hinage ku hededeheyababagai!”
46 Yesu ye hededebui ye wane, “Na komiu laugagayo taulauhekataena tamowaidiyao, ahani mo komiu. Matawuwuna laugagayo se badokalili kwa moseidi tamowai udiyedi. Kadi kao doha bahebahe polopolohekalilidi, na nige gonowana se lauwatanidi. Na komiu nige yomi sagu gagilina unai kwa saguidi.
47 Ahani mo komiu. Matawuwuna peloweta bwayabwayadi kwa kabinamwanamwaedi yo hekihekinoidiyao kwa hetolodi, na kami kulutubuwao siya se unuidi. 48 Laulau ta unai kwa hemasalaha meta kami kulutubuwao maidamiyao nuwamiu kesega. Siya peloweta wa se unuidi, na komiu kwa saguidi na bwayabwayadi hekihekinoidiyao kwa ginaulidi. 49 Unai ede Yaubada yona sibasiba unai ye hedede ye wane, ‘Kabo peloweta yo apostolo ya hetamalidi se lau kalidiyena. Hekadi kabo se unuhemwaloidi na hekadi se hewaiunudi!’ 50 Unai Yaubada teina isi ta ye hegiludi peloweta kwasinadi maudoidi tamowai se hebwalilidi wa debadiyena, tanoubu yona huyahetubu unai ye laoma ye lau ee teina mayadai ta, 51 yo Abela kwasinana unai ye hetubu na ye laoma ye lau ee Sakaliya, iya ede kabakaitalasam yo Numa Tabuna duwaduwalidiyena se koihemwaloiꞌusei wa. Mamohoi, yomiu ya hedehedede, yababa maudoidi ta giludi meta huya ta tamowaidi kabo se bahei.
52 Ahani mo komiu laugagayo taulauhekataena. Matawuwuna ede sonoga kabahaina kedana wa kwa gudui na kana kii kwa haigabaei. Komiu nige kwa henuwa bena kwa mwalaei na sonoga kwa hai, na kaiteyadi se henuwa bena se mwalae meta kwa hekaiyawasidi.”
53 Huyana Yesu numa wa ye laugabae ede Paliseya yo laugagayo taulauhekataena tamowaidi se hetubu iya se hewaiunukaliliyei, yo henamai udoiꞌudoi udiyedi se lautonogi 54 taba idohagi na yona hededebui unai ye hededepwano na unai kabo se hegilu.
** 11:8 Iyamo hesana hekasisina debanaena: Hedehedede ta kulibuina hesau hinage, iya ede, Iyamo yom kaibwada unai ku muyoukesegai wa debanaena. ** 11:19 Tauhemuliwatanigomiu: Luka ye kuli, natumiyao. Siya meta Paliseya tamowaidiyao hekadiyo yo yodi hekahekatao, na kadi paisowa yaluwa yabayababadi se hedehededehepasadi Yaubada hesanaena. ** 11:31 Magai Siba yodi wasawasa waihiuna wasana meta 1 Kin 10:1-3 yo 2 Kolonikele 9:1-12 udiyedi ku hasili. Kalina Giliki unai Luka ye katai meta iya teha yawana yodi wasawasa waihiuna. ** 11:41 Kabo nuwamiu yo taumiu se aꞌa Yaubada matanaena: Kalina Giliki unai Luka ye kuli, na kabo ginauli maudoidi se aꞌa kalimiuwai.