8
Waiwaihiuwo Yesu se sagui
Mulina ne unai Yesu ye lau magai lakilakidi yo gagilidi udiyedi na Yaubada yona basileiya wasana namwanamwana ye laulauguguyai. Yona hekahekatao saudoudoi-labui wa maiyanao, yo hinage sinesineo hekadi yaluwa yabayababadi yo kasiyebwa udiyedi ye henamwanamwadi wa: Maliya, iya se katai Magadala** waihiuna, na unai meta yaluwa yabayababadi badodi haligigi-labui Yesu ye hededehepesadi, yo Yowana, iya ede Heloda yona numa taukitahetetena hesana Kusa mwanena, yo Susana, yo sinesineo hekadi hinage. Siya meta se bom yodi gogo se hepaisowadi na Yesu maiyana hekahekatao wa se saguidi.
Bwatano udoiꞌudoi heyaheyasonidi
(Mataiyo 13:1-9, Maleko 4:1-9)
Bodalakilaki se lageko na magai udoiꞌudoi udiyedi tamowai hekadiyo sola se laolaoma Yesu unai, na heyaheyasoni ta ye hedede, ye wane, “Koya taupaisowaina hesau ye lau yona koyaena witi likena tumadiyao ye hesuludi. Na hekadi se bekudobi kedaena. Tamowai yodi kabalau udiyedi se lau ede se utuꞌutuidi, yo manuwa se laoma se kaidi. Like hekadi tano maladebadebana unai se talu na se kini. Iyamo se wowoya, matawuwuna bwatano ne ye pitalikalili. Like hekadi se bekudobi maimaina gwaligwalidi luwadiyena. Se kinilabulabui na maimaina wa se yahaidi. Na hekadi se bekudobi bwatano namwanamwana unai. Se kinilakilaki na se kaniyo, meta kewa kesega unai kaniyona badodi 100.”
Na Yesu yona hedehedede gehena unai ye wane, “Kaiteyadi gonowana se lapulapui bena se lapulapuinamwanamwa!”
Matawuwuna saha to Yesu heyaheyasoni mo udiyedi ye laulauhekata
(Mataiyo 13:10-17, Maleko 4:10-12)
Yesu yona hekahekatao wa se henamaiyei meta heyaheyasoni wa kaniyona ede saha. 10 Na ye hededebui udiyedi ye wane, “Yaubada yona basileiya nuwanuwatuna saesaedi kabo ya hededehemasalahadi kalimiuyena. Na tamowai hekadiyo ya hededelau udiyedi meta heyaheyasoni mo udiyedi, unai kabo
‘se kaikaikewa, na taba nige se kitalobai,
yo se lapulapui, na taba nige se nuwatulobai.’ (Aisaiya 6:9)
Bwatano heyaheyasonidi kaniyona
(Mataiyo 13:18-23, Maleko 4:13-20)
11 Heyaheyasoni wa kaniyona ede teina: Like kaniyona ede Yaubada wasana. 12 Tamowai hekadi nuwadi kadi kao doha keda. Wasa wa se lapui, na kabo diyabolo ye laoma na nuwadi wa unai ye haigabaei, bena tabu se kawamamohoi yo Yaubada ye hemaulidi. 13 Tamowai hekadi nuwadi kadi kao doha tano maladebadebana. Huyana Yaubada wasana se lapui meta se hai ma gwaugwauyaladi, na iyamo hedehedede wa nige ye miya nuwadi ne unai, matawuwuna nige lamna. Huyakubwakubwa mo Yaubada se sunumaei, na huyana laukita se hekalo meta se beku. 14 Tamowai hekadi nuwadi kadi kao doha tano maimaina gwaligwalidi luwadiyena. Wasa wa se lapui, na kabo tanoubu maulina nuwanuwatuna yo tanoubu gwauyalana yo gogona meta wasa wa se taugudugudui, na nige gonowana ye kaniyo. 15 Na tamowai hekadi nuwadi kadi kao doha bwatano namwanamwana, siya ede tamowai namwanamwadi yo nuwadi mamohoidi. Hedehedede wa se lapui na nuwadi udiyedi se toledi na se tolokesegai ma taubigadi na kabo se kaniyo.”
Lampa heyaheyasonina
(Maleko 4:21-25)
16  [Kabo Yesu heyaheyasoni hesau ye hedede ye wane,] “Tamowai lampa se gabu meta taba nige walata unai se buikasini o kabakeno guninaena se tole. Bena lampa kabatolena unai se tole, to tamowai se mwalai kabo gonowana dawayana se kita. 17 Gonogonowana doha hinage Yaubada yona basileiya ginaulina wadawadamdi maudoidi kabo ye hemasalahadi, yo ginauli maudoidi toletolewadamdi wa kabo hinage ye tolehemasalahadi. 18 Unai bena kwa kitanamwanamwa yomi lapulapui udiyedi, matawuwuna kaiteyadi nuwatulobai saha kalidiyena, Yaubada yodi nuwatulobai ne kabo ye helakiꞌuyoidi. Na kaiteyadi se nuwatui bena nuwatulobai kalidiyena, na iyamo nige, Yaubada kabo yodi nuwatulobai gagilina ne ye haigabaei.”
Yesu sinana yo kana kahao mamohoidi
(Mataiyo 12:46-50, Maleko 3:31-35)
19 Yesu sinana yo kana kahao se laoma bena se kita, na nige gonowana se lau unai matawuwuna boda ye lakikalili. 20 Ede tamowai hesau ye hededelau Yesu unai ye wane, “Sinam yo kam kahao ede dagela ne unai se totolo bena se kitago.” 21 Na Yesu ye hededebui ye wane, “Sinagu yo kagu kahao ede kaiteyadi Yaubada yona hedehedede se lapui yo se lauwatani.”
Yesu wowoli ye hededehekaiyawasi
(Mataiyo 8:23-27, Maleko 4:35-41)
22 Mayadai hesau unai Yesu ye hededelau yona hekahekatao udiyedi ye wane, “Ta kawasilau hali sanakawasi ne unai.” Ede wagaena se gelu na se hetubu se kawasi. 23 Yodi kadau ne unai Yesu ye kenodobi ede ye keno. Na kabo yaumai bayabayaona ye yuhidobima Galili Gabwana unai. Na bagodu se iniꞌinidikwa waga wa unai na yababa lakilakina se hekalo. 24 Hekahekatao wa se lau Yesu se hanoi na se wane, “Tanuwaga! Tanuwaga! Nige bayaona kabo ta yoli!”
Kabo Yesu ye tolo na ye hededelau yaumai yo bagodu wa udiyedi meta se kaiyawasi, ede ye daumwali. 25 Na kabo ye hedehededelau yona hekahekatao wa udiyedi ye wane, “Yomi sunuma, o nige?” Na se matausi yo se nokokalili na se bom se henahenamaiꞌuyoidi se wane, “Teina tamowai ta meta kaiteya? Ye hededelau yaumai yo bagodu udiyedi na se kawakabiyei.”
Gelasa tehana unai Yesu yaluwa yabayababana ye hededehepesa
(Mataiyo 8:28-34, Maleko 5:1-20)
26 Yesu maiyana hekahekatao Galili Gabwana unai se kawasilau Gelasa** tehana unai, iya ede Galili tanona teha kawasina ne unai. 27 Huyana Yesu waga wa ye pesagabaei na ye gayosae nagali wa unai meta magai wa tamowaina hesau ye laoma iya unai. Tamowai wa meta yaluwa yabayababadi se luwui na huyalohaloha meta ma taugaibuna yo nige numaena ye miyamiya, na bwayabwaya duhadi udiyedi. 28 Huyana Yesu ye kita meta ye dou na ye gulidobi kaena wa unai na kalinalakilaki unai ye hedehedede ye wane, “Yesu, Yaubada Saesaekalilina natuna, saha ku henuwa kaliguyena? Ya kaibwadaigo, tabu ku hekamkamnagau.” 29 Hedehedede ta ye hedede matawuwuna Yesu ye hededelauko yaluwa bikibikina ne unai bena ye pesa. Yaluwa ne kana paisowa huya badobado meta tamowai wa ye tanutanuwagai, kabo nimana yo kaena seni unai se paipaihekahekahinidi na se kitahetete, iyamo seni wa ye utusidi na yaluwa yabayababana iya ye woyawoyai ye lau balabalagaibuyena.
30 Yesu ye henamaiyei ye wane, “Hesam ede saha?” Na ye wane, “Hesagu ede Legiyona.”** Matawuwuna yaluwa yabayababadi meta se badokalili se luwu iya unai. 31 Na yaluwa yabayababadi wa se kaikaibwadalau Yesu unai se wane, “Tabu ku hetamaligai ka laulau ebisi unai.”
32 Na puwaka yawoina meta se dumudumuli kuduli dedekana ne unai. Ede yaluwa yabayababadi wa se kaibwadalau Yesu unai bena taba ye hetamalidi se lau udiyedi se luwu, na ye talamyeidi. 33 Na yaluwa yabayababadi tamowai wa se pesagabaei ede se lau se luwu puwaka wa udiyedi, na maudoidi padipadi wa unai se heloigogoi se dobi ede gabwa wa unai se yoli.
34 Huyana puwaka taukitakitahetetedi saha ye tubu wa se kita meta se wasabu se lau magai lakilakina yo magai gagilidi dedekanawai na tamowaidiyao yodi se hedehedede. 35 Na tamowai wa se lau saha ye tubu wa bena se kita. Se laoma se lage Yesu unai meta tamowai yaluwa yabayababadi se pesagabaeiꞌusei wa se kita Yesu kaena dedekana unai ye tutuli ma kalekalekona, yo yona nuwanuwatu se dudulai. Na maudoidi wa se matausi. 36 Ginauli maudoidi taukitadi meta tamowai yodi se hedehedede idohagi na ye namwanamwa. 37 Kabo Gelasa tehana ne unai taumiya maudoidi se hededelau Yesu unai taba ye laugabaedi, matawuwuna se matausikalili. Ede Yesu wagaena ye gelu na ye dalahai.
38 Tamowai yaluwa yabayababadi se pesagabaei wa ye kaibwada Yesu unai bena maiyana se lau. Na Yesu iya ye hetamali, ye wane, 39 “Ku uyo yom magai na saha Yaubada ye ginauli kalimyena wa ku hededehemasalaha.” Ede tamowai wa ye lau magai na saha Yesu ye ginauli iya unai wa ye hewasa tamowai maudoidi udiyedi.
Yailo natuna yo sinebada kasikasiyebwana wasadi
(Mataiyo 9:18-26, Maleko 5:21-43)
40 Huyana Yesu ye uyo Galili tehana unai ye lage meta boda se hailobai, matawuwuna maudoidi wa iya se nayanayai. 41 Na kabo tamowai hesau hesana Yailo ye laoma. Iya sunago badana hesau. Ye gulidobi Yesu talanuwanawai na ye kaibwadai bena maiyana se lau yona numa, 42 matawuwuna natuna waihiu kesega mo, yona bolimai 12, iya meta sabi boitana.
Na Yesu yona lau ne unai meta boda ye lakikalili na se haihaiyahiyahiꞌuyoidi Yesu unai. 43 Luwadi ne unai sinebada hesau ye kasiyebwa bolimai 12, kwasina ye miyamiyagabaei, na nige tamowai hesau gonowana kabo ye henamwanamwa.** 44 Yesu dagelana wa unai ye saema na kana kwama sinosinona ye kabitonogi. Mahanana ne unai kana kasiyebwa wa ye namwanamwa. 45 Ede Yesu ye henamai ye wane, “Kaiteya ye kabitonogigau?” Maudoidi se uhala. Na Petelo ye wane, “Tanuwaga, tamowai maudoidi meta se hetakikiligo na se kaiyahiyahi.” 46 Na Yesu ye wane, “Tamowai hesau ye kabitonogigau, matawuwuna kamnana ya hai meta gigibwali ye pesagabaegau.” 47 Na sinebada wa ye nuwatui meta Yesu kabo kabina ye kata, ede ye sae ma tabutabubuna na ye gulidobi Yesu talanuwana wa unai. Na boda maudoidi matadiyena ye hededehemasalahaꞌuyoi, matawuwuna saha to Yesu kana kwama ye kabitonogi, yo idohagi na kana kasiyebwa wa ye namwanamwa. 48 Kabo Yesu ye hededelau unai ye wane, “Natugu, yom sunuma ta ye henamwanamwago. Ku lau ma nuwadaumwalim.”
49 Yesu sola ma hedehededena na sunago badana wa yona numa unai tamowai hesau ye laoma ede ye hededelau unai ye wane, “Natum waihiu wa ye boitako, na tabu taulauhekata ne ku hemohemode.” 50 Na Yesu hedehedede wa ye lapui ede ye hededelau Yailo unai ye wane, “Tabu ku matausi, na ku kawamamohoiyeigau, na kabo natum ne ye namwanamwa.”
51 Huyana se lage numa wa unai, Yesu nige ye henuwa bena tamowai hesau maiyana se mwalae, na Petelo, Yowane, Yamesi, yo sinekuku wa tamana yo sinana mo. 52 Boda temenai meta se doudou yo se nuwanuwadubu wawaya wa hesabana. Na Yesu ye wane, “Tabu kwa doudou! Wawaya ne nige ye boita, na ye kenokeno.” 53 Ede boda wa Yesu se talawasiyei, matawuwuna kabina se kata meta sinekuku ne ye boitako. 54 Na Yesu sinekuku wa nimana unai ye kabi na ye hededelau unai ye wane, “Natugu, ku tolo!” 55 Ede yawasina ye uyoma na ye tolo. Na Yesu ye hededelau udiyedi bena kai se mosei ye kai. 56 Tamana yo sinana wa se siliyata. Na Yesu ye hededelau udiyedi meta saha ye tubu wa tabu tamowai hesau yona se hedehedede.
** 8:2 Magadala meta magai hesau Galili Gabwana dedekanaena. ** 8:26 Gelasa: Kulikuli beyabeyadi hekadi hesa udoi se kuli, iya ede Gadala (doha Mataiyo 8:28unai). Gadala yo Gelasa magaidi meta Galili Gabwana teha yawana unai, Gadala gabwa dedekanaena, na Gelasa kedaloha. ** 8:30 Legiyona meta Loma yodi tauꞌiyala bodana lakina, meta tatao 6,000, na inai kaniyona ede bodalakilaki. ** 8:43 Nige tamowai hesau gonowana kabo ye henamwanamwa: Kulikuli beyabeyadi hekadi hedehedede hesau se kuliꞌuyoi se wane, Yona gogo maudoidi ye gabaeidi doketa udiyedi na nige tamowai hesau gonowana kabo ye henamwanamwa.