LUKA
1
Mafala Akutoma
1 Anthu azinji acita mphambvu za kulemba pinthu pidacitika pakati pathu,
2 ninga mudapipangwa ife na ale akhali anyamaso kutomera pa kutoma, pontho mbakhala anyabasa a fala ya Mulungu.
3 Na tenepo, ine ndapipfundza pyonsene ncidikho-dikho kutomera pa kutoma. Pakumala, ndaona kuti mphyadidi ndikulembereni imwe wakulemebza Tiyofilu, cibodzi na cibodzi, pyonsene ninga mudacitikira ipyo,
4 toera mukhonde kupenula pinthu pidapfundziswa imwe.
Zakariya ali Kudziwiswa na Anju Kubalwa kwa Juwau Bhatixta
5 Pa n'dzidzi wa Herodhi mambo wa Djudeya, akhalipo nyantsembe m'bodzi akhacemerwa Zakariya. Iye akhali m'bodzi wa nsoka wa anyantsembe wa Abiya. Nkazi wace akhali Zabere. Iye Zabere akhalimbo wa dzindza ya Arau.
6 Zakariya na nkazi wace akhali anthu akulungama pa maso pa Mulungu. Iwo akhabvera mwakukwana myambo na matongero onsene a Mbuya.
7 Mbwenye iwo hakhali na ana tayu, thangwi Zabere hakhabala tayu. Pontho mamuna na nkazi, akhadakulupala.
8 Ntsiku inango, pa n'dzidzi ukhakhala nsoka wa Zakariya m'basa, iye akhacita basa yace ya unyantsembe patsogolo pana Mulungu.
9 Ninga nsambo wa anyantsembe, iye asankhulwa toera apite mu Nyumba ya Mbuya, kuti aende kapisa pinthu pyakununkhira pinacemerwa isensu.
10 Pa n'dzidzi ukhapiswa isensu, mbumba yonsene ikhaphembera kunja.
11 Na tenepo, anju wa Mbuya abulukira pana Zakariya, mbalimira ku khundu ya madyo ya guwa ikhapisirwa isensu.
12 Zakariya na kuona anju, atutumuka mbagopa.
13 Mbwenye anju ampanga kuti: “Leka gopa, Zakariya! Mulungu abva maphembero ako. Nkazi wako Zabere anadza kabala mwana wa mamuna, dzina yace iwe unadza kanthula Juwau.
14 Kunaoneka kukomerwa na kutsandzaya muna iwe, na anangombo azinji anatsandzaya na kubaliwa kwace.
15 Thangwi iye anakhala nkulu pa maso pa Mbuya. Pontho iye nkhabe kudza kamwa vinyu na pya kumwa pinango pya kuledzeresa. Anati adzale na Nzimu wa Mulungu kutomera m'mimba mwa mai wace.
16 Na tenepo, anati aabweze pontho anthu azinji a mbumba ya Izaraeli aenda kuna Mbuya Mulungu wawo.
17 Iye anaenda patsogolo pa Mbuya, mu nzimu na mphambvu ninga za Eliya, toera abweze mitima ya ababa kuna anawo, na kuna anthu akukhonda kubvera abwerere mwakulungama, kuti asasanyire mbumba toera iphatire basa Mbuya.”
18 Mphapo Zakariya abvundzisa anju mbalonga kuti: “Ndinapidziwa tani pinthu penepi kuti ndimo mwenedi? Thangwi ine na nkazanga, tonsene ndife mankhalamba.”
19 Anju antawira tenepa: “Ine ndine Gabhiriyeli, ndiri pa maso pa Mulungu midzidzi yonsene. Iye andituma ndilonge na iwe toera ndikupase mphangwa izi zadidi.
20 Cincino iwe unakhala bewewe. Unacimwana kulonga mpaka ntsiku inacitika penepi. Thangwi wapokanya mafala anga, anadza kafuna kucitika n'dzidzi wace ungakwana.”
21 Mukhacitika penepyo, mbumba yonsene ikhadikhira Zakariya, mbwenye ikhadzumatirwa na kuona kudembuka kukhacita iye mu Nyumba ya Mulungu.
22 Pa kubuluka kwace Zakariya mu Nyumba ya Mulungu, abuluka mbali bewewe mbakhacimwana kulonga. Penepo mbumba yonsene yadzindikira kuti piripo pikhadaoneswa iye na Nzimu wa Mulungu n'kati mwa Nyumba ya Mulungu. Na tenepo, Zakariya akhakwanisa kulonga na mbumba na manja basi.
23 Pidamala izo ntsiku zace za basa mu Nyumba ya Mulungu, Zakariya abuluka mbaenda ku nyumba kwace.
24 Pakumala penepo, Zabere nkazi wa Zakariya akhala na pa thupi. Na tenepo, amala myezi mixanu, mbakhakhala pa nyumba.
25 Iye akhalonga tenepa: “Izi ndi nkhombo za Mbuya! Cincino Iye andionambo toera kundimwaza manyadzo patsogolo pa mbumba.”
Mariya ali Kudziwiswa na Anju Kubalwa kwa Yezu
26 Zabere pikhakhala iye na pa thupi ya myezi mitanthatu, Mulungu atuma anju Gabhiriyeli, kuti aende ku nzinda ubodzi unacemerwa Nazareti ku dziko ya Galileya,
27 kuti aende kalonge na mwali m'bodzi anacemerwa Mariya, akhadasembwa na Zuze, mwana wa dzindza ya mambo Dhavidhi.
28 Anju afendedzera Mariya, am'mwanyika mbampanga tenepa: “Makolokoto iwe wakudzala na nkhombo! Mbuya ali na iwe.”
29 Apo Mariya na kupibva, adzumatirwa pikulu kakamwe, mbakhasaka kudziwa kuti mamwanyikiro enewa asalonganji?
30 Mbwenye anju ampanga kuti:
“Leka kugopa Mariya, thangwi
Mulungu asafuna kukupasa nkhombo zace!
31 Iwe unati ukhale na pa thupi
mbubala mwana wa mamuna,
dzina yace unadza kanthula Yezu.
32 Iye anakhala nkulu,
mbadza kacemerwa
Mwana wa Mulungu wa nkulu kakamwe.
Mulungu Mbuya anadza kampasa
umambo wa baba wace Dhavidhi.
33 Pontho Iye anadza katonga kwenda na kwenda mbumba ya Djakobo.
Umambo wace nkhabe kudza kamala.”
34 Mphapo Mariya alonga kuna anju kuti: “Pinacitika tani penepi, thangwi ine ndisati kudziwa mamuna?”
35 Anju antawira tenepa: “Nzimu wa Mulungu unabwera muna iwe. Pontho mphambvu za Mulungu wa nkulu kakamwe zinakugudumira na n'thundzi wace. Na thangwi eneyo, mwana anafuna kudza kabalwa, anadza kacemerwa wakulungama, pontho anadza kacemerwa Mwana wa Mulungu.
36 Pontho m'bale wako Zabere, anati akhale na mwana wa mamuna pa unkhalamba wace. Ule akhalongwa kuti nkhabe kubala, lero iye ana pa thupi, mwezi uno ndi wacitanthatu.
37 Thangwi kuna Mulungu nkhabe cinthu cinacimwanika.”
38 Penepo Mariya antawira tenepa: “Ndiri pano ine n'dzakazi wa Mbuya. Mphapo mbapicitike pyapyo kuna ine ninga mudapilongera imwe.” Na tenepo, anju aenda pyace.
Mariya Aenda Kaona Zabere
39 Pa ntsiku zenezo, Mariya acita ulendo wace na mwansanga, mbaenda ku nzinda ubodzi ukhagumanika ku cisa ca mapiri, ku dziko ya Djudeya.
40 Kweneko, iye apita n'nyumba ya Zakariya mbamwanyika Zabere.
41 Zabere na kubva kumwanyikwa kudacitwa iye na Mariya, mwana athaula m'mimba mwace. Na tenepo, Zabere adzala na Nzimu wa Mulungu,
42 mbalonga na mphambvu kuti:
“Iwe ndiwe wakusimbwa
pakati pa akazi,
pontho mwana anafuna kudza kabala iwe
ndi wakusimbwambo!
43 Mbwenye ndine ani ine kuti ndidze kaoniwa na mai wace Mbuya wanga?
44 Pa n'dzidzi ubodzi ene udabva ine kumwanyikwa na iwe, mwana wanga atoma kuthaula m'mimba mwanga na kukomerwa.
45 Kutsandzaya ndi kwako iwe Mariya adatawira kuti pinacitika pidakupanga Mbuya!”
Nyimbo ya Mariya
46 Na tenepo, Mariya alonga kuti:
“Ntima wanga usakuza
Mbuya.
47 Pontho nzimu wanga usasekera
Mulungu,
Mpulumusi wanga,
48 thangwi iye akumbukambo
ine n'dzakazi wace,
munthu wakukhonda kukwanira.
Apo kutomera lero mpaka kutsogolo,
madzindza onsene
anati andicemere nkazi
wakudzala na nkhombo.
49 Thangwi Mulungu wa mphambvu acita
pinthu pikulu kakamwe kuna ine.
Wakulungama ndiyo dzina yace.
50 Ntsisi zace asazipangiza kuna ale anan'gopa,
pa dzindza na dzindza.
51 Iye acita pinthu pikulu na nkono wace,
mbamwaza ale akhanyerezera pya umbirimi
n'kati mwa mitima yawo.
52 Agwisa amambo a mphambvu
m'mipando mwawo ya umambo,
mbakwiza anthu akupwazika.
53 Akhutisa anyanjala
na pinthu pyadidi,
mbwenye athamangisa anyakupfuma cimanja-manja.
54 Aphedza n'dzakazi wace Izaraeli,
mbakumbukira
ntsisi zace
55 kuna Abharaamu
na dzindza yace
kwenda na kwenda,
ninga mudapikirira Iye
a mbuya athu.”
56 Mariya akhala na Zabere dhuzi na kuthamangira myezi mitatu, buluka penepo mbabwerera ku nyumba kwace.
Kubalwa kwa Juwau Bhatixta
57 Pidakwana izo ntsiku zace za kubala, Zabere abala mwana wa mamuna.
58 Abale ace na anthu anango a pa cisa, abva kuti Mulungu ambvera ntsisi zikulu, mbaenda onsene kancitira makolokoto.
59 Pa ntsiku yacisere, anthu aenda kansidza cimwenyi mwana, mbakhafuna kumpasa dzina ya Zakariya, dzina ya baba wace mwana.
60 Mbwenye mai wace atawira mbalonga tenepa: “Nkhabe! Iye anacemerwa Juwau.”
61 Penepo iwo antawira nkazi kuti: “Ku dzindza kwako nkhabe munthu ana dzina eneyi.”
62 Na tenepo, iwo atoma kulonga na manja na baba wace mwana, toera adziwe dzina yanji inafuna ine kupasa mwana wace.
63 Zakariya aphemba citabwa kuti alemberepo dzina ya mwana. Penepo iye alemba tenepa: “Dzina yace ndi Juwau.” Na tenepo, onsene adzumatirwa napyo.
64 Pa n'dzidzi ubodzi-bodzi, Zakariya atoma kulonga pontho mwadidi ninga mwakale, mbatoma kukuza Mulungu.
65 Anthu onsene a pacisa atoma kugopserwa pikulu. Na tenepo, mphangwa zenezo zamwazika n'cisa consene ca m'mapiri a ku Djudeya.
66 Onsene akhabva mbapilongwa penepyo akhabvundzisana tenepa: “Kodi mwana uyu anadza kakhala ani?” Thangwi mphambvu za Mbuya zikhali na iye.
Nyimbo ya Zakariya
67 Penepo Zakariya, babace mwana, adzazwa na Nzimu wa Mulungu mbatoma kulonga pinthu na nzimu ubodzi-bodzi kuti:
68 “Mbasimbwe Mbuya,
Mulungu wa Izaraeli,
thangwi iye abwera kudza kaona na kupulumusa
mbumba yace.
69 Iye atidzesera
upulumuki wa mphambvu
wa dzindza ya n'dzakazi wace Dhavidhi.
70 (Ninga mudapilongera Mulungu
kale na kale na milomo ya aporofeta ace akulungama,)
71 mbatipulumusa
mwa anyamalwa athu
na m'manja mwa onsene
anatizonda,
72 toera kupangiza a mbuya athu ntsisi zace,
pontho na kukumbuka cibverano cace ca kulungama,
73 na cidumbiriro cidacita Iye
kuna baba wathu Abharaamu,
74 ca kutiombola m'manja
mwa anyamalwa athu,
toera timphatire basa na kukhonda kugopa,
75 mwakulungama na mwa udidi
pa maso pace,
ntsiku zathu zonsene.
76 Iwe mwana wanga, unati ucemerwe mporofeta wa Mulungu wa nkulu kakamwe.
Unaenda patsogolo pa Mbuya
toera unsasanyire njira,
77 toera kupasa mbumba yace
udziwisi wa upulumuki,
unabulukira pa kulekererwa
kwa madawi awo,
78 na thangwi
ya ntsisi zikulu
za Mulungu wathu,
zinacita kuti atigasire
dzuwa ya kudzulu,
79 toera kumwinikira ale
anakhala n'cidima
na ali mu nthundzi wa kufa,
pontho toera kulondeza myendo yathu
mu njira ya ntendere.”
80 Mwana akhakula mbawanga mu nzimu. Pontho akhala n'thando mpaka ntsiku idabulukira iye pakweca, kuna mbumba ya Izaraeli.