7
Esteban Pa̱ire Sehuoye
1 Maijaꞌquë huëꞌe ñacaicohuaꞌi ëjaëre papi Estebanre se̱jiꞌi.
“¿Mëꞌëre ja̱je yoꞌoquëre pani ja̱ohuaꞌi caye caquë?”
2 Se̱ina, Esteban sehuoquë capi:
“Aꞌyëohuaꞌi, cuiꞌne jaꞌquëohuaꞌi, asajë̱ꞌë, yëꞌë caquëna. Maijaꞌquë deꞌoquëpi mai ai Abrahamna ñai i̱ñopi, Mesopotamiare paꞌina, Harán yejana ja̱ saimaꞌnë.
3 I̱ñoquë capi: ‘Mëꞌë yeja cuiꞌne mëꞌë cajeohuaꞌire je̱oconi saijë̱ꞌë, yëꞌë i̱ñojaꞌa yejana.’
4 Caëna, Abraham Caldea yejapi etani Harán yejana sani pajiꞌi. Paꞌina, pëca jaꞌquë ju̱ni huesëpi. Ju̱quëna, jeteyoꞌje Maijaꞌquëpi Abrahamre iye yejana dapi, yure mësaru paꞌi hue̱ꞌñana.
5 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱ti yejana coꞌamaña necani i̱siye pa̱pi. Quë̱o tsaꞌcuja̱ꞌtoje̱ i̱siye pa̱pi. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱sija̱ꞌquë aꞌë ca nëopi, i̱ ju̱ꞌisi jeteyoꞌje i̱ tsëcapë tse̱co paꞌija̱ꞌcore. Ja̱ muꞌseña cato Abraham mamajëre peoquë paꞌinije ja̱je capi.
6 Yequeje̱ cuiꞌne Maijaꞌquëpi capi, i̱te: ‘Mëꞌë tsëcapë acohuaꞌipi yequë pa̱i yejare huero paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. Paꞌijëna, joꞌyaohuaꞌire pajë coꞌaye yoꞌoja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, cuatrocientos o̱metëcarepa.’
7 Yequeje̱ capi, Maijaꞌquë: ‘Yëꞌëpi mësarute joꞌyaohuaꞌire neni pasicohuaꞌire sa̱ijaꞌquë aꞌë. Ja̱ jeteyoꞌje mësaru eta huajëni yëꞌëre iye macapi necaijë paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë.’
8 Ca nëoseꞌere yoꞌoja̱jë caquë Abrahamre Diusupi cua̱ñepi, cuiri ca̱ꞌnire tëajë̱ꞌë, caquë. Ja̱je paꞌina, Abraham i̱ mamaquë Isaacre ocho muꞌseña co̱asiquë paꞌina, cuiri ca̱ꞌnihuë maca tëapi. Ja̱je cuiꞌne yoꞌopi, Isaacje̱ I̱ mamaquë Jacobre. Iquë Jacobpi siꞌaohuaꞌire i̱ mamajëre ja̱je yoꞌopi, Israel pa̱i doce tsëcapë̱a pëca jaꞌquëohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌireje̱.
9 Mai aipë Jacobo mamajëpi yoꞌjei Josére pëca jaꞌquëpi ai oina cuiꞌne oni cua̱ñoñe peojë i̱si je̱ohuë, Egíptona saja̱jë cajë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Diusupi José ja̱ꞌre co̱ni pajiꞌi.
10 Paꞌi siꞌaye i̱ ai yoꞌoye huasopi. Co̱cai cuiꞌne ta̱ꞌñe yoꞌoye i̱sipi. I̱siquë cuiꞌne Egípto ëjaëre papi deꞌoye i̱te ñacai ja̱ꞌñeje necajiꞌi. Necaina, Josére Egípto pa̱i ëjaëre hueꞌyopi. Cuiꞌne i̱ Faraónrepa paꞌi huëꞌe ñacaiquëre pare hueꞌyopi.
11 Ja̱ maca siꞌa Egípto yeja Canaán yeja a̱o ëa ju̱ꞌiñe pajiꞌi, ai yoꞌo muꞌseña. Paꞌina, mai aipëje̱ a̱iñe ti peocohuaꞌi paëꞌë.
12 Paꞌijëna, Jacobpi Egíptore a̱o paꞌiji, asani i̱ mamajëre mai aipëre jëjo saopi. Iye saiseꞌe cato duꞌru macarepa saiseꞌe aꞌë.
13 Ti̱jupë cayaye acore satena, Josépi i̱ majaꞌyë jupëre yëꞌë mësaru yoꞌjeiꞌë caquë quëapi. Ja̱je quëaquëna, asani Faraónpi ja̱ tsëcapë aquë api caquë Josére ñapi.
14 Ja̱ jeteyoꞌje Josépi pëca jaꞌquë Jacobre cuiꞌne i̱ tsëcapë setenta y cinco pa̱i paꞌicohuaꞌire Egíptona daijë̱ꞌë, caquë cua̱ñepi.
15 Ja̱je cua̱ñeina, Jacob Egíptona sani pajiꞌi. Paꞌiquëpi ju̱jiꞌi. Ja̱je cuiꞌne i̱ mamajëje ju̱juhuë, mai aipëje̱.
16 Ja̱ maca taraseꞌe Siquemna sani cojena o̱a huesohuë. Abraham curipi Hamor mamajëre hueroquë paꞌisi yejana o̱areña.
17 Maijaꞌquë Abrahamre ca nëoseꞌe ti̱ꞌañe jaꞌi maca paꞌina, Israel pa̱i jai pa̱i jojo sateña, Egípto yeja. Ja̱je yoꞌoni jai pa̱i pateña.
18 Ja̱je paꞌi maca Josére ñamaꞌquëpi yequepi Egípto pa̱i ëjaë cua̱ñe huëouña.
19 Cua̱ñe huëoni iye ëjaëpi mai pa̱ire care payeje̱ paꞌye caquë, coꞌaye yoꞌoquë tsi̱re ja̱ꞌa co̱asicohuaꞌire je̱ocojë̱ꞌë ju̱ꞌijaꞌcohuaꞌire caquë cua̱ñepi, pëca jaꞌquëohuaꞌire.
20 Ja̱ muꞌseña Moisés co̱a. Co̱aëna, Maijaꞌquë sihuaquë ñapi, i̱te. Ja̱ëni pëca jaꞌquëohuaꞌipi toaso̱ ñañëohuaꞌire huëꞌena ñajë pahuë.
21 Pa jujani je̱ocoye paꞌijëna, Faraón mamacopi i̱te i̱ni mamaquëre pare ai deꞌhuayeje̱ paꞌye ai deꞌhuao.
22 Ja̱je paꞌina, Moisés cato Egípto pa̱i ta̱ꞌñe yoꞌoyere yeꞌyesiquë pajiꞌi. Ja̱je paꞌipi tutu caquëpi cuiꞌne yoꞌoyeje̱ i̱ caseꞌeje̱ yoꞌoquë pajiꞌi.
23 Cuarenta o̱metëcaña papi i̱ pa̱ire Israel pa̱ire ñasiꞌi cuasapi.
24 Cuasaquëpi ñaquëna, Egípto pa̱ipi Israel pa̱ire coꞌaye yoꞌoquëna, ñani Moisés co̱casiꞌi caquë yoꞌoquë Egípto pa̱ire huani je̱opi.
25 Moisés cato ja̱je yoꞌoquëna, ñani i̱ cajeohuaꞌipi Diusu i̱ohuaꞌire huasoja̱ꞌquëre jëjo daoquë api cuasaja̱jë caquë yoꞌopi. Yoꞌoquëtaꞌare i̱ cajeohuaꞌipi ja̱je cuasaye pa̱huë.
26 Yoꞌosiquëpi ñatasi muꞌse Israel pa̱ipi cayaohuaꞌi sa̱ꞌñe uihuajëna, Moiséspi ti̱ꞌapi. Ti̱ꞌani uihuamaꞌpë paꞌija̱jë caquë capi: ‘¿Me neñuꞌju teꞌe tsëcapëtaꞌa sa̱ꞌñe uihuayeꞌni?’
27 Caquëna, i̱ti se ai huaiquëpi Moisésre jë̱tëpi jëjo saoquë capi: ‘¿Nepi mëꞌëre pa̱i ëjaëre cuiꞌne yëquë yoꞌoye ñaquë ne deꞌhuaja̱ꞌquëre nereꞌni?
28 ¿Ñaminaꞌa Egípto pa̱ire huani je̱oseꞌeje̱ paꞌye yëꞌëre huani je̱osiꞌi caquë?’
29 Caquëna, iyere asani Moisés Madián yejana cati sajiꞌi. Sani ja̱rote ti̱ yejare huero paꞌi caya mamajëre papi.
30 Cuarenta o̱metëca tëto saisi maca, zarza ñëpi toa corohuërepa tsë̱ꞌisicoja̱ꞌa hui̱ñaëpi ñai nëcapi, Sinaí cu̱tihuëna cue̱ne yejana.
31 Ca̱ni ñañeje paꞌye Moisés ñaquë i̱quere paꞌni cuasaquë ñapi. Ja̱je cuasaquë deꞌoyerepa ñasiꞌi caquë tsioja̱i asapi, Ëjaë yëꞌore ñeje caquëna:
32 ‘Yëꞌë cato mëꞌë aipë Diusu aꞌë. Abraham, Isaac, cuiꞌne Jacob Diusu aꞌë, Yëꞌë.’ Ja̱re asani Moisés i̱ti ca hue̱ꞌña ñamaꞌë, caꞌraquë coa tsasi huëouna.
33 Ja̱ maca Ëjaëpi caëña: ‘Dutajë̱ꞌë, quë̱o juꞌiye. Mëꞌë nëca hue̱ꞌña cato deꞌo hue̱ꞌñare paꞌë.
34 Egípto yejare paꞌijë yëꞌë pa̱i ai yoꞌoye ti̱ñarepa ñaquë paꞌiyë. Aiohuaꞌipi ai yoꞌojë oijëna, asani huasosiꞌi caquë cajehuë. Ja̱je paꞌiye sëte daijë̱ꞌë, yëꞌëpi mëꞌëre Egíptona jëjo saosiꞌi.’
35 Israel pa̱i coejë ‘¿nepi mëꞌëre pa̱i ëjaëre cuiꞌne yëquë yoꞌoye ñaquë ne deꞌhuaquëre nereꞌni casiquëni?’ Maijaꞌquëpi pa̱i ëjaëre cuiꞌne pa̱ire huasoquëre neni jëjo saopi, i̱ohuaꞌi quëꞌrona. Aꞌri so̱quë yë ñasiquë hui̱ñaëpi co̱caina, yoꞌo ti̱ꞌajaquë caquë.
36 Iquë Moisés mai aipëre Egíptopi etopi, pa̱i yoꞌo ti̱ꞌa maꞌñere yoꞌoquëna, cuarenta o̱metëcahuëa̱ña.
37 Ja̱re iquë Moiséspi capi, Maijaꞌquëpi mësaru aquëni yëꞌëje̱ paꞌire nejaꞌquë api, i̱te quëacaiquë paꞌija̱ꞌquëre.
38 Cuiꞌne ja̱re iquë Moiséspi Israel pa̱i ja̱ꞌre tsiꞌsini coca caꞌa̱jiꞌi, jeto cue̱ne yejana. Ja̱re i̱pi hui̱ñaëre coca caꞌa̱jiꞌi, Sinaí cu̱tihuëna. Ja̱re i̱pi mai aipë ja̱ꞌre paꞌa̱jiꞌi. Cuiꞌne ja̱re i̱pi paꞌi cocarepa asapi, maire quëa ja̱ꞌñeje̱.
39 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mai aipë cato sehuocaiye coehuë. Coejë Egíptona coꞌiñuꞌu cahuë.
40 Ja̱je cajë Aarónre cahuë, yëquëre saja̱ꞌa diusuohuaꞌini necaijë̱ꞌë. Huesëyë. Me saꞌrepa yëquëre Egíptopi etosiquë Moisés neni joꞌcuarepa nëiji, cahuë.
41 Ja̱je cani duruhue̱quëje̱ paꞌire diusu api cajë deꞌhuahuë. Deꞌhuani i̱te i̱siñuꞌu cajë nëicohuaꞌire huani i̱sijë cuiꞌne jai pa̱i tsiꞌsini i̱ohuaꞌi deꞌhuasi diusure sihuajë yoꞌohuë, Maijaꞌquë api cajë.
42 Ja̱je yoꞌojëna, Maijaꞌquëpi ja̱ohuaꞌire ña jujani je̱ocopi maꞌñocohuaꞌi maꞌtëmo paꞌicohuaꞌini se̱cohuaꞌi paꞌija̱jë caquë. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëre quëacaicohuaꞌi toyapëna toyaseꞌe paꞌiji, ñeje:
Israel pa̱i, ¿mësaru jeto cue̱ne yeja cuarenta o̱metëca paꞌi maca,
Yëꞌëre sihuajë deꞌoye se̱ñuꞌu cajë nëtëroja̱icohuaꞌire huani i̱sijë, cuiꞌne coꞌamaña coa i̱sijë yoꞌore?
43 Pa̱huë, mësaru ja̱je yoꞌoye. Coa ai jerepa Moloc diusu huëꞌere hueꞌejë sajë,
Cuiꞌne Refán diusu maꞌñoconi hueꞌejë sajë
Cuiꞌne mësaru se̱ñuꞌu cajë deꞌhuasi diusuohuaꞌini hueꞌejë sajë yoꞌohuë.
Ja̱ doꞌire mësarute yëꞌëpi Babiloniana jëjo saoja̱ꞌquë aꞌë.
44 Ja̱ maca cato mai aiohuaꞌi ca̱ꞌnipi nesi huëꞌere pahuë, Maijaꞌquë ja̱ꞌre. Ja̱je yoꞌoñuꞌu, cajë nejaquë neseꞌere i̱ño huëꞌere. Ja̱ huëꞌe cato Moisésre Maijaꞌquë caquë i̱ñoni ñeje paꞌiore nejëꞌë caquë cua̱ñeseꞌeje̱ paꞌiore nesico pajiꞌi.
45 Ja̱ huëꞌe mai aiohuaꞌi tsoe pasiconi Josué ja̱ꞌre daicohuaꞌipi teꞌe i̱ohuaꞌi daiyeje̱ dahuë, yecohuaꞌi yeja jio maca Maijaꞌquëpi i̱ohuaꞌi ñajëna, yequë pa̱ire nejo maca. Ja̱je pahuë, ja̱ huëꞌe David paꞌi macaja̱ꞌa.
46 Pajë paꞌicohuaꞌini Davidpi Maijaꞌquëre deꞌoye ña cua̱ñoquëpi Jacob Diusu huëꞌe necasiꞌi cuasapi.
47 Cuasaquëtaꞌa pa̱pi. Necaiye pa̱quëna, mamaquë Salomónpi necajiꞌi.
48 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare Maijaꞌquë i̱repa cato pa̱i nesi huëꞌere paꞌimaꞌquë api. Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëre quëacaiquëpi capi, ñeje:
49 Maꞌtëmo cato yëꞌë paꞌi hue̱ꞌñaꞌë. Yëꞌë ñuꞌi cua̱ñe hue̱ꞌñaꞌë.
Yeja cato yëꞌë quë̱o meñe tsaꞌcupa hue̱ꞌñaꞌë.
¿Ja̱je paꞌito me yëꞌë huëꞌe necaija̱ꞌcohuaꞌi aꞌni? caji, Ëjaë.
¿Jero aꞌni, yëꞌë pëa huajëja̱ꞌto?
50 Siꞌaye yëꞌë ne saoseꞌepi paꞌito.
51 Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mësaru cato nuiñerepa asajëtaꞌa nuñere pare yoꞌoyere coecohuaꞌi aꞌë. Ja̱je paꞌiohuaꞌipi ca̱jonoaje asamaꞌcohuaꞌipi cuiꞌne joñoaje̱ ti Maijaꞌquëre cuasamaꞌcohuaꞌi aꞌë, mësaru. Deꞌhue Maijaꞌquë joyore sa̱ñope yoꞌocohuaꞌi aꞌë. Aiohuaꞌi paꞌiseꞌeje̱ paꞌiohuaꞌi aꞌë.
52 Ja̱je paꞌina, ¿jequë aꞌni, Maijaꞌquëre quëacaiquë mësaru aiohuaꞌi coꞌaye yoꞌoye pa̱siquë? Ti peoji, teꞌije̱. Ja̱je paꞌina, coꞌaye yoꞌojë huani je̱ohuë, nuñerepa paꞌi dai ja̱ꞌñere quëacohuaꞌire. Yure i̱pi nuñerepa paꞌipi daquëna, mësarupi tse̱ani huani je̱ohuë.
53 Mësaru hui̱ñaohuaꞌipi cua̱ñeseꞌe i̱sijëna, i̱sicohuaꞌi deꞌoye sehuocaimaꞌpë paꞌiyë.” Ja̱re capi, Esteban.
Estebanre Huani Je̱oñe
54 Ja̱je caquëna, asani Estebanre ai pë̱ijë cu̱ji qui̱ꞌcohuë.
55 Ja̱je yoꞌotoje̱ Esteban cato deꞌo joyo ti̱mësiquëpi maꞌtëmore ñaquë Maijaꞌquë deꞌoyere pare ñapi. Ñaquë cuiꞌne Jesure ñapi, Maijaꞌquë ëja tëꞌhui quëꞌrore nëcaquëna.
56 Ñani capi:
“I̱na maꞌtëmo huiꞌyosiconi ñañë, cuiꞌne Jesupi Maijaꞌquë ëja tëꞌhuire nëcaquëna.”
57 Caquëna, asani pë̱ijë ca̱jonoa pëꞌpëni cuijë i̱na da to̱me daëꞌë.
58 Da to̱me dani tse̱ani pa̱i daripëpi etoni quë̱na pë̱api je̱a hue̱ahuë, coꞌaye yoꞌoquë api cajë. Huaicohuaꞌipi i̱ohuaꞌi ca̱ña duꞌteni teꞌe po̱së Saulo hueꞌequëna, i̱sihuë, ñacaijë̱ꞌë cajë.
59 Quë̱na pë̱api je̱ajëna, Estebanpi Maijaꞌquëre se̱i capi:
“Ëjaë Jesús, yëꞌë joyo mëꞌëpi deꞌhuacaijë̱ꞌë.”
60 Cani ja̱ maca doꞌre jaꞌruni ai tutu capi:
“Ëjaë yëꞌëre huaicohuaꞌi yoꞌoseꞌe sa̱imaꞌë paꞌijë̱ꞌë.” Ja̱re cani ju̱jiꞌi.