15
Yesu kpambɩsɩ hʋ bee Krisitabiisi nɩhɩyasɩ laŋŋa Gyerusalɛm tɩyaŋ
1 Baala badɔmɔŋ mɛ rɛ gyɩ lɩɩ Gyudɩya paalʋʋ ko Aŋtiyɔki, a piili kɩ daga nala hʋ aa laa Yesu wɩya di a baa, “Wɩɩsɩ bɩ sɩ wuwo laa ma ta, see dɩ ma keri ma pene anɩɩ Moosi gyɩ aa biŋ mɩra hʋ tɩya ma gɛɛ.”
2 Nyɛ rɛ wɩɩ no kaŋ nyʋʋtaaduwo ko ba bee Pɔɔl abee Banabaasɩ paga. Ba buloŋ hɔŋ kaŋ wɩɩ hʋ kɩ kpa dɔmɔŋ. Nyɛ rɛ ba vʋʋlɩ lɩɩ Pɔɔl abee Banabaasɩ abee Krisitabiisi hʋ badɔmɔŋ aa we Aŋtiyɔki tɩyaŋ, dɩ ba kaŋ wɩɩ hʋ mʋ Gyerusalɛm, a na sɩlaala hʋ abee Yesu kpambɩsɩ hʋ aa we doŋ.
3 Ɛɛ rɛ Krisitabiisi hʋ aa we Aŋtiyɔki tɩyaŋ sii ta ba, ba mʋ. Ba aa mʋʋ hʋ tɩyaŋ, ba gyɩ tɩŋ Fɔniisɩya abee Samaarɩya paalʋʋ rɛ, a basɩ tɩya Krisitabiisi hʋ aa we doŋ, ɛɛ hʋ nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma mɛ aa ko laa Wɩɩsɩ wɩya di, a kɩ tɩŋ Yesu Krisita. Nala hʋ gyɩ aa nɩɩ wɩya no, ba tenni buloŋ gyɩ fɩyɛla rɛ kɩŋkaŋ.
4 Ba aa mʋʋ pele Gyerusalɛm, Yesu kpambɩsɩ hʋ abee Krisitabiisi hʋ buloŋ aa we doŋ, abee ba sɩlaala buloŋ, lɔllɩ ba, aŋ kaŋ ba nɩhɔrɩ weliŋ. Ɛɛ tɩyaŋ nɛ, ka ba mɛ basɩ wɩya hʋ buloŋ Wɩɩsɩ aa leŋ ba wuwo yaa, a tɩya ba.
5 Amɛ nala badɔmɔŋ fa we doŋ, a fa yaa Farasiima aŋ na ko laa Yesu wɩya di. Nyɛ rɛ nala no mɛ sii sɩŋ a basɩ tɩya ba a baa, “Nala hʋ buloŋ aa bɩ yaa Gyuuma, aŋ laa Yesu wɩya di, ʋ maga dɩ ba keri ba pene rɛ, aŋ kɩ tɩŋ wɩya hʋ Moosi fa aa bine dɩ á kɩ tɩŋa hʋ.”
6 Yesu kpambɩsɩ hʋ bee Krisitabiisi nɩhɩyasɩ bɩl laŋŋɩ dɩ ba vʋʋlɩ kyɛ wɩɩ no sii.
7 Ba gyɩ hɔŋ kaŋ wɩɩ hʋ tarɩ pɩɩsɩ rɛ weliŋ. Ɛɛ rɛ Piita sii sɩŋ aŋ baa, “Ŋ naabalɩya, ma gyɩma anɩɩ faafaa buloŋ nɛ Wɩɩsɩ lɩɩ ŋ ma tɩyaŋ, dɩ ŋ mʋ basɩ Wɩɩsɩ wɩweliye hʋ a kɩ tɩya nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma dɩ ba mɛ wuwo nɩɩ, a ko laa Yesu wɩya di.
8 Wɩɩsɩ gyɩŋ nihuwobiŋ buloŋ tɩya rɛ. Ɛɛ rɛ Wɩɩsɩ kpa ʋ Wiyesi Welii hʋ we ba tɩyaŋ anɩɩ ʋ fa aa kpaa we á tɩyaŋ gɛɛ. Ɛɛ daga anɩɩ Wɩɩsɩ laa ba mɛ ta rɛ.
9 Ʋ bɩ kaŋ á nala hʋ aa yaa Gyuuma abee nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma kɩ porigi. Nala hʋ mɛ aa bɩ yaa Gyuuma mɛ laa Yesu wɩya di rɛ, ɛɛ rɛ tɩŋ Wɩɩsɩ kpa ba wɩbɔmɔ mɛ kyɛ ba gɛɛ.
10 Bee rɛ tɩŋ ma kpa kyʋgɩbal no a kɩ kyʋgɩ nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma aŋ laa Yesu wɩya di. Wɩɩsɩ daa ma kɩ magɩsɩ gɛɛ? Beewɩya, á bee á naabaala buloŋ fa bɩ wuwo kyʋŋ kyʋga no.
11 Ŋmanɩɩ tuwo dɩ ma yaa gɛɛ! Á laa di rɛ anɩɩ á Tɩɩna Yesu dʋŋ lahɔrʋmɔ tɩyaŋ nɛ Wɩɩsɩ sɩ laa á buloŋ ta anɩɩ ʋ aa laa ba ta gɛɛ.”
12 Piita aa basɩ gɛɛ ko teŋ, nala hʋ buloŋ fa aa laŋŋa doŋ yaa sɩrɩtɩtɩ, aŋ kɩ gyegili wɩya hʋ Banabaasɩ bee Pɔɔl mɛ aa basɩ. Ɛɛ rɛ ba mɛ kpa wɩmagɩla hʋ bee wɩkperiye hʋ buloŋ Wɩɩsɩ aa leŋ ba wuwo yaa nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma tɩyaŋ, a basɩ tɩya ba.
13 Ba aa basɩ wɩya no buloŋ ko teŋ, Gyemsi mɛ sii sɩŋ a baa, “Ŋ naabalɩya, ma gyegili nɩɩ daha.
14 Siimɔŋ Piita ha yaŋ basɩ tɩya ma rɛ ɛɛ hʋ Wɩɩsɩ aa laa sɩya kyo nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma, a lɩɩ nala ba tɩyaŋ dɩ ba yaa ʋ nala.
15 Wɩɩsɩ tɩŋdaala mɛ fa laa sɩya basɩ wɩɩ no rɛ Wɩɩsɩ teŋ tɩyaŋ. Ba baa dɩ Wɩɩsɩ basɩ baa,
16 ‘Nyɛ hal tɩyaŋ, ŋ sɩ mɩɩgɩ ko saa Deviti dɩya hʋ aa tele. Ŋ sɩ marɩ saa ʋ dɩ ʋ sɩŋ weliŋ.
17 Ŋ sɩ yaa gɛɛ dɩ dʋnɩya nɩkaalɩya mɛ ko kyɛ Wɩɩsɩ a kɩ tɩŋa ʋ. Nala hʋ mɛ ŋ aa lɩya, nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma tɩyaŋ dɩ ba yaa ŋ nala ba mɛ sɩ ko kyɛ ŋ a tɩŋa ŋ.
18 Faafaa buloŋ nɛ Wɩɩsɩ basɩ wɩɩ no dɩ nala gyɩma.’
19 Ɛɛ rɛ Gyemsi bɩl basɩ baa, Ɛɛwɩya, ŋ kɛ aa naa wɩɩ rɛ nyɛ: Ʋ bɩ maga dɩ á kɩ dɔŋ nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma aŋ mɩɩgɩ ko kɩ tɩŋ Wɩɩsɩ ŋmanɩɩ.
20 Amɛ ma leŋ dɩ á sabɩ teŋ tɩya ba, a basɩ tɩya ba dɩ ba ta bɩl kɩ dii vʋga kɩna, ka dɩ ba leŋ sɔŋsɔŋ, aŋ ta kɩ kyaŋ kɩŋ aa sʋba pimmiliŋ, a ta kɩ kyaŋ pʋsɩ kyal mɛ.
21 Beewɩya wɩya hʋ buloŋ Moosi fa aa bine dɩ á kɩ tɩŋa a ta kaŋ bisiŋ, ba aa rɛ ba kpa daga ma faafaa buloŋ, a kaŋ kɩ ko gyɩnaŋ. Wɩya no mɛ buloŋ nɛ ba yaŋ aa karɩmɩ wɩɩkyʋwaldɩɩsɩ tɩyaŋ kyɛwiyesii hʋ kyɛɛ kɛ buloŋ tɔɔ tɔɔ buloŋ tɩyaŋ.”
Ba sabɩ teŋ tɩya Krisitabiisi hʋ aa bɩ yaa Gyuuma
22 Nyɛ rɛ Yesu kpambɩsɩ hʋ abee nɩhɩyasɩ hʋ abee Krisitabiisi hʋ aa we Gyerusalɛm tɩyaŋ, ba buloŋ gyɩ vʋʋla rɛ a lɩɩ nala ba tɩyaŋ, a tɩŋ ba dɩ ba bee Pɔɔl abee Banabaasɩ mʋ Aŋtiyɔki. Ba gyɩ lɩɩ Gyudasɩ rɛ (ʋ feŋ dɩgɩ mɛ rɛ fa yaa Basabaasɩ) abee Silaasi. Baala no balɩya mɛ fa yaa sɩlaala rɛ Krisitabiisi hʋ tɩyaŋ.
23 Ba kpa teŋ hʋ tɩŋ ba. Nyɛ rɛ ba gyɩ sabɩ we teŋ hʋ tɩyaŋ, “Ma nɩmmabalɩya Yesu kpambɩsɩ abee Krisitabiisi nɩhɩyasɩ rɛ sabɩ teŋ no a kɩ tɩya Krisitabiisi hʋ buloŋ aa bɩ yaa Gyuuma, a we Aŋtiyɔki tɩyaŋ, abee Siiriya paalʋʋ tɩyaŋ, abee Silisɩya paalʋʋ tɩyaŋ. Á aa kyʋwalɩ ma buloŋ!
24 Á nɩya anɩɩ á nala badɔmɔŋ ko ma lee rɛ, a kɩ dɔŋ ma, a kaŋ ma hakɩllɩ kɩ vʋgɩmɩ. Ka á mɛ daa tɩya ba ɛɛ ŋmanɩɩ.
25 Ɛɛwɩya, á mɛ laŋŋa rɛ, a vʋʋlɩ. Á naa dɩ ʋ yaa wɩwelii rɛ a tɩya ma, dɩ á lɩɩ nala a tɩŋ ba ma lee. Ba bee á kyaŋsɩ Banabaasɩ bee Pɔɔl lɛ sɩ ko.
26 Baala no balɩya kpaa ba mɩɩbol yɔbɔ sʋʋ rɛ ba aa tuŋ á Tɩɩna Yesu Krisita tʋma wɩya.
27 Ɛɛwɩya, Gyudasɩ abee Silaasi rɛ á tɩma dɩ ba ko ma lee. Wɩya hʋ á aa saba kɩ tɩya ma, ba tɩɩ rɛ ba mɛ sɩ kaŋ nyʋwa basɩ tɩya ma.
28 Á bee Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ buloŋ yaa nyʋʋdɩgɩ rɛ anɩɩ á bɩ sɩ kpa kyʋgɩ yohii buloŋ kyʋgɩ ma. Amɛ ʋ maga dɩ ma tɩŋa sɩŋsɩ no baŋmana á aa daga ma rɛ. Ba aa rɛ nyɛ:
29 Ma ta kɩ dii vʋga kɩna, ma ta kɩ kyaŋ kyal, ma ta kɩ kyaŋ kɩŋ buloŋ aa sʋba pimmiliŋ, a ta bɩl kɩ sɔnnɔ mɛ. Dɩ mamaa rɛ wuwo lɩɩ ma tɩɩ wɩya no tɩyaŋ, ma hɔnɩɩ sɩ weliye. Ma hɔŋ weliŋ.”
30 Nyɛ rɛ ba ta nala hʋ ba aa lɩya, ba sii kpa mʋ Aŋtiyɔki. Ba aa mʋʋ doŋ, ba yɩrɩ Krisitabiisi hʋ buloŋ aa we doŋ ko laŋŋɩ, a kpa teŋ hʋ tɩya ba.
31 Ba aa karɩma teŋ hʋ, wɩya hʋ buloŋ ba aa saba yaa ba teŋfɩyɛlʋʋ rɛ. Ba tenni buloŋ polli.
32 Gyudasɩ bee Silaasi fa yaa Wɩɩsɩ tɩŋdaala rɛ. Ba gyɩ basɩ wɩya rɛ yʋga a tɩya nala hʋ. Ba wɩbasɩɩ hʋ leŋ nala hʋ tenni marɩ polli, ba marɩ kaŋ ba Wɩɩsɩ tɩŋɩɩ hʋ weliŋ.
33 Gyudasɩ bee Silaasi gyɩ pɩɩsa mʋhʋ rɛ Aŋtiyɔki tɩyaŋ. Nyɛ rɛ Krisitabiisi hʋ aa we Aŋtiyɔki tɩyaŋ sii ta ba, ba mɩɩgɩ mʋ Gyerusalɛm abee laaŋfɩya.
34 [Amɛ Silaasi kɛ gyɩ mɩɩgɩ hɔŋ Aŋtiyɔki tɩyaŋ nɛ.]
35 Pɔɔl bee Banabaasɩ mɛ gyɩ mɩɩgɩ ka Aŋtiyɔki tɩyaŋ nɛ, a yaa peŋsi baŋmana. Nɩgyamaa gyɩ pɛɛ ba tɩyaŋ nɛ, ba gyɩ basɩ á Tɩɩna Yesu wɩya, aŋ pɛ kɩ daga ba mɛ.
Pɔɔl bee Banabaasɩ porigi dɔmɔŋ
36 Saŋa kɩdɩgɩ aa ko pele, Pɔɔl basɩ tɩya Banabaasɩ a baa, “Leŋ dɩ á mɩɩgɩ mʋ tɔnɩ hʋ buloŋ á aa laa sɩya mʋ basɩ Wɩɩsɩ wɩya, a na Krisitabiisi hʋ aa we doŋ, ka dɩ á na ɛɛ hʋ ba hɔnɩɩ aa kɩya.”
37 Banabaasɩ gyɩ aa kyɛ dɩ ʋ kaŋ Gyɔɔŋ Maakɩ tɩŋ ba hal mʋ rɛ.
38 Ɛɛ rɛ Pɔɔl baa dɩ ʋ bɩ maga dɩ ba bɩl kana ʋ pɛ ba tɩyaŋ, dɩ beewɩya ba beel-ʋ rɛ gyɩ laa sɩya lɩɩ dɩ ba gɔllɩ basɩ Wɩɩsɩ wɩya. Dɩ ɛɛ rɛ ba mʋ pele Pamfilɩya, ʋ vɩya ba ta doŋ aŋ mɩɩgɩ fá.
39 Ɛɛ rɛ Pɔɔl bee Banabaasɩ gyɩ kaŋ wɩɩ hʋ kpa dɔmɔŋ kɩŋkaŋ, akuu gɛɛ wɩya porigi dɔmɔŋ. Nyɛ rɛ Banabaasɩ kaŋ Gyɔɔŋ Maakɩ, ba mʋ gyʋʋ nɩɩduworiboribal, a duwori mʋ Saapʋrɔsɩ.
40 Ka Pɔɔl mɛ lɩɩ Silaasi, ʋ beel-ʋ mɛ mʋ. Krisitabiisi hʋ gyɩ sʋla Wɩɩsɩ tɩya ba rɛ, a kpa ba we Wɩɩsɩ nosi tɩyaŋ dɩ ʋ kɩ deŋ ba.
41 Nyɛ rɛ ba mʋ tɩŋ Siiriya bee Silisɩya paalʋʋ, a marɩ basɩ Wɩɩsɩ wɩya tɩya Krisitabiisi hʋ aa we doŋ tɩyaŋ, dɩ ba marɩ sɩŋ ba laadii hʋ tɩyaŋ weliŋ.