17
Pɔɔl bee Silaasi mʋ Tesaloniika paalʋʋ
Ba aa mʋʋ hʋ tɩyaŋ nɛ, ba mʋ tɩŋ tɔɔ kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Amfipolisi, a bɩl sii doŋ a kpa tɩŋ tɔɔ kɩdɩgɩ mɛ ba aa yɩrɩ Apolooniya, a bɩl lɩɩ doŋ a kpa mʋ tɔɔ kɩdɩgɩ mɛ ba aa yɩrɩ Tesaloniika. Gyuuma wɩɩkyʋwaldɩya gyɩ we tɔɔ no tɩyaŋ nɛ. Nyɛ rɛ Pɔɔl gyɩ mʋ gyʋʋ Gyuuma wɩɩkyʋwaldɩya hʋ anɩɩ ʋ aa vala kɩ yaa gɛɛ lee buloŋ tɩyaŋ. Yɔbɩsɩ boto paga tɩyaŋ, ba bee nala hʋ kɩ vʋʋlɩ Wɩɩsɩ wɩya wɩɩkyʋwaldɩya hʋ tɩyaŋ Kyɛwiyesii hʋ kyɛɛ buloŋ. Ʋ karɩmɩ Wɩɩsɩ tenni hʋ kɩ tɩya ba, a daga ba sɩya mɛ kɩ tɩya ba, aŋ pɛ daga tɩya ba ɛɛ Krisita hʋ aa maga dɩ ʋ na tʋwara, a sʋba aŋ bɩl sii sʋʋ tɩyaŋ. Aŋ bɩl basɩ tɩya ba a baa, “Yesu no wɩya ŋ aa basɩ kɩ tɩya ma nyɛ, ʋ rɛ yaa Krisita hʋ, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya dɩ ʋ laa dʋnɩya nala ta.” Gyuuma hʋ badɔmɔŋ laa wɩya hʋ dɩ aŋ mɛ pɛ Pɔɔl bee Silaasi tɩyaŋ. Giriki tɩmma mɛ aa kyʋwalɩ Wɩɩsɩ, ba bee bee hʋ habiibala badɔmɔŋ mɛ yʋga laa wɩya hʋ di, aŋ mɛ pɛ ba tɩyaŋ. Nyɛ rɛ Gyuuma badɔmɔŋ gyɩ kɩ na baaŋ, akuu nala yʋga aa laa Pɔɔl wɩbasɩɩ hʋ dɩ wɩya. Ɛɛ rɛ ba mʋ kyɛ kasɩ nyuduwo tɩmma hʋ aa hɔŋ yɔbɩsɩ abee ŋmaŋsɩ tɩyaŋ a pɛ ba tɩɩ tɩyaŋ. Ba buloŋ ko laŋŋɩ a kaŋ bee hʋ buloŋ vʋgɩmɩ abee kyagɩŋsɩ dʋŋ. Doŋ tɩyaŋ nɛ ba mʋ gyʋʋ baal kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Gyeesiŋ dɩya, a kɩ kyɛ Pɔɔl bee Silaasi dɩ ba kasɩ ko lɩɩ tɩya nala hʋ. Amɛ ba gyɩ bɩ naa ba doŋ, aŋ mɩɩgɩ kaŋ Gyeesiŋ abee Krisitabiisi hʋ badɔmɔŋ, a tarɩ ba lɩɩ ba bee nɩhɩyasɩ sɩya, aŋ kaŋ kyagɩŋsɩ lee buloŋ a baa, “Nala no kyogi lee buloŋ nɛ aŋ yaŋ bɩl ko á bee mɛ. Ka Gyeesiŋ laa ba biŋ ʋ dɩya tɩyaŋ. Ba aa kyogi mɩrɩsɩ hʋ á kuworibal hʋ aa bine rɛ. Beewɩya ba aa basɩ anɩɩ kuwori kɩdɩgɩ mɛ rɛ bɩl we doŋ ba kɩ yɩrɩ Yesu.” Ba wɩbasɩɩ no ba aa basɩ hʋ nɛ gyɩ leŋ nala hʋ abee ba bee nɩhɩyasɩ buloŋ bɩ gyɩŋ wɩɩ hʋ buloŋ ba aa sɩ yaa, aŋ kɩ yaa kyagɩŋsɩ dʋŋ. Nyɛ rɛ bee hʋ nɩhɩyasɩ leŋ Gyeesiŋ abee ʋ kyaŋsɩ hʋ kpa molbiye biŋ anɩɩ ba bɩl bɩ sɩ maakyiye yaa wɩɩ hʋ ba aa yaa, aŋka ba na leŋ ba, ba mʋ.
Pɔɔl bee Silaasi mʋʋ Bɛriya paalʋʋ
10 Ʋ lee aa ko bɩl, Krisitabiisi hʋ sii leŋ Pɔɔl bee Silaasi mʋ Bɛriya. Ba aa mʋʋ pele Bɛriya, ba mʋ gyʋʋ Gyuuma wɩɩkyʋwaldɩya. 11 Bɛriya tɩmma rɛ gyɩ kpɩya Tesaloniika tɩmma. Beewɩya ba kɛ kyaga laa Wɩɩsɩ wɩya hʋ rɛ abee nosi balɩya, a kɩ karɩmɩ Wɩɩsɩ teŋ hʋ abee sɩfɩyasɩ kyɛɛ kɛ buloŋ dɩ ba na dɩ wɩya hʋ Pɔɔl aa basa kɔnɩ yaa wɩtɩɩ rɛ koo wɩtɩɩ daa. 12 Gyuuma gyɩ yʋga ba tɩyaŋ nɛ a laa Yesu wɩya di. Giriki tɩmma haana aa yaa habiibala doŋ tɩyaŋ abee ba baala buloŋ mɛ gyɩ laa Yesu wɩya di rɛ.
13 Gyuuma hʋ aa we Tesaloniika tɩyaŋ aa nɩya dɩ Pɔɔl bɩl aa basɩ Wɩɩsɩ wɩya Bɛriya tɩyaŋ. Ba bɩl sii mʋ doŋ mɛ a mʋrɩ haŋ nɩgyamaa hʋ buloŋ we dɩ ba mɛ bɩl laa taawɛɛ. 14 Ɛɛ rɛ Krisitabiisi hʋ leŋ Pɔɔl lɩɩ a mʋ mpʋwɔnʋʋ nyʋwa. Ka Silaasi bee Timoti kɛ ha we Bɛriya tɩyaŋ. 15 Nala hʋ badɔmɔŋ aa lɩɩ Bɛriya kyiyeli Pɔɔl, a mʋ pele Atɛŋsi. Ka Pɔɔl mɩɩgɩ tɩŋ ba dɩ ba mʋ basɩ tɩya Silaasi bee Timoti dɩ ba ko puu ʋ lagɩ.
Pɔɔl we Atɛŋsi tɩyaŋ
16 Saŋa hʋ Pɔɔl aa hɔŋ Atɛŋsi tɩyaŋ a kɩ gyegili Silaasi bee Timoti gɛɛ, ʋ na dɩ daaluliye suu bee hʋ buloŋ. Ʋ tɩya buloŋ kyogi kɩŋkaŋ. 17 Ɛɛ rɛ Pɔɔl aa sii mʋ gyʋʋ Gyuuma wɩɩkyʋwaldɩya, ʋ bee Gyuuma abee nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma aŋ kɩ kyʋwalɩ Wɩɩsɩ aa kɩ vʋʋlɩ wɩya, a kaŋ wɩya kɩ kpa dɔmɔŋ. Ka kyɛɛ buloŋ mɛ, ʋ aa sii gyʋʋ gbɛ gyamaa tɩyaŋ, a basɩ Yesu Krisita wɩya a kɩ tɩya nala hʋ buloŋ kɛ aa we doŋ. 18 Kerikyisi badɔmɔŋ aa tɩŋ Ɛpikuura abee Sitɔyiki ŋmanɩɩ ko doŋ, ʋ beel-ba mɛ kaŋ wɩya kɩ kpa dɔmɔŋ. Ɛɛ rɛ ba badɔmɔŋ baa, “Bekine wɩya rɛ bambugi no mɛ sɩŋ kɩ basɩ nyɛ?” Ba badɔmɔŋ mɛ baa, “Tɔdʋŋ falɩya badɔmɔŋ wɩya rɛ ʋ kɩ basɩ.” Pɔɔl gyɩ aa basɩ Yesu wɩweliye hʋ wɩya rɛ, anɩɩ ʋ sii sʋʋ tɩyaŋ nɛ, ɛɛ rɛ tɩŋ ba gyɩ kɩ basɩ gɛɛ. 19 Nyɛ rɛ ba kana ʋ mʋ lee hʋ ba aa kɩ laŋŋɩ. Ba aa yɩrɩ doŋ Ariyopagusi. Doŋ tɩyaŋ nɛ ba basɩ tɩya ʋ a baa, “Á aa kyɛ dɩ á gyɩŋ wɩfalɩɩ no wɩya ɩ aa basɩ hʋ rɛ. 20 Wɩya hʋ badɔmɔŋ ɩ aa basɩ yaa wɩfalɩya rɛ á kɛ lee. Ɛɛ wɩya á yaŋ kyo dɩ á gyɩŋ ba memii rɛ.” 21 (Atɛŋsi tɩmma abee ʋ nɩhʋwala buloŋ gyɩ bɩ kaŋ wɩɩ buloŋ pɛ wɩfalɩya no ba aa nɩya basɩɩ tɩyaŋ, aŋ mɛ kyo dɩ ba gyegili nɩɩ wɩfalɩya nala lee tɩyaŋ. Ba mɛ wɩyaalɩɩ buloŋ nɛ gɛɛ.)
22 Ɛɛ rɛ Pɔɔl sii sɩŋ nala hʋ fa laŋŋa tʋtʋʋ tɩyaŋ, aŋ basɩ tɩya ba a baa, “Atɛŋsi tɩmma, ŋ aa ko daha, ŋ naa anɩɩ ma kyo vʋga marɩɩ rɛ kɩŋkaŋ. 23 Ŋ aa gɔllɔ ma bee hʋ tɩyaŋ, ŋ naa ma tɔdʋnnɩ rɛ. Ŋ bɩl naa kogu kɩdɩgɩ mɛ ma aa saa rɛ. Nyɛ rɛ ma sabɩ we ʋ tɩyaŋ, ‘Wɩɩsɩ hʋ á aa bɩ gyɩma lɩmarɩɩ rɛ nyɛ.’ Ɛɛ rɛ Pɔɔl bɩl basɩ baa, Wɩɩsɩ hʋ ma aa kyʋwalɩ aŋ bɩ gyɩma ʋ hʋ, ʋ wɩya rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma gɛ. 24 Wɩɩsɩ hʋ aa marɩ dʋnɩya abee kɩŋ kɩŋ buloŋ aa we dʋnɩya no tɩyaŋ, ʋ rɛ yaa wɩɩsɩnyuu abee taŋha buloŋ Tɩɩna, ʋ bee pɩŋ wɩɩkyʋwaldɩɩsɩ nihuwobisi aa saa tɩyaŋ. 25 Ʋ bɩ kɩɩ nɩɩ ʋ aa kyɛ kɩŋ lɔlɔ rɛ tɩŋ ʋ kɩ kyɛ dɩ nihuwobisi tʋma tɩya ʋ. Ʋ rɛ tɩya nihuwobisi mɩɩbol abee wiyese abee kɩŋ kɛ buloŋ. 26 Piili hʋ tɩyaŋ, nɩdɩgɩ rɛ Wɩɩsɩ fa marɩ. Haŋ nɩdɩgɩ hʋ tɩyaŋ nɛ dʋnɩya nala doho buloŋ tɩŋ ko a hɔŋ dʋnɩya logiŋ kɛ buloŋ tɩyaŋ. Ka dɩ Wɩɩsɩ na marɩ ba, ʋ tɩɩ rɛ daga saŋa hʋ abee leye hʋ ba aa sɩ we duniya no tɩyaŋ. 27 Ʋ marɩ ba gɛɛ rɛ dɩ ba wuwo kyɛ ʋ lee, a kɩ lannɩ lee buloŋ dɩ ba na ʋ. Amɛ Wɩɩsɩ mɛ yaŋ bɩ boliye abee á kɩdɩgɩ buloŋ lee. 28 Nal kɩdɩgɩ rɛ basa a baa, ‘Ʋ dee tɩyaŋ nɛ á wuwo kaŋ mɩɩbol no a we doŋ aŋ wuwo kɩ vala mɛ.’ Ma haŋye-taala badɔmɔŋ mɛ fa basa gɛɛ tɩɩ rɛ dɩ á mɛ yaa ʋ biisi rɛ. 29 Á yaŋ aa yaa ʋ balɩya nyɛ, ʋ bɩ maga dɩ á kɩ bɩɩnɩ anɩɩ Wɩɩsɩ kɩɩ kɩna hʋ nihuwobisi aa kpa salma marɩ rɛ, koo kɩŋ hʋ ba aa kpa hɔgɩ koo bʋyɩ marɩ. Ʋ bɩ kɩɩ kɩna no nihuwobisi aa kpa ba wɩgyʋŋ marɩ. 30 Saŋa hʋ nihuwobisi fa aa bɩ gyɩma ʋ, Wɩɩsɩ fa yaa faasɩŋ nɛ ba nyuu tɩyaŋ. Amɛ nyɛ kɛ ʋ basɩ kɩ tɩya nala buloŋ nɛ lee kɛ buloŋ tɩyaŋ dɩ ba bɩrɩmɩ lɩɩ ba wɩbɔmɔ tɩyaŋ, 31 beewɩya ʋ biŋ kyɛɛ rɛ ʋ aa sɩ di dʋnɩya nala buloŋ sarɩya abee tɩdɩgɩ. Nal hʋ ʋ aa lɩya dɩ ʋ laa dʋnɩya nala ta tɩyaŋ nɛ ʋ sɩ tɩŋa a di sarɩya no. Nal no ʋ aa lɩya, ʋ kyisi ʋ rɛ sʋʋ tɩyaŋ, dɩ nal buloŋ gyɩma anɩɩ wɩtɩɩ rɛ.”
32 Nala hʋ aa nɩya anɩɩ Pɔɔl aa basɩ sʋʋnɩ mɩɩgɩ sii wɩya gɛɛ, ba badɔmɔŋ mɛ baa, “Á aa kyɛ dɩ ɩ bɩl kyɛ kyɛɛ rɛ, a basɩ wɩɩ no tɩya ma dɩ á marɩ nɩɩ weliŋ.” Ka ba badɔmɔŋ mɛ kɩ yaa ʋ sɩya. 33 Ɛɛ rɛ Pɔɔl sii lɩɩ lee hʋ ba aa laŋŋa tɩyaŋ, a kpa mʋ. 34 Nala hʋ badɔmɔŋ mɛ gyɩ laa Wɩɩsɩ wɩya hʋ dɩ rɛ, aŋ kɩ tɩŋ Pɔɔl hal. Ba kɩdɩgɩ feŋ nɛ Dayonisiyo. Ʋ mɛ fa we nala hʋ aa kɩ laŋŋɩ Ariyopagusi hʋ tɩyaŋ nɛ. Haaŋ kɩdɩgɩ mɛ rɛ ba fa kɩ yɩrɩ Damaarɩsɩ, ʋ bee nala badɔmɔŋ mɛ gyɩ laa wɩya hʋ dɩ rɛ.