19
Pɔɔl mʋʋ Ɛfiso
1 Apolo fa aa we Koriŋti tɩyaŋ gɛɛ rɛ, Pɔɔl bɩl gɔllɩ gɛɛ a ko pele Ɛfiso. Doŋ tɩyaŋ nɛ ʋ na nala badɔmɔŋ aa laa Yesu wɩya di.
2 Ɛɛ rɛ Pɔɔl pɩyɛsɩ ba a baa, “Saŋa hʋ ma aa laa Yesu wɩya di, Wɩɩsɩ kpa ʋ Wiyesi Welii hʋ we ma tɩyaŋ nɛ?” Nyɛ rɛ ba baa, “Aayɩ, á kɛ ha bɩ maakyiye nɩɩ Wɩɩsɩ Wiyesi Welii no wɩya gba.”
3 Ɛɛ rɛ Pɔɔl bɩl pɩyɛsɩ ba, “Nyʋʋbee rɛ ma tɩŋa, ka ba na fo ma wɩɩkyʋwalnɩɩ hʋ?” Ɛɛ rɛ ba basɩ baa, “Á tɩŋ wɩya hʋ buloŋ Gyɔɔŋ Wɩɩsɩ nɩɩfool hʋ aa daga ma rɛ.”
4 Ɛɛ rɛ Pɔɔl bɩl baa, “Nala hʋ aa mɩɩgɩ lɩɩ ba wɩbɔmɔ tɩyaŋ nɛ Gyɔɔŋ gyɩ kɩ fo wɩɩkyʋwalnɩɩ. Amɛ ʋ fa basɩ tɩya Iziral tɩmma rɛ anɩɩ ʋ koyi no hal tɩyaŋ, nal sɩ ko dɩ ba kɩ yɩrɩ ʋ tɩɩna Yesu, aŋ bɩl baa dɩ ʋ rɛ ko ko, dɩ ba laa ʋ wɩya di.”
5 Ba aa nɩɩ wɩɩ no Pɔɔl aa basa, ba leŋ ʋ fo ba wɩɩkyʋwalnɩɩ á Tɩɩna Yesu feŋ tɩyaŋ.
6 Ɛɛ rɛ Pɔɔl kpa ʋ nosi dɔbɔ ba tɩyaŋ. Ʋ aa yaa gɛɛ rɛ, Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ ko tuu gyʋʋ ba tɩyaŋ. Ba piili kɩ basɩ taanɩ hʋ ba kɩdɩgɩ buloŋ aa bɩ gyɩma, aŋ bɩl basɩ wɩya hʋ mɛ Wɩɩsɩ aa kpaa tɩya ba a baa dɩ ba laa basɩ.
7 Nala no buloŋ gyɩ yaa anɩɩ baala fi abee balɩya rɛ.
8 Pɔɔl aa we Ɛfiso tɩyaŋ, ʋ vala kɩ gyʋʋ wɩɩkyʋwaldɩya gɛɛ rɛ deŋdeŋ ʋ peŋsi boto, aa paalɩ kɩ basɩ Wɩɩsɩ koro hʋ wɩya abee nyuduwo. Ʋ bee nala hʋ aa kaŋ wɩya no kɩ kpa dɔmɔŋ nɛ ʋ kɩ lʋga dɩ ba laa wɩɩ hʋ ʋ aa basɩ di.
9 Amɛ nala hʋ badɔmɔŋ gyɩ kaŋ nyuduwo rɛ kɩŋkaŋ. Akuu ba nyuduwo no wɩya, ba gyɩ bɩ laa Wɩɩsɩ wɩya hʋ di, aŋ ha hɔŋ gyamaa hʋ tɩyaŋ, a basɩ wɩbɔmɔ a mʋ kɩ tile á Tɩɩna Yesu ŋmanɩɩ hʋ tɩŋɩɩ tɩyaŋ. Ɛɛ rɛ Pɔɔl sii leŋ nyuduwo tɩmma hʋ ta doŋ, ka ʋ bee nala hʋ aa laa Yesu wɩya di sii kpa mʋ Tiraanusi dɩɩbal hʋ. Dɩya no tɩyaŋ nɛ Pɔɔl bee nala hʋ fa aa sɩŋ kaŋ wɩya kɩ kpa dɔmɔŋ kyɛɛ bee ʋ nyʋwa buloŋ.
10 Ʋ val yaa gɛɛ rɛ a mʋ pele bɩsɩ balɩya. Gyuuma abee Giriki tɩmma hʋ buloŋ aa we Esɩya paalʋʋ tɩyaŋ wuwo nɩɩ á Tɩɩna Yesu wɩya.
Siiva balɩya gɔllɔ kɩ kile gyɩŋbɔmɔ
11 Wɩɩsɩ gyɩ leŋ Pɔɔl wuwo kɩ yaa wɩmagɩla rɛ kɩŋkaŋ.
12 Haalɩ, ba aa paa gannɩ bee gakɔsʋŋsɩ hʋ Pɔɔl aa dige rɛ a kaŋ mʋ tɩya wɩɩla tɩmma, ba dige, a na laaŋfɩya. Dɩ gyɩŋbɔmɔ rɛ fa kaŋ nal mɛ, ba aa lɩɩ ʋ tɩɩna tɩyaŋ nɛ ka ʋ na laaŋfɩya.
13 Gyuuma badɔmɔŋ mɛ fa we doŋ a gɔllɩ kɩ kile gyɩŋbɔmɔ nala tɩyaŋ. Ba mɛ kɩ lʋga dɩ ba yaa gɛɛ á Tɩɩna Yesu feŋ tɩyaŋ. Dɩ ba ko kɩ kyɛ dɩ ba kile gyɩŋbɔmɔ, ba aa basɩ baa, “Ŋ baa ma lɩɩ Yesu feŋ tɩyaŋ, nal hʋ wɩya Pɔɔl aa basɩ.”
14 Baala bapɛ rɛ fa aa yaa gɛɛ. Ba kuwo feŋ nɛ Siiva. Ʋ fa yaa Gyuuma wɩɩkyʋwal sɩlaala nɩhɩyawʋ rɛ.
15 Ɛɛ rɛ kyɛɛ kɩdɩgɩ gyɩŋbɔŋ kɩdɩgɩ basɩ tɩya ba a baa, “Ŋ gyɩŋ Yesu rɛ, a gyɩŋ Pɔɔl mɛ, aŋka ma mɛ yaa kɩbeema rɛ?”
16 Nyɛ rɛ gyɩŋsɩ hʋ aa kaŋ baal hʋ sii kaŋ ba, a ŋmaa ba weliŋ, aŋ pɩrɩ ba pɛ. Ka ba gannɩ mɛ buloŋ kɩyɛsɩ, ba buloŋ lɩɩ fá dɩya hʋ tɩyaŋ abee teŋkpelli.
17 Gyuuma hʋ bee Giriki tɩmma hʋ abee nala hʋ buloŋ aa we Ɛfiso tɩyaŋ aa nɩɩ wɩɩ no, kambɩŋ gyɩ gyʋʋ ba buloŋ nɛ. Doŋ tɩyaŋ nɛ ba marɩ kɩ kpa á Tɩɩna Yesu yohuŋ weliŋ.
18 Nala hʋ aa laa Yesu wɩya di yʋga ko, a basɩ ba wɩbɔmɔ hʋ buloŋ ba aa yaa a tɩya Pɔɔl, haŋ nɩgyamaa hʋ sɩya tɩyaŋ.
19 Ba tɩyaŋ nala fa yʋga a yaa daaluliye tɩmma. Ɛɛ rɛ ba buloŋ paa tenni hʋ ba fa aa karɩmɩ a kɩ yaa daaluliye hʋ ko we diŋ nala hʋ sɩya tɩyaŋ. Dɩ ba kaŋ tenni hʋ buloŋ yalɩɩ ko pɛ dɔmɔŋ, ʋ sɩ yaa mogyamaa.
20 Wɩmagɩla no buloŋ leŋ á Tɩɩna nyʋwa hʋ taalɩ lee buloŋ, aŋ kaŋ dee mɛ weliŋ.
Taawɛɛ siye Ɛfiso tɩyaŋ
21 Wɩya no hal tɩyaŋ nɛ Pɔɔl na anɩɩ ʋ sɩ tɩŋ Masidooniya paalʋʋ abee Akaaya paalʋʋ a mʋ Gyerusalɛm. Ɛɛ rɛ ʋ baa, “Dɩ mɩyaŋ nɛ mʋ doŋ, ʋ maga dɩ ŋ mʋ Roma mɛ rɛ.”
22 Nyɛ rɛ Pɔɔl tɩŋ nala hʋ fa aa kɩ pɛ ʋ tɩyaŋ ba tɩyaŋ nala balɩya dɩ ba mʋ Masidooniya. Timoti bee Irasitu rɛ ʋ tɩma. Aŋka ʋ tɩɩ kɛ ha hɔŋ Ɛfiso tɩyaŋ.
23 Saŋa no tɩyaŋ nɛ nyʋʋtaaduwo gyɩ gyʋʋ Ɛfiso nala abee sɩfɩyasɩ a mʋ kɩ tile á Tɩɩna Yesu ŋmanɩɩ hʋ tɩŋɩɩ tɩyaŋ.
24 Lugil kɩdɩgɩ rɛ fa we doŋ ba kɩ yɩrɩ Dɛmitiriyo. Salma rɛ ʋ fa aa kpa kɩ lugo kɩna aa kɩɩ Atɛmɩsɩ, ba vʋgɩbal hʋ dɩya. Tʋma no tɩyaŋ nɛ ʋ bee ʋ tʋŋtʋnna buloŋ ko yaa kɩna tɩmma.
25 Nyɛ rɛ kyɛɛ kɩdɩgɩ ʋ yɩrɩ ʋ tʋŋtʋnna abee ʋ tʋŋtʋnnɩ dɔŋtɩŋsɩ a ko laŋŋɩ, a basɩ tɩya ba a baa, “Ŋ kyaŋsɩ, ma gyɩma anɩɩ tʋma no tɩyaŋ nɛ á dʋwa buloŋ lɩɩ. Beewɩya tʋma no rɛ aa tɩya ma molbiye.
26 Ma tɩɩ mɛ nɩya rɛ, a kɩ na mɛ wɩya hʋ Pɔɔl aa yaa. Ʋ baa dɩ vʋga hʋ nihuwobiŋ aa lugo bɩ yaa Wɩɩsɩ. Ɛfiso abee Esɩya paalʋʋ gyeniŋ buloŋ nɛ ʋ wuwo kaŋ nɩgyamaa hakɩllɩ bɩrɩmɩ ba ko laa wɩɩ no di.
27 Wɩɩ hʋ ŋ aa fá rɛ nyɛ: Nala sɩ kyogi á tʋma no feŋ, a bɩl kɩ fá mɛ anɩɩ á vʋgɩbal hʋ Atɛmɩsɩ sɩ ko yaa kɩtɔɔ. Nala bɩl bɩ sɩ kɩ tɩya ʋ gyɩrɩma, koo a kɩ bigisi ʋ. Beewɩya, lagɩlagɩ no, Esɩya nala abee dʋnɩya nal kɛ buloŋ nɛ nɩɩ ʋ wɩya a kɩ tɩya ʋ gyɩrɩma.”
28 Nala hʋ aa nɩɩ wɩɩ no, ba buloŋ baaŋ sii. Ba kɩ yaa kyagɩŋsɩ a baa, “Á vʋgɩbal hʋ Atɛmɩsɩ aa we Ɛfiso tɩyaŋ nɛ kaŋ dee.”
29 Ɛɛ rɛ ba kaŋ bee hʋ buloŋ vʋgɩmɩ. Haŋ nɩgyamaa hʋ buloŋ kaŋ Geyosi abee Arisitaakusi aa lɩɩ Masidooniya a kɩ tɩŋa Pɔɔl hal. Nyɛ rɛ ba tarɩ ba kaŋ mʋ lee hʋ bee hʋ nala aa kɩ laŋŋɩ.
30 Ba aa kaŋ ba mʋ doŋ gɛɛ, Pɔɔl tɩɩ fa aa kyɛ dɩ ʋ mʋ gyʋʋ nala hʋ tɩyaŋ nɛ, amɛ nala hʋ aa laa Yesu wɩya di hʋ bɩ laa nyʋwa.
31 Esɩya paalʋʋ nɩhɩyasɩ badɔmɔŋ bee Pɔɔl aa yaa kyaŋsɩ, tɩma dɩ ba mʋ basɩ tɩya Pɔɔl dɩ ʋ ta ko gyʋʋ nala hʋ tɩyaŋ.
32 Nala hʋ buloŋ aa laŋŋa doŋ fa bɩ gyɩŋ wɩɩ hʋ aa yaa. Ba badɔmɔŋ aa yaa kyagɩŋsɩ baa nyɛ rɛ, ka ba badɔmɔŋ mɛ baa dɩ ɛɛ daa, dɩ wɩɩ no rɛ. Ba gyeniŋ buloŋ fa paalɩ bɩ gyɩŋ wɩɩ hʋ aa tɩŋ ba ko laŋŋɩ doŋ tɩyaŋ.
33 Gyuu kɩdɩgɩ rɛ fa we nala hʋ tɩyaŋ ba kɩ yɩrɩ Alizaŋda. Ʋ rɛ Gyuuma hʋ gyɩ leŋ ʋ lɩɩ sɩŋ ba sɩya tɩyaŋ. Ɛɛ rɛ tɩŋ nala hʋ badɔmɔŋ gyɩ liisi anɩɩ ʋ rɛ yaa wɩɩ hʋ tɩyaŋ nɩbal. Ɛɛ rɛ Alizaŋda kaŋ nosi viri dɩ ba leŋ kyagɩŋsɩ, aŋ kɩ lʋga dɩ ʋ basɩ tɩya nala hʋ anɩɩ wɩɩ buloŋ tuwo ba beel-ʋ paga tɩyaŋ.
34 Ʋ aa yaa gɛɛ, ba na nɩɩ ʋ yaa Gyuu rɛ. Ɛɛ rɛ ba buloŋ bɩl yaa kyagɩŋsɩ we dɔmɔŋ a mʋ maga gɛɛ aŋ kɩ basɩ, “Á vʋgɩbal hʋ Atɛmɩsɩ aa we Ɛfiso tɩyaŋ nɛ kaŋ dee.”
35 Nyɛ rɛ ba bee kerikyi-hɩyawʋ kɩdɩgɩ ko lɩɩ a wuwo leŋ ba leŋ kyagɩŋsɩ hʋ, ka ʋ basɩ tɩya ba a baa, “Ɛfiso nala, nal buloŋ gyɩma rɛ anɩɩ ámaa rɛ tɩŋ á Atɛmɩsɩ, á vʋgɩbal hʋ, abee ʋ toŋo hʋ aa yaa bʋyɩ a lɩɩ wɩɩsɩ nyuu ko tuu buloŋ.
36 Nal buloŋ bɩ sɩ wuwo kaŋ wɩɩ no kyɩɩsɩ. Ɛɛwɩya, ma leŋ kyagɩŋsɩ aŋ ta kɩ yaa wɩɩ hʋ aa bɩ kaŋ memii.
37 Nala no bɩ gaa kpa kɩŋ buloŋ á vʋgɩbal hʋ lɩmarɩɩ tɩyaŋ, ba bɩl bɩ basɩ wɩɩ mɛ kyogi á vʋgɩbal hʋ feŋ, ka ma kasɩ ba kaŋ ko daha nyɛ.
38 Dɩ Dɛmitiriyo bee ʋ tʋŋtʋnna rɛ kaŋ wɩɩ bee nal buloŋ mɛ, ka sarɩya mɛ kaŋ ʋ kyɛdiilii rɛ, ma bee hɩyarɩ mɛ we doŋ ba aa sɩ di sarɩya hʋ. Ma leŋ dɩ ba mʋ doŋ kɩ nyaŋ dɔmɔŋ.
39 Amɛ dɩ wɩɩ kɩdɩgɩ mɛ dɔŋ nɛ we doŋ ma kɩ kyɛ dɩ ma basɩ, ma kaŋ mʋ lee hʋ bee hʋ nala aa laŋŋɩ a kɩ vʋʋlɩ wɩya.
40 Dɩ ba aa rɛ pɩyɛsɩ ma, á bɩ sɩ wuwo basɩ wɩɩ buloŋ a mʋ kɩ tile taawɛɛ no aa siye gyɩnaŋ. Wɩɩ hʋ ŋ aa faa rɛ nyɛ, ba sɩ baa dɩ ámaa rɛ we taawɛɛ hʋ.”
41 Ʋ aa basɩ gɛɛ ko teŋ, ʋ leŋ nala hʋ buloŋ fa aa laŋŋa sii mʋ ba dɩɩsɩ.