21
Pɔɔl mʋʋ Gyerusalɛm
1 Nyɛ rɛ á ta dɔmɔŋ aŋ gyʋʋ nɩɩduworiboribal hʋ, a vala sɩdeŋ a mʋ lɩɩ tɔɔ kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Kɔsɩ. Ʋ sɩgballɩya á bɩl sii doŋ a kpa mʋ Rodisi, a bɩl lɩɩ doŋ mɛ a kpa mʋ Patara.
2 Doŋ tɩyaŋ nɛ á na nɩɩduworiboribal dɩ ʋ aa mʋ Fɔniisɩya paalʋʋ. Ɛɛ rɛ á gyʋʋ ʋ mʋ.
3 Á aa mʋʋ hʋ tɩyaŋ nɛ, a na tɔɔ kɩdɩgɩ ba kɩ yɩrɩ Saapʋrɔsɩ. Nyɛ rɛ á gallɩ doŋ a kpa tɩŋ wɩɩpɔsɩɩ noduu dɩɩlaŋ, a mʋ pele Siiriya paalʋʋ, a mʋ sɩŋ tɔɔ kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Taaya. Doŋ nɛ nɩɩduworiboribal hʋ gyɩ maga dɩ ʋ sɩŋ dɩ ba kuwoni kyʋgɩsɩ hʋ aa we ʋ tɩyaŋ.
4 Nyɛ rɛ á kyɛ mʋ na Krisitabiisi hʋ aa we doŋ tɩyaŋ, a gyɩ hɔŋ ba lee kyɛyɛ bapɛ. Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ dee tɩyaŋ, ba gyɩ basɩ tɩya Pɔɔl lɛ dɩ ʋ ta mʋ Gyerusalɛm.
5 Kyɛyɛ bapɛ no hal tɩyaŋ nɛ, á bɩl lɩɩ doŋ a kpa á ŋmanɩɩ. Baala abee ba haana abee ba biisi kaŋ ma ko lɩɩ dɩ ba we ŋmanɩɩ tɩyaŋ. Ɛɛ rɛ á buloŋ tuu gbinni nɩɩ hʋ nyʋwa tɩyaŋ a kyʋwalɩ Wɩɩsɩ.
6 Doŋ nɛ á ta dɔmɔŋ aŋ gyʋʋ nɩɩduworiboribal hʋ ka ba mɛ mɩɩgɩ mʋ dɩya.
7 Á bɩl lɩɩ Taaya tɩyaŋ mɛ a kpa á ŋmanɩɩ a mʋ tɔɔ kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Pitolimiiyasɩ. Ɛɛ rɛ á mʋ kyʋwalɩ Krisitabiisi hʋ aa we doŋ aŋ pɩŋ ba lee.
8 Ʋ sɩya aa gballa, á sii kpa mʋ Sizaariya, a mʋ gyʋʋ baal kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Fɩlɩpɩ dɩya. Ʋ mɛ fa gɔllɔ basɩ Wɩɩsɩ wɩya kɩ tɩya nala rɛ. Ʋ fa yaa nala hʋ bapɛ ba aa lɩya Gyerusalɛm tɩyaŋ dɩ ba kɩ kyiyeli Yesu kpambɩsɩ hʋ kɩdɩgɩ rɛ.
9 Ʋ fa kaŋ toliye banaa rɛ, ka ba kɩdɩgɩ buloŋ fa bɩ yal bala aŋ yaa Wɩɩsɩ tɩŋdaala.
10 Doŋ nɛ á we kyɛyɛ baŋmana, dɩ baal kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Agabu mɛ lɩɩ Gyudɩya paalʋʋ ko. Ʋ mɛ fa yaa Wɩɩsɩ tɩŋdaal lɛ.
11 Ɛɛ rɛ ʋ ko á lee, a laa Pɔɔl tɛpɩɩŋbii a vʋwa ʋ tɩɩ naasɩ abee ʋ nosi buloŋ aŋ basɩ baa, Nyɛ rɛ Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ basɩ, “Gyuuma sɩ kaŋ tɛpɩɩŋbii no tɩɩna a vʋwa ʋ nyɛ Gyerusalɛm tɩyaŋ aŋ kpa ʋ we nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma nosi tɩyaŋ.”
12 Á aa nɩɩ wɩɩ no, á bee nala hʋ buloŋ fa aa we doŋ sʋla Pɔɔl dɩ ʋ ta mʋ Gyerusalɛm.
13 Ɛɛ rɛ Pɔɔl basɩ tɩya ma a baa, “Bee rɛ tɩŋ ma kɩ wii, a leŋ ŋ tɩya buloŋ kyogi nyɛ? Dɩ ba aa rɛ sɩ kana ŋ vʋwa, koo dɩ ba aa rɛ kpʋ ŋ Gyerusalɛm tɩyaŋ mɛ, akuu ŋ Tɩɩna Yesu wɩya, ŋ kɛ laa rɛ.”
14 Ʋ aa basɩ gɛɛ ko teŋ, á na anɩɩ á bɩ sɩ wuwo tɔ ʋ ŋmanɩɩ. Ɛɛ rɛ á mɛ leŋ aŋ basɩ tɩya ʋ dɩ Wɩɩsɩ sɩ leŋ dɩ wɩɩ kɛ buloŋ ʋ aa kyɛ ʋ yaa, kɔnɩ yaa.
15 Ɛɛ rɛ ka á mɛ yaa siri a sii mʋ Gyerusalɛm.
16 Nala hʋ badɔmɔŋ aa laa Yesu wɩya di a lɩɩ Sizaariya mɛ tɩŋ á hal mʋ, a kaŋ ma mʋ gyʋʋ baal kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Mineesiŋ a lɩɩ Saapʋrɔsɩ dɩya. Saŋa hʋ ba fa aa piile kɩ basɩ Yesu wɩya kɩ tɩya nala hʋ tɩyaŋ nɛ ʋ gyɩ laa Yesu wɩya di.
Pɔɔl mʋʋ dɩ ʋ na Gyemsi
17 Á gyɩ aa ko pele Gyerusalɛm, Krisitabiisi hʋ gyɩ kaŋ ma weliŋ nɛ.
18 Ʋ sɩgballɩya, á bee Pɔɔl sii mʋ dɩ á na Gyemsi. Á mʋwa dɩ Krisitabiisi nɩhɩyasɩ hʋ buloŋ laŋŋa doŋ.
19 Nyɛ rɛ Pɔɔl kyʋwalɩ ba aŋ basɩ tɩya ba ɛɛ hʋ buloŋ Wɩɩsɩ aa pɛɛ ʋ tɩyaŋ ʋ wuwo tʋŋ tʋma nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma tɩyaŋ.
20 Ba aa nɩɩ wɩɩ no ko teŋ, ba dannɩ Wɩɩsɩ aŋ basɩ tɩya Pɔɔl a baa, “Á nihiyabiye Pɔɔl, ɩ kɛ deŋ na Gyuuma aa maga gɛɛ a laa Yesu wɩya di. Ba pele nala tusi tusi, ka ba buloŋ wuwo kɩ tɩŋ mɩrɩsɩ hʋ buloŋ Moosi fa aa saba biŋ dɩ nala kɩ tɩŋa.
21 Ba nɩɩ ɩ wɩya rɛ. Ba baa dɩ ɩ aa kɩ daga Gyuuma hʋ buloŋ aa we nala hʋ aa bɩ yaa Gyuuma tɩyaŋ nɛ, aŋ baa dɩ ba vɩya mɩrɩsɩ hʋ buloŋ Moosi fa aa saba biŋ dɩ nala kɩ tɩŋa hʋ mɛ. Aŋ bɩl baa dɩ ɩ baa ba ta kɩ keri ba biisi pene, aŋ ta bɩl kɩ tɩŋ Gyuuma naabaala lesiri hʋ mɛ.
22 Ba sɩ nɩɩ anɩɩ ɩ ko daha rɛ. Wɩbee rɛ á yaŋ sɩ yaa?
23 Wɩɩ kɛ buloŋ á aa sɩ baa ɩ yaa, tɩŋa á nyʋwa. Baala banaa rɛ we daha. Ba dii nyʋwa rɛ Wɩɩsɩ lee aŋ kɩ kyɛ dɩ ba lɩɩ nyʋwa hʋ.
24 Kaŋ ba dɩ ma buloŋ mʋ dɩ ɩ pɩɩsɩ ɩ bisiŋ ta, aŋ tuŋ molbiye dɩ ba mɛ pɩɩsɩ ba bisiŋ ta aŋ fʋŋ ba nyuni mɛ. Dɩ ɩ rɛ yaa gɛɛ, nal buloŋ sɩ tɩŋ gɛɛ tɩyaŋ a gyɩma anɩɩ wɩya hʋ buloŋ ba aa basɩ a mʋ kɩ tile ɩ tɩyaŋ bɩ yaa wɩtɩɩ. Ba sɩ na anɩɩ ɩ tɩɩ mɛ gba aa tɩŋ mɩrɩsɩ hʋ Moosi fa aa saba biŋ dɩ nala kɩ tɩŋa rɛ.
25 Amɛ Krisitabiisi hʋ aa bɩ yaa Gyuuma, á laa sɩya sabɩ teŋ a basɩ tɩya ba rɛ, dɩ ba laa nyʋwa anɩɩ ba bɩl bɩ sɩ kɩ di vʋga kɩna, a ta bɩl kɩ kyaŋ pʋsɩ kyal mɛ, a ta kɩ kyaŋ kɩna aa sʋba pimmiliŋ mɛ, aŋ lɩɩ ba tɩɩ mɛ sɔŋsɔŋ tɩyaŋ.”
26 Pɔɔl kyaŋsɩ hʋ aa basɩ gɛɛ, ʋ sɩya gballɩ, Pɔɔl kaŋ baala hʋ banaa mʋ, ba buloŋ pɩɩsɩ ba bisiŋ ta aŋ gyʋʋ Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ. Ka ʋ daga Gyuuma wɩɩkyʋwal sɩlaala kyɛyɛ mɔɔgɛɛ ba aa sɩ pɩɩsɩ ba bisiŋ ta, ka dɩ ba kɩdɩgɩ buloŋ na kpa kɩna sʋla Wɩɩsɩ. Kyɛyɛ bapɛ rɛ ʋ daga ba.
Ba kaŋ Pɔɔl Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ tɩyaŋ
27 Kyɛyɛ bapɛ hʋ aa ko dɩ ʋ pele, Gyuuma badɔmɔŋ aa lɩɩ Esɩya paalʋʋ na Pɔɔl dɩ ʋ we Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ tɩyaŋ. Ba mʋrɩ nɩgyamaa we ba mʋ kaŋ Pɔɔl.
28 Nyɛ rɛ ba kyiyesi yʋga a baa, “Iziral tɩmma, ma ko pɛ á tɩyaŋ. Baal no aa gɔllɩ kɩ kyogi Iziral tɩmma ŋmanɩɩ hʋ rɛ, abee mɩrɩsɩ hʋ Moosi aa saba biŋ dɩ á kɩ tɩŋa, aŋ ha bɩl basɩ wɩbɔmɔ mɛ a mʋ kɩ tile Wɩɩkyʋwaldɩɩbal no tɩyaŋ. Ʋ baa dɩ ba kɩdɩgɩ buloŋ bɩ kaŋ tɔnɔ. Ma na ʋ rɛ nyɛ. Giriki tɩmma hʋ aa bɩ maga dɩ ba gyʋʋ á Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ, ba aa rɛ ʋ kaŋ ko gyʋʋ gɛɛ. Nyɛ yaa bisiŋ nɛ á lesiri tɩyaŋ.”
29 Wɩɩ hʋ aa tɩŋ ba basɩ gɛɛ rɛ nyɛ: Ba fa naa Ɛfiso tɩmma baal kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Turofimɔsɩ rɛ dɩ ʋ aa tɩŋ Pɔɔl hal bee hʋ tɩyaŋ. Ba kɛ fa liise anɩɩ Pɔɔl kana ʋ gyʋʋ Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ rɛ.
30 Ɛɛ rɛ bee hʋ nala buloŋ laa taawɛɛ, nala hʋ buloŋ sii tɩŋ dɔmɔŋ a kaŋ Pɔɔl tarɩ lɩɩ Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ tɩyaŋ, aŋ kaŋ dimbeye hʋ tɔ haŋ lagɩlagɩbiye hʋ.
31 Ba aa lʋga dɩ ba kpʋ ʋ gɛɛ rɛ, Roma laalyuwolo nɩhɩyawʋ hʋ nɩɩ anɩɩ taawɛɛ rɛ sii Gyerusalɛm buloŋ tɩyaŋ.
32 Ɛɛ rɛ ʋ sii lɩɩ laalyuwolo hʋ badɔmɔŋ abee ba nɩhɩyasɩ haŋ lagɩlagɩbiye hʋ a pɛ ʋ tɩyaŋ, ba fá mʋ lee hʋ ba aa yaa taawɛɛ hʋ. Nala hʋ aa naa dɩ ʋ bee laalyuwolo hʋ aa ko gɛɛ, ba bɩl bɩ ŋmaa Pɔɔl.
33 Laalyuwolo nɩhɩyawʋ hʋ mʋ kaŋ Pɔɔl, a leŋ ba kaŋ kyɔrʋmɔ balɩya vʋwa ʋ. Ɛɛ rɛ ʋ pɩyɛsɩ nala hʋ a baa, “Kɩbee rɛ yaa nal no tɩɩna? Bekiŋ wɩɩ rɛ ʋ yaa kyogi?”
34 Ɛɛ rɛ ba buloŋ kɩ yaa kyagɩŋsɩ, ba badɔmɔŋ baa nyɛ rɛ, badɔmɔŋ mɛ baa dɩ ɛɛ daa, dɩ nyɛ rɛ. Nala hʋ fa aa yaa kyagɩŋsɩ gɛɛ, laalyuwolo nɩhɩyawʋ hʋ bɩ gyɩŋ wɩɩ hʋ buloŋ aa paalɩ tɩŋ ba kɩ yaa gɛɛ. Ɛɛ rɛ ʋ leŋ ʋ nala hʋ kaŋ Pɔɔl mʋ we laalyuwolo dɩɩduwo hʋ tɩyaŋ.
35 Ba aa mʋ pele dɩya hʋ lɩtɩŋgyɩnɩɩ, nala hʋ kaŋ Pɔɔl kɩ tarɩ a kɩ lʋga dɩ ba kpʋ ʋ. Ɛɛ rɛ laalyuwolo hʋ kpa ʋ kyʋŋ.
36 Nala hʋ buloŋ tɩŋa ʋ hal aŋ yaa kyagɩŋsɩ kɩ basɩ, “Ma kpʋ ʋ.”
Pɔɔl basɩ wɩya dɩ ʋ laa ʋ tɩɩ
37 Saŋa hʋ ba aa gyɩŋ sal hʋ a kɩ kyɛ dɩ ba gyʋʋ dɩya hʋ, Pɔɔl sʋl laalyuwolo nɩhɩyawʋ hʋ a baa dɩ ʋ leŋ dɩ ʋ basɩ wɩɩ tɩya ʋ. Nyɛ rɛ laalyuwolo nɩhɩyawʋ hʋ pɩyɛsɩ Pɔɔl a baa, “Ɛɛ kɛ ɩ aa nɩɩ Giriki taal lɛ?
38 Ɩ daa yaa Igyipiti tɩmma baal hʋ gyɩ aa piile kɩ laa taawɛɛ aŋ kaŋ nala tusibʋnaa hʋ aa kpʋ nala a kaŋ mʋ pogo tʋtʋʋ tɩyaŋ gɛɛ?”
39 Pɔɔl baa, “Aayɩ, ŋ yaa gyuu rɛ a lɩɩ Taasu, Silisɩya paalʋʋ tɔbal hʋ. Ŋ aa sʋla ɩ rɛ dɩ ɩ leŋ dɩ ŋ basɩ wɩya tɩya nala no.”
40 Ɛɛ rɛ laalyuwolo nɩhɩyawʋ hʋ tɩya ʋ ŋmanɩɩ. Pɔɔl sɩŋ dɩya hʋ saŋgyɩŋ hʋ tɩyaŋ, aŋ kaŋ ʋ nosi viri dɩ nala hʋ buloŋ leŋ kyagɩŋsɩ. Ɛɛ rɛ ba buloŋ yaa fʋɩɩ, ka Pɔɔl piili kɩ basɩ wɩya Gyuuma taal tɩyaŋ.