WƖƖSƖ WƖWELIYE HƲ
GYƆƆŊ
AA SABA
1
Wɩɩsɩ wɩbii hʋ aa tɩya mɩɩbol
Ka dɩ Wɩɩsɩ na marɩ dʋnɩya, dɩ nal hʋ ba aa yɩrɩ wɩbii hʋ gyɩ we doŋ nɛ, ʋ bee Wɩɩsɩ rɛ gyɩ we doŋ. Wɩbii no yaa Wɩɩsɩ rɛ. Haŋ saŋa hʋ buloŋ dɩ ʋ bee Wɩɩsɩ we doŋ nɛ. Ʋ tɩyaŋ nɛ Wɩɩsɩ tɩŋa a ta kɩŋ buloŋ. Kɩŋ buloŋ tuwo dɩ ʋ tɩyaŋ daa Wɩɩsɩ tɩŋa a ta ʋ. Wɩbii no rɛ aa tɩya mɩɩbol. Mɩɩbol no rɛ kaŋ pʋlʋŋ ko kɩ tɩya nala, a leŋ ba gyɩŋ Wɩɩsɩ wɩtɩɩ hʋ. Pʋlʋŋ hʋ aa kyaanɩ bilhuu tɩyaŋ nɛ, amɛ bilhuu hʋ mɛ bɩ maakyiye wuwo tɔ pʋlʋŋ hʋ. Ɛɛ rɛ Wɩɩsɩ tɩŋ ʋ tɩŋdaal kɩdɩgɩ ba kɩ yɩrɩ Gyɔɔŋ. Ʋ ko a basɩ pʋlʋŋ hʋ wɩya tɩya dʋnɩya nala dɩ ba nɩɩ a laa di. Gyɔɔŋ daa gyɩ yaa pʋlʋŋ hʋ, amɛ ʋ ta ko dɩ ʋ basɩ pʋlʋŋ hʋ wɩya rɛ a tɩya nala.
Nal hʋ aa yaa pʋlʋŋ hʋ tɩɩ sɩ ko tuu dʋnɩya a kyaanɩ we nal nal buloŋ tɩyaŋ dɩ ba na ʋ. 10 Nal no gyɩ we dʋnɩya tɩyaŋ. Abee Wɩɩsɩ gyɩ aa tɩŋ ʋ tɩyaŋ a marɩ dʋnɩya mɛ, ka dʋnɩya nala gyɩ bɩ gyɩma ʋ. 11 Ʋ ko ʋ tɩɩ nala lee rɛ, ka ba bɩ laa ʋ we. 12 Amɛ nala hʋ buloŋ aa laa ʋ we aŋ laa ʋ wɩya di aŋ yelli-ʋ, ʋ tɩya ba ŋmanɩɩ rɛ ba bɩrɩmɩ Wɩɩsɩ biisi. 13 Nala no bɩ yaa Wɩɩsɩ biisi anɩɩ haaŋ bee baal aa lʋl ba gɛɛ, ba kyɛrɩ tɩyaŋ. Amɛ Wɩɩsɩ tɩɩ rɛ lɩɩ ba, ba yaa ʋ balɩya.
14 Ɛɛ rɛ wɩbii hʋ bɩrɩmɩ nihuwobiŋ a ko we á tɩyaŋ, á na ʋ gaŋdarɩ, a na ʋ bɔnyɛ abee ʋ kyori aa maga gɛɛ, a na ʋ wɩtɩɩ mɛ mɔgɩsɩ. Gaŋdaa-feŋ hʋ ʋ aa kana, ʋ Kuwo Wɩɩsɩ rɛ kpaa tɩya ʋ, a daga anɩɩ ʋ rɛ yaa ʋ Biidɩgɩ dʋŋ. 15 Gyɔɔŋ gyɩ heeli basɩ ʋ wɩya rɛ a baa, “Nal no wɩya rɛ ŋ gyɩ basɩ a baa, ‘Nal hʋ aa sɩ tɩŋa ŋ hal ko rɛ tee ŋ, beewɩya ʋ we doŋ nɛ faafaa buloŋ ka ba na lʋla ŋ.” ’ 16 Ʋ bɔnyɛ aa yʋga beel-ma rɛ tɩŋ ʋ kɩ kyiyeli á buloŋ kyɛɛ bee ʋ nyʋwa buloŋ. 17 Wɩɩsɩ tɩŋ Moosi tɩyaŋ nɛ a biŋ ʋ mɩrɩsɩ tɩya ma. Amɛ Yesu Krisita tɩyaŋ nɛ Wɩɩsɩ tɩŋa a daga ma ʋ bɔnyɛ abee ʋ wɩtɩɩ. 18 Nal buloŋ ha bɩ maakyiye na Wɩɩsɩ. Amɛ ʋ Biidɩgɩ hʋ dʋŋ ʋ beel-ʋ aa yaa kɩdɩgɩ ka ʋ hɔŋ ʋ logiŋ hʋ, ʋ rɛ ko daga ma gɛɛ hʋ Wɩɩsɩ aa kɩya.
Gyɔɔŋ Wɩɩsɩnɩɩfool hʋ duwoso
Matiwu 3.1-12; Maakɩ 1.1-8; Luka 3.1-18
19 Ɛɛ rɛ Gyuuma nɩhɩyasɩ hʋ gyɩ aa we Gyerusalɛm tɩyaŋ sii tɩŋ ba wɩɩkyʋwal sɩlaala abee Levi doho nala hʋ aa kɩ kyiyeli wɩɩkyʋwal sɩlaala hʋ wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ tɩyaŋ, dɩ ba ko Gyɔɔŋ lee a pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Aŋnɛ rɛ yaa ɩ?” 20 Gyɔɔŋ gyɩ bɩ yaa nɩɩ we ʋ nyʋwa tɩyaŋ, ʋ gyɩ basɩ wɩtɩɩ tɩya ba rɛ anɩɩ ʋ daa yaa Krisita hʋ, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya. 21 Ɛɛ rɛ ba bɩl pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Aŋnɛ rɛ yaŋ yaa ɩ? Ɩ rɛ yaa Ɛlaagya koo?” Ʋ baa dɩ ʋ daa. Ɛɛ rɛ ba bɩl pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Ɩ rɛ yaa Wɩɩsɩ tɩŋdaal hʋ á aa gyegili hʋ?” Ʋ bɩl baa dɩ ʋ daa. 22 Ɛɛ rɛ ba basɩ tɩya ʋ a baa, “Ɛɛ kɛ, yaŋ daga ma nal hʋ ɩ aa yaa? Beewɩya, ʋ maga dɩ ɩ daga nal hʋ ɩ aa yaa tɩya ma rɛ, dɩ á mʋ basɩ tɩya nala hʋ aa tɩŋ ma. Aŋnɛ yaŋ paalɩ yaa ɩ?” 23 Ɛɛ rɛ Gyɔɔŋ basɩ wɩya hʋ Wɩɩsɩ tɩŋdaal Azaaya aa saba a baa, “Mɩyaŋ nɛ yaa taal hʋ aa we pogo tɩyaŋ a heeli kɩ basɩ a baa, ‘Ma marɩ ŋmaŋ-deginii biŋ dɩ á Tɩɩna ko tɩŋa.” ’
24 Nala hʋ ba aa tɩma Gyɔɔŋ lee ba ko pɩyɛsɩ wɩya no, ba badɔmɔŋ fa yaa Farasiima rɛ. 25 Ɛɛ rɛ ba bɩl pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Na ɩ baa dɩ ɩ daa yaa Krisita hʋ, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya, ɩ daa yaa Ɛlaagya mɛ, ɩ bɩl bɩ yaa Wɩɩsɩ tɩŋdaal hʋ aa gyegili mɛ. Bee rɛ yaŋ tɩŋ ɩ kɩ fo nala wɩɩkyʋwalnɩɩ?” 26 Ɛɛ rɛ Gyɔɔŋ baa, “Nɩɩ dʋŋ nɛ ŋ kɛ kaŋ kɩ fo nala wɩɩkyʋwalnɩɩ, amɛ nal kɩdɩgɩ rɛ we ma tɩyaŋ daha, ka ma bɩ gyɩma ʋ. 27 Ʋ rɛ sɩ tɩŋa ŋ hal ko. Ŋ paalɩ bɩ maga dɩ ŋ kaŋ ʋ naatɔbɔ ŋmasɩ mɛ kaŋ puri.” 28 Wɩya no buloŋ gyɩ yaa Bɛɛtani tɩyaŋ nɛ, Gyɔɔdaŋ fuwo hʋ kyolo, lee hʋ Gyɔɔŋ gyɩ aa fo nala wɩɩkyʋwalnɩɩ hʋ.
Nal hʋ aa laa dʋnɩya nala kɩ ta ba wɩbɔmɔ tɩyaŋ
29 Ʋ sɩgballɩya, Gyɔɔŋ naa Yesu dɩ ʋ aa ko ʋ lee. Ɛɛ rɛ ʋ baa, “Ma deŋ na, Wɩɩsɩ Pebiye hʋ rɛ nyɛ. Ʋ rɛ laa dʋnɩya nala kɩ ta ba wɩbɔmɔ tɩyaŋ. 30 Baal no wɩya rɛ ŋ gyɩ basɩ tɩya ma a baa, ‘Nal hʋ aa sɩ tɩŋa ŋ hal ko, ʋ rɛ tee ŋ beewɩya ʋ we doŋ nɛ faafaa buloŋ ka ba na lʋla ŋ. 31 Ŋ tɩɩ fa paalɩ bɩ gyɩŋ nal hʋ buloŋ ʋ aa yaa. Amɛ ŋ kɛ ta ko rɛ a kpa nɩɩ dʋŋ kɩ fo nala wɩɩkyʋwalnɩɩ, dɩ Iziral tɩmma (Wɩɩsɩ nala) ko gyɩŋ nal hʋ iriŋ ʋ aa yaa.” ’ 32 Gyɔɔŋ tɩɩ wɩya hʋ ʋ aa basa tɩya nala rɛ nyɛ: Ʋ baa, “Ŋ naa Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ rɛ dɩ ʋ lɩɩ wɩɩsɩnyuu anɩɩ kokomo, a ko tuu saga ʋ tɩyaŋ. 33 Ŋ mɛ tɩɩ ha fa bɩ gyɩma ʋ. Amɛ Wɩɩsɩ aa tɩma ŋ dɩ ŋ fo nala wɩɩkyʋwalnɩɩ abee nɩɩ dʋŋ, ʋ rɛ basɩ tɩya ŋ a baa, ‘Ɩ sɩ na Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ dɩ ʋ ko tuu a we nal tɩyaŋ. Nal no tɩɩna rɛ sɩ kpa Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ a fo nala wɩɩkyʋwalnɩɩ!’ 34 Ɛɛ rɛ Gyɔɔŋ bɩl baa, ‘Ŋ kɔnɩ naa wɩya no yayɩ rɛ, a yaŋ basɩ kɩ tɩya ma anɩɩ ʋ rɛ yaa Krisita hʋ, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya.” ’
Yesu buŋbuŋ hatɩnna ʋ aa lɩya
35 Ʋ sɩgballɩya, Gyɔɔŋ bee ʋ hatɩnna balɩya bɩl sɩŋ doŋ. 36 Gyɔɔŋ aa naa Yesu dɩ ʋ aa baŋ, ɛɛ rɛ ʋ baa, “Ma na, Wɩɩsɩ Pebiye hʋ rɛ nyɛ.” 37 Ʋ hatɩnna hʋ balɩya aa nɩɩ ʋ aa basɩ wɩɩ no, ba sii tɩŋ Yesu hal mʋ. 38 Yesu mɩɩgɩ galdaasɩ, dɩ ʋ naa ba aa tɩŋa ʋ hal. Ɛɛ rɛ ʋ pɩyɛsɩ ba a baa, “Bekiŋ nɛ ma kɩ kyɛ?” Ɛɛ rɛ ba mɛ pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Nɩhɩyawʋ, lee rɛ ɩ kɩ gyʋʋ?” 39 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Ma ko na.” Ɛɛ rɛ ba tɩŋa ʋ hal mʋ a na lee hʋ ʋ aa gyʋʋ. Saŋa no, dɩ ʋ gyɩ yaa dɩdaana rɛ. Ɛɛ rɛ ba we ʋ lee sɩya gballɩ. 40 Nala no balɩya kɩdɩgɩ feŋ nɛ Aŋduru, a fa yaa Siimɔŋ Piita nɩɩnabiye. 41 Ɛɛ rɛ Aŋduru mɛ kyɛ ʋ maana Siimɔŋ lee haŋ lagɩlagɩbiye hʋ, a basɩ tɩya ʋ a baa, “Á naa Krisita, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya hʋ rɛ.” 42 Ʋ kaŋ Siimɔŋ ko Yesu lee. Nyɛ rɛ Yesu deŋ ʋ, aŋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Ɩ Gyɔɔŋ biibaal Siimɔŋ, ba sɩ kana ɩ kɩ yɩrɩ Siifaasi.” Siifaasi bee Piita yaa feŋdɩgɩ rɛ. Ʋ memii rɛ yaa bʋtaal.
Yesu yɩrɩ Fɩlɩpɩ abee Nataniyɛl
43 Ʋ sɩgballɩya Yesu sii dɩ ʋ mʋ Galili paalʋʋ. Ɛɛ rɛ ʋ na Fɩlɩpɩ a basɩ tɩya ʋ a baa, “Kɩ tɩŋa ŋ hal.” 44 Fɩlɩpɩ fa lɩɩ Bɛsaada rɛ, tɔɔ hʋ Aŋduru bee Piita mɛ aa lɩya. 45 Ɛɛ rɛ Fɩlɩpɩ na Nataniyɛl a basɩ tɩya ʋ a baa, “Á naa nal hʋ wɩya Moosi fa aa saba biŋ Wɩɩsɩ mɩrɩsɩ hʋ tɩyaŋ, ka Wɩɩsɩ tɩŋdaala hʋ mɛ fa basɩ ʋ wɩya hʋ rɛ. Ʋ rɛ yaa Gyosɛfʋ biibaal Yesu aa lɩɩ Nazarɛti.” 46 Ɛɛ rɛ Nataniyɛl pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Ɩ ha maakyiye na wɩwelii lɩɩ Nazarɛti?” Ɛɛ rɛ Fɩlɩpɩ basɩ tɩya ʋ a baa, “Ko na.” 47 Yesu aa naa Nataniyɛl dɩ ʋ aa ko ʋ lee, ʋ basɩ ʋ wɩya a baa, “Nal no yaa Iziral tɩɩna tɩɩtɩɩ rɛ. Ʋ kaŋ wɩtɩɩ rɛ weliŋ.” 48 Ɛɛ rɛ Nataniyɛl pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Ɛɛ rɛ ɩ yaa gyɩma ŋ?” Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Ŋ naa ɩ rɛ dɩ ɩ ha hɔŋ tutogo hʋ memii, ka Fɩlɩpɩ na yɩrɩ ɩ.” 49 Ɛɛ rɛ Nataniyɛl basɩ tɩya ʋ a baa, “Nɩhɩyawʋ, ɩ rɛ yaa Wɩɩsɩ Biye hʋ. Ɩ rɛ yaa Iziral tɩmma kuwori hʋ.” 50 Ɛɛ rɛ Yesu pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Ŋ aa baa dɩ ŋ naa ɩ dɩ ɩ hɔŋ tutogo hʋ memii rɛ tɩŋ, ɩ laa ŋ wɩya di nyɛ koo? Ɩ sɩ na wɩkperiye a te nyɛ.” 51 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Wɩtɩɩ rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma, ma sɩ na wɩɩsɩnyuu dɩ ʋ suro, dɩ malɩkasɩ lɩɩ doŋ a ko tuu mɩyaŋ Nihuwobiŋ Biye lee, aŋ mɩɩgɩ kɩ gyɩŋ.”