4
Yesu basɩ wɩya tɩya Samaarɩya tɩmma haaŋ kɩdɩgɩ
Ɛɛ rɛ Farasiima hʋ ko nɩɩ anɩɩ Yesu naa hatɩnna kɩ te Gyɔɔŋ nɛ, aa leŋ ba kɩ fo ba wɩɩkyʋwalnɩɩ. (Amɛ Yesu kɛ tɩɩ gyɩ bɩ foo nal buloŋ wɩɩkyʋwalnɩɩ, ʋ hatɩnna hʋ dʋŋ nɛ gyɩ aa kɩ fo nala wɩɩkyʋwalnɩɩ.) Yesu aa nɩya dɩ ba aa basɩ ʋ wɩya gɛɛ, ɛɛ rɛ ʋ sii lɩɩ Gyudɩya paalʋʋ tɩyaŋ a mɩɩgɩ mʋ Galili paalʋʋ. Ʋ aa mʋ Galili hʋ tɩyaŋ nɛ, Wɩɩsɩ leŋ ʋ tɩŋ Samaarɩya paalʋʋ, a ko pele tɔɔ kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Siika. Doŋ bee taŋha hʋ Gyeekɔbɩ gyɩ aa kpaa tɩya ʋ biibaal Gyosɛfʋ fa bɩ boliye. Gyeekɔbɩ kɔlʋŋ gyɩ we doŋ tɩyaŋ nɛ. Yesu fa aa vala ŋmanɩɩ hʋ gɛɛ, lɔl gyʋʋ ʋ, ɛɛ rɛ ʋ mʋ hɔŋ kɔlʋŋ hʋ nyʋwa. Saŋa no tɩyaŋ dɩ Wɩɩsɩ gyɩ yaŋ maga nyutʋtʋʋ rɛ.
Ɛɛ rɛ Samaarɩya tɩmma haaŋ kɩdɩgɩ ko kɔlʋŋ hʋ dɩ ʋ yaa nɩɩ. Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Yaa nɩɩ tɩya ŋ dɩ ŋ nyʋwa.” Saŋa no tɩyaŋ dɩ Yesu hatɩnna hʋ gyɩ mʋʋ bee hʋ tɩya rɛ dɩ ba yɔbɔ kɩdiiliye. Ɛɛ rɛ Samaarɩya tɩmma haaŋ hʋ pɩyɛsɩ Yesu a baa, “Bee rɛ tɩŋ ɩ Gyuu kɩ sʋla nɩɩ mɩyaŋ Samaarɩya tɩɩna lee?” (Gyuuma gyɩ bɩ sɩ laa nyʋwa dɩ ba bee Samaarɩya tɩɩna pɛ kɩdigbaha, koo nɩɩnyʋwagbaŋbiidɩgɩ. Ɛɛ rɛ tɩŋ haaŋ hʋ basɩ gɛɛ.) 10 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Dɩ ɩ rɛ fa gyɩŋ kɩŋ hʋ Wɩɩsɩ aa kpa tɩya nala, a fa gyɩŋ nal hʋ aa sʋla nɩɩ ɩ lee nyɛ, ɩ fa sɩ sʋla ʋ dɩ ʋ tɩya ɩ nɩɩ hʋ aa tɩya mɩɩbol.” 11 Ɛɛ rɛ haaŋ hʋ pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Nɩhɩyawʋ, ɩ bɩ kaŋ gʋʋga ɩ aa sɩ kaŋ yaa nɩɩ hʋ, ka kɔlʋŋ hʋ mɛ luŋiye. Lee tɩyaŋ nɛ ɩ sɩ na nɩɩ hʋ aa tɩya mɩɩbol? 12 Á naabaa Gyeekɔbɩ rɛ kpaa kɔlʋŋ no tɩya ma. Ʋ bee ʋ biisi abee ʋ pʋsɩ buloŋ nyʋwa kɔlʋŋ no nɩɩ rɛ. Ɩ aa kyɛ ɩ baa ɩ tee Gyeekɔbɩ rɛ koo?” 13 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Nal hʋ buloŋ aa sɩ nyʋwa nɩɩ no, nɩɩnyʋwasɩ ha bɩl sɩ kaŋ ʋ tɩɩna. 14 Amɛ nal hʋ buloŋ aa sɩ nyʋwa nɩɩ hʋ ŋ aa sɩ tɩya ʋ, nɩɩnyʋwasɩ bɩl bɩ sɩ maakyiye kana ʋ tɩɩna. Nɩɩ hʋ ŋ aa sɩ tɩya ʋ sɩ kɩɩ gɛɛ rɛ anɩɩ bulo ʋ tɩɩna tɩyaŋ, a bulo nɩɩ hʋ aa tɩya mɩɩbol aa bɩ kaŋ tenii a kɩ tɩya ʋ tɩɩna.” 15 Ɛɛ rɛ haaŋ hʋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Nɩhɩyawʋ, tɩya ŋ nɩɩ no, dɩ nɩɩnyʋwasɩ ta bɩl maakyiye kana ŋ, dɩ ŋ ta bɩl ko kɩ yaa nɩɩ daha mɛ.” 16 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Mʋ yɩrɩ ɩ bala dɩ ma ko” 17 Nyɛ rɛ haaŋ hʋ baa dɩ ʋ bɩ kaŋ bala. Ɛɛ rɛ Yesu bɩl basɩ tɩya ʋ a baa, “Wɩtɩɩ rɛ ɩ basɩ ɩ aa baa ɩ bɩ kaŋ bala, 18 beewɩya ɩ laa sɩya yal balama bɔnɔŋ nɛ, ɩ bee baal hʋ aa we doŋ lagɩlagɩ no, ʋ kɔnɩ bɩ yaa ɩ bala.” 19 Ɛɛ rɛ haaŋ hʋ basɩ tɩya Yesu a baa, “Nɩhɩyawʋ, ŋ naa nɩɩ ɩ yaa Wɩɩsɩ tɩŋdaal lɛ.” 20 Ɛɛ rɛ haaŋ hʋ bɩl basɩ tɩya ʋ a baa, “Á Samaarɩya tɩmma naabaala kyʋwalɩ Wɩɩsɩ dogimo no nyuu tɩyaŋ nɛ, aŋka ma Gyuuma mɛ baa dɩ Gyerusalɛm nɛ yaa lee hʋ á aa maga dɩ á kɩ kyʋwalɩ Wɩɩsɩ.” 21 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Haŋtolibiye, laa ŋ di anɩɩ saŋa kɩdɩgɩ sɩ pele dɩ nala bɩl bɩ sɩ kɩ kyʋwalɩ á Kuwo Wɩɩsɩ dogimo no nyuu koo Gyerusalɛm tɩyaŋ. 22 Ma Samaarɩya tɩmma paalɩ bɩ gyɩŋ nal hʋ ma aa kyʋwalɩ, amɛ á Gyuuma kɛ gyɩŋ nal hʋ á aa kyʋwalɩ rɛ. Beewɩya Gyuuma rɛ sɩ daga ma gɛɛ Wɩɩsɩ aa sɩ laa dʋnɩya nala ta. 23 Saŋa kɩdɩgɩ sɩ pele, ʋ paalɩ pele rɛ gba, dɩ nala hʋ kɔnɩ aa kyʋwalɩ Wɩɩsɩ, kyʋwalɩ ʋ abee wɩtɩɩ, Wɩɩsɩ Wiyesi Welii hʋ dee tɩyaŋ. Wɩɩkyʋwalla no iriŋ nɛ Wɩɩsɩ kɩ kyɛ dɩ ba kɩ kyʋwalɩ ʋ. 24 Wɩɩsɩ kɩɩ gɛɛ rɛ anɩɩ wiyese, ɛɛ wɩya nala hʋ aa kyɛ dɩ ba kyʋwalɩ ʋ, ʋ maga dɩ ba kyʋwalɩ ʋ abee wɩtɩɩ rɛ, ʋ Wiyesi Welii hʋ dee tɩyaŋ.” 25-26 Ɛɛ rɛ haaŋ hʋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Ŋ gyɩma anɩɩ Krisita, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya, sɩ ko. Dɩ ʋ rɛ ko ko, ʋ sɩ daga ma wɩɩ buloŋ sɩɩ.” Yesu mɩɩgɩ basɩ tɩya ʋ a baa, “Mɩyaŋ nɛ yaŋ gɛɛ. Mɩyaŋ nal no aa basɩ wɩya ɩ lee hʋ nɛ yaa Krisita hʋ.” 27 Saŋa no tɩyaŋ dɩ Yesu hatɩnna hʋ mɛ mɩɩgɩ ko. Ba nyʋʋsɩ gyɩ fɩyɛla rɛ kɩŋkaŋ ba aa ko na dɩ ʋ bee haaŋ hʋ aa basɩ wɩya. Amɛ ba kɩdɩgɩ buloŋ gyɩ bɩ suri nyʋwa a pɩyɛsɩ haaŋ hʋ anɩɩ bee rɛ ʋ kɩ kyɛ Yesu lee, koo a pɩyɛsɩ Yesu baa bee rɛ tɩŋ ʋ kɩ basɩ wɩya haaŋ no lee. 28 Ɛɛ rɛ haaŋ hʋ leŋ ʋ vii hʋ doŋ, aŋ mɩɩgɩ mʋ bee hʋ tɩya, a basɩ tɩya nala a baa, 29 “Ma ko na baal kɩdɩgɩ aa wuwo daga wɩya hʋ buloŋ ŋ aa yaa ŋ mɩɩbol tɩyaŋ. Kapuwo ʋ rɛ yaa Krisita hʋ.” 30 Ɛɛ rɛ ba lɩɩ bee hʋ tɩyaŋ a kpa kɩ mʋ Yesu lee. 31 Saŋa no tɩyaŋ dɩ Yesu hatɩnna hʋ aa sʋla ʋ rɛ a baa, “Á nɩhɩyawʋ, di kɩŋ mʋhʋ.” 32 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Ŋ kaŋ kɩdiiliye rɛ ma aa bɩ gyɩŋ ba wɩya.” 33 Ɛɛ rɛ Yesu hatɩnna hʋ mɩɩgɩ sɩŋ kɩ pɩyɛsɩ dɔmɔŋ “Nal lɛ yaŋ kaŋ kɩdiiliye ko tɩya ʋ ka á bɩ gyɩma koo?” 34 Doŋ nɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Ŋ kɩdiiliye rɛ yaa dɩ ŋ yaa nal hʋ aa tɩma ŋ kyɛrɩ, a teŋ tʋma hʋ ʋ aa tɩya ŋ dɩ ŋ tʋma. 35 Ma aa baa dɩ ʋ kaa peŋsi banaa rɛ, ka dɩ ma na kʋŋ ma bagɩsɩ kɩna pɛ dɔmɔŋ. Amɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma rɛ, ma deŋ bagɩsɩ hʋ na, kɩna hʋ buloŋ yaa kʋmɩɩ rɛ. 36 Nal hʋ buloŋ aa kʋŋ baga hʋ kɩna kɩ pɛ dɔmɔŋ ʋ tɩɩna kaŋ ʋ tuno rɛ. Ʋ kʋŋ kɩna no kɩ pɛ dɔmɔŋ nɛ dɩ ba na mɩɩbol aa bɩ kaŋ tenii. Ɛɛwɩya, nal hʋ aa doho abee nal hʋ aa kʋma, ba buloŋ tenni sɩ fɩyɛlɩ. 37 Namaga no ba aa basɩ kɔnɩ yaa wɩtɩɩ rɛ, nal aa doho rɛ, nal mɛ kʋma. 38 Ŋ tɩŋ ma rɛ dɩ ma mʋ kʋŋ kɩna baga hʋ tɩyaŋ ma aa bɩ tʋma. Nala badɔmɔŋ nɛ tʋma baga no tɩyaŋ, ka ma kɩ di ʋ tɔnɔ gɛɛ.”
Samaarɩya tɩmma yʋga laa Yesu wɩya di
39 Samaarɩya tɩmma gyɩ yʋga haŋ tɔɔ hʋ tɩyaŋ a ko laa Yesu wɩya di, akuu haaŋ hʋ aa baa dɩ Yesu basɩ ʋ mɩɩbol wɩkanɩya buloŋ wɩya tɩya ʋ wɩya. 40 Samaarɩya tɩmma hʋ aa ko Yesu lee, ba gyɩ sʋla ʋ rɛ dɩ ʋ we ba lee. Yesu laa nyʋwa, a we doŋ kyɛyɛ balɩya. 41 Doŋ tɩyaŋ nɛ nɩgyamaa bɩl marɩ laa ʋ wɩya di, akuu wɩya hʋ ʋ aa basɩ wɩya. 42 Ɛɛ rɛ nala hʋ basɩ tɩya haaŋ hʋ a baa, “Lagɩlagɩ no kɛ, á laa ʋ wɩya di rɛ akuu á tɩɩ aa nɩɩ ʋ nyʋwa wɩya, ʋ bɩ kɩɩ nɩɩ wɩɩ hʋ ɩ aa basɩ tɩya ma rɛ tɩŋ. Nyɛ kɛ á tɩɩ gyɩma rɛ anɩɩ ʋ rɛ kɔnɩ yaa dʋnɩya nala Laataal.”
Yesu tɩɩbɩ nɩbal kɩdɩgɩ biibaal
43 Yesu aa yaa kyɛyɛ balɩya doŋ, ʋ sii a bɩl mɩɩgɩ mʋ Galili paalʋʋ. 44 Yesu tɩɩ fa basɩ tɩya nala rɛ a baa, “Wɩɩsɩ tɩŋdaal buloŋ, ba aa bee tɩya ʋ gyɩrɩma ʋ tɩɩ bee tɩyaŋ.” 45 Yesu gyɩ aa ko pele Galili paalʋʋ, doŋ nala gyɩ kana ʋ weliŋ nɛ, beewɩya ba tɩɩ gyɩ naa wɩya hʋ buloŋ ʋ aa yaa rɛ saŋa hʋ ba gyɩ aa mʋʋ Gyerusalɛm dɩ ba di Dɩɩsɩ-parɩ-banɩɩ Kyɛbal hʋ. 46 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl mɩɩgɩ mʋ Keena aa we Galili paalʋʋ tɩyaŋ, lee hʋ ʋ gyɩ aa leŋ nɩɩ bɩrɩmɩ sɩŋ hʋ. Dɩ kerikyibal kɩdɩgɩ mɛ gyɩ we doŋ, ʋ biye gyɩ pɩŋ kɩ wɩɩlɩ tɔɔ kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Kapɛɛnam tɩyaŋ. 47 Ʋ aa nɩya anɩɩ Yesu lɩɩ Gyudɩya paalʋʋ a ko Galili paalʋʋ, ʋ mʋ sʋla ʋ dɩ ʋ mʋ Kapɛɛnam a tɩɩbɩ ʋ biye hʋ tɩya ʋ, dɩ biye hʋ aa kyɛ dɩ ʋ sʋba rɛ. 48 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Ma kɩdɩgɩ buloŋ bɩ sɩ maakyiye laa ŋ di, see ma na dɩ ŋ yaa wɩmagɩla abee wɩkperiye.” 49 Ɛɛ rɛ kerikyi hʋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Nɩhɩyawʋ, ko lagɩ dɩ gɛɛ daa, ŋ biye hʋ sɩ sʋba” 50 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Kɩ mʋ dɩya, ɩ biye hʋ deye rɛ.” Baal hʋ laa wɩɩ hʋ Yesu aa basɩ tɩya ʋ di, aŋ kpa kɩ mʋ. 51 Ʋ aa mʋʋ hʋ tɩyaŋ nɛ, ʋ dɩya tʋŋtʋnnɩ ko kyeme ʋ, a basɩ tɩya ʋ anɩɩ biye hʋ deye rɛ. 52 Ʋ pɩyɛsɩ dɩ ʋ na saŋa hʋ tɩyaŋ biye hʋ aa deye. Ba basɩ tɩya ʋ anɩɩ dɩya wɩɩhaa, anɩɩ kerifi dɩgɩ saŋa rɛ wɩɩla hʋ leme ʋ. 53 Ɛɛ rɛ biye hʋ kuwo liisi anɩɩ saŋa no tɩɩ tɩyaŋ nɛ Yesu dɩya basɩ tɩya ʋ anɩɩ ʋ biye sɩ deye. Ɛɛ rɛ ʋ bee ʋ dɩya nala buloŋ laa ʋ wɩya di. 54 Yesu aa lɩɩ Gyudɩya paalʋʋ ko Galili paalʋʋ, ʋ wɩmagɩl-lɩya tɩɩna rɛ nyɛ ʋ aa yaa.